«Желтоқсанда – мұзда
жанған алауым,»
Желбіретті
тәуелсіздік жалауын! атты тәрбие сағатымызды ашық деп жариялаймыз.
1-
жүргізуші: Құрбандарым, жазықсыз құрбандарым,
Бет бағдарын бақиға бұрғандарым.
Қаралы жылдардай боп қарауытып,
Халқымның мәңгі есінде тұрғандарым.
Құрбандарым, жазықсыз құрбандарым,
Кеудемдегі қоламта қоздатқаным.
Тұншықса да түрмеде тозбапты әнің.
Жазықсыз жапа шегіп бұл жалғаннан,
Жалтақтап кете барған боздақтарым.
Көрініс.
Сахна сыртынан Қайраттың дауысы естіледі:
Елбең-елбең жүгірген,
Ебелек отқа
семірген
Арғымақ мінген жаратып,
Ақсауыт киген темірден
Алатаудай бабалар
Аруағыңмен жебей гөр!
Ана:
Ойпырмай, биіктен құлаған тау суындай буырқаған тасқынды бұл үн кімдікі өзі?
Жас тұлпар тұяғының дүбірі естілгендей ме өзінен? Оқыстан шыққан айқай-шуды,
сол шуға бүйірі қызған дара боздың шабысындай мына үнді қайдан естіген едім?
Ойпырмай, иә,иә, сол дауыс қой мынау. Қайраттың дауысы ғой, таныдым. Тоқыраудың
тоғышарлары тобықтан қағып құлатқан Қайратымыздың үні ғой бұл. Иә,иә, дәл сол!
Қалай болып еді өзі?!
2-жүргізуші: Ол күн тәуелсіздіктің туын ең алғаш көтерген әйгілі 86-ның
16-желтоқсаны еді. Таңертең сағат 10-да бар-жоғы 18 минутта 26 жыл Қазақстанды
үздіксіз басқарып келген Д.А.Қонаев орнынан түсіріліп, орнына Г.В.Колбин
ешкімнің пікірінсіз тағайындалған еді ғой.
Ана ортадан ақырындап кетеді.
Көрініс.
Ортаға дабырлай басып бір топ жастар шығады.
Жастар: (Дабырласа)
Естідіңдер ме? Бұл не масқара? Неге халықпен санаспайды? Қашанғы шыдаймыз? Ең
болмаса ішімізден неге сайламаған? Ел қамын біз ойламағанда кім ойлайды?
1-оқушы: Дүр сілкінді қойдан да қоңыр аймақ,
Бағы жана ма, қала ма соры қайнап,
Ұран жазып қып-қызыл ту көтерген
Біз де шықтық алаңға «Елім-ай- деп».
2-оқушы: Ербол Сыпатаев: Демократияны бұғаудан босатыңдар, әр халыққа өзінің
көсемі керек.
3-оқушы: Сәбира Мұхаметжанова: Бұл дегенің ОКП-да беделдің қалмағаны, құрып
барады емес пе?
4-оқушы: Ләззат
Асанова:
Сүрмейтұғын болдық қой күймей ғұмыр,
Көлеңке күннен де тимейді нұр.
Колбин кім екен қайдан келген,
Уа, сыртымыздан қашанғы билейді бұл?
Осы кезде жан-жақтан милиция, солдаттар қоршай бір дөкей шығып
сөйлейді:
-
Тараңдар, әйтпесе күш
қолданамыз.
Ешкім қозғалмайды,
осы кезде жаңағы дөкей қолын сілтеп қалады. Сойылмен соғу, қыздардың шашынан
сүйреу, тепкілеу, айқай шу....
Сол кезде жігіт: Бар болғаны осы еді «қылмысымыз».
Савицкийді көрген жоқ бір кісіміз.
Кейін соның қазасы танылғанда,
Аң-таң болып, қан жылап тұрды ішіміз.
Қыз: Темір құрсау біздерді бүргені шын,
Мұң шағады
қапаста кімге құсың.
Ақ қараңды
тексерер түрме деген
Концлагерь
болды ғой біздер үшін.
1-жүргізуші: Иә, тарихта «Құйын» - 86 деген атпен мәңгі
қалатын бұл жойқын шабуылдың құрбаны болып қазақ қыздары мен жігіттері біздің
арамыздан кете барды.
Ортаға Сәбира,
Ләззат, Қайрат, Ерболдың суретін ұстаған 4 оқушы шығады.
5-оқушы: 19 желтоқсан. Ауруханаға бас сүйегі мен миынан
жарақаттанған энергетика институтының екінші курс студенті Ербол Сыпатаев
әкелінді.
23-желтоқсанда есін
жимастан қайтыс болды. Ербол біреудің жалғыз баласы еді. «Құйын» - 86
операциясының құрбаны болды.
6-оқушы: Сол бір ерте түскен қыс тоқырау жанжалының
табанында аяусыз, тапталған ар-намыстың ышқанған дауысы құлағымызда әлі
шыңылдап тұрғандай. Бұл дауыстың ішінен қызғалдақтай Ләззат сенің де ләззат
үнің талып естіледі. Сен тірі болсаң, қазағыңның мәдениетін дамытуда үлкен үлес
қосар едің-ау.
Еліңнің намысы үшін
Құрбан еттің жаныңды.
Мазақ етіп қорлай
алмас,
Ешкім сенің арыңды.
7-оқушы: Сәбира Мұхаметжанова бар-жоғы 16 жаста еді.
26-желтоқсан күні астанадағы дербелеңде үн қосқан үшін өзінің ар-намысына,
анасына, атасына масқара сөздер айтып, балағаттағанына, училищеден жазықсыз
шығарылғаны үшін шыдай алмай Өскемен педучилищесінің бірінші курс студенті
Сәбира Мұхаметжанова жатақхананың 5 қабатынан құлап өлді.
Желтоқсанда шындық
жырын шырқаймын деп шарқ ұрдың,
Желтоқсанда
егеменді ел болсақ деп талпындың.
Айналайын,
айналайын, жас өркені халқымның,
Ерте айтылды,
сондықтан да келте айтылды бұл әнің.
8-оқушы: Қазақ азаматы Қайрат 1987 жылдың 1 қаңтар
күні тұтқындалған еді.
Көрініс.
Тергеуші Қайратқа
сұрақ қояды.
Тергеуші: Сен өзіңнің Савицкийді өлтіргеніңді
мойындайсың ба, жоқ па?
Қайрат: Жоқ, мен Савицкийді өлтіргенім жоқ!
Тергеуші: Ақымақ! Әкетіңдер атыңдар! Көзін құртыңдар!
Қайрат: Күнәдан таза басм бар,
Жиырма бірде жасым бар.
Қасқалдақтай қаным бар,
Бозторғайдай
жаным бар,
Алам
десең алыңдар!
Қайрат деген атым бар,
Қазақ
деген затым бар.
«Еркек тоқты - құрбандық»,
Атам
десең атыңдар!
Ән: «Желтоқсан желі»
2-жүргізуші: Бостандықтың жарық сәулесі үшін аянбай
арпалысып жатқанда, оның тағдырына бүкіл әлем құлақ түрген еді. 1987 жылдың
шілдесінде КСРО Жоғарғы Кеңесінің төрағасы А.Громыконың атына Венгрияның 41
адамы қол қойған хат келді. Чехословакияда 77 адам қол қойып, үндеу көтерді.
Варшава да үн қосты.
70 адам қол қойған Лех Валенса бастаған хат кешірілім беруін талап етті.
Германияда 1987 жылы 31-тамызда ГХДП жастар бөлімінің төрағасы Христоф Боркет
Қайрат Рысқұлбековты босатуды талап етті. Америкада Рональд Рейган 1987 жылы
19-шілдеде М.Горбачев пен бас прокурор
А.Рекуновқа
телеграмма жолдады.
1-жүргізуші: Халықаралық осы пікірлердің өлім жазасының 20
жылға ауыстырылуына сөзсіз ықпал болған еді. 500 күннен астам өлім камерасында
өзегі талып үміт пен үрей құшағында отырған Қайрат енді 20 жылға Свердловскіге
айдалып бара жатып, кенеттен Семейден шықты.
21-мамырда Семей
түрмесінде қаскөйлікпен қаза тапты.
Желтоқсан құрбандарын
еске алып бір минуттық үнсіздік жарияланады.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.