Қазақ халқының ғұлама жазушысы М.Әуезов «Халықпен халықты, адам мен адамды
теңестірген нәрсе-білім»деген екен.Қазіргі таңда жас Қазақстан Республикасына
білімді де білікті, жан-жақты жастар қажет.
Бар
ізгілік тек білімнен алынар,
Біліммен
аспанға жол салынар-деген екен Жүсіп Баласағұн.
Ал,олай болса құрметті сайыскерлер енді ұшқыр ой,көп ақыл, терең білім мен
биология пәнінен алған білімдерінізді асқақтығын көрсетіңіздер!
1.«Бәйге»
Сұрақ барлық биология пәні салаларынан қойылады. Сұраққа жауап берген оқушыға
10 ұпайдан беріледі. Егер дұрыс жауап берілмесе келесі ойыншы жалғастыруға
болады. Жауабы дайын оқушы жалаушасын көтереді.
1.Қандағы
қанттың мөлшерін реттеп отыратын гормон.(инсулин)
2.Ең
тез,жылдам өсетін өсімдік.(бамбук)
3.Ауру
тұғызатын бактериялармен адамдардың жаппай ауруын қалай атайды.(эпидемия)
4.Жануарлардың
мінез-құлығын зерттейтін ғылым.(этология)
5.Саңырауқұлақты
зерттейтін ғылым.(микология)
6.Күннің
жарық энергиясының әсерінен болатын құбылыс.(фотосинтез)
7.Күн
«баласы»атанған өсімдік.(мақта)
8.Социалистік
Еңбек Ері, әйгілі күрішші.(Ы.Жақаев)
9.
Адамның күн сайын белгілі бір мезгілде оянуы, ұйықтауы, тамақтануы қалай
аталады.(биологиялық ырғақ)
10.Ішкі
секреция бездерінің қанға бөліп шығаратын күшті биологиялық заты.(гормон)
11.Ауру
тудыратын микробтар әсерінен пайда болатын көз ауруы.(коньюнктивит)
12.Бүлінген
жердің қайта қалпына келу құбылысы.(регенерация)
13.Тері
ауруларын зерттейтін ғылым.(дерматология)
14.Астың
қортылуын жылдамдататын зат.(фермент)
15.Қан
ұйымайтын ауру.(гемофилия)
16.Тоқ
ішектің тұйықталған жері.(бүйен)
17.Жануарларды
жүйелеудің негізін қалаған кім?(К.Линней)
18.Ұша
алмайтын құс.(пингвин)
19.Ішексорғыдан
адамда пайда болатын ауру.(аскаридоз)
20.Ауру
сезімдерін қабылдайтын рецепторлар қалай аталады?(ноцицепторлар)
I.«Полиглот». «Тіл қаруы-сөз, сөз қаруы-ой».
«Ақыл –ой, алғыр сөз адамның ең жоғарғы қасиеті»-деген екен Ғ.Мүсірепов
Тіл-ұлттың
жаны, халықтың үні. Сондықтан да қазіргі заман талабына сай бірнеше тілді білу
қажет.
Қазақтан
шыққан өткір ойлы, жан-жақты ғұлама этнограф, тарихшы, әдебиетші, географ,
саяхатшы Ш.Уалиханов 8 тілде еркін сөйлей білген екен. Ал, біздің дарынды
жастарымыз да 3 тілді меңгерген.
Табиғат,білім
туралы мақал айтамын да бір сөзін тастап кетемін. Сол сөзді тауып, оны үш тілде
жауап берген ойыншыға 10 ұпай қойылады.
1.«Мектеп
кеме,білім...»(теңіз, море,sea)
2.Қорада
малың болсын,көшеде....(талың, дерево,tree.)
3.Адам
көркі шүберек, ағаш көркі...(жапырақ,лист,foliage.)
4.
Құлан құдыққа құласа, құлағында... ойнайды(құрбаққа,жаба,frog).
5.Жалғыз
кірпіш қорған болмас,жалғыз ағаш...(орман, лес, forest)болмас.
6.Балалар
еккен шынарды,...(балалары, дети,childen)саялар.
7.Қыз
өссе елдің көркі,....(гүл, цветок,flower)өссе жердің көркі.
8.Біреуге
мал қайғы, біреуге.... (жан,душа,soul)қайғы.
9.Мақтаның
анасы-жер атасы...(су, вода,water).
III.кезең «Тапқырлық»
Егер
де мен....
«Талаптанған
тау асар» деген екен дана халқымыз.
Мына
партаның үстінде 3 түрлі зат жатыр.
Қойдың
жүнінен жасалған арқан.
Сіріңке
Тастар.
Бұл
заттар адамға не үшін қажет?50 ұпай.
IV.«Шешендік
өнер»
V.«Ойлау-таңданудан
басталады» деген
екен Аристотель.
Бұл кезеңде оқушылар өздерінің шешендік өнерлерін көрсетеді.Артық сайыстағы 2
оқушыға екі конвертке салынған 2 тақырып беріледі. Ұпай аз оқушы тақырыпты
таңдайды.
1-тақырып«Темекінің
денсаулыққа пайдасы мен зияны».
2-тақырып.Адамның
іс-әрекетінен табиғат өзгеріске ұшырады. 60 ұпай
VI.кезең.«Жорға»
«Уақытты тиімді пайдалана білсең, оның бағасы да арта түседі» Ж.Ж.Руссо.
Жорға А
1.Жасушаны
зерттейтін ғылым.(цитология)
2.Атқаратын
қызметі бірдей жасушалар тобы.( ұлпа)
3.
Жүйке жасушасы.(нейрон)
4.Энцефалит
ауруының қоздырғышы, таратушы.(ит кенесі, тайга кенесі)
5.
Ең улы жәндік.(қарақұрт)
6.Кенеулізаттардың
сіңірілуі қалай аталады?(ассимиляция)
7.Қалқанша
безінен бөлінетін тироксин гормонының жетіспеуінен балаларда пайда болатын
ауру.(кретинизм)
8.Ең
үлкен сүтқоректі.(көк кит)
9.Тісті
зерттейтін ғылым.( стоматология)
10.Қарында
астың қортылуын зерттеген ғалым.(И.П.Павлов)
11.Д
витаминінің жетіспеуінен жас балаларда пайда болатын ауру.(мешел)
12.XXI ғасыр
обасы аталған ауру.( ЖИТС)
13.Ересек
адамда неше тіс болады.(32)
14.Қызыл
түсті қан жасушасы.(эритроцит)
15.Жирафтың
мойын омыртқасы нешеу?(7)
16.Өсімдікке
жасыл түс беретін пигмент.(хлоропласт)
17.
Қан беруші адам.(донор)
18.Жүректі
зерттейтін ғылым.(кардиология)
19.Заттың
түсін ажырата алмайтын ауру.(дальтонизм)
20.1
секундта 500 рет қанат қағатын жәндік.(маса)
Жорға Ә
1.Цитология
пәні нені зерттейді?(жасушаны)
2.Жүйке
жасушасының ұзын өсіндісі.(аксон)
3.Ит,тайга
кенесі қандай аурудың қоздырғышы .(энцефалит)
4.Қойдан
қорқатын улы жәндік.( қарақұрт)
5.Заттардың
ыдырауы.(диссимиляция)
6.Кретинизм
ауруы қандай гормон жетіспегенде пайда болады?(тироксин)
7.Ең
үлкен құс.(страус)
8.Тісті
емдейтін дәрігер.(стоматолог)
9.Сілекей
безінің қызметін зерттеген ғалым.(И.П.Павлов)
10.
Мешел ауруының пайда болу себебі. (Д витаминінің жетіспеуі)
11.Қаназдықауруы.(анемия)
12.Сүтқоректілердің
мойын омыртқасы нешеу?(7)
13.
Балаларда сүт тістің саны қанша?(20)
14.Өсімдікке
түрлі-түмті түс беретін пигмент.(хромопласт)
15.Қан
алушы адам.(реципиент)
16.Жүректі
емдейтін дәрігер.(кардиолог)
17.Түсті
ажырата алмайтын ауруды зерттеген ғалым.(Дальтон)
18.Ақ
қан жасушасы.(лейкоцит)
19.Тұрақты
қан қысымы.(80-120)
20.Ішімдікке
өте жылдам еритін зат.(липойд май)
« Ақтам орта мектебі мектепке
дейінгі шағын орталығымен » КММ
биология пәнінің мұғалімі Қахарова Т.М.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.