Жаңа
жылдық ертеңгілік
Краснознаменное
орта мектебі
Байтабенова
А.Б.
Кейіпкерлер:
Аяз ата, Ақша қар,Жылқы жылы,
Мыстан кемпір, Алдар Көсе, Қоян, Қасқыр, Түлкі,Маша, Аю.
Ортада шырша. «Жаңа
жыл»әні 4 А сынып орындайды
Жаңа жылдық әуен
ойнап тұрады.
Ақшақар шыршаны
безендіріп жатады. Қолында сиқырлы таяғы болады. Сол таяғын шыршаға тигізген
кезде шамдар жанып шыршаға көрік береді. Осының бәрін сырттай Мыстан кемпір
карап тұрады. Мыстан кемпір Ақшақардың сиқырлы таяғына қызығып, өз айласын
асырып, таяғын ұрлап алып кетеді. Осы кезде Ақшақар сиқырлы қасиетінен айрылып,
күші жойылып, шыршаның түбіне әлсіреп, отырып қалады. Қолына сиқырлы таяқ тиген
Мыстан кемпір әндетіп келе жатады. (Қап, бәлем қоян!) музыкасы жүреді. Алдынан
Қоянды қуып келе жатқан Қасқыр кездеседі. Қасқыр Мыстан кемпірден жөн сұрайды.
Қасқыр: Тым
көңілді көрінесіз. Себебі бар шығар?
Мыстан
кемпір: Әрине,
мен бәріңді қатырдым. Сендердің көптен күткен Жаңа жылдарың өтпейтін болды.
Себебі Жаңа жылға сән беретін шыршаларыңның шамдары жанбайтын болды. Ол
шамдарды жағатын айдай сұлу Ақшақардың сиқырлы таяғын мен ұрлап алдым. Енді
барлық сиқырлы күш менің қолымда, - деп алақайлап, қарқылдап күледі.
Қасқыр біраз
ойланып тұрады да, Қоянды қасына шақырады. Қоян Мыстан кемпірдің артына
тығылады.
Қоян: Қасқыр
ағай, маған тиіспейсіз бе? Мен сізден қорқамын. Алдап мені жеп қоймайсыз ба?
Қасқыр: Жоқ,
Қоянжан ағалық уәдемді берем. Екеуміз бір-бірімізді қуалап жүргенде Мыстан
кемпір Ақшақардың сиқырлы таяғын ұрлап кетіпті. Кел, екеуміз көмектесейік.
(Қоян қорқа-қорқа
қасқырдың қасына барады. Қасқыр мен Қоян ақылдасады).
Қасқыр: Мыстан,
сен неге олай жасадың. Біз бұл Жаңа жылды асыға күтіп жүр едік. Сен бәрінің
берекетін кетірдің ғой. Үшеуміз бір шешімге келейік. Біз саған жұмбақ
жасырамыз. Сен осы жұмбақтың шешуін тапсаң сиқырлы таяқ өзіңде қалады, ал шеше
алмасаң сиқырлы таяқты бізге бересің.
Мыстан
кемпір: Жақсы,
келістік. Өз сөздеріңнен айнып кетіп жүрмеңдер.
Қасқыр мен Қоян
жұмбақ жасырады.
Жұмбақ:
Ақсақалды
шал жылына,
Бip-ақ рет келіп кетеді.
Қызы мен ұлына,
Сыйлық алып келеді.
/Аяз Ата/
Суды елекпен қалай
тасуға болады? Жауабы: мұз қылып қатырып
Қатты жылдамдықпен
келе жатқан жүк машинаны бір қолымен кім тоқтата алады? Жауабы: Жол
полициясы
Бір үйде елу
батыр, үй сыртына сүйкенсе өліп жатыр? Жауабы: Сіріңке
Патша кімнің
алдында тәжін шешеді? Жауабы: Шаштараздың
Қазақстан мен
Өзбекстанның ортасында не бар? Жауабы: мен
Жеген сайын
жылататын нәрсе? Жауабы: Таяқ
Еліміздегі ең ұзын
ағаш қайда өседі? Жауабы: Ұзынағашта
Мыстан кемпір
оқушыларды қорқытып, үркітіп жүріп, жұмбақтың шешімін тауып алады. Өздерінің
жеңілгенін білген Қасқыр Қоянға ашуланып, өкпесі қара қазандай болып, уәдесінен
айнып, Қоянды қуа жөнеледі. Қоян одан әрмен қашады.
0
«А»-сынып оқушылардың биі «Қаршалар биі»
Мыстан кемпір
әндетіп, жолға шығады. Жолшыбай тамаша көңілді би билеп жүрген түлкі жолығады.
Үнемі ашулы, айбат
шегіп, қаһарынан қан тамып жүретін түлкінің көңілді-күйін көріп, Мыстан
кемпір: Алақай, мен бәріңді қатырдым. Қоян мен Қасқыр да менен айласын
асыра алмады. Сендердің көптен күткен Жаңа жылдарың өтпейтін болды. Себебі Жаңа
жылға сән беретін шыршаларыңның шамдары жанбайтын болды. Ол шамдарды жағатын
айдай сұлу Ақшақардың сиқырлы таяғын мен ұрлап алдым. Енді барлық сиқырлы күш
менің қолымда, - деп қарқылдап күледі.
Түлкінің сөзі:
Әже, осындай
әурешілікті қайтесіз. Осындай жаман қасиеттеріңнен арылып, Ақшақардың таяғын
қайтарғаның дұрыс болар.
Мыстан
кемпір: Жоқ.
Бұл не дегенің. Жыл сайын Жаңа жылды менсіз өздерің өткізесіңдер. Мені жаман
кемпір деп менсінбейсіңдер. Енді қалай болар екен, бәлем!
Түлкі(балаларға
қарап): Біздің
сізге қояр бір шартымыз бар.
Мыстан
кемпір:
Шарт дейсіндер ме?! /қарқылдап күледі/ Жолда Қасқыр мен Қоянда Ақшақарға
көмектеспекші болып, жұмбақ жасырып еді. Енді сендер не істемексіңдер?
Түлкі жарыса
сөйлеп:
Би билеп жарысайық, жеңсең, Жаңа жылдан үмітімізді үземіз. Біз жеңсек, сиқырлы
таяқшаны иесіне қайтарасың.
Мыстан
кемпірдің биі
/Мыстан кемпір
балаларды қорқытып, әлімжеттік жасап өзін жақтауды талап етеді/.
Джекенбаева
Лаураның биі.Үнді биі.
Мыстан
кемпір: Жаман
емес, бірақ бәрібір мен жеңемін.Қәне-е-е айтыңдар, кім жақсы биледі?
Мыстан
кемпір әр баланың қасына барып, қорқытып өзін жақтауды талап етеді. Алайда
қорыққан балалар Мыстан кемпірді жақтап шығады.
Әділ шешімін ала алмаған
түлкінің
көңіл күйі түсіп,
өз жөніне кетеді.
2,3 «А»
сынып оқушыларының жаңа жылдық көрінісі.
Мыстан кемпір өз
жеңісіне қуанып келе жатып, Аю мен тентек Машаға кездеседі.
Мыстан кемпір
жолында кездескендердің бәрін алдап келе жатырғанын, өзінің істеген істерін
мақтан етіп, ән айтып келе жатады.
Мыстан
кемпір: Алақай,
мен бәріңді қатырдым. Сендердің көптен күткен Жаңа жылдарың өтпейтін болды.
Себебі Жаңа жылға сән беретін шыршаларыңның шамдары жанбайтын болды. Ол
шамдарды жағатын айдай сұлу Ақшақардың сиқырлы таяғын мен ұрлап алдым. Енді
барлық сиқырлы күш менің қолымда, - деп қарқылдап күледі.
Өз анасындай
қамқор болып жүрген аю Мыстан кемпірден тентек Машаны қорғамақ болып, бауырына
жасырады.
Аю:
Кешіріңіз, сонда асыға күткен бәріміздің Жаңа жылымыздың болу болмауы сіздің қолыңыздағы
сиқырлы таяқта болып тұр ма?
Мыстан
кемпір:
Әрине. Шыршаларыңа жан бітіретін, жаңа жылға сән беретін Ақша қардың сиқырлы
таяғы менің қолымда тұрған жоқ па?
Аю: Енді
түсіндім мән-жайды. Олай болса Маша қызым екеуміздің саған қояр талабымыз бар.
Бізбен бірге ойын ойнайсыз. Ойында жеңіске жетсеңіз, онда сиқырлы таяқ сізде
қалады. Ал ұтылып қалсаңыз сиқырлы таяқты Ақшақарға қайтарасыз.
Мыстан
кемпір:
Жарайды, ендеше ойынды бастайық.
Ойын
ойнату. Ата-аналарға арналған ойын.
1. «Қолғап пен
түйме»
Бірнеше жұп ортаға шақырылады. Ер адамдарға қалың қысқы қолғаптар беріледі. Ал
қыздардың киімінің үстінен көйлек немесе халат кигізіледі. Ер адамдар серіктес
әйелінің үстіндегі түймелерді қолғаппен тез тағып шығуы тиіс.
2.
«Күлдіргіш»
Әрбір ойыншы бір есімнен алады, мысалы, мұз, ойыншық, қар, шырша,қарбаба, т.б.
Жүргізуші барлығын айналып жүріп, түрлі сұрақтар қояды: «- Сен кімсің? - Шырша.
- Бүгін қандай мейрам? - Мұз. - Мынауың не? (мұрнын көрсетіп) – Ойыншық, -Жаңа
жылда не болғың келеді?-Бала кезінде сәған қандай ләқап ат қойып мазақтаған?...
. Әрбір ойыншы барлық сұраққа өзіне берілген «есіммен» жауап беруі тиіс, және
де ол сөзді қажетінше септеуіне болады. Оған қоса, жауап бергенде, күлуге тыйым
салынады. Кім күліп жіберсе, ойыннан шығады.
Бұл ойында да жеңіске
жеткен Мыстан кемпір әндетіп келе жатып ауылға аты белгілі болған атақты Алдар
Көсе ауылына табан тірейді.
Алдар
Көсе:
Елдің бәрін шулатып жүрген сенсің бе?
Мыстан
кемпір:
Сен Алдармын деп мақтанасың. Жолымда кездескендердің бірде-біреуі менен айласын
асыра алмады. Керім болсаң, мына менің қолымдағы құдіреті күшті сиқырлы таяқты
алып көр.
Ақшақарды алдаған
Мыстан кемпірден айласын асырып, қайырымды халықтың қамын ойлайтын Алдар Көсе
таяқты қолға түсірудің амалын жасайды.
Алдар
Көсе: Әлемді
аузына қаратып, ел-жұрттың бәрін алдап, тыныштығын бұзып келе жатқан ең сұлу,
ең ақылды жан сіз сияқтысыз, - деп мақтауын жеткізіп, Мыстанның қалтасындағы
таяқты байқатпай суырып алады.
Мақтау сөз естіген
Мыстан кемпір Алдардың қармағына түскенін байқамай қалады.
Алдар
Көсе:
Мыстан кемпір Алдар Көседен ұтылып, екеуі шыршаның жанына
келеді.
Мұңайып отырған
Ақшақарды көріп, Мыстан кемпір кешірім сұрап, Алдар Көсе сиқырлы таяқты
Ақшақарға береді. (Ақшақар таяқпен шамдарды жандырады)Осы кезде сағаттың даусы
естіледі. Есіктен Ескі жыл мен Жаңа жылды қасына ерткен Аяз ата келеді.
Көрермен ән айтып, Аяз атаны қарсылап алады. Атасын көптен күткен Ақшақар қуанады.
Аяз атаның
сөзі:
Амансыздар ма,
Тәуелсіз елдің бақытты ұрпақтары, аяулы аналар, ардақты ұл-қыздарым, бүлдіршін
балаларым!
Қандай жарқын жүздерің,
Қандай әсем жырларың
Асаулармен алысқап,
Асау желмен жарысқан
Аталарың сендерге
Шаршап келді алыстан.
Жыл сайын
сендердің жарқын жүздеріңді көріп, мен жасарып, бақыттан бал-бұл жанып тұрмын.
Бір жыл бұрын Қоянға үлкен
үміт артып, сеніммен сендердің алдарыңа келген едім. Шүкір, Жылқы немеремнің
бағындырған белесі, шыққан шыңы, алған асуы аз емес. Жылқыға
ризамын. Елімізде соғыс болмай, тыныштық болды. Осының өзіне тәуба дейміз. Енді
қасыма ілестіріп, ер қанаты, қазақы болмыспен, мінезбен шендестірер, адам
баласына пайдасы көп Қойды әкеліп тұрмын.
Бұл баламнан да үлкен үміт күтемін.
Аяз атаАл қазір,
балалар, шыршаны айналып,әнімізді айтайық.
(Жаңа жыл әнін
бүкіл балалар айтады)
Аяз атаАл енді
балалар сендердің маған дайындаған тақпақтарын тыңдаймын.
(Аяз атаға балалар
тақпақтарын айтады).
Сыйлықтарды
таратады.
Аяз атаның
қоштасу сөзі: Жарайсыңдар балаларым! Meнi бүгін бip
куантып, алыс жерден шаршап келгенде көңілімді көтердіңдер. Барлықтарың
да ақылды, білімді де өнерлі екенсіңдер.
Киген киімдерін
қандай әдемі! Солай емес пе, қызым? Біздің сыйлығымызға риза болыңдар. Ал енді
біз жолға шығайық. Басқа да балалардың өнерін тамашалайық. Ал, балаларым,
сендер өсе беріңдер, өркендей беріңдер. Аспандарың ашық болсын!
Қош болыңдар! (Қолдарын бұлғап шығып кетеді).
Балалар: Сау
болыңыздар!
аудиоформат
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.