28.01.2015ж
Сыныбы 7 „Б“
Орны 206 кабинет
Уақыты 9.25
Сабақтың тақырыбы: §4.2.Қуат.
Сабақтың мақсаты: 1.
Білімділік
қуат – туралы түсінікті сатылай
комплексті талдау арқылы түсіндіру, қуаттың формуласын
сатылай талдай білуге дағдыландыру, есептер шығара алуға үйрету.
2. Дамытушылық алған білімдерін күнделікті өмірде қолдана алу дағдысын
қалыптастыру, өз жетістіктерін сезініп, әлсіз жақтарына сын көзбен қарауға
үйрету.
3. Тәрбиелік: еңбекке баулу, өз ойын ортаға
сала алатын батылдыққа ұжымшылдыққа, ұлтжандылыққа тәрбиелеу, пәнге деген
қызығушылығын арттыру, танымын, іздемпаздығын қалыптастыру.
Сабақтың типі аралас сабақ
Сабақтың түрі: жаңа сабақты
меңгерту сабағы.
Сабақтың
әдісі: АКТ, тест әдісі, практикалық , сатылай комплексті талдау әдісі бақылау
сұрақтары, репродуктивті, ішінара іздену
Сабақтың
көрнекілігі таблица, слайдтар, шам, секундомер,
білеуше, динамометр, ИФМ журналы, есептер жинағы, кроссворд.
Құрал – жабдық интерактивті тақта, компьютер, қосымша әдебиеттер
Пәнаралық байланыс
әдебиет, биология, математика, информатика
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі.
ΙΙ. Үй тапсырмасын тексеру
1.Механикалық
жұмыс. Денені бір орыннан екінші орынға қозғап
апаруда күштің істеген жұмысы механикалық жұмыс деп аталады. Дененің қозғалу
бағытында әрекет ететін күштің жұмысы күшке де, орын ауыстыруға
да тура пропорционал өзгеретінін көрсетеді. Бұл қорытынды қысқаша мына өрнек
түрінде беріледі.
2. Жұмыс формуласы,
өлшем бірлігі A = F*l,
жұмыс = күш * орын ауыстыру
Жұмыстың өлшем бірлігіне 1 Ньютон күштің денені 1 метрге жылжытқандағы жұмысы
алынады. Жұмыстың мұндай ХБ XIX
ғасырдағы ағылшын ғалымы Д. Джоульдің құрметіне Джоуль деп аталады. (қысқаша
Дж. деп белгіленеді).
1 Джоуль = 1 Ньютон*1 м, қысқаша
1 Дж = 1Н*1м
3. Еселік бірліктер.
Жұмыстың Джоульден үлкен де, кіші де бірліктері бар:
1 килоджоуль (1кДж) = 1000 Дж = 103
Дж
1 миллиджоуль (1мДж) = 0, 001 Дж = 10-3
Дж
1 микроджоуль(1мкДж) = 0, 000001 Дж = 10-6
Дж
4.Жұмыстың
сипаттамасы:
скаляр шама. A = F*l. 1 Дж =
1Н*1м
5.Жұмыспен байланысты физикалық шамалар:
A=F*S, S = υ*t,
F = m*g, m = ρ*V,
V = a*b*c
6.Есеп шығару мысалы:
Ұзындығы 12 см, ені 30 см, қалыңдығы 10 см алюминий кесегін 60 см биіктікке
көтергенде істелетін жұмысты есептеңдер. Алюминийдің тығыздығы: 2700 кг/м3
Берілгені: ХБЖ Шешуі: Есептелуі:
a=12см 0, 12м A=F*S A=2700 кг/м3 *0, 12
м*0,3 м*
b=30см 0, 3м F = m*g 0,1 м*9,8 Н/кг*0,6 м = 57, 15
Дж
c=10см 0, 1м V = a*b*c
h=60см 0, 6м
ρ=2700кг/м3
Жауабы: A = 57, 15 Дж
A =?
ΙΙΙ.Үй
тапсырмасын қорытындылау.
7.Есте
сақта:
1. Егер күш бар болып, орын
ауыстыру жоқ болса, онда жұмыс та болмайды.
2. Егер денеге күш әсер етпесе, бірақ дене инерциясымен қозғалатын болса,
мұндай жағдайда да жұмыс істелмейді.
ΙV. Жаңа сабақ
|
|
|
|
|
|
5.1
Негізгі өлшем бірлігі
5.2
Еселік өлшем бірліктері
|
|
|
|
|
|
|
|
6.1
Тұрмыста
6.2
Техникада
|
|
|
|
|
1. Анықтамасы.
Жұмыстың орындалу
тездігін сипаттайтын шаманы қуат деп атайды.
2.Мағынасы
Қуат
=
|
|
Белгілі
бір жұмысты орындау үшін әр түрлі қозғалтқыштар әр түрлі уақыт жұмсайды.
Қуаттың еңбек өнімділігін арттыруда маңызы зор. Сондықтан жұмыстың орындалу
тездігін сипаттайтын физикалық ұғым қуат енгізілді. Қуатты табу үшін істелген
жұмыстың шамасын сол жұмысты істеуге кеткен уақытқа бөлу керек:
3. Формуласы
t =
|
|
N – қуат, A – жұмыс, t – уақыт.
Қуаттың формуласын сатылай
комплексті талдау:
N =
|
|
1.
Осылайша қуатты табудың тағы бір
формуласын өрнектеуге болады:
N =
|
|
2.
Сонда N = = = = = болады.
|
|
N =
|
|
4. Орташа қуат.
Әр түрлі қозғалтқыштар, бір
адамның өзі бір жұмысты әр түрлі уақытта аяқтайды. Сондықтан көп жағдайда
орташа қуатты анықтайды:
|
|
Nорт =
|
|
5. Өлшем бірлігі.
Қуаттың өлшем бірлігіне 1
секундта істелетін 1 джоуль жұмыс алынады.
5.1 Қуат бірлігі бу
машинасын ойлап тапқан ағылшын
ғалымы Джеймс Уаттың (1736
–1819) құрметіне Ватт деп
1 Вт = 1
|
|
атайды. Белгіленуі:
5.2
1 кВт = 1000 Вт =
103 Вт
1МВт
= 100 000
Вт=106Вт
|
|
1 мВт =0,001 Вт
=10-3
Вт
1мкВт
=0,000001Вт =10-6 Вт
|
|
6. Қолданылуы.
6.1 Тұрмыста
қуаттылығы электр шамдары
әр түрлі электр
ұстаралары
тігін машиналары
тоңазытқыштар
қолданылады
Мысалы: электр шамдарының
қуаттары 60 Вт, 100Вт т.б. болады.
6.2 Техникада аса
қуатты қозғалтқыштармен қатар, қуаттылығы өте төмен
нәзік тетіктер жиі қолданылады.
автомобильдер
ұшақтар
Техникада
кемелер
бу турбиналары
су турбиналары
Мысалы кейбір қозғалтқыштардың
орташа қуатын айта кетейік:
«Волга» автомобилінің қуаты 70 –
80 кВт.
Атом мұзжарғыш кемесінің қуаты
55 000 кВт.
«Восток» ғарыш зымыранының қуаты
15 000 000 кВт.
7. Салыстыру
- Адамның қалыпты жұмыс
жағдайындағы қуаты 70 – 80 Вт;
- «Волга» автомобилінің қуаты
70 – 80 кВт;
- Атом мұзжарғыш кемесінің
қуаты 55 000 Вт
- «Восток» ғарыш зымыранының
қуаты 15 000 000 кВт;
- «Энергия» ғарыш зымыранының
қуаты 125 000 000 кВт;
Бұдан адамның қалыпты
жағдайдағы қуаты «Волга» автомобилінің қуатынан 1000 есе кіші екенін көруге болады.
ΙV.Жаңа сабақты бекіту. Есептер шығару
Оқулықпен жұмыс.
Жаттығу
№5. 50 кВт-қа қуатты арттыратын қозғалтқыштың 1сағат ішінде атқаратын жұмысын
анықтаңдар.
Берілгені: ХБЖ Шешуi: Есептелуі
N = 50кВт 50 000 Вт N = А =50 000Вт3600c =180 000 000Дж=1,8·108Дж
t = 1сағ 3600c A = Nt
A =?
Жауабы: А =1,8·108 Дж
36-жаттығу.
№2. „Атамұра“. Қуаты 30 Вт желдеткіш 10мин – та қанша жұмыс істейді?
Берілгені: ХБЖ Шешуi: Есептелуі:
N =
30Вт N = A = 30Вт 600с = 18000Дж =18 кДж
t = 10мин
600c
A = Nt
A = ? Жауабы: A = 18 кДж
№4.
Қуаты 600 Вт локомотив бірқалыпты қозғалып 200 м аралықты 20 с – та өтеді.
Оның тарту күші қандай?
Берілгені: Шешуі:
Есептелуі:
N = 600 Вт
=
s =200 м N = F F = = 60H
t = 20 с F =
F = ? F
=
Жауабы: F = 60H
Өз бетімен жұмыс
Бөлме желдеткіші қозғалтқышының қуаты
30 Вт болады. Ол 10 минутта қанша жұмыс істейді?
Берілгені:
ХБЖ Шешуі: Есептелуі:
N = 35Вт
A = Nt A = 35Вт600с= 21000Втс=
t = 10мин 600с = 21000Дж = 21кДж
A =
? Жауабы:
A = 21кДж
Тәжірибе. Электр
шамының қуатын біле отырып, секундомер арқылы шамның жұмысын есептеу.
VΙ. Сабақты қорытындылау.
1.
скаляр шама
Қуат N
=
1Вт = 1
2.
Кроссворд шешу.
1
2
3
4
- Жұмыстың орындалу тездігін сипаттайтын
шама.
- Қуат бірлігін ойлап тапқан ғалым.
- Қуаттың өлшем бірлігі.
- Аса қуатты қозғалтқыштар.
VIΙ. Бағалау.
VIIΙ. Үйге тапсырма§4.2. жаттығу №3,4.
«Атамұра» 36 – жаттығу, №1-3
Шығармашылық
жұмыс:
1)
Джеймс Уатт жайында деректер жинау
2)
Қуатты қозғалтқыштар туралы рефераттар жазу.
Пәні физика және астрономия
Күні 28.01.2015ж
Сыныбы 7 „Б“
Орны 206 кабинет
Уақыты 2 сабақ, 9.25
Пән мұғалімі Ибайдуллаева О.К
Сабақтың тақырыбы §
4.2.Қуат.
Сабақтың мақсаты Білімділік
қуат – туралы түсінікті сатылай кешенді талдау арқылы түсіндіру, қуаттың формуласын сатылай талдай білуге
дағдыландыру, есептер шығара алуға үйрету.
Дамытушылық алған білімдерін күнделікті өмірде қолдана алу дағдысын
қалыптастыру, өз жетістіктерін сезініп, әлсіз жақтарына сын көзбен қарауға
үйрету.
Тәрбиелік еңбекке баулу, өз ойын ортаға сала алатын батылдыққа
ұжымшылдыққа, ұлтжандылыққа тәрбиелеу, пәнге деген қызығушылығын
арттыру, танымын, іздемпаздығын қалыптастыру.
Сабақтың типі жаңа
білімді меңгерту
Сабақтың түрі дәстүрлі
Сабақтың әдісі АКТ, сұрақ-
жауап,тест әдісі, практикалық , сатылай кешенді талдау әдісі, бақылау
сұрақтары, репродуктивті, ішінара іздену
Технолгия АКТ,
сатылай кешенді талдау
Сабақтың көрнекілігі
компьютер, мультимедиялық проектор, тест тапсырмасы, гантель, өлшеуіш
лента, тұрмыстық құралдар паспорты, есептер жинағы, Атамұра оқулығы
Пәнаралық байланыс
әдебиет, биология, химия, информатика,математика
Сабақтың барысы
I. Ұйымдастыру
кезеңі.
ΙΙ.
Үй тапсырмасын тексеру
ΙΙΙ.
Үй тапсырмасын қорытындылау.
ΙV.
Жаңа сабақ түсіндіру
V.
Жаңа сабақты бекіту
VΙ.
Жаңа сабақты қорытындылау
VΙΙ.
Үйге тапсырма
VΙΙΙ. Бағалау
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.