- 11.12.2020
- 5555
- 122
Атырау қаласы, Дамбы селосы
Амангелді атындағы орта мектебінің
Химия пәнінің мұғалімі
Әбу Жаннат Сәрсенқызы
8 сынып тақырыбы: «Сутектің химиялық қасиеттері,қолданылуы, алынуы.»
Сабақ тақырыбы: Сутектің химиялық қасиеттері,қолданылуы, алынуы.
Сабақ мақсаты: Білімділік: Сутегі элементіне жалпы сипаттама беру. Физикалық, химиялық қасиеттері, алу және қолдану туралы түсінік беру.
Дамытушылық: Сутегін алуда қауіпсіздік ережесін еске түсіру, Кипп аппаратымен жұмыс істеп үйрену.
Тәрбиелік: Сабақ уақытын бағалауға үйрету, еңбекқорлыққа және қызығушылығын арттыру.
Сабақ әдісі, түрі: Жаңа сабақ, түсіндіру, тәжірибе топтық жұмыс.
Көрнекілігі: интерактивті тақта, 8 – сынып №12 көрсетілім, сілтілік натрий түйірі, су, фенофталеин ерітіндісі, тұз қышқылы, мырыш түйірі, сынауықтар және қысқыштар.
I. Сабақтың жүру барысы:
А)Оқушыларды тексеру Б)Оқу құралдарын тексеру
II. Жаңа сабақ жоспары:
1.Сутек элементіне сипаттама
2. Табиғатта кездесуі
3. Ашылу тарихы
4 Физикалық қасиеттері
5 Сутегінің алынуы, Кипп аппаратының құрылысы
6. Химиялық қасиеттері
7. Қолданылуы
8. Тапсырмалар (Топтық , сан есеп, сөзжұмбақ және сынақ .)
|
Жалпы сипаттамасы: Химиялық таңбасы Н, ол “аш” деп оқылады. Салыстырмалы атомдық массасы 1,008. Жай зат түзетін газ күйіндегі сутек – екі атомнан тұратын молекуладан Н2 құралады. Сутек молекулалары бір-біріне әлсіз тартылады, сондықтан қалыпты жағдайда газ. Жер бетінде оттекке қарағанда сутек едәуір аз. Жер бетінде сутек бос күйінде кездеспейді десе де болады. Көп тараған сутектің ең басты қосылысы – су. Сутектің жер қыртысында газ күйіндегі метанның, қатты тас көмірдің, сұйық күйдегі мұнайдың, көптеген минералдар мен тау жыныстарының құрамында оттекпен қатар сутек те кіреді. Жер қыртысындағы сутектің массалық үлесі 1 %. Ол аз болып көрінгенмен, шындығында жердегі әр 100 атомның, шамамен, 10 атомы сутектің үлесіне келеді. |
|
|
|
Кездесуі. Бұл табиғатта таралуы бойынша 9-шы орында тұрған элемент, оның үлесіне жер қыртысының 1,4%-ы тиеді, жер бетінде сутек байланысқан күйде (су, мұнай, тас көмір, т. б.), ал ғарышта 63%-ы болады. Табиғатта тұрақты екі изотопы 1Н (протий) және 3Н (тритий) кездеседі, жасанды жолмен радиоактивті изотопы 3Н мен өте тұрақсыз 4Н алынған. Сутек - әлемде көп тараған элемент. Массасы бойынша атмосферадағы сутектің мөлшері 3,5 *10 -6% литосфера мен гидросферада – 1% , суда – 11,9%. |
 |
H2
|
Физикалық қасиеті. Сутек элементінен тұратын жай зат — сутегі, ол екі атомнан тұрады, формуласыН2; М(Н2)=2, М=2 г/моль. Бұл түссіз, иіссіз, дәмсіз, өте жеңіл (р=0,09 г/л) газ күйіндегі бейметалл, оның қайнау (-252,76°С) және балқу (-259,2°С) температурасы өте төмен. Суда нашар ериді (100 көлем суда 2 көлем газ (t=20°С). |
|
Сутегінің алынуы. Зертханаларда
белсенді металдын, (Zn, Mg) қышқылдармен әрекеттесу реакциясы арқылы алады.
Көп жағдайда мырышты пайдаланады.
Кипп аппараты. Зертханаларда сутегін және басқа да газдарды (С02, H2S, т.б.) қажеттілігіне қарай дүркін-дүркін алып түру үшін арнайы құрылғы қолданылады, ол «Кипп аппараты» деп аталады.
|
|
Сутегінің химиялық қасиеттері : 2Н2+ 02 = 2Н20 + 572кДж
|
|||||||||
|
Қолданылуы: Атом реакторы, қышқылдар, аммиак , тыңайтқыштар, металдар алуда, таза отын газ ретінде. |
Натрийдың сумен әрекеттесуі, нәтижесінде түзілген
сілтіні фенофталеин ерітіндісімен анықтау тәжірибесі көрсетілді.
Топтық тапсырма
1- топ Сутегінің ауа, оттек бойынша салыстырмалы тығыздығын тап. 2- топ Оттегінің ауа, көмірқышқыл газы бойынша салыстырмалы тығыздығын тап. 3-топ Көмірқышқыл газының, сутектің, ауаның (қ.ж.) бойынша тығыздығын тап.
Оксидтердің аталуы:
|
Оксидтердің химиялық формуласы |
Тұрмыстық аталуы |
Халықаралық аттары |
|
H2O |
||
|
CO2 |
Көмірқышқыл газы |
|
|
CO |
Иіс газы |
Көміртек монооксиді |
|
CaO |
Кальций оксиді |
|
|
Fe2O3 |
Дитемір триоксиді |
|
|
SO2 |
Күкіртті газ |
|
|
SO3 |
Күкірт газы |
|
|
SiO2 |
Құм |
Сан есеп
1- топ 4.48 л (қ.ж.) сутек алу үшін натрийдің қандай массасы сумен әрекеттесу керек ? 2- топ 1.12 г молибден оксидін (MoO3) сутекпен тотықсыздандырып қанша г молибден алуға болады? 3-топ Массасы 19 г мыс оксидін (CuO) сутекпен тотықсыздандырғанда қанша грамм таза мыс, қанша грамм су түзілетінін есептеңдер.
Сөзжұмбақ шешу
Мына элементтердің атын дұрыс орналастырсаңыз, ортадағы ерекше торкөздің ішінен “Сутек”сөзі шығады: Ti, Ru, Cu, Ag, Cs.
Сынақ
1.Күн жүйесі планетасында сутек атомының қанша пайызы бар?
А) 76% Б) 92% В) 80% С) 86%
2.Сутектің валенттілігі нешеге тең?
А) I Б) II В) III С) IV
3.Cутекті лабораторияда қышқылдармен
қай металдың қатысында алады?
А) Mg Б) Ca В) Zn C) Pb
4.Ең жеңіл газ?
А) оттегі Б) сутегі В) гелий С) азот
5.Мына қосылыстардың қайсысында сутегінің массалық үлесі көп?
А) H2O Б) CH4 В) NH3 С) PH3 .
III. Қорытынды:
IV. Үйге тапсырма беру: §30,31,32 . № 3,4,6,7 – жаттығулар.
V. Бағалау:
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
6 659 954 материала в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Батурин Евгений Александрович. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс профессиональной переподготовки
600 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300 ч. — 1200 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Мини-курс
4 ч.
Мини-курс
6 ч.
Мини-курс
10 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.