Урочы темæ: Мивдисджыты
тыххæй рацыд æрмæг фæлхат кæнын.
Урочы нысан: Ахуырдзауты
бацæттæ кæнын изложени ныффыссынмæ.
Урочы хæстæ: 1.
Изложенийы тектсыл кусгæйæ, мивдисджыты тыххæй рацыд
æрмæг сфæлхат кæнын;
2.
Ныхасы рæзт;
3.
Гуырын кæнын æрдзмæ уарзондзинад, рæсугъд хъуыддæгтæ
фæзмын
æмæ сæ царды пайда кæнын;
Спайдагонд
ахуырадон технологитæ: проблемон ахуырады технологи;
критикон
хъуыдыкæнынад рæзын
кæныны технологи;
информацион технологи.
Урочы
фæлгонц: техникон
фæрæзтæ, ирон æвзаджы чиныг, æрдзы нывтæй равдыст;
Предметты æхсæн
æмбастдзинад: æрдззоныны урок, ирон кæсыны урок, уырыссаг æвзаджы урок;
Урочы
пълан: 1. Бацæттæгæнæн
рæстæг.
2. Рацыд æрмæгыл афæлгæст:
а) дзырдуатон диктант;
æ) мивдисæджы тыххæй цы рацыдысты ахуырдзаутæ, уыцы
темæтæй фæрстытæн дзуаппытæ раттын;
б) лæвæрд дзырдтимæ хъуыдыйæдтæ æрхъуыды кæнын;
в) текстимæ куыст;
3. Урочы кæронбæттæн:
а) абоны урочы уæ зæрдæмæ тынгдæр цавæр куысты хуыз фæцыд?
æ)
бæрæггæнæнтæ, комментаритæ бæрæггæнæнтæм.
4. Хæдзармæ куыст.
Урочы цыд:
1. Организацион хай. Кълас куыстæввонг
скæнын. Ахуырдзауты урочы пъланимæ базонгæ кæнын. Сæ размæ сын рахæссын урочы
хæстæ.
2. Дзырдуатон
диктант: ныффысын дзырдтæ, сбæрæг кæнын мивдисджытæн кæцы цæсгомы, нымæцы
æмæ афоны сты, уый: (2 слайд)
Цæуы (3
ц. иу.н. Н.а.), хизынц (3 ц. бир.н.Н.а.), уыныс (2 ц. иу.н.Н.а.),
хъæр кæнæм (1 ц. бир н.Н.а.), улæфыд (3 ц. иу.н. И.а.), зилын (1
ц.иу.н. Н.а. ),архайы (3ц. иу.н.Н.а), уæгъд кодтам (1 ц.бир.
н.И.а), хæссы (3 ц.и.н.Н.а),тæхыс (2 ц.иу.н.Н.а ), тилдзысты (3
ц.бир.н.С.а)
(сывæллæттæ фыссынц радгай фæйнæгыл)
Хатдзæгтæ скæнын:
(фронталон куыст)
·
Цавæр фæрстытæ домынц лæвæрд дзырдтæ?
·
Цы у мивдисæг? (Мивдисæг у ныхасы хай)
·
Цы 'вдисы мивдисæг?(Мивдисæг æвдисы предметы архайд)
·
Цавæр фæрстытæ домы мивдисæг? (М.домы фæрстытæ Цы ми кæны? Цы
архайы? Цы кæны?)
·
Куыд ивы мивдисæг?( М. вæййы иуон æмæ бирæон нымæцы; М. ивы
цæсгæмттæм гæсгæ. М. ивы афонтæм гæсгæ).
·
Цавæр афонтæ ис мивдисæгæн?( М. вæййы нырыккон, ивгъуыд æмæ суинаг
афонты).
3.
Лæвæрд дзырдтимæ хъуыдыйæдтæ æрхъуыды кæнын; (дзургæйæ).
4.
- Цыма абоны бон цæмæй цымыдиссаг у? (абон уалдзæджы фыццаг бон у)
- Цавæр ивддзинæдтæ
æрхæссы йемæ уалдзæг?(сывæллæтты дзуаппытæ раст кæнын)
Ахуыргæнæджы разныхас: Адæймаджы алыварс ис
тынг рæсугъд дуне — æрдз. Уырдæм хауынц нæ хæхтæ, кæмттæ, хъæдтæ, цæугæдæттæ,
цæрæгойтæ, мæргътæ. Æнæ уыдон адæймаджы цард уаид мæгуыр, æнкъард æмæ æнаив.
Цавæр хæхты (кæмтты, хъæдты, цæугæдæтты, цæрæгойты, мæргъты) нæмттæ зонут
Ирыстоны, ранымайут ма сæ? (Сæнайы хох, Мады хох, Терк, Фыййагдон, Урух,
Джызæлдон, арс, бирæгъ, саг, дзæбидыр, дзывылдар, зæрватыкк, цæргæс). Раст
дзурут, цы ранымадтат, уыдон иуылдæр сты Ирыстоны. Алы ирон адæймаг сæрбæрзонд
у уыцы хъæздыгдзинæдтæй, уыцы рæсугъддзинæдтæй. Фæлæ æрдзмæ æрмæст пайдайы
цæстæй кæсын раст нæу. Æрдз у хъахъхъæнинаг, цæмæй иннæ фæлтæртæ дæр феной æмæ
æнкъарой æрдзы хордзинæдтæ æмæ аивдзинад.
- Цымæ сымахæй
исчи æрдз бахъахъхъæныны тыххæй исты хорздзинад бакодта искуы? (Сывæллæттæ
дзурынц)
- Цымæ цы
радзырдтат, уыцы цаутæ кæд цыдысты? Цæй фæрцы базонæн ис уый? (Мивдисджыты
фæрцы). Нæ мивдисджытæ сты ивгъуыд афоны.
- Тынг хорз.
Уæдæ мах ныртæккæ базондзыстæм сымах карæн лæппу куыд фервæзын кодта сауцъиуы.
5. Байхъусут-ма уæдæ:
Текст: (3 слайд)
Сауцъиу.
Иу
райсом Мурат сæхицæй рацыд. Уый къæсæрыл бахызт æмæ ауыдта сæ гæдыйы. Гæдыйы
дзыхы уыд сауцъиу. Уый йæ базыртæ тылдта. Архайдта йæхи суæгъд кæныныл.
Лæппу
гæдыйыл фæхъæр кодта. Гæды сауцъиуы феуæгъд кодта. Сауцъиу уыди тарст. Уый ма тыххæй
улæфыд. Йæ бон тæхын дæр нал уыд. Лæппу цъиуы хæдзармæ бахаста. Мæргъты лымæн
ын базылд йæ цæфтæм.
Сауцъиу
тагъд фæдзæбæх æмæ атахти.
·
Цæй
тыххæй у радзырд?
·
Чи у
радзырды сæйраг архайæг?
·
Цымæ чи фылдæр
мивдисджытæ бахъуыды кодта:( Ахуырдзаутæ дзурынц
·
мивдисджытæ).
Кæцы афоны сты нæ мивдисджытæ? Нæ бон сæ аивын у æндæр афонмæ?
·
цæфтæм базилын – (4слайд) Бакусын дзырдбасты нысаниуæгыл,
дæнцæгтæ …
·
Зæгъут-ма,радзырды
архайд кæцы афон цæуы нæ бон уый зæгъын у? Цæй фæрцы базонæн ис
уый?(мивдисджыты) Раст, дзурут: мивдисджыты фæрцы мах бамбарæм архайд кæд
уыдис, кæнæ кæд цæуы, кæнæ кæд уыдзæн, уый.
·
Иу хатт-ма лæмбынæг
æркæсут мивдисджытæм æмæ зæгъут, цавæр дзырды хæйтты руаджы арæзт æрцыдысты сæ иутæ?
(Разæфтуанты фæрцы).
(5 слайд)
( 6 слайд)
а- уынын, æппарын, тæхын
ба- хизын, хæссын, зилын
ра- цæуын
фæ- хъæр кæнын
Иу хатт-ма бакæсын текст:
Фæрстытæ:
·
Чи 'рцахста сауцъиуы?
·
Куыд фервæзын кодта Мурат сауцъиуы мæлæтæй?
·
Фæцыдис радзырд уæ зæрдæмæ? Цæмæй?
·
Чи у сæйраг архайæг?
·
Æркæсут ма текстмæ, сæйраг архайæджы æдзух «Мурат» хонæм, æви ма
йæ æндæр хуызæн дæр хонæм? (Мурат, уый, лæппу, мæргъты лымæн) Æвзаджы
хъæздыгдзинад æмæ аивдзинады бæрæггæнæнтæ.
·
Цымæ Мураты «мæргъты лымæн» цæмæн хонæм? Раст, уымæн æмæ уый
фервæзын кодта сауцъиуы.
·
Цал хайæ арæзт у нæ текст? Цавæр хæйттæ сты?
·
Нæ бон пълан саразын у радзырдæн?
Пълан:
1. Мурат ауыдта сæ
гæдыйы.
2. Гæды æрцахста
сауцъиуы.
3. Лæппу гæдыйыл фæхъæр
кодта.
4. Сауцъиу феуæгъд.
5. Тарст цъиу.
6. Мæргъты лымæн
базылд цъиумæ.
7. Сауцъиу атахт.
Хъæлдзæг тест:
(7-8 слайд)
1.
Кæцы хъуыдыйад у нæ текстæй?
а) Иу райсом
Мурат сæхицæй рацыд.
æ) Мурат балцы
ацыд.
б) Мурат йе
мбалимæ фембæлд.
2.
Мурат къæсæрмæ рахызт æмæ ауыдта:
а) рæсугъд
машинæ;
æ) сæ гæдыйы;
б) йæ хойы;
3. Гæдыйы дзыхы
уыд :
а) мыст;
æ) сауцъиу;
б) цыхты къæртт;
4. Куыд
дардта сауцъиу йæхи?
а) хъæлдзæг
зарджытæ кодта;
æ) куыдта;
б) йæхи суæгъд
кæныныл архайдта;
5. Мураты
архайд:
а) æнхъæлмæ
касти, дарддæр цы уыдзæн, уымæ;
æ) гæдыйы
асырдта;
б) йæ фæндагыл
ацыд;
6. Сауцъиуы
уавæр:
а) цыма ницы уыд,
уыйау йæхи дардта;
æ) уыди тарст,
тыххæй ма улæфыд, йæ бон тæхын дæр нал уыд;
б) уайтагъд
спæррæст кодта;
7. Куыд баххуыс
кодта лæппу сауцъиуæн?
а) тагъдæххуысы
машинæмæ фæдзырдта;
æ) хæдзармæ йæ
бахаста, базылд ын йæ цæфтæм;
б) æнхъæлмæ касти,
цъиу йæхимæ кæд æрцæудзæн, уымæ;
Урочы
кæронбæттæн: хаттдзæгтæ скæнын, бæрæггæнæнтæ сæвæрын активондæрæй чи куыста,
уыдонæн.
Хæдзармæ куыст:
Мивдисæджы тыххæй рацыд æрмæг сфæлхат кæнын.
Иннæ урокмæ изложени ныффыссын.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.