- 02.10.2020
- 488
- 4
Урок теми: А.Кăлкан «Хăравçă мулкач».
Урок тĕсĕ: хайлава туйма-ăнланма вĕрентмелли урок.
Тĕллевĕсем:
1) хăюллă, тÿрĕ кăмăллă пулма, тĕрĕслĕхшĕн тăма вĕрентесси;
2) юптару темипе тĕп шухăшне ĕçсен йĕркинче палăртма хăнăхтарасси, çырса кăтартнă ĕçсене хак пама, пĕтемлетÿ тума вĕрентесси;
3) ачасене çынсен хутшăнăвне ăнланма; сăнарлă шухăшлава аталантарма; вуланă хайлав шухăшне витĕмлĕ, ĕнентерÿллĕ пĕтĕмлетÿсем тума, çирĕплетме пулăшасси.
Урок мелĕсемпе меслечĕсем: учитель сăмахĕ, илемлĕ вулав, пĕрин хыççăн тепри вулани; ыйту-хурав, тишкерÿ, словарь ĕçĕ, ушкăнпа план туни.
Пуплеве аталантарасси: диалогсене илемлĕ, кирлĕ интонаципе, чарăнупа, тĕрлĕ сасăпа янăравлă та уççăн калама хăнăхтарасси; шухăша йĕркелесе калама вĕрентесси, план тăрăх ĕçсен йĕркине палăртасси.
Словарь ĕçĕ: свидетель, сив тытнă евĕр, вĕшле йытă.
Литература теорийĕ: юптару, кулăш (юмор), ытарлăх (аллегории)
Урок эпиграфĕ: «Усал утпа, ырри çуран çÿрет» (Ваттисен сăмахĕ).
Урок юхăмĕ
1 слайд
I. Вĕрентекен:
-Сывлăх сунатăп. Паян пирĕн юпа уйăхĕн вун тăваттăмĕшĕ. (Ачасем çырса хураççĕ)
Ачасем, сире тупмалли юмахсем парам-ха: 1. Хĕлле шурă, çулла сăрă тĕслĕ. Мĕн вăл? 2.Хăлхисем вăрăм, хÿри кĕске? Мĕн вăл?
Мĕншĕн ку тупмалли юмахсене калатăп – ха эпĕ сире? Паянхи урок теми мĕнле пулать-ши?
Ăçта вĕренсе çитнĕ эпир. Урокăн тĕллевĕ мĕнле –ши? Мĕн çĕнни пелмелле паян пирĕн? (Ачасем хуравлаççĕ)
2 слайд
3 слайд
Ачасем, Кăлкан литературăри ят (псевдоним). Кăлкан- курăк ячĕ. Вырăсла ячĕ-ковыль. Шурă çÿçлĕ çынсене кăлкан пек шурă çÿçлĕ теççĕ ваттисем. Александр Кăлкан та кăлкан пек шурă пулнипе хăй валли çавăн пек ят илнĕ пулĕ. Унăн чăн хушамачĕ – Антонов.
4 слайд
Çак планпа Кăлкан пурнăçĕн паллăрах тапхăрĕсемпе паллашăпăр:
Ачасем план тăрăх Кăлканăн пурнăçĕпе паллаштараççĕ:
1. Юптаруçăн йывăр ачалăхĕ
2. Вĕреннĕ çулсем
3. Хаçат-журнал кăларас ĕçре ĕçлени
4. Лтиература ĕçĕнче
5. Сатира жанрĕнче
1 мĕш ача: Кăлканăн ашшĕ 1916 –мĕш çулта патша вăрçине каять. Уйрăлас умĕн хăйĕн ачисене ыталаса юрă юрлать: Чăпар куккук авăтать
Хамăр хыçри хăвалăхра.
Турă илтме ан хуштăрах
Аçăр вилнĕ хыпара.
- Ах, ашшĕ,вилĕм çинчен асăнса чуна хурлантаратăн?- тет амăшĕ куççульне шăла-шăла.
- Вилместпĕр, амăшĕ вилместпĕр, -тавăрать ашшĕ, кăмăлне хытарса..
Амăшĕ унăн юрлама, халап-юмах калама ăста пулнă.Вĕсен çемьинче 5 ача, чи кĕçĕнни Александр пулнă. Ашшĕ-амăшĕ пултаруллă пулнине кура пурте сĕрме купăс калама пĕлнĕ, юрра-ташша кĕçĕннисем аслисенчен вĕреннĕ. Малтанах вĕсен ялĕнче шкул пулман, çавăнпа та унăн пиччĕшĕсем тăватă çухрăмри яла-Киштеке çÿренĕ. Кăлкан 3-4 классне ялтах, хăйсен килĕнчех вĕренсе пĕтернĕ. Ашшĕ вилсен, унăн шăллĕ ачи-пăчисемпе уйрăлса тухнă. Вĕсен малти пÿрчĕ пушанса юлнă, вара унта шкул вырнаçнă. Вĕсене вĕрентекен учителĕ, Александр Максимович Волгин, Кăлкансен килĕнчех, класпа юнашар пĕчĕк пулĕмре пурăннă. Ашшĕ çукки çавах çемьешĕн йывăр пулнă.
2-мĕш ача: Тĕрлĕ çĕрте вĕреннĕ вăл. Хусанти чăваш педтехникумĕнче вĕреннĕ вăхăтра литература кружокĕ çумĕнче кашни уйăхрах алăпа çырнă, ÿкерчĕксемпе илемлетнĕ «Шурăмпуç»журнал тухса тăнă. Унта Кăлканăн «Суркунне», «Мăй çыххи», «Улахра» сввисем, «Наçтук» тата «Таркăн» калавсем тухнă.
3-мĕш ача: Самарти «Колхозник» хаçатра ĕçлет, Мускава кайма тÿр килет. Кунта вăл Митта Петĕрĕпе тата Ухсай Яккăвĕпе паллашать. Ухсай «Нарспи» поэма авторĕпе пĕр ялта çуралнине пĕлсен Кăлкан унти çĕр-шыв çинчен ыйтса тĕпчеме пуçлать.
4-мĕш ача: Литературăна юратни хăйĕннех тăвать. Вăл Хусанти пединститутăн литература факультетне вĕренме кĕрет. Профессорсен лекцийĕсене итлесе, вырăс классикĕсен тĕнче литературин чаплă произведенийĕсене вуласа пĕлĕвне ÿстерет, çырас ĕç çине тимлĕрех, тарăнрах куçпа пăхма пуçлать. Вăл сăвăсем те, калавсем те, драмăсем те çырать.
5-мĕш ача: Сатирăн тĕрлĕ жанрĕнче вăй хурать. Юптарусемсĕр пуçне Кăлкан памфлетсем, фельетонсем те çырать.
Вĕрентекен: Çапла эпир кĕскен Кăлканăн пултарулăх çул-йĕрне пăхса тухрăмăр. Литературăна вăл поэт та, писатель те, драматург та, сатирик та, куçаруçă та, юптаруçă та пулса кĕнĕ. Вырăс юптаруçине кама пĕлетĕр-ха эсир? Вырăс литератури урокĕсенче юптарусемпе паллашнă-и эсир?
( Иван Андреевич Крылов «Волк на псарне», «Свинья под дубом», «Мартышка и очки», «Квартет»)
5 слайд ( Пĕр ача слайд çиче çырнине вуласа парать)
II.
Халĕ «Хăравçă мулкач» юптарупа паллашар-ха. ( Вĕрентекен вуласа парать).
1. Ăнланман сăмахсемпе ĕçлени:
Свидетель – пĕр-пĕр ĕç тунине куракан
Сив тытнă евĕр (приступ малярии) - сив чир
Катаран - аякран,айккинчен
Сехĕрленсе - хăраса
Вĕшле йытă (борзая собака) - сунарçă йытти, мулкач тытакан йытă
Ан тивтĕр - ан тĕкĕнтĕр, ан çыпçăнтăр
Ответ – явап тыттармалла, айăпламалла
6 слайд (Ăнланман сăмахсене тетрадьçине çырса хураççĕ)
2. Маскăсем тăхăннă ачасем юптарăва доска умĕнче рольсемпе вулани.
3. Ытти ачасене роьсемпе вулаттарни.
Кану саманчĕ
( Ачасем икĕ ушкăна пайланаççĕ. Пĕр ушканĕнче- мулкачсем, тепринче тилĕсем пулаççĕ. Вĕрентекен мулкач çинчен каласан мулкач ушкăнĕнчи ачасем аллисене хĕреслĕ тытаççĕ, тилĕ ушкăнĕнчисем аллисене тăсаççĕ. Тилĕ çинчен каласан тилĕ ушкăнĕнчи ачасем аллисене хĕреслĕ тытаççĕ, мулкач ушкăнĕнчисем аллисене тăсаççĕ.)
Вĕрентекен:
- кĕске хÿреллĕ
- чее
-суеçĕ
-купăста юратать
-катăк çăвар
-вăрăм хÿреллĕ
-чалăш куç
-чăхсене тытать
- вăрăм хăлхаллă
-ултавçă
-хăравçă
4. Юптару тăрăх план туни:
Вĕрентекен: Халĕ ушкăнпа ĕçлĕпĕр. 3 ушкăна пайланатпăр. Юптару тăрăх план тăватпăр. (Ачасем 3 ушкăна уйрăлса план тăваççĕ)
1. Кашкăр кĕтÿрен сурăха йăтса кайни
2. Мулкач шăв-шав çĕклени
3. Тилĕ мулкача сехĕрлентерни
4. Тилĕ чеелĕхĕ
5. Мулкач хăравçăлăхĕ
6. Ăса вĕрентсе калани
5. Юптару тăрăх ыйтусемпе ĕçлени:
1. Хайлаври сăнарсем камсем?
2. Юптарура мĕн пулса иртет?
3. Мулкач мĕншĕн малтан шăв-шав çĕклет, унтан хăраса ÿкет?
4. Тилĕ чее пулнине мĕнле сăмахсем палăртаççĕ?
5. Унăн чеелĕхне мĕнле ĕçсенче куратпăр?
6.Юптарăвăн темине тата тĕп шухăшне палăртни.
Тĕп шухăшĕ – Пур кашкăр, тилĕ таврашне кăлар эс тăрă шыв çине, ан тар хăравçă мулкачла.
III.
Вĕрентекен: Мĕн-ши вăл юптару? (Ачасем çырса хураççĕ)
Юптару - сăвăласа çырнă ытарлă хайлав. Унта ăшă кулăш пуррине куратпăр. «Хăравçă мулкач» хайлав чĕр чунсем урлă пурнăçри çитменлĕхсене питлет.
Пĕтĕмлетÿ тăвасси.
IV. Киле ĕç. Юптарăва пăхмасăр калама вĕренмелле.
V. Ачасем хăйсен ĕçне хаклани, вĕрентекен оценка лартни.
Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение «Большечеменевская СОШ»
Утверждаю
Директор: _________Медведева М.В.
Открытый урок чувашской литературы
Класс 6
Дата 14.10.2014.
Автор: учитель чувашского языка
и литературы Селиверстрова Э.И.
с. Большое Чеменево-2014
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Урок "А.Кăлкан "Хăравçă мулкач"включен в программу чувашской литературы 6 класса. В условиях внедрения ФГОС необходимы соотвутствующие методические пособия.
Этот конспект урока разработан по ФГОС. Учитель создает соответствующую ситуацию, и учащиеся сами называют тему урока и ставят цели и задачи. Работают индивидуально и группами, самостоятельно изучают тему и делают выводы, а учитель только направляет их. Учащиеся сами формируют вопросы по теме и задают друг другу, сами же оценивают ответ.
Урок содержит диалог культур. Твочество чувшского баснописца сравнивается с творчеством русского писателя И. А. Крылова.
На уроке есть и развлекательные моменты, соответствующие возрастной категории шестиклассников.
В конце урока каждый учащийся ставит отметку на полях тетради, оценивая свою работу.
6 656 258 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Селиверстрова Эльвира Ильинична. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс повышения квалификации
72 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Мини-курс
3 ч.
Мини-курс
4 ч.
Мини-курс
4 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.