Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Сабақтың тақырыбы: Жұлдызды аспан. Аспан сферасы. Аспан координаталарының жүйелері. Сабақтың мақсаты: 1. Жұлдыздар, жарық жұлдыздарының астрономиялық анықтамасы, көкжиектік, экваторлық координаталар жүйелерін түсіндіру; 2. Оқушылардың зейіні мен зердесін, ойлау қабілетін қалыптастыру; 3.Зейінділікке,шындыққа,инабаттылыққа, жауапкершілікке баулу. Сабақтың түрі: жаңа сабақ Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, кітаппен Көрнекіліктер: 122,123,124,125 – суреттер, үлестірмелі тапсырмалар, инетерактивті тақта, кодоскоп Пәнаралық байланыс: астрономия, география Сабақтың барысы: I. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу, сынып тазалығын тексеру, назарын сабаққа аудару, сабақ мақсатымен таныстыру. II. Өткен сабақты игеру барысын тексеру: 1. Ультрадыбыс, инфрадыбыс дегеніміз қандай дыбыстар? 2. Электромагниттік өріс дегеніміз не? 3. Электромагниттік толқындардың қасиеттері қандай? 4. Бірінші рет радиобайланыс қашан жасалды? 5. Антенна не үшін керек? 6. Радиолокация не үшін қажет? III. Жаңа тақырыпты түсіндіру: Айсыз ашық түніаспаннан сан жетпес жұлдыздар жымыңдап, адамның көңілін өздеріне еріксіз аударады. Шынында да, жер бетінің кез келген орнынан бір мезетте аспан күмбезінен құралсыз көзбен үш мыңға тарта жұлдызды көруге болады. Шоқжұлдыздардың астрономияда осы күндері қолданып жүрген атауларының 48-і өте ертеден, ежелгі Египет, Вавилон және Грекия замандарынан белгілі. Шоқжұлдыз дегеніміз – аспанның нақты шекарасы анықталған белгілі бір бөлігі. Аспанда барлығы 88 шоқжұлдыз белгіленген. Жұлдыздардың, планеталардың аспан денелерінің орналасу орындарын анықтау және өлшеу сияқты практикалық мәселелерді шешу үшін астрономияда аспан сферасы деген ұғым қолданылады. Аспан сферасы – радиусы анықталмаған жорамал сфера. Аспан шырақтары әр түрлі қашықтықта болғандықтан, оның бетіне бақылаушы белгілі бір уақытта өзі орналасқан орыннан көретін бүкіл аспан шырақтары проекцияланады. Аспан сферасында тек бұрыштық өлшеулер ғана қарастырылады. Бұрыштық қашықтық деп сферадағы екі нүктенің арасындағы доғамен өлшенетін қашықтықты немесе оған сәйкес орталық бұрыш шамасын айтады. Яғни бұл бақылаушы көзімен қарағандағы осы екі нүктеге тарайтын сәулелердің арасындағы бұрыш. Аспан сферасының негізгі элементтері 124-суретте көрсетілген. Жер бетіндегі кез келген нүктенің орны-ендік және бойлық географиялық координаталарының көмегімен анықталатыны белгілі. Аспан координаталары аспан денелерінің аспан сферасында орналасуын анықтайды. 1) координаталардың көкжиектік жүйесі Жұлдыздардың көкжиекке және дүние бұрыштарына қатысты көрінерлік орналасуын қарастыратын болсақ, онда координаталардың көкжиектік жүйесін алу ыңғайлы. Бұл жүйедегі негізгі жазықтық-математикалық көкжиек жазықтығы. Аспан шырағының орны екі бұрышпен анықталады, оның бірі көкжиек сызығы бойымен өлшенетін шырақ вертикалына дейінгі бұрыш – азимут. Екіншісі – вертикаль бойымен өлшенетін шырақтың көкжиектен бұрыштық қашықтығы – шырақ биіктігі. 2) координаталардың экваторлық жүйесі Аспан сферасы көрінерлік айналыста болатынын білдік, әрі жұлдыздардың ондағы орындары өзгермейді. Сондықтан да онымен бірге қозғалатын координаталар жүйесін қолдану ыңғайлы. Ол – экваторлық координаталар жүйесі. Оның негізгі жазықтығы-аспан экваторының жазықтығы. Жұлдыздардың экваторлық координаталарының мәндері бақылаушыға қатысты емес, әрі ұзақ уақыт бойы өзгермейді. Ослар бойынша олар аспан карталарында орналастырылады және каталогтарда тіркеледі. IV. Сабақты пысықтауға арналған тапсрма: 31-жаттығу. №2. Бұрыштық өлшемге айналдырыңдар: а) 6сағ 24мин; ә) 18сағ 43мин. Жауабы: а) 960; ә) 280045/ V. Бекіту сұрақтары: 1. Шоқжұлдыз дегеніміз не? 2. Аспанда қанша шоқжұлдыз бар? 3. Аспан сферасы дегеніміз не? 4. Дүние осі Жердің айналу осіне қатысты қалай орналасқан? 5. Көкжиектік координаталарды атаңдар. 6. Экваторлық координаталарды атаңдар. 7. Дүниенің төрт бұрышының азимут мәндері қандай болады? VI. ЖБ тапсырмасы: №1. Сириус жұлдызының Темірқазықтан бұрыштық қашықтығы 1060. Сирустың еңістік координатасының мәні оң бола ма, әлде теріс бола ма? Жауабы: теріс болады. VII. Үйге тапсырма: §38, §39, §40, 30-жаттығу №1, №2 VIII. Қорытынды. Берілген тапсырмаларды орындауларыңа қарай бағалау.
6 665 104 материала в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Новохатская Любовь Васильевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс повышения квалификации
72 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Курс повышения квалификации
72/108 ч.
Мини-курс
4 ч.
Мини-курс
2 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.