ІІ.
Үй тапсырмасын тексеру.
|
-
Балалар үйге қандай тапсырма берілді?
-Үй
тапсырмасына барлығымыз дайынбызба?
-Үй
тапсырмасын кім орындады?
|
-14-жаттығу.
«Кім келіспейді?» ойыны.Ойынның шарты: ойын бастаушы төмендегі
сөйлемдерді тақтаға жазып, оны сөйлем мүшесіне талдап беруді талап етеді.
Талдауға шыққан баланың пікіріне «Кім келіспейді?»деген сұрақ қояды.
1.Көкек
өз атын өзі шақырады.
2.
Ол таңертең Баянауылға соқты.
3.Талапты
ерге нұр жауар.
4.Атам
қамшы өрді.
5.Лезде
су сарқылды.
-иә,
дайынбыз.
-
Барлығы үй тапсырмасына дайындалып келеді.
|
Үйге
берілген
14-жаттығу. «Кім келіспейді?» ойынын ойнайды.
Үй
тапсырмасына дайындық деңгейлері анықталады.
|
ІҮ.
Жаңа материалды меңгерту.
|
Дәптерімізді ашып,
бүгінгі күннің жадын жазайық.
Тек қана тұрлаулы
мүшелерден құралған сөйлемді жалаң сөйлем деп атайды. Боран соқты.
Тұрлаулы мүшелерден
басқа тұрлаусыз мүшелері де бар сөйлемді жайылма сөйлем деп атайды.
Кеше боран соқты. Кеше қатты боран соқты.
Оқулықпен жұмыс.
15-жаттығу. Жалаң
сөйлемдерді жайылма сөйлемдерге айналдырып жаз.
Тау мұнартады.
Өсімдік көктейді. Жел тұрды. Шық түсті. Бұлт қаптады.
-Құраған
сөйлемдеріңе синтаксистік талдау жаса.
16-жаттығу. Сызбаны толықтыр.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Мағынасына
қарай өзара байланысады.
|
|
|
Олардың
байланысы сұрақ қою арқылы анықталады.
|
|
|
|
17-жаттығу. Жайылма сөйлемдерді оқы.
1.Депутат
сайлаушылармен кездесті.2. Ар алтынмен өлшенбейді.3. Күзгі суық өңменінен
өтті. 4.Дулат ертең ауылға жүрмекші.5.Аңшы қақпан құрды. 6. Құсбегі бүркіт
салды.
-Жайылма сөйлемдерді
сөйлем мүшелеріне талда.
Сергіту сәті.
Орнымыздан тұрамыз,
Қолды белге қоямыз.
Бұрыламыз оңға бір,
Бұрыламыз солға
бір.
Біздер тату баламыз.
18-жаттығу.Сөзжұмбақты шеш.Қарамен жазылған
торкөздерден шыққан сан қанша болса, сонша сөзден тұратын жалаң сөйлем құрап
жаз.
1. Табиғи дарын,
ерекше қабілет.
2. Тор құратын
жәндік
3.Үстінен пойыз,
трамвай доңғалағы жылжып жүретін болат білеу жол.
4. Сан .
Құраған сөйлеміңе
графикалық түрдегі талдау жаса.
19-жаттығу.Екі бағандағы жайылма сөйлемдерді
оқы.Жайылма сөйлемдерді салыстырып, айырмашылығы неде екенін айт.
1. Атам қыстауға
кетті. Атам бүгін қыстауға кетті.
2. Ақан мектептен
келді. Ақан мектептен қазір келді.
3. Хамит Болатпен
сөйлесті. Хамит Болатпен бүгін сөйлесті.
4.Қонақтар көрмеде
болды. Қонақтар көрмеде кеше болды.
-Берілген
графикалық модель қай бағандағы жайылма сөйлемдерге тиесілі?
21-жаттығу. «Мақал ішінде мақал» ойыны.Төменде
берілген мақалдардағы қарамен жазылған сөздерді теріп жазып, олармен сөйлем
құра.Сонда тағы бір мақал шығады.
1. Аузында сөзі
тұрмастың бір жерде өзі тұрмас. 2. Сөз асылы- кітапта. 3. Көп
сөз- көмір, аз сөз-алтын.4. Оқуын тапса, білім қонар.
|
Оқушылар дәптерге
күннің жадын жазады.
Тек қана тұрлаулы
мүшелерден құралған сөйлемді жалаң сөйлем деп атайды. Боран соқты.
Тұрлаулы мүшелерден
басқа тұрлаусыз мүшелері де бар сөйлемді жайылма сөйлем деп атайды.
Кеше боран соқты. Кеше қатты боран соқты.
Оқулықпен жұмыс.
15-жаттығу.
- Қоңыр тау
мұнартады.
-Өсімдіктер жазда
көктейді.
-Қатты жел тұрды
- Күзде шық түсті.
- Аспанда бұлт
қаптады.
16-жаттығу.
- Сөйлем.
17-жаттығу.
1.Депутат
сайлаушылармен кездесті.2. Ар алтынмен өлшенбейді.3. Күзгі суық
өңменінен өтті. 4.Дулат ертең ауылға жүрмекші.5.Аңшы
қақпан құрды. 6. Құсбегі бүркіт салды.
Сергіту сәті.
Орнымыздан тұрамыз,
Қолды белге қоямыз.
Бұрыламыз оңға бір,
Бұрыламыз солға бір.
Біздер тату баламыз.
18-жаттығу.
Т
|
а
|
л
|
а
|
н
|
т
|
|
ө
|
р
|
м
|
е
|
к
|
ш
|
і
|
р
|
е
|
л
|
о
|
с
|
|
т
|
ө
|
р
|
т
|
|
- Табиғи дарын,
ерекше қабілет.
- Тор құратын
жәндік
- Үстінен пойыз,
трамвай доңғалағы жылжып жүретін болат білеу жол.
- Сан .
19-жаттығу.
1. Атам қыстауға
кетті. Атам бүгін қыстауға кетті.
2. Ақан мектептен
келді. Ақан мектептен қазір келді.
3. Хамит Болатпен
сөйлесті. Хамит Болатпен бүгін сөйлесті.
4.Қонақтар көрмеде
болды. Қонақтар көрмеде кеше болды.
- 21-жаттығу.
- жерде, кітапта,
алтын, білім
- Білім-кітапта, алтын-жерде.
|
Алған білімдерін
кеңейтеді.
Ойларын нақтылай
түседі.
Берілген материал
бойынша білімдерін кеңейтеді. Оқушылар
сұраққа жауап береді.
Жалаң сөйлемдерді
жайылма сөйлемдерге айналдырып жазады.
Сызбаны
толықтырады.
Жайылма сөйлемдерді
оқып,
сөйлем мүшелеріне
талдайды.
Сергіту
сәтін орындай отырып бір тынығып алады.
Сөзжұмбақты шешеді.Қарамен
жазылған торкөздерден шыққан сан қанша болса, сонша сөзден тұратын жалаң
сөйлем құрап жазады.
Екі бағандағы
жайылма сөйлемдерді оқиды.Жайылма сөйлемдерді салыстырып, айырмашылығы неде
екенін айтады.
|
Ү.
Жаңа білімді бекіту
|
а) Семантикалық картамен жұмыс.
Сөйлемдер
|
Жалаң
сөйлем
|
Жайылма
сөйлем
|
Мал өрістен келді.
|
|
|
Кептер ұшты.
|
|
|
Арман суға шомылды.
|
|
|
Жазира киноға барды.
|
|
|
Жаңбыр жауды.
|
|
|
Гүл ашылды.
|
|
|
Сөйлемдер
|
Жалаң
сөйлем
|
Жайылма
сөйлем
|
Әжем дүкенге барды.
|
|
|
Балық жүзді.
|
|
|
Балалар өзенге шомылды.
|
|
|
Мұғалім келді
|
|
|
Боран соқты.
|
|
|
Сәуле ыдысты жуды
|
|
|
ә) «Кім жылдам?»
ойыны
Берілген зат
есімдердің бәріне ортақ әріпті тауып айт.
Шыққан сөздерден
жалаң және жайылма сөйлем құрастырып жаз.
б) Сәйкестендіру.
Жалаң сөйлем
Ұшақ
биікке көтерілді.
Айман мені
кітапханада күтеді.
Күн жылынды.
Жайылма сөйлем Керек-жарақтың
бәрі бар.
Әжем шұлық тоқыды.
Бау байланды.
|
а) Семантикалық картамен жұмыс.
Сөйлемдер
|
Жалаң
сөйлем
|
Жайылма
сөйлем
|
Мал өрістен келді
|
|
+
|
Кептер ұшты
|
+
|
|
Арман суға шомылды
|
|
+
|
Жазира киноға барды
|
|
+
|
Жаңбыр жауды
|
+
|
|
Гүл ашылды
|
+
|
|
Сөйлемдер
|
Жалаң
сөйлем
|
Жайылма
сөйлем
|
Әжем дүкенге барды.
|
|
+
|
Балық жүзді
|
+
|
|
Балалар өзенге шомылды.
|
|
+
|
Мұғалім келді
|
+
|
|
Боран соқты
|
+
|
|
Сәуле ыдысты жуды
|
|
+
|
ә) «Кім жылдам?»
ойыны
- «Ж» әріпі. Жел
соқты. Қатты жел соғып тұр.Жаңғақ берді. Фарида құрбысына жаңғақ
берді.Жапырақ терді. Балалар сыртта жапырақтар теріп жүр.Жұлдыз көрінеді.
Аспанда жұлдыздар жарқырайды.
б) Сәйкестендіру.
Жалаң сөйлем Ұшақ
биікке
көтерілді.
Айман мені
кітапханада
күтеді.
Күн жылынды.
Жайылма сөйлем Керек-жарақтың
бәрі бар.
Әжем
шұлық тоқыды.
Бау байланды
|
Оқушылар
семантикалық картамен жұмыс жасайды.
Оқушылар«Кім
жылдам?» ойынында берілген
тапсырманы орындайды.
Оқушылар
берілген жалаң және жайылма
сөйлемдерді сәйкестендіреді.
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.