- 01.10.2020
- 4179
- 345
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Башҡортостан Республикаһы
Мәсетле районы муниципаль районы
Оло Ыҡтамаҡ ауылы 1-се һанлы лицей муниципаль бюджет дөйөм белем биреү ужреждениеһы филиалы
Теләш ауылы урта дөйөм белем биреү мәктәбе
Ҡаралған : Килешелгән:
ММБ ултырышында мәктәп завучы
________/Р.К. Вәлиева/ _________ /Р.Т. Шарапова/
«__»_________20__й. «__» ___________20__й.
Раҫлайым:
мәктәп директоры
_______/Р.М.Хатмуллин/
«__»__________20__й.
2014-2015 уҡыу йылына
8-се класс өсөн туған әҙәбиәттән
эш программаһы
дөйөм сәғәттәр һаны – 68 сәғәт
аҙнаһына – 2 сәғәт иҫәбенән
Эш программаһы Башҡортостан Республикаһы Мәғариф министрлығы тарафынан раҫланған
“Башҡорт әҙәбиәтенән программаһы” (5-11синыфтар өсөн) нигеҙендә төҙөлдө
(Төҙөүселәре: М.Ғималова, Ғ.Хөсәйенов, А.Байғарин. – РА “Информреклама”, 2003)
Дәреслек:
Туған әҙәбиәт: урта мәктәптең 8-се класс уҡыусылары өсөн дәреслек-хрестоматия.
Автор- т0601сел2ре - .Ғ. Ғималова, Ғ.Б.Хөсәйенов – Өфө: Китап, 2008.
Хатмуллина Зимфира Альберт ҡыҙы төҙөнө
2013 йыл
Аңлатма яҙыу.
Мәктәптә әҙәбиәтте уҡытыуҙың илебеҙ алдында торған мөһим бурыстарҙан һәм әҙәбиәттең донъяны танып белеү , йәш быуынды тәрбиәләүҙәге үҙенсәлекле урынынан сығып билдәләнә. Уҡыусыларҙы нәфис әҙәбиәт гәүһәрҙәре менән таныштырыу нигеҙендә уларҙы замандың рухи тормошона яҡынайтыу, әҙәбиәт, сәнғәткә ылыҡтырыу юлы менән дөйөм мәҙәни кимәлен күтәреү бурысы хәл ителә.Әҙәби әҫәрҙәрҙе уҡып өйрәнеү нигеҙендә уҡыусыларға эмоциональ-эстетик йоғонто яһау, әҙәбиәт тарихы, теорияһынан белем биреү аша эстетик зауыҡ, нәфис әҙәбиәткә мөхәббәт тәрбиәләү. Донъяға фәнни ҡараш формалаштырыу, фекрләү һәләтлеген, телмәр үҫтереү бурыстары тормошҡа ашырыла.
8-се класс өсөн туған әҙәбиәтенән эш программаһы.
Программа бөтәһе 68 сәғәткә планлаштырылған. Аҙнаһына 2 сәғәт иҫәбенән.
Дәреслек: Туған әҙәбиәт. Урта мәктәптең 8 синыф уҡыусылары өсөн дәреслек-хрестоматия. М.Ғ. Ғималова, Ғ. Б. Хөсәйенов– Өфө: Китап, 2008.
Программа кимәле : базис.
Уҡытыусының тел буйынса уҡыу- уҡытыу методик комплекты :
;ималова М.Ғ.Башҡорт әҙәбиәтен уҡытыу методикаһы. Өфө: Китап,2005.
Ғафаров Б.Б.Әҙәбиәт уҡытыу методикаһы. – Өфө : Китап, 2008.
Баһауетдинова М.И., Йәғәфәрова Г. Н. Башҡорт телен һәм әҙәбиәтен заманса уҡытыу.Өфө : Китап, 2009.
Уҡыусылар өсөн тел буйынса уҡыу- уҡытыу методик комплекты : Туған әҙәбиәт. Урта мәктәптең 8 синыф уҡыусылары өсөн дәреслек-хрестоматия. М.Ғ. Ғималова, Ғ. Б. Хөсәйенов– Өфө: Китап, 2008.
Синыфтан тыш уҡыу китабы. Урта мәктәптең 8-се синыфыуҡыусылары өсөн.Өфө.Китап – 2009.
Программа үҙенсәлектәренең характеристикаһы:Эш программаһы Башҡортостан Республикаһы Мәғариф министрлығы тарафынан раҫланған “Башҡорт әҙәбиәтенән программаһы” (5-11синыфтар өсөн) (Төҙөүселәре: М.Ғималова, Ғ.Хөсәйенов, А.Байғарин. – РА “Информреклама”, 2003) нигеҙендә төҙөлгән.
Башҡортостан Мәғариф Министрлығы тарафынан тәҡдим ителгән программа Оло Ыҡтамаҡ ауылы 1-се һанлы лицей муниципаль бюджет дөйөм белем биреү ужреждениеһы филиалы Теләш ауылы урта дөйөм белем биреү мәктәбенең «Уҡыу планы»на ярашлы рәүештә тормошҡа ашырыла.
Был эш программаһында федераль һәм республика закондары талаптары тормошҡа ашырыла:
«Рәсәй Федерацияһы халыҡтары телдәре тураһында» Законы, Рәсәй Федерацияһының «Мәғари фтураһында» Законы, «Башҡортостан Республикаһы халыҡтары телдәре тураһында» Законы, Башҡортостан Республикаһының «Мәғариф тураһында» Законы, Башҡортостан Республикаһында Милли мәғарифты үҫтереү концепцияһы
.
Программа буйынса башҡорт теленә өйрәтеүҙең маҡсаты һәм бурыстары:
Уҡыусыларҙы башҡорт әҙәби телендә дөрөҫ һөйләшергә, өйҙә, йәмәғәт урындарында, хеҙмәт процесында башҡорт әҙәби телен практик файҙаланырға өйрәтеү.
Уҡыусыларҙы ижади фекерләргә, уйларға, эшләргә өйрәтеү.
Үҙ фекереңде билдәле кимәлдә бәйләнешле итеп һөйләй һәм яҙа алыу күнекмәләрен формалаштырыу.
Телде өйрәнеү барышында балаларҙы башҡорт халҡының фәһемле тарихы, бай мәҙәниәте, сәнғәте, әҙәбиәте, башҡорт йолалары, күренекле шәхестәре, тыуған илдең тәбиғәте менән таныштырыу, уларҙы башҡорт донъяһына алып инеү, башҡорт халҡына, уның теленә, үҙе йәшәгән төйәккә ихтирам һәм һөйөү тәрбиәләү, милли аң уятыу.
Балаларҙа туған телгә ихтирам тәрбиәләү, уларға илһөйәр һәм интернациональ тәрбиә биреү.
Программаның йөкмәткеһе һәм төҙөлөшө:
Туған әҙәбиәтен уҡытыуҙың икенсе баҫҡысы 5-8-се кластарға тура килә. Белем һәм тәрбиә биреү айырым әҙәби әҫәрҙәрҙе уҡып өйрәнеү һәм әҙәбиәт ғилеме, тел белеме буйынса элементтар мәғлүмәт системаһын үҙләштереү юлы менән алып барыла.
Туған әҙәбиәт материалы еңелдән ауырға барыу принцибына ярашлы урынлаштырылды. Был класта фольклор әҫәрҙәренән һуң башҡорт яҙыусылары һәм шағирҙарының төрлө жанр һәм тематикалы әҫәрҙәре өйрәнелә. 8-се класс программаһында әҙәби әҫәрҙәр тарихи хронологик тәртиптә урынлаштырылды.
Уҡытыу предметының төп йөкмәткеһе
Р.Бикбаев “Бөтә донъя башҡорттары, берләшегеҙ!” -1 сәғ.,
Ә.Моратов “Башҡортлоҡ” – 1 сәғ.
Шиғырҙарҙың идея-тематик йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү. Шиғырҙарҙа халыҡ характерына хас ыңғай сифаттарҙы сағылдырыу, халыҡты йәмғиәтте яңыртыуға, демократик нигеҙҙә үҙгәртеп ҡороуға, был көрәштә берҙәмлеккә саҡырыу идеяһы.
Ҡобайырҙар – 3 сәғ.
Ҡобайырҙа халыҡтың фантазияһы, тапҡыр аҡылы һәм тормош тураһында фәлсәфәһе сағылышы. Халыҡты хандарға, бейҙәргә ҡаршы көрәшкә өндәү идеяһы. Тыуған ерҙе һәм уның азатлығы өсөн көрәшкән батырҙарҙы данлау.
Әҙәбиәт теорияһы: Ҡобайыр тураһында төшөнсә.
“Аҡмырҙа сәсән менән Ҡобағош сәсәндең әйтешкәне” – 1 сәғ.
Әйтештә феодаль йәмғиәтендәге синыфтар бүленеше һәм синфи көрәштең сағылышы.Идея-тематик йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү.
Әҙәбиәт теорияһы: Әйтештәр тураһында төшөнсә.
Ш.Әминев Тамъяни “Урал”, “Башҡорт бабаларының тарихы” – 1 сәғ.
Шиғырҙарҙың идея-тематик йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү. Үҙең йәшәгән ер-һыуҙы, Тыуған илен һаҡлаған ир-егеттәрҙе данлау, Урал буйының тәбиғәтен тасуирлау.
Мөхәммәт пәйғәмбәр. “Ҡөрьән китабы” – 1 сәғ.,
Р.Бикбаев “Хәҙистәр”, М.Ямалетдинов “ Ҡөрьән сүрәләре” – 2 сәғ.
Әҙәбиәт теорияһы: Хәҙистәр тураһында төшөнсә.
Ғ.Ибраһимов “Кинйә” - 4 сәғ.
Әҫәрҙең йөкмәткеһен үҙләштереү. Романда сағылдырылған осор, социаль-тарихи шарттар, халыҡ тормошо һәм көрәшенең сағылышы.
Б.Бикбай “Ер” поэмаһы – 1 сәғ.,
“Ҡаһым түрә” – 3 сәғ.
Әҫәрҙәрҙең йөкмәткеһен үҙләштереү. Халыҡтың үҙ азатлығы өсөн быуаттар буйы алып барған көрәшен һәм азатлыҡ яулауын һүрәтләү. Халыҡ һәм тыуған ер образдарының кәүҙәләнеше. Поэманың художество үҙенсәлектәре.
Драманың идея-йөкмәткеһе. Рус халҡы менән башҡорт халҡы араһындағы дуҫлыҡты сағылдырыу. Халыҡ образы. Реакцион офицерҙар образдары. Әҫәрҙәге төп конфликт.
Художестволы әҫәрҙең композицияһы тураһында төшөнсә, әҙәбиәт теорияһы.
Ғ.Сәләм “Шоңҡар” – 2әғ.
Поэманың темаһы, идея йөкмәткеһе. Әҫәрҙә кешенең яңынан тыуыуы. Төп образдарға ҡылыҡһырлама биреү.
Поэтик синтаксис – әҙәбиәт теорияһы.
З.Биишева “һөнәрсе менән Өйрәнсек” хикәйәте – 1 сәғ.
Әҫәрҙең идея-тематик йөкмәткеһе. Төп образдар, художестволы эшләнеше.
Әҙәбиәт теорияһы: Хикәйәт тураһында төшөнсә.
М.Кәрим “Алыҫ юлға эйәрләйҙәр”, “Йәшәйһе бар” – 1 сәғ.,
Шиғырҙарҙың идея-тематик йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү. Ҙур хеҙмәт башҡарған, оло хеҙмәткә лайыҡ кешеләрҙе һүрәтләү, кеше ғүмере, йәшәү мәғәнәһе хаҡында уйланыуҙар.
М.Кәрим “Ҡоролтайға ҡотлау”, “Айһылыуҙың күҙ йәштәре” – 1сәғ.,
Шиғырҙарҙың идея-тематик йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү. Кешелеклелеккә, шәфҡәтлелеккә саҡырыу.
М.Кәрим “Үлмәҫбай” поэмаһы – 2 сәғ.
Әҫәрҙә башҡорт яугирҙарының Бөйөк Ватан һуғышы йылдарындағы батырлыҡтарын кәүҙәләндереү. Поэманың идея йөкмәткеһе. Халыҡ ижады алымдарының оҫта файҙаланыуы. Поэманың оптимистик рухта булыуы, юмористик алымдарҙың әһәмиәте.
Әҙәбиәт теорияһы: Лиро-эпик поэаларҙың үҙенсәлектәре тураһында.
Н. Мусин “Йыртҡыс тиреһе” – 3 сәғ.
Әҫәрҙең йөкмәткеһен үҙләштереү, Һолтанбайҙың ауыр яҙмышы. Йәмғиәттә хөкөм һөргән шәхес культы осоро эҙемтәләрен, заманыбыҙҙың законһыҙлыҡ, шәфҡәтһеҙлек күренештәрен, фажиғәләрен тасуирлау.
Р.Ғарипов “ Урал йөрәге”, “Аманат”, “Уйҙарым”, “Кеше ғүмере” – 4 сәғ.
Шиғырҙарҙың идея-тематик йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү. Тыуған Башҡортостан, уның тарихын, бөгөнгөһөн һүрәтләү. Кешенең оло йәнлелеген, кешелеклелеген, рухи матурлығын сағылдырыу, гуманлыҡҡа саҡырыу.
Ғ.Х өсәйенов “Һуңғы тарпан” – 2 сәғ.
Әҫәрҙең йөкмәткеһен үҙләштереү,тарпандарҙың ҡырып бөтөрөлөүен күрһәтеү. Кейек-хайуандарға, аттарғ рәхимле булырға, уларҙы һаҡларға өндәү.
Әҙәбиәт теорияһы: Әйләнмә композицион сара.
Р.Бикбаев “Башҡортостан бында башлана”, “Йүкәләрҙән һығылып бал тамғанда”, “Дауыл”, “Барып етһен ине хаттарым” – 4 сәғ.
Шиғырҙарҙа тыуған ергә мөхәббәт, уның именлеге, тәбиғәтте һаҡлау, халыҡ яҙмышы өсөн борсолоу, кешеләр араһындағы дуҫлыҡ, тормошҡа әүҙем мөнәсәбәт проблемалары.Шиғырҙарҙың идея-тематик йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү.
Т. Ғиниәтуллин “Мәтрүшкә еҫе”, Әсә һәм бала” – 4 сәғ.
Әҫәрҙең йөкмәткеһен үҙләштереү, ябай кешеләрҙең күңел күркәмлеген, эске донъяһының сафлығын күрһәтеү. Хәбибулла образы.
Әсә менән бадла араһындағы мөнәсәбәттәрҙе сағылдырыу. Образдары.
Н.Нәжми “Башҡортостан”, “Аҡ шишмә” – 2 сәғ.
Шиғырҙарҙың идея-тематик йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү. Тыуған Ер – әсәгә һөйөү тойғоһон сағылдырыу. Лирик герой образы.
Ҡ.Аралбай “Беҙ – кеше” поэмаһы – 2 сәғ.
Поэманың идея-тематик йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү. Бөгөнгө көндә беҙҙе уйландырған, борсоған мәсьәләләр: тәбиғәт бысраныу, ер-һыу ағыуланыуы, ил, тел яҙмышы хаҡындағы ҡараштарҙың сағылышы.
Ф.Туғыҙбаева “Аҡмулла”, “Ҡыңғырау” – 2 сәғ.
Шиғырҙарҙың идея-тематик йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү.Атом радицияһының зарарҙары , фажиғәһе арҡаһында тәбиғәттең ағыуланыуы, кешегә зарары, касафатын күрһәтеү.
Ә.Әминев “Ҡытыйгород” – 2 сәғ.
Әҫәрҙең йөкмәткеһен үҙләштереү,ер яҙмышы кеше, милләт яҙмышы икәнлеген күрһәтеү.
Р.Камал “ Таня –Таңһылыу” – 2 сәғ.
Әҫәрҙең йөкмәткеһен үҙләштереү, идея-тематик йөкмәткеһен асыҡлау. Руслашыу һәм милләт-ара ҡатнаш никахтар тураһында уйланыу.
Х. Назар “ Башҡотостан – минең баш йортом”, “Аҡҡа табыныу” , “ Дауа”– 2 сәғ.
Шиғырҙарҙың идея-тематик йөкмәткеһен үҙләштереү, тасуири уҡыу күнекмәләре үткәреү. Шиғырҙарҙа ил, телде башҡорт йырын данлау, изгелеккә, күңел сафлығына саҡырыу.
Китап хаҡында хикәйәт – 1 сәғ.
Китап – кешелек хәтере. Китап тураһында халыҡ. Башҡорт китабы.
8-се классуҡыусыларының белем һәм күнекмәләренә талаптар:
Өйрәнелгән әҫәрҙәрҙең авторын, исемен белеү;
Ятлау өсөн тәҡдим ителгән өҫәрҙәрҙе яттан һөйләй белеү;
Яҙыусыижад иткәнхудожестволы картиналарҙы уйлапкүҙ алдынабаҫтырыу;
Эпик, драматик һәм лирик әҫәрҙәрҙе айырабелеү;
Тәҡдим ителгән художестволы әҫәрҙәрҙе, фәнни популяр һәм публицистик текстарҙы дөрөҫ,аңлыһәмтасуири уҡыу;
Әҫәрҙәрҙе, өҙөктәрҙе һөйләй белеү;
Һорауҙарғатулы яуап һәм геройҙарға баһаламабиреү;
Телдән йәки яҙма сығыш яһау өсөн план төҙөү.
Уҡыу-уҡытыу программаһында планлаштарылған һөҙөмтәләрҙе үҙләштерелеүен баһалау
Программа материалының үҙләштереү кимәле уҡыусыларҙың дәрестәрҙә телдән биргән яуаптарына һәм яҙма эштәренә ҡарап баһалана. Бының өсөн туған әҙәбиәттән 8-се класта түбәндәге күләмдә контроль эштәр, яҙма эштәр үткәреү ҡарала:
инша – 5.
тест -4
кластан тыш уҡыу - 2
Уҡыу - уҡытыу дидактик ҡулланмалары исемлеге.
А.Һ. Байғарин. Башҡорт әҙәбиәтенән урта мәктәп, гимназия, махсус урта белем биреүсе уҡыу йорттары уҡыусылары өсөн күргәҙмә әсбап. Өфө, 2005 йыл (5-9кл.)
Башҡорт әҙәбиәте буйынса аудио-видеоәсбап.- Өфө: Башҡортостан Республикаһының Мәғариф министрлығы. 2005. Китап, 2006 .
Материаль-техник ҡулланмалар.
ДВД;
телевизор;
видеомагнитофон;
музыкальүҙәк.
Төп әҙәбиәт.
Туған әҙәбиәт. Урта мәктәптең 8 синыф уҡыусылары өсөн дәреслек-хрестоматия. М.Ғ. Ғималова, Ғ. Б. Хөсәйенов– Өфө: Китап, 2008.
Өҫтәлмә әҙәбиәт.
Хөсәйенов Ғ. Б. Әҙәбиәт ғилеме һүҙлеге. – Өфө: Китап, 2006.
6 664 139 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Хатмуллина Зимфира Альбертовна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс профессиональной переподготовки
600 ч.
Курс повышения квалификации
72/180 ч.
Мини-курс
6 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.