Қазақ тілінен сабақ жоспары
Топ: 7 А
Курс: 2
Сабақтың тақырыбы: Үстеу туралы түсінік
Білімділік мақсаты: Үстеу білдіретін ұғымды өз беттерімен жинақтауға талпындыру, әрекеттендіру, іздендіру, ой қорытуға жеткізу;
Дамытушылық мақсаты: Теориялық материалды жүйелі, тиянақты
баяндай білуге, өз
бетінше жұмыс істеуге, шығармашылық
қабілеттерін дамытуға ықпал ету.
Тәрбиелік мақсаты: Сөздің мағынасына мән беруге тәрбиелеу, ұлттық қасиетке баулу;
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: баяндау, сұрақ-жауап, сөзжұмбақ, деңгейлік тапсырмалар, тест жұмысы.
Пәнаралық байланыс: әдебиет,
Сабақтың көрнекілігі: сөзжұмбақ, слайдтар, венн диаграммасы, кесте.
Сабақтың жүру барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі:
II.Үй тапсырмасын тексеру (1 сұраққа 1 жетон беріп отыру)
Оқушылар, өткен сабақта қандай тапсырма
берілді?
Өткенді еске түсіру мақсатында мына
сұрақтарға жауап берейік (сөзжұмбақ шешу)
Оқушылар, қазақ тілінде неше сөз табы бар?
Ретімен атаңыздар (кесте пайдалану)
Осы сөз таптарының қайсыларымен
таныссыздар, қайсылары таныс емес? (таныс
еместерінің астын сызу,кесте мен сөзжұмбақтан шыққан үстеу сөзіне назар
аударту)
III.Жаңа сабақ. Кіріспе бөлімі.
Олай болса, біздің бүгінгі жаңа тақырыбымыз
- үстеу сөз табы.
Мақсатымыз - үстеу туралы жалпы түсінік алу.
(Дәптерде орындалатын жұмыс түрлері)
Дәптерлеріңізді ашып, күннің жадын,
тақырыпты жазыңыздар (жаңа сабаққа қатысты слайдтарды ашу; жаңа сабақ бойынша оқушыларға ескерту;
жаңа сабақты баяндамас бұрын, мына мысал сөйлемдерге қараңыздар.
Кімнің, қандай шығармасынан алынған деп
ойлайсыздар? Жақында ғана әдебиет пәнінен өттіңіздер, көркем фильмінде көріп
жүрсіздер.
(Б.Соқпақбаев «Менің атым Қожа») Қожаның қай сәтінен мысал
сөйлемдер жазылған?
(Сөмкеге бақа салып жатырған кезі) Енді
мысал сөйлемдерге назар аударамыз.(сөз табына талдату,таныс емес сөз табын
табу)
1.Қожа сөмкеге
бақаны лезде салды. (сын-бейне)
2.Қожа сөмкеге
бақаны қасақана салды. (не мақсатпен? мақсат үстеуі)
3. Қожа сөмкеге
бақаны құр босқа салды. (неге?себеп-салдар
үстеуі)
4. Қожа сөмкеге
бақаны салып,кейін кетті. (қайда?мекен үстеуі)
5. Қожа сөмкеге
бақаны таңертең салды. (қашан?мезгіл үстеуі)
6. Қожа сөмкеге
бақаны онша қорықпай салды. (қаншалықты?мөлшер үстеуі)
7. Қожа сөмкеге
бақаны аса сақтықпен салды. (қандай? күшейткіш үстеуі)
Не байқадыңыздар? (ауызша айтып беру)
1.Үстеулер
қандай сөз табымен тіркесіп келіп тұр? (етістік)
2.Үстеулер
дегеніміз не? Етістіктің,яғни қимылдың,іс-әрекеттің әр түрлі
белгілерін,сипатын,жай-күйін білдіретін,өзгертуге,грамматикалық тұлғалармен
түрлендіруге келе бермейтін сөздер.
3.Түрленбейтіндігін
мысалдағы лезде үстеуімен дәлелдеу.(жалғаудың түрлерін сұрау)
Деңгейлік тапсырмалары орындау.
Деңгейлік тапсырмамен жұмыс жасай отырып,
жаңа тақырыпты өз бетінше меңгерту.(жетон арқылы бағалап отыру)
I деңгей. Оқулықпен жұмыс -212 жаттығуды орындау.
Биыл - қашан
алғаны? (мезгіл)
Жартылай - қалай
көшіп? (мөлшер)
Айқара - қалай
асып? (сын-қимыл)
Жорғадайын - қалай
шайқала? (сын-қимыл) жылқының 4 аяғын тең басып,ырғатыла, тайпала
басқан жылқы жүрісі
Арагідік - ара
арасында
215-жаттығу
Бүгін - қашан
аттанған? (мезгіл үстеуі)
Таңертең - қашан
аттанған? (мезгіл үстеуі)
Әдеттегіден - қашанғыдан
жым - жырт екен аңғарыпты? (мезгіл үстеуі)
Қазір - қашан
ойлап отырса? (мезгіл үстеуі)
дәл сол мезетте - қашан
сілейіп қатып қалса керек (күшейткіш)
II деңгей. Мақал-мәтелдерден үстеулерді табу.Үстеулі
жұмбақтарды шешу.
1.Қамшы жарасы тез бітер,
Сөз жарасы бітпес.
2.Еріншекке бүгінінен, ертеңі оңай.
3.Ерте тұрған жігіттің ырысы артық,
Ерте тұрған әйелдің бір ісі артық.
4. Қатты
жауған күн
Тым тез ашылады.
Жұмбақтар шешу.
1.Қыста ғана болады
Ұстасаң қолың тоңады. (Қар)
2. Күндіз қашады,
Түнде аспанды басады. (Жұлдыз)
Бекіту мақсатында
III деңгей Тест жұмысы (5 сұрақ)
IV.Бағалау: (жетон санын, тест ұпайын
ескеру арқылы)
V.Үйге тапсырма: Үстеулер туралы оқып келуге
218 - жаттығу (түсіндіру)
Сайысқа
қатысушылар тобы: 8 АШӨТМ, 8 А, 6 ММЖПШ
Курс: 1
Тақырыбы: «Қызықты қазақ тілі әлемі» (интеллектуалды
сайыс)
Мақсаты: Оқушының білімі мен біліктілігі арқылы ой - өрісін дамыту,
ұшқырлық , ойлау қабілетін шыңдау, шапшаңдық пен нақтылыққа бейімдеу.
Әдісі: сайыс сабақ
Қолданатын
көрнекі құралдар: интерактивті
тақта, слайд
Барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі.
1) Алдын ала тағайындалған топтарды шақыру.
2) Әділқазылар алқасымен таныстыру .
3) Сайыстың мақсатымен таныстыру.
4) Топтардың аттарымен , ұранымен танысу.
1 топтың аты - «................................», ұраны
«............................................................................»
2 топтың аты - «...................................», ұраны
«.........................................................................»
3 топтың аты........................................», ұраны
«........................................................................»
II.Интерактивті
тақтадан оқушылар сұрақтар таңдайды.
Қазақ тілінен:
1. «Шаһар» сөзінің синонимі?
2.Сөйлемнің
түрлері.Мысал келтіріңдер.
3.Жұрнақтың
түрлері.Мысалмен бекітіңдер.
4.Оқушылар отыр.Сөйлем
бе немесе сөз тіркес пе? Дәлелде.
5.Күрделі сөздің
түрлері.
6. Дыбыс
үндестігінің түрлерін ата.
Әдебиеттен:
1. М.Әуезов кім? Роман-эпопеясын ата.
2.Жаза алмайтын атақты ақын кім? Оның бірнеше өлеңін атаңдар.
3.Жырлардың түрлері.
4. «Қазақ хрестоматиясын» жазған кім?
5.Абайдың бір өлеңін жатқа айту.
6.Әділқазылардың сұрағы
Тарихтан:
Қазақ тілі қай жылы мемлекеттік мәртебе алды?
Қазақ халқының батыр қыздары кімдер?
Әнұранның авторларын атап бер.
Ата Заң күні қашан?
Тіл туралы Заң неше баптан тұрады?
ІI тур «Бәйге»
І топ тобына сұрақтар
1. «Термин» қай тілдің сөзі (латын тілі)
2. Сөз мағынасын не зерттейді? (лексика)
3. «Фразеология» сөзінің баламасын табыңыз. (тұрақты тіркес)
4. Тілдің ең кіші бөлшегі не? (дыбыс)
5. Жалғаудың түрлерін ата. (көптік, тәуелдік, септік, жіктік)
7. Неше септік жалғауы бар? (6)
8. Абайдың қанша қарасөзі бар?
9. Зат есім
құрамына қарай нешеге бөлінеді? (дара, күрделі)
10. Дыбысты немен таңбалайды? (әріп)
11. Қазақ әліпбиінде қанша дыбыс бар? (42)
12. Дауысты дыбыс тілдің қатысына қарай нешеге бөлінеді? (жуан, жіңішке)
13. Сын есімнің шырайларын ата.
14.Білімді сөзінің түбірі.
15.Үш биді ата.
ІІ тобының сұрақтары
1.Екпін сөздің аудармасы
2.Үндестік заңы нешеу? (2)
3.«Лексика» сөзі қай тілден енген (латын тілінен)
4.Тыныс белгісін не зерттейді? (пунктуация)
5 Дауысты дыбыс жақтың қатысына қарай нешеге бөлінеді? (ашық, қысаң)
6.Дауыстылардың саны қанша? (12)
7.Сөз таптары нешеу? (тоғыз)
8. Қысқы сөзінің түбірі.
9.Жұрнақтың түрлерін ата.
10.Құрмалас сөйлемнің түрлері
11.Қазақстанның
бас қаласы.
12. Түркістан қазақ халқының қандай
қаласы?
13. «Балаға» деген сөз қай септікте тұр?
14.Фаст-фуд ол не?
15.Тұрлаулы мүшелерді ата.
III топтың сүрақтары
1.Қазақ тілінде неше септік бар?
2. Жүз жасаған ақын?
3. Сан есім қандай сұрақтарға жауап береді?
4. Тұрлаусыз мүшелерді ата?
5. «Ақылды» сөзінің түбірі?
6. Фонетика
нені зерттейді?
7. Дауыссыз дыбыстың түрлерін ата. (қатаң, ұяң, үнді)
8.Қазақ тілінен тән дыбыстар нешеу?
9. Қазақстан қай жылы тәуелсіздік алды?
10. Абайдың туған жылы.
11.Қосымша нешеу?
(екеу)
13. «Үйден» сөзі
қай септікте тұр?
14.Салалас
құрмалас сөйлемнің неше түрі бар?
15. «Барған»
есімшенің қай түрі?
ІІI. тур
“Полиглот”
(Тиісті сөзді қойып, сол сөзді 3 тілде айту.)
1. . ... таумен кездеспейді,
Адам адаммен кездеседі. (тау)
2. ... көпті жау алмайды,
Ақылы көпті дау алмайды.(досы)
3.... тас жарады,
Тас жармаса, бас жарады.
4.. ... өссе елдің көркі,
Гүл өссе жердің көркі.(қыз)
5. ... сүйектен өтеді,
Таяқ еттен өтеді. (сөз)
6.....адамның арқауы
(ас)
Қорытынды: әділқазылар
алқасына сөз беріліп, топтарды марапаттау.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.