Инфоурок Другое ПрезентацииСабақтың тақырыбы: "Абай шығармашылығы"

Сабақтың тақырыбы: "Абай шығармашылығы"

Скачать материал
Скачать материал "Сабақтың тақырыбы: "Абай шығармашылығы""

Получите профессию

Копирайтер

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 3 месяца

Экономист-аналитик

Описание презентации по отдельным слайдам:

  • №38 М.Тұрсын-заде атындағы ЖОМ коммуналдық  мемлекеттік мекемесіАШЫҚ САБАҚ...

    1 слайд

    №38 М.Тұрсын-заде атындағы ЖОМ коммуналдық мемлекеттік мекемесі

    АШЫҚ САБАҚ






    Сабақтың тақырыбы: Абай шығармашылығы
    Пән мұғалімі: Ш. Хидирова

  • Сабақтың тақырыбы: Абай шығармашылығыСабақтың ма...

    2 слайд





























    Сабақтың тақырыбы: Абай шығармашылығы

    Сабақтың мақсаты:
    Білімділігі: Абай шығармашылығынан алған білімдерін шыңдай отырып, оның пікірлерінің құндылықтарына өміршеңдігіне көздерін жеткізу даналық сөздеріне талдау жасау арқылы шығармашылық жұмысқа баулу, Абай поэмасының шығыс әдебиетімен батыс тарихымен үндестігін ашу.Бұл поэма арқылы ақын кқтеріп отырған әлуметтік және гуманистік мәселені яғни идеясын оқушылардың көмегімен табу, оқушылардың қалыптасқан білім білік дағдылары арқылы кейіпкер бейнесін ашу.
    Дамытушылығы: Оқушыларды қз ойын сауатты түрде жеткізе білу, дағдыларын жетілдіру, оқушыларды әділеттікке ,адамгершілікке баулу, өз бойларына ірілік қасиеттерді жинай отырып даналықты қастерлеуге үйрету. Кейіпкерлердің әрекеттері арқылы жақсылық пен жамандықты айыра білуге олардың әрекеттеріне баға беріп талдау дағдыларын дамыту.
    Тәрбиелігі: Оқушыларды Абай поэзиясының идеясын түсіндіре отырып адамгершілікке , сүйіспеншілікке тәрбиелеу, өз халқын мәдени және тарихи мұрасын құрметтеуге сақтауға және сол арқылы патриоттық сезімдерін жетілдіруге тәрбиелеу.

  • Сабақтың түрі: Сахналандырылған жаңа технологиялар арқылы дәстүрлі емес шығар...

    3 слайд

    Сабақтың түрі: Сахналандырылған жаңа технологиялар арқылы дәстүрлі емес шығармашылық ізденіс қорытынды сайыс сабағы.
    Сабақтың әдіс –тәсілі: топтастыру арқылы зерттеу, проблемалық сетуатция туғызу, сұрақ –жауап, іздендіру , ой бөлісу, қосымша білім көздерін насихаттау арқылы өздігінен білім алуға баулу.
    Сабақ Формалары: Жалпы сыныптық тапсырма, топтық жұптық тапсырмалар , танымдық іздендіру.
    Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, хронолагиялық кесте, Абай портреті, тақырыпқа байланысты трек сызбалар кітап көрмесі
    Пән аралық байланыс: Тарих, этнография, музика, қазақ тілі т.б

  • Сабақ барысыІ  Ұйымдастыру.
А) Амандасу
Ә) Түгелдеу
Б) Дайындықтарын...

    4 слайд

    Сабақ барысы
    І Ұйымдастыру.
    А) Амандасу
    Ә) Түгелдеу
    Б) Дайындықтарын тексеру
    В) Ән ұран орындатқызу
    ІІ Үй тапсырмасын сұрау.








  • ҚАРЖИНГ әдісі арқылы үй тапсырмасы сұралады. Бұл әдісті «Қар көшкіні»  деп ат...

    5 слайд

    ҚАРЖИНГ әдісі арқылы үй тапсырмасы сұралады. Бұл әдісті «Қар көшкіні» деп атадық оқушыларға қар лақтырылады іліп аған оқушыға сұрақ қойылады.

    Абай кім?
    Қашан қай жерде дүниеге келген?
    Абайдың шын есімі кім?
    Аайдың қандай өлеңдерін білесін?
    Қандай әндерін білесің?
    Қанша қара сөзі бар?
    Ұлы ақын туралы жазылған роман-эпопея қалай аталады?
    Оның авторы кім?
    Абайдың табиғат лирикасына арнап жазған өлеңдерін атап бер?
    Абайдың неше поэмасы ар атап бер?

  •                     СӨЗ  ЖҰМБАҚ

    6 слайд





    СӨЗ ЖҰМБАҚ

  • Сұрақтар1. Алланың өзі де рас сөзі де рас  деген  өлеңнің авторы? 
2. Абай п...

    7 слайд

    Сұрақтар

    1. Алланың өзі де рас сөзі де рас деген өлеңнің авторы?
    2. Абай поэзиясының тілі туралы алғаш ғылыми пікір қозғаған профессор кім?
    3. Бәлки мұнан кейін Абайдан үздік, артық ақындар, жаздушылар шығар бірақ ең жлғары ардақты орын Абайдікі қазақ халқының сәуле беріп алғашлқы атқан жарық жұлдызы Абай деп кім айтқан
    4. Абай қайтыс болғаннан 40 күн кейін 3 тамызда Абайдың қай баласы қайтыс болады?
    5 .Абайдың рухани мұрасының зерттелуі барысы еліміздегі саяси
    Ахуалдың құбылуна байланысты неше кезеңге бөлінеді ?.
    6.Анасы Ұлжан мен кіші шешесі Айғыз Абайды кім деп атады ?.
    7.Абайдың шығармашылық жаңа жолына үлгі болған орыстың классик жазушылардың бірі ?
    8.Абай Құнанбайов атты монография жазған академик кім ?
     

  • ІІІ Жаңа сабақ. Мұғалім кіріспе сөзі  Бүгінгі біздің  өтілетін тақырып А. Құ...

    8 слайд

    ІІІ Жаңа сабақ.

    Мұғалім кіріспе сөзі Бүгінгі біздің өтілетін тақырып А. Құнанбайұлының шығармашылық жолы. Бұл тақырыпты біз топқа бөлініп сайыс түрінде өткіземіз.
    Топқа бөліну үшін төрт бүріш, үш бүріш белгілерінен пайдаланылады.
    белгісіні таңдаған оқушы бірінші топ мүшесі болады.
    белгісіні таңдаған оқушы екінші топ мүшесі болады.

  • М. Әуезов Абай шығармаларын бес кезеңге бөліп қарастырған атап айтқанда .
1...

    9 слайд

    М. Әуезов Абай шығармаларын бес кезеңге бөліп қарастырған атап айтқанда .
    1 Абайдың жас шағындағы өлеңдері
    2 Абайдың лирикалары
    3 Абайдың поэмалары
    4 Абайдың аудармалары
    5 Абайдың қара сөздері
    Абайдың толық жинағы 1858 жылы азылған екі өлеңінен басталады. Біріншісі «Иузи-рәушан» , екіншісі – «Фзули- Шәмси». Бұлардан соң 1864 жылы жазылған «Әліфби» өлеңі бар. Ақынның он үш жас пен он сегіз , он тоғыз астар арасында тудырған шығармалары осы.
    Мынау өлеңдері тұсында байқалатын ерекшелік- шығыс ақындарының үлгісінде жазылғандықтары. Екінші өзгешелік- бұл өлеңдерді жатқа, аузша шығарылған шығармалар емес. Бұнда Абай – анық жазушы ақын. Біз ХІХ ғасырдың бсы мен орта кезінде жасаған Махамбет, Нысанбай, Мұрат сияқты ақындардың шығармаларынан ақынның өзіне тән стиль ерекшеліктерін айырып тексерсек те, «олардың қай өлеңі жазылып айтылған, қайсысы ауызша жырланған» деген сұрақтарға нақтылап деректі жауап бере аламыз. Өйткені олардың жазғанымен ауызша шығарғанының стильік өзгешелігін айыру оңай емес.

  • Абайдың «Сап сап , көнілім сап көңілім»  деген  ақынның  жиырма –жиырма  бес...

    10 слайд

    Абайдың «Сап сап , көнілім сап көңілім» деген ақынның жиырма –жиырма бес шамасында жазғаны деп ұйғардық. Енді осыдан соңғы анық ақындық үлкен шығармалар туатын жылы -1882 жыл болады. Бұнда Абайдың бір жылда туған екі өлеңін білеміз: біреуі өз өлені-« Қонсонарда» екіншісі аударма –Лермонтвтың «Бородино» деген өлеңне жасалған аударманың бір үзіндісі.
    Абай - қазақ өлеңі құрылымына жаңа пішін әкелген, өрнек салған қаламгер. Абай – қазақтың өте күшті, терең ақыны. А. Байтұрсынов айтқандай , « азақтың бас ақыны».
    І бөлім « Өлең сөздің патшасы сөз сарасы» Абай өлеңдерін жатқа мәнерлеп айту.
    Жақсы қатысқан топ бағаланылады әр кезең сайын . Топ басшылары топ мүшелерін жеке- жеке бағалап барады.

  • ІІ бөлім     Абай мұражайына саяхат
                    Асыл сөзді іздесең ,...

    11 слайд

    ІІ бөлім Абай мұражайына саяхат
    Асыл сөзді іздесең ,
    Абайды оқы, ерінбе!
    Адамдықты көздесең,
    Жаттап тоқы көңілге! –деп Сұлтанмахмұт айтқанай
    Абай –тұған халқының, болашақ ұрпақтың өнегелі тәрбиешісі, қазақ тілінің , поэзияның өсіп гүлденуіне зор үлес қосқан қамқоршысы. Ұлы ақынға арнап ескерткіштер, қойылып мұражайлар ашылған Мысалы Сесей қоласында Абай музейі, А.Құнанбаевтың Жидебайдағы муражайы сонымен бірге Абай атына қойылған белгілі Алматы Абай атындағы академиялық опера және балет театыры, Абай атындағы Семей облыстық музикалық театыры сынды ірі мәдени орталықтар бар. Қазір біз Абадың Жидебайдағы мұражайына саяхат жасаймыз (бейне ролик арқылы көрсетіледі)
    Проблемалық сетуатция Саяхат кезінде не білдің ?


  • Абайдың  алғаш бой көрсеткен  проза  үлгісіндегі  ғақлия-диактикалық  шығарма...

    12 слайд

    Абайдың алғаш бой көрсеткен проза үлгісіндегі ғақлия-диактикалық шығармаларық шығармалары – қара сөздері. Жалпы бөлгенде қырық алты бөлімнен тұрады.
    Бірінші қара сөзінде Абай осы шығарманың неге жазылғанын айтады «Ел енді қалған өмірімізді қайтіп, не қылып өткіземіз? Соны таба алмай өзімде қайранмын Ел бағу? Жоқ елге баым жоқ. Мал бағу? Жоқ баға алмаймын. Балалар өздеріне керегінше өздері бағар. Ғылым бағу? Жоқ, ғылым бағарға да ғылым сқзін сөйлер адам жоқ. Софылық қылып, дін бағу? Жоқ, ол да болмайды, оғанда тыныштық керек. Балаларды бағу? Жоқ, баға алмаймын. Бағар едім, қалайша бағудың мәнісінде білмеймін , не болсын деп бағам , қай, елге қосайын, қай харакетке қосайын?

    ІІІ бөлім Мағыныны тану

  • Ақыры  ойландым,  осы ойыма келген нәрселерді қағазға  жаза  берейін, ақ қаға...

    13 слайд

    Ақыры ойландым, осы ойыма келген нәрселерді қағазға жаза берейін, ақ қағаз бен қара сияны ермек қылайын , кімде- кім ішінен керекті сөз тапса, жазып алсын , я оқысын, керегі жоқ десе, өз сөзім өзімдікі дедім де, ақыры осыған бойладым, енді мұнан басқа ешбір жұмысым жоқ » дейді.
    Абай қара сөздері оның ақындық мұраларына қосылған бағалы қазына ұлы ойшыл қара сөздерінде артқа алаң болмай алға ілгері басуды арман етті . Халықтың тарихи бетін дұрыс жолға бұруға ықпалын тигізді.
    Бұл бөлімде оқушылар Абайдың қара сөздерінің мағынасын түсіндіріп талдау жүргізеді.

  • IV бөлім Қара сөздердің тақырыптары.  Абайдың 45 қара сөзі бар екенін білеміз...

    14 слайд

    IV бөлім Қара сөздердің тақырыптары. Абайдың 45 қара сөзі бар екенін білеміз әр бір қара сөзінің өзіндік мәні орны бар Абай өз қара сөздері арқылы халақты адамгершілікке тарихты білуге имандылыққа, сауттылыққа , ақын қара сөздерінің тақырыптары арқылы шындық өмір көріністерін сүреттегенде оны өз көзқарасы , өз дүниетанымы тұрғысынан белгілейді. Сол арқылы өз мақсат, мүддесін, арманын білдіре алады. Қара сөздерінің идеясы көпшілік бұқараның , бүкіл елдің, қарапайым халықтың мүддесін қорғау, болашаққа сендіру.
    Абай қара сөздері –философиялық көзқарастары жайлы нақты деректер береді және ақынның шығармашылық зертханасын ашады.
    Абайдың 1890-1898 жылдары жазған бір алуан шығармалары – қара сөздері . Жалпы саны 46
    Қара сөздерінің 6-7 түрі көлемі қысқа, аз болып келеді. 46 –сөз тарихи очерк. Мұнда қазақ халқының пайда болуы туралы айтылады . Сонымен ерекше көзге түсетін қара сөздер саны -11. 1- сөзде ақын өз мақсатын айтаы. 2- сөзде халықтарды салыстырады.3- сөзде билеуші тапты сынайды. 4-сөзде күлкі әшкереленіп «ызалы күлкі – өзі де қайғы» деп , қорытынды жасайды. 5- сөзде және 29- сөзде қазақтың мақал – мәтелдері сыналады. 6,7,8,9,10,14,23,26,,29,33,39,40,41,42,43- сөздерде ел мінезі сыналып надандық әшкереленіп, білім насихатталады.


  • Бұл бөлімде тірек сызба арқылы ақын қара сөздерінің  тақырыптарын оқушылар  ө...

    15 слайд

    Бұл бөлімде тірек сызба арқылы ақын қара сөздерінің тақырыптарын оқушылар өзіндік жұмыстары арқылы тауып белгілейді. Белгіленген уақыт астында екі топ бірдей әрекет жасайды

  • V бөлім  Көрініс.  
Бұл тапсырма алдын ала берілген оқушылар  Абай шығармалар...

    16 слайд

    V бөлім Көрініс.
    Бұл тапсырма алдын ала берілген оқушылар Абай шығармаларынан өздеріне ұнаған шығармасынан дайындап келген көріністерін көрсетеді.

    І топ Ескендір поэмасы.
    Автор сөзі.
    ( Ескендір ашумен)
    Бар бергені осыма? Мені мазақ етті ғой мыналар ?
    Ең болмаса білмеді сый бермекті.
    Осы менің теңім бе?
    (Сүйекті лақтырды)
    (Аристотель келеді байыппен жерден сүйекті алып)
    Тақсыр лақтырмаңыз бұл сүйекті. Бұл сүйекте асыл қасиет бар. Оған казір көзіңіз жетеді. Қызметшіге таразы алдырып, сүйекті бір жағына, екінші жағына қазынаңыздан асылдарыңызды алғызып, өлшетіңіз. Қорытындысын маған айтарсыз.
    Ескендір: - Жарайды , оқытушым қызметшілерге өлшеніп, хабарын айтармын
    (Музика Аристотель қауырсын қаламмен жазу жазып, ойланып отырады)

  • Ескендір:- Алып келіңдер таразыны барлық дүние мүлкімді  өлшемге салайық
(Т...

    17 слайд



    Ескендір:- Алып келіңдер таразыны барлық дүние мүлкімді өлшемге салайық
    (Таразының бір жағына сүйекті, екінші жағына алтындар тартылады)
    (Ескендір кіреді, абыржыған)
    Мына сүйек қазынаның бәрін жеңді , тіпті қару жарағымдыда жеңді. Не ғаламат ? Бұны женер күш бара ма, сірә?
    Аристотел: - Оны женер күш – бір уыс топырақ. Ескендір: Бір уыс топырақ дейсің бе? Қалайша? Мәнісін түсіндірші?
    Аристотель: Бұл адамның көз сүйегі. Адамның көзі тіршілікте тоймайды. Тек өлгенде ғана тоқталасың. Алтын қақпа сізге қу сүйек беріп, тойымсыздығыңызды әшкереледі.Артық айтсам ғапу ет, патшам.
    Ескендір: (төмен қарап, ойланып) – Сіздікі дұрыс ақыл, ұстазым. Мен шектен шыққан екенмін. «Адасқанның айыбы жоқ, қайтіп үйірін тапқан соң» - деген ғой, әскерімді алып кейін қайтайын (музыка, керней дабыл ойнайды)
    Ескендір: Сапқа тұрыңдар, елге, елге!
    ІІ топқа сұрақ Ескендір поэмасынан қойылған көріністе Ескендір бейнесі қалай көрсетілген?

  • ІІ топ  Шегіртке мен құмырсқа  аудармасы. (И.А. Кроловтан)
Автор сөзі
Шегіртк...

    18 слайд

    ІІ топ Шегіртке мен құмырсқа аудармасы. (И.А. Кроловтан)
    Автор сөзі
    Шегіртке: ( Селкілдеп келіп жығылды)
    (Айағына бас ұра)
    -Қарағым, жылыт тамақ бер,
    Жаз шыққанша асыра!
    Құмырсқа: - Мұның жаным сөз емес
    Жаз өтерін білмеп пе ең?
    Жаның үшін еш шаруа
    Ала жаздай қылмап па ең?
     

  • Шегіртке:       - Мен өзіңдей  шаруашыл,
                          Жұмсақ иле...

    19 слайд

    Шегіртке: - Мен өзіңдей шаруашыл,
    Жұмсақ илеу үйлі ме?
    Көгалды қуып ән салып
    Өлеңнен қолым тиді ме?
     
    Құмырсқа: - Қайтсін, қолың тимепті,
    Өлеңші, әнші есіл ер!
    Ала жаздай ән салсаң,
    Селкілде де , билей бер!
    І топқа сұрақ Ақынның бұл шығармасында қандай мәселе көтеріліп отыр?


  • Абайдың үш поэмасы бар: «Масғұт», «Ескендір», «Әзім әңгімесі». «Ескендір» по...

    20 слайд


    Абайдың үш поэмасы бар: «Масғұт», «Ескендір», «Әзім әңгімесі». «Ескендір» поэмасы – Абай поэмасының ішінде елеулісі, ақынның гуманистік ой пікірлерін тереңрек танытатын шығыс елдерінде Ескендір Зұлқайнарын деген деген атпен тараған , Европада Александр Македонский деген атпен белгілі қолбасшының өмірі жайлы аңыздар негізінде жазылған . Екендір тақырыбын Европа ақындарымен қоса шығыстың Фирдауси, Низами Науаи сияқты ақындарыда жыр еткен.
    Бұл бөлімде екі топқа да екі бағытта шығармашылық тапсырма беріледі .

    VI бөлім Ескендір поэмасын талдау.

  • І топ        Поэманың композитциялық құрылымына талдау

    21 слайд

    І топ
    Поэманың композитциялық құрылымына талдау

  • ІІ топ
 Поэмаға сатылай кешенді талдау          Ескендір поэмасыАвторыТақырыб...

    22 слайд

    ІІ топ
    Поэмаға сатылай кешенді талдау
    Ескендір поэмасы
    Авторы
    Тақырыбы
    Жаныр түрі
    Идеясы
    Шумағы
    Тармағы
    Бұнағы
    Ұйқасы
    Әдеби теориялық ұғымдар
    Поэманың түйіні
    Тәрбиелік мәні

  • VII бөлім
 Сергіту сәті Абайдың әнрдерінің  бәрі – қазіргі нотаға  түскен,  о...

    23 слайд

    VII бөлім
    Сергіту сәті
    Абайдың әнрдерінің бәрі – қазіргі нотаға түскен, орындалып жүрген классикалық туындылар.Абайдың әндері барлық қазақ әнінен бөлек тұратыны әрбір тыңдаушымен айтушыға айдан анық.
    Өз шығармалары ішінде «Алыстан сермеп», « Сен мені не етесің», «Көзімнің қарасы» , «Қор болды жаным» , «Ата анаға көз қуаныш», « Бойы бұлғаң», «Сүйсіне алмадым, сүймедіммен», бірге олардан бөлек он бір буынды өлеңдеріне «Айттым сәлем қаламқас», «Біреуден біреу артылса» жатады.
    Аудармаға арнап жазған әндері «Татьянаның хаты», « Онегін жауабы», «Қараңғы үйде тау қалғып» , «Мен көрдім ұзын қайың құлағанын» , «Сұрғылт тұман дым бүркіп» сияқты әндері бар.
    Қазір екі топтан бір-бір оқушы шығып Абай әндерін жанды дауыспен мақамына жеткізіп орындап береді.

  • VIII бөлім Тапқыр  болсаң тауып көр. Абай өмір сүрген жылдарды көрсетіңіз?
А)...

    24 слайд

    VIII бөлім Тапқыр болсаң тауып көр.
    Абай өмір сүрген жылдарды көрсетіңіз?
    А)1864-1946 Ә)1841-1889 Б)1845-1904 В)1846-1945
    2.Абай нәр алған арналарды көрсетіңіз?
    А)Шығыс классикалық ақындары.
    Ә)Орыс классик ақындары
    Б)Қазақ халық ауыз әдебиеті
    В)Барлығы дұрыс
    3.Семей қаласындағы медреседе Абай неше жыл оқиды?
    А)33 Ә)2 Б)4 В)5
    4.Абай ел билеу ісіне неше жастан бастап араласады?
    А) 12 Ә)13 Б)14 В)15
    5. Абай қара сөздерінің ішінде ең көлемдісін көрсетіңіз?
    А)38 Ә)21 Б)30 В)33


  • 6.Абайдың нешінші қара сөзінде қазақтың кейбір мақалдарын сынайды.
А)3 Ә)  2...

    25 слайд

    6.Абайдың нешінші қара сөзінде қазақтың кейбір мақалдарын сынайды.
    А)3 Ә) 2 Б)5В)6

    7.Ақыл, ғылым, ар, мінез туралы Абай нешінші қара сөзінде келтіріп өткен?
    А)11 Ә) 13 Б)18 В)20

    8.Абай толық сапалы адам болудың шарты туралы , адам жан-жақты ,асыл қасиетті болу үшін оның бойындағы қайрат ,ақыл,жүрек үшеуі бірдей болып тең табыссын деген талап нешінші қара сөзінде қойылады?
    А) 17 Б)13
    Ә) 19 В)15
    9.Абай Лермонтовтан жапы саны қанша шығармаларын аударған?
    А)17 Б)23
    Ә)21 В) 27
    10.Абай орыстың ақыны Пушкиннің «Евгені Онегін » романын нешінші жылы өлеңмен аударады?
    А) 1889 Б)1886
    Ә)1888 В)1887

  • 11.Қазақтың бас ақыны –Абай деп кім айтқан.
А)А Байтұрсын ұлы.+...

    26 слайд

    11.Қазақтың бас ақыны –Абай деп кім айтқан.
    А)А Байтұрсын ұлы.+ Б) Ы Алтынсарин.
    Ә) М Әуезов. В) С Торайғыров.
    12. Абай неше жаста қайтыс болған .
    А) 59 Б) 48+ Ә ) 60 В) 63
    13.Абай қайтыс болған күнді көрсетіңіз.
    А) 23маүсым Ә)6 шілде
    Б) 23қазан В) 24 наурыз
    14.Абай қандай ауру салдарынан қайтыс болады.
    А) Жүрек ауру. Б) Ішек ауру.
    Ә) Сары ауру. В) Бас ауру.
    15.Абай руын көрсетіңіз?
    А) Тобықты Б) Жетімдер
    Ә) Құлшығаш В) Қожа

  • 16. Абай өзі шығарған өлең-әндерінің саны қанша?
А) 20 шақты...

    27 слайд

    16. Абай өзі шығарған өлең-әндерінің саны қанша?
    А) 20 шақты Б) 30 шақты
    Ә) 25 шақты В) 40 шақты
    17. Абайдың алғашқы өлеңдер жинағы қай жылы, қай жерде басылып шықты?
    А) 1896 ж Қазан Б) 1904ж Қазан
    Ә) 1909 ж Петергбург В) 1898ж Орынбор
    18. Абайдың неше күйі бар?
    А) 1 Ә) 3 Б) 2 В) 4
    19. М. Әуезовтің «Абай жолы» эпопеясы дүние жүзі халықтарының неш тіліне аударылады?
    А)101 тілге Б) 111 тілге
    Ә) 105 тілге В) 116 тілге
    20. Абайдың халық арасында сіңіп кетген мақалын белгілеңіз?
    А) «Атың шықпаса жер өрте»
    Ә) «Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей»
    Б) «Алтын көрсе періште жолдан таяды»
    В) « Қалауын тапса қар жанар»

  • IX бөлім  Түсіндірме сөздік. Жас  шағынан араб, парсы, көне шағатай  тілдері...

    28 слайд

    IX бөлім Түсіндірме сөздік.

    Жас шағынан араб, парсы, көне шағатай тілдеріндегі әдеби шығармаларды көп оқып, орыс тілін арнайы үйренген ақын өз туындыларында осы білімінде пайдалана білген . « Бірақ бөтен сөзбен былғанса сөз арасы, Ол ақынның білімсіз бешарасы» дап тіл шұбарлуға тыйым салған. Абай сол шет тіулдерді мейілінше саралап , аса қажет болған жағдайда ғана пайдаланған. Ақын шет тілдерді сөзінің әрін, ойының нәрін ұшлтай түсетін сәттерде, айтпақ ойының мағынасын анрығырақ, нақщтырақ жеткізу үшін қолданады. Ал көптеген жеке атаулар (сияз, губернатор закон т.б) уақыт тынысын аңғартады. Сол сияқты ғақлия сөздердегі арап , парсы тілдеріндегі жеке сөздермен құран аяттарынан алынған ұсақ тіркестер ақынның бұл тілдерді жетік білгендігін ғана емес, солардың мағынасын неғұоылым дәл ұғымды етіп жеткізуге ұмтылғанын танытады. Абай шығармаларында шамамен осынрдай 578 сөз бен сөз тіркестері кездеседі. Олардың 402 араб,50-і парсы, бесеуі латын, 25-сі татар, ноғай, 62-сі орыс, 27-сі шағатай, төртеуі түрік тілінен алынған, бір-бірден грек, поляк қытай сөздерін қолданған. Сөйтіп ақын өз шығармаларында қазақ тілінен басқа 11 ұлттың тілідік қорын пайдаланған.

  • Топ мүшелерінен бір –бір оқушы шығып Абай шығармаларында кездесетін төмендегі...

    29 слайд

    Топ мүшелерінен бір –бір оқушы шығып Абай шығармаларында кездесетін төмендегі сөздерге түсінік береді.
    І топ

    Ғадауат

    Зинһар

    Жеребе

    Құса

    Мүлки

    Мәтбұғ
    Мәтбұғ
    Мәтбұғ












  • ІІ топНәфратлі
         ТрактіТұтмақ            Сөзідүр            ТағрифШаһбаз

    30 слайд

    ІІ топ
    Нәфратлі

    Тракті
    Тұтмақ
    Сөзідүр
    Тағриф
    Шаһбаз

  • X бөлім. Қорытынды .Сабақты қорытындылау мақсатында  ББҮ әдісін қолданамын.

    31 слайд

    X бөлім. Қорытынды .

    Сабақты қорытындылау мақсатында ББҮ әдісін қолданамын.

  • IV Бағалау
V Үйге тапсырма беру. «Абай дана Абай дара» тақырыбында шығарма жа...

    32 слайд

    IV Бағалау
    V Үйге тапсырма беру. «Абай дана Абай дара» тақырыбында шығарма жазу.

Получите профессию

Бухгалтер

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Краткое описание документа:

Сабақтың тақырыбы: Абай шығармашылығы Сабақтың мақсаты: Білімділігі: Абай шығармашылығынан алған білімдерін шыңдай отырып, оның пікірлерінің құндылықтарына өміршеңдігіне көздерін жеткізу даналық сөздеріне талдау жасау арқылы шығармашылық жұмысқа баулу, Абай поэмасының шығыс әдебиетімен батыс тарихымен үндестігін ашу.Бұл поэма арқылы ақын кқтеріп отырған әлуметтік және гуманистік мәселені яғни идеясын оқушылардың көмегімен табу, оқушылардың қалыптасқан білім білік дағдылары арқылы кейіпкер бейнесін ашу. Дамытушылығы: Оқушыларды қз ойын сауатты түрде жеткізе білу, дағдыларын жетілдіру, оқушыларды әділеттікке ,адамгершілікке баулу, өз бойларына ірілік қасиеттерді жинай отырып даналықты қастерлеуге үйрету. Кейіпкерлердің әрекеттері арқылы жақсылық пен жамандықты айыра білуге олардың әрекеттеріне баға беріп талдау дағдыларын дамыту. Тәрбиелігі: Оқушыларды Абай поэзиясының идеясын түсіндіре отырып адамгершілікке , сүйіспеншілікке тәрбиелеу, өз халқын мәдени және тарихи мұрасын құрметтеуге сақтауға және сол арқылы патриоттық сезімдерін жетілдіруге тәрбиелеу. Сабақтың түрі: Сахналандырылған жаңа технологиялар арқылы дәстүрлі емес шығармашылық ізденіс қорытынды сайыс сабағы. Сабақтың әдіс –тәсілі: топтастыру арқылы зерттеу, проблемалық сетуатция туғызу, сұрақ –жауап, іздендіру , ой бөлісу, қосымша білім көздерін насихаттау арқылы өздігінен білім алуға баулу. Сабақ Формалары: Жалпы сыныптық тапсырма, топтық жұптық тапсырмалар , танымдық іздендіру. Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, хронолагиялық кесте, Абай портреті, тақырыпқа байланысты трек сызбалар кітап көрмесі Пән аралық байланыс: Тарих, этнография, музика, қазақ тілі т.б Сабақ барысы І Ұйымдастыру. А) Амандасу Ә) Түгелдеу Б) Дайындықтарын тексеру В) Ән ұран орындатқызу ІІ Үй тапсырмасын сұрау. ҚАРЖИНГ әдісі арқылы үй тапсырмасы сұралады. Бұл әдісті «Қар көшкіні» деп атадық оқушыларға қар лақтырылады іліп аған оқушыға сұрақ қойылады. Абай кім? Қашан қай жерде дүниеге келген? Абайдың шын есімі кім? Аайдың қандай өлеңдерін білесін? Қандай әндерін білесің? Қанша қара сөзі бар? Ұлы ақын туралы жазылған роман-эпопея қалай аталады? Оның авторы кім? Абайдың табиғат лирикасына арнап жазған өлеңдерін атап бер? Абайдың неше поэмасы ар атап бер? Сұрақтар Алланың өзі де рас сөзі де рас деген өлеңнің авторы? 2. Абай поэзиясының тілі туралы алғаш ғылыми пікір қозғаған профессор кім? Бәлки мұнан кейін Абайдан үздік, артық ақындар, жаздушылар шығар бірақ ең жлғары ардақты орын Абайдікі қазақ халқының сәуле беріп алғашлқы атқан жарық жұлдызы Абай деп кім айтқан Абай қайтыс болғаннан 40 күн кейін 3 тамызда Абайдың қай баласы қайтыс болады? 5 .Абайдың рухани мұрасының зерттелуі барысы еліміздегі саяси Ахуалдың құбылуна байланысты неше кезеңге бөлінеді ?. 6.Анасы Ұлжан мен кіші шешесі Айғыз Абайды кім деп атады ?. 7.Абайдың шығармашылық жаңа жолына үлгі болған орыстың классик жазушылардың бірі ? 8.Абай Құнанбайов атты монография жазған академик кім ? ІІІ Жаңа сабақ. Мұғалім кіріспе сөзі Бүгінгі біздің өтілетін тақырып А. Құнанбайұлының шығармашылық жолы. Бұл тақырыпты біз топқа бөлініп сайыс түрінде өткіземіз. Топқа бөліну үшін төрт бүріш, үш бүріш белгілерінен пайдаланылады. белгісіні таңдаған оқушы бірінші топ мүшесі болады. белгісіні таңдаған оқушы екінші топ мүшесі болады. М. Әуезов Абай шығармаларын бес кезеңге бөліп қарастырған атап айтқанда . 1 Абайдың жас шағындағы өлеңдері 2 Абайдың лирикалары 3 Абайдың поэмалары 4 Абайдың аудармалары 5 Абайдың қара сөздері Абайдың толық жинағы 1858 жылы азылған екі өлеңінен басталады. Біріншісі «Иузи-рәушан» , екіншісі – «Фзули- Шәмси». Бұлардан соң 1864 жылы жазылған «Әліфби» өлеңі бар. Ақынның он үш жас пен он сегіз , он тоғыз астар арасында тудырған шығармалары осы. Мынау өлеңдері тұсында байқалатын ерекшелік- шығыс ақындарының үлгісінде жазылғандықтары. Екінші өзгешелік- бұл өлеңдерді жатқа, аузша шығарылған шығармалар емес. Бұнда Абай – анық жазушы ақын. Біз ХІХ ғасырдың бсы мен орта кезінде жасаған Махамбет, Нысанбай, Мұрат сияқты ақындардың шығармаларынан ақынның өзіне тән стиль ерекшеліктерін айырып тексерсек те, «олардың қай өлеңі жазылып айтылған, қайсысы ауызша жырланған» деген сұрақтарға нақтылап деректі жауап бере аламыз. Өйткені олардың жазғанымен ауызша шығарғанының стильік өзгешелігін айыру оңай емес. Абайдың «Сап сап , көнілім сап көңілім» деген ақынның жиырма –жиырма бес шамасында жазғаны деп ұйғардық. Енді осыдан соңғы анық ақындық үлкен шығармалар туатын жылы -1882 жыл болады. Бұнда Абайдың бір жылда туған екі өлеңін білеміз: біреуі өз өлені-« Қонсонарда» екіншісі аударма –Лермонтвтың «Бородино» деген өлеңне жасалған аударманың бір үзіндісі. Абай - қазақ өлеңі құрылымына жаңа пішін әкелген, өрнек салған қаламгер. Абай – қазақтың өте күшті, терең ақыны. А. Байтұрсынов айтқандай , « азақтың бас ақыны». І бөлім « Өлең сөздің патшасы сөз сарасы» Абай өлеңдерін жатқа мәнерлеп айту. Жақсы қатысқан топ бағаланылады әр кезең сайын . Топ басшылары топ мүшелерін жеке- жеке бағалап барады. Абайдың «Сап сап , көнілім сап көңілім» деген ақынның жиырма –жиырма бес шамасында жазғаны деп ұйғардық. Енді осыдан соңғы анық ақындық үлкен шығармалар туатын жылы -1882 жыл болады. Бұнда Абайдың бір жылда туған екі өлеңін білеміз: біреуі өз өлені-« Қонсонарда» екіншісі аударма –Лермонтвтың «Бородино» деген өлеңне жасалған аударманың бір үзіндісі. Абай - қазақ өлеңі құрылымына жаңа пішін әкелген, өрнек салған қаламгер. Абай – қазақтың өте күшті, терең ақыны. А. Байтұрсынов айтқандай , « азақтың бас ақыны». І бөлім « Өлең сөздің патшасы сөз сарасы» Абай өлеңдерін жатқа мәнерлеп айту. Жақсы қатысқан топ бағаланылады әр кезең сайын . Топ басшылары топ мүшелерін жеке- жеке бағалап барады. V бөлім Көрініс. Бұл тапсырма алдын ала берілген оқушылар Абай шығармаларынан өздеріне ұнаған шығармасынан дайындап келген көріністерін көрсетеді. І топ Ескендір поэмасы. Автор сөзі. ( Ескендір ашумен) Бар бергені осыма? Мені мазақ етті ғой мыналар ? Ең болмаса білмеді сый бермекті. Осы менің теңім бе? (Сүйекті лақтырды) (Аристотель келеді байыппен жерден сүйекті алып) Тақсыр лақтырмаңыз бұл сүйекті. Бұл сүйекте асыл қасиет бар. Оған казір көзіңіз жетеді. Қызметшіге таразы алдырып, сүйекті бір жағына, екінші жағына қазынаңыздан асылдарыңызды алғызып, өлшетіңіз. Қорытындысын маған айтарсыз. Ескендір: - Жарайды , оқытушым қызметшілерге өлшеніп, хабарын айтармын (Музика Аристотель қауырсын қаламмен жазу жазып, ойланып отырады) VII бөлім Сергіту сәті Абайдың әнрдерінің бәрі – қазіргі нотаға түскен, орындалып жүрген классикалық туындылар.Абайдың әндері барлық қазақ әнінен бөлек тұратыны әрбір тыңдаушымен айтушыға айдан анық. Өз шығармалары ішінде «Алыстан сермеп», « Сен мені не етесің», «Көзімнің қарасы» , «Қор болды жаным» , «Ата анаға көз қуаныш», « Бойы бұлғаң», «Сүйсіне алмадым, сүймедіммен», бірге олардан бөлек он бір буынды өлеңдеріне «Айттым сәлем қаламқас», «Біреуден біреу артылса» жатады. Аудармаға арнап жазған әндері «Татьянаның хаты», « Онегін жауабы», «Қараңғы үйде тау қалғып» , «Мен көрдім ұзын қайың құлағанын» , «Сұрғылт тұман дым бүркіп» сияқты әндері бар. Қазір екі топтан бір-бір оқушы шығып Абай әндерін жанды дауыспен мақамына жеткізіп орындап береді. IV Бағалау V Үйге тапсырма беру. «Абай дана Абай дара» тақырыбында шығарма жазу.

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 626 985 материалов в базе

Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 03.10.2020 1396
    • PPTX 223.6 кбайт
    • 14 скачиваний
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Афонина Анна Витальевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    Афонина Анна Витальевна
    Афонина Анна Витальевна
    • На сайте: 3 года и 3 месяца
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 89299
    • Всего материалов: 210

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Бухгалтер

Бухгалтер

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс профессиональной переподготовки

Руководство электронной службой архивов, библиотек и информационно-библиотечных центров

Начальник отдела (заведующий отделом) архива

600 ч.

9840 руб. 5900 руб.
Подать заявку О курсе

Курс профессиональной переподготовки

Библиотечно-библиографические и информационные знания в педагогическом процессе

Педагог-библиотекарь

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 457 человек из 66 регионов

Курс повышения квалификации

Специалист в области охраны труда

72/180 ч.

от 1750 руб. от 1050 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 42 человека из 21 региона

Мини-курс

Современные методики базальной стимуляции и развивающего ухода для детей с тяжелыми множественными нарушениями развития

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Занимательное обучение русскому языку: основы орфоэпии и тайны русской орфографии

3 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 35 человек из 22 регионов

Мини-курс

Взаимоотношения в семье и успех детей

4 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе