ТИПТІК
ЕСЕПТЕР ШЫҒАРУ АЛГОРИТМІ
Шығыс Қазақстан облысы
Көкпекті ауданы Жұбандық Болғанбаев атындағы Самар орта мектебінің химия пәні мұғалімі САЛЬМЕНБАЕВА М. Ж.
Қоспаның құрамын анықтау
№1. Массасы 3,00 г натрий және калий хлоридтерінің қоспасын суда ерітіп, күміс нитратының артық мөлшерімен тұнбаға түсірді. Сүзіп және кептіргенен кейін тұнбаның массасы 7,10 г болды. Бастапқы қоспаның массалық үлесін және мольдік қатынастарын есепте.
Есептелуі:
1. Қоспадағы натрий хлоридінің массалық үлесі а%, калий хлориді (100 – а%).
2. Қоспадағы тұздардың массасы белгісіз а.
m(NaCl) = 3/100·a = 0,03a (г)
m(KCl) = (3,00 – 0,03a) г
3. Реакция теңдеуі:
NaCl + AgNO3 = NaNO3 + AgCl (1)
KCl + AgNO3 = KNO3 + AgCl (2)
4. (1) теңдеу бойынша 0,03а (г) – х (г)
58,5 (г) – 143,5 (г)
х = 0,03а·143,5/58,5 = 0,0736a
(2) теңдеу бойынша 3,00 – 0,03а (г) – у (г)
74,5 (г) – 143,5 (г)
y = (3,00 – 0,03а)·143,5/74,5 = 5,78 – 0,0578a
5. Тұнбаның жалпы массасы 7,10 екенін ескеріп, теңдеу құрастырам.
0,0736а + 5,78 – 0,0578а = 7,10 (г)
0,0736а – 0,0578а = 7,10 – 5,78
0,0158а = 1,32; а = 1,32/0,0158; а = 83,5% (NaCl)
6. Калий хлоридінің массалық үлесі.
100 – 83,5 = 16,5% (KCl)
7. Қоспаның мольдік қатынастарын анықтау.
υ(NaCl)/υ(KCl) = 83,5/58,5 : 16,5/74,5 = 6,5 : 1
Жауабы: 83,5%; 16,5%; 6,5 : 1;
№2. 4,52 г калий гидрокарбонаты мен натрий гидрокарбонатынан тұратын қоспаны қыздырғанда бөлінген газдың көлемі (қ.ж.) 0,56 л. Нәтижесінде алынған тұздардың массаларын анықта.
Берілгені:
Есептелуі:
m(KHCO3 + NaHCO3) = 4,52 г 2NaHCO3 ↔ Na2CO3 + CO2↑ + H2O (1)
V(қ.ж.)(CO2)
= 0,56 л 2KHCO3
↔ K2CO3 + CO2↑ + H2O
(2)
m(KHCO3) = ?
m(NaHCO3) = ?
(1) теңдеу бойынша х (г) NaHCO3 – а (CO2)
168 г – 1 моль; х = 168а
(2) теңдеу бойынша у (г) KHCO3 – b (CO2)
200 г – 1 моль; у = 200b
υ(CO2) = 0,56 л/22,4 л/моль = 0,025 моль
а + b =
0,025 а = 0,025а
168а + 200b = 4,52 168·(0,025 – b) + 200b = 4,52
4,2 - 168b + 200b =4,52
32b = 0,34; b = 0,01; а = 0,025 – 0,01 =0,015
х(NaHCO3) = 168· 0,015 = 2,52 г
у(KHCO3) = 200·0,01 = 2 г
Жауабы: m(KHCO3) = 2г; m(NaHCO3) = 2,52 г;
№3. Массасы 3,88 г құмырсқа және сірке альдегидтерінің ерітінділерінің қоспасы берілген. Осы қоспаны күмістің аммиактағы ерітіндісімен өңдегенде күміс бөлінген. Бөлінген күміс азот қышқылымен әрекеттескенде 9,856 л NO2↑ бөлінген. Бастапқы қоспадағы заттардың массасын тап.
Берілгені:
m (HCOH + CH3COH) = 3,88 г;
V(қ.ж.)(NO2) = 9,856 л
m(HCOH) = ?; m(CH3COH) = ?
Есептелуі:
HCOH + 4[Ag(NH3)2]OH = 4Ag↓ + (NH4)2CO3 + 6NH3↑ + 2H2O (1)
CH3COH + 2[Ag(NH3)2]OH = 4Ag↓ + CH3COONH4 + 3NH3↑ + 2H2O (2)
Ag + 2HNO3(конц.) = AgNO3 + NO2 + H2O (3)
(1) теңдеу бойынша х (г)HCOH – а (моль) Ag
30 г HCOH – 4 (моль) Ag
х = 30·а/4
(2) теңдеу бойынша у (г) CH3COH – b (моль) Ag
44 г CH3COH – 2 (моль) Ag
у = 44·b/2
(3) теңдеу бойынша
υ (NO2) = υ(Ag) = 9,856/22,4 = 0,44 моль
а + b =
0,44 а = 0,44 – b
30·а/4 + 44·b/2
= 3,88 30/4·(0,44 – b) + 22b = 3,88
m(HCOH) = 3,0 г
m(CH3COH) = 3,88 – 3 =0,88 г
Жауабы: m(HCOH) = 3,0 г; m(CH3COH) = 0,88 г
№4. Оттегі мен озон қоспасының суттегі бойынша тығыздығы 18. Қоспадағы озоның массалық үлесін тап.
Берілгені:
Есептелуі:
D(H2)(O2 + O3) = 18 М(газ қоспасы) = 18·2 = 36 г/моль
W(O3) =
? W(О2) = m(О2)/m;
m(О2)
= x·32;
m(О3) = y·48; m(газ) = (х + у) = 36
х + у =
1 х = 1 – у
32х + 48у =
36 32· (1 – у) + 48у = 36
32 – 32у + 48у = 36; 16у = 4; у = 4/16 = 0,25
m(О3) = 0,25·48 = 12 г; m(О2) = 0,75·32 = 24 г
W(O3) = 12/12 + 24·100% = 33,3%
Жауабы: W(O3) = 33,3%;
Электролиттік диссоциация
№1. Көлемі 1 л концентрациясы 0,01 моль/л магний хлориді ерітіндісінде 1,2·1020 диссоциацияланбаған тұз молекуласы бар. Магний хлориді тұзының диссоциация дәрежесін есепте.
Есептелуі:
1. Ерітіндідегі тұздың жалпы молекула саны.
N = υ·NA = 6,02·1023·0,01 = 6,02·1021
2. Диссоциацияланған молекула саны.
6,02·1021 – 0,12·1021 = 5,9·1021
3. Диссоциациялану дәрежесі.
α = 5,9·1021/6,02·1021 = 0,980 немесе 98%
Жауабы: 98%
№2. Көлемі 0,5 л, концентрациясы 0,25 моль/л, диссоциациялану дәрежесі 0,2-ге тең ортофосфор қышқылының ерітіндісіндегі диссоциацияланбаған молекула санын есепте.
Есептелуі:
1. Қышқылдың жалпы еріген молекула саны.
Nm = NA·V·CM = 6,02·1023·0,25·0,5 = 7,525·1022
2. Қышқылдың диссоциацияланған молекула саны.
7,525·1022·0,2 = 1,505·1022
3. Берілген ерітіндідегі қышқылдың диссоциациялан-баған молекула саны.
7,525·1022 – 1,505·1022 =6,02·1022;
Жауабы: N(H3PO4) = 6,02·1022
Газ заңдары
№1. Стандартты жағдайда (қ.ж.), яғни 0оС температурада, 1 атм. қысымда (101,325 Па). Қай температурада массасы 1 г оттегі 1 л көлем алады?
Берілгені: Есептелуі: 1-әдіс
V(O2)
= 1 л 1. Авагадро заңын қолданып 1 г
m(O2) = 1 г оттегі (қ.ж.) қандай көлем алатынын
P = 1 атм., анықтау.
101,325
Па 32 г (O2) – 22,4 л
t = ? 1 г (O2) – х л; х = 0,7 л
2. Гей-Люссак заңы негізінде газ температурасын анықтау.
V1(O2)/T2 = V2(O2)/T1; T1 = V1(O2) ·T2/V2(O2)
T1 = 1 л·273K/0,7 л = 390K; t = 390 – 273 = 117оС
2-әдіс. Менделеев-Клапейрон теңдеуі.
pV = m/M·RT; T = pVM/Rm
T = 1 атм·1 л·32/0,082 л·атм/(K·моль) ·1 г = 390K
T
= 101,325 Па·1·10-3 м3·0,032
кг/моль = 390K
8,3 Па·м3/(K·моль) ·1·10-3 кг
t = 390 – 273 = 117oC
Жауабы: 117oC
№2. 20оС және қысымы 912 мм.сын.бағ. көлемі 25 л балондағы оттегінің массасын есепте.
Берілгені: Есептелуі:
V(O2)
= 25 л Менделеев-Клапейрон теңдеуі.
t = 20oC pV = m/M·RT; m = PVM/RT;
Р
= 912 мм.сын.бағ. T = 273 + 20 = 293K
m(O2) = ? m(O2) = 912 мм.сын.бағ.
25 л·32 г/моль/62,36 мм.сын.бағ./K·моль·293K = 40 г
Жауабы: m(O2) = 40 г; (t = 20oC, Р = 912 мм.сын.бағ)
Ерігіштік
№1. 60оС және 20оС калий нитратының ерігіштігі 1101 және 346 г. Қаныққан калий нитратының 60оС-тағы 40 г ерітіндісін 20оС салқындатқанда массасы қалай өзгереді?
Есептелуі:
1. 60оС – 1000 г; 1000г + 1101 = 2101 г
2101 – 1101 г KNO3
40 г – х (г) KNO3
х = 40·1101/2101 = 20,96 г
2. 40 г ерітіндідегі судың массасы.
40 г – 20,96 г = 19,04 г
3. 20оС 19,04 г суда қанша KNO3 ериді?
1000 г (суда) – 316 г (KNO3)
19,04 г – х; х = 19,04·316/1000 = 6,02 г
4. Калий нитраты ерітіндісін салқындатқанда.
20,96 г – 6,02 г = 14,94 г
Жауабы: 14,94 г (KNO3)
№2. 300 мл (ρ = 1,07 г/см3) 10% күкірт қышқылы ерітіндісін 179 г сумен араластырды. Алынған ерітіндідегі күкірт қышқылының массалық үлесін анықта.
Есептелуі:
1. m(H2SO4) = 300·1,07 = 321 г
2. 100 г (ерт) – 10 г H2SO4
321 г (ерт) – х (г) H2SO4
х = 321·10/100 = 32,1 г
3. Жалпы ерітіндінің массасы.
321 + 179 = 500 г
4. W(H2SO4) = 32,1/500 = 0,06 немесе 6%
Жауабы: 0,06 немесе 6%
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Бұл жинақ ҰБТ-де кездесетін химиядан типтік есептер шығару алгоритмі берілген.
6 664 116 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Сальменбаева Мунира Жукановна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300 ч. — 1200 ч.
Мини-курс
6 ч.
Мини-курс
4 ч.
Мини-курс
6 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.