Презентация биологиядан "Шырындар" (6кл)

Описание презентации по отдельным слайдам:

• 

  1 слайд

• 

  2 слайд

  Шырынның пайдасы мен зияны
  

• 

  3 слайд

  
  
  
  
  Шырын – бұл балалар да, ересектер де жақсы көретін жеміс, не көкөністің суы. Шырынның түсі де, дәмі де әртүрлі болады, пайдалысы да бар, пайдасызы да. Осы жайында адамдар арасында көптеген қауесет жүр. Аңыз бен ақиқатты таразылап көрейік.
  Балалар үшін күніне бір стақан шырын жеткілікті.
  
  
  
  
  Шынымен, балалар үшін күніне бір стақан шырын ішу жеткілікті. Көптеген ата-аналар балаларына «Көбірек шырын іш, дәу боласың» деп қинап, қателеседі. Американдық зерттеушілердің пайымынша, күніне 2-3 стақан шырын ішетін балалар өз құрдастарынан толық әрі бойлары аласа болады. Және бұған түсініктеме де бар екен.
  Шырын құрамында ағзаға жақсы сіңетін қант мөлшері көп. Сондықтан аз қимылдайтын балалардың толуына септігін тигізеді. Сонымен қатар көп кезде шырын басқа да сұйықтықтардың орнын басып кетеді, мысалы сүттің. Ал сүт баланың өсуіне ықпал ететін өнім. Алайда ағзасы тез дамып, өсетін балаларға 2 стақан да артық етпейді. Жалпы, бұл сұрақ көп талқылауды қажет етеді.
  

• 

  4 слайд

• 

  5 слайд

  Нектар – бұл нағыз шырын
  Көптеген адамдар нектарды таза химия деп есептеп, жаңылысады. Негізінде олай емес. Ол нағыз шырын, тек жемістердің жұмсағымен араласқан. Нектардың неге әдеттегі шырыннан айырмашылығы бар? Өйткені, кейбір жемістердің суын шығару оңай емес. Сол себепті өзіндік пюре қалыптасады. Мұндай «кашаны» ішу қиын. Сондықтан оны таза артезиан суымен араластырады.
  Араласқан жеміс шырындары: пайдалы ма, жоқ па?
  Оларды басқаша мультижеміс деп те атайды. Егер осы тақырыпты талқылауға салсақ, екі жақ та дұрыс болып шығады. Бірақ ағзаңыз шырынның құрамына енген барлық жемістер мен шырындарды жақсы қабылдайтынына көз жеткізіп алыңыз. Әйтпегенде аллергиялық реакция пайда болуы мүмкін.
  Бірақ бір жағынан, шырынның бірнеше түрін араластыру тіпті пайдалы да, өйткені қышқылы аз- және көп шырындарды алмастыру пайдалы заттардың оптималды консистенциясын береді.
  

• 

  6 слайд

• 

  7 слайд

  Сығылған шырын пайдалы ма?
  
  Бұл да талас тудырарлық сұрақ. Жаңа ғана табиғи таза жемістен сығылып әкелінген шырын, әлбетте, пайдалы. Демек, балаларға барлық ережелерге сай консервіленген шырындар мен нектарлар жарайды. Бірақ бір жағынан, жемісті сыққанша оны жей салған да дұрыс. Бұл тіске де пайдалы.
  Табиғи таза шырындар ішіп жүріңіздер!
  

• 

  8 слайд

  Анар шырыны
  Анар шырыны – жеміс-жидек шырындарының арасындағы ең пайдалысы. Жаңа сығылған, еш қосылысы жоқ анар шырынының ағзаға әкелер пайдасы мол. 
  Ең біріншіден анар шырынында түрлі микроэлементтер бар. Кальций, калий, натрий, темір, фосфор, магний сынды пайдалы қосылыстар топтамасы басқа ешбір жеміс не жидектің шырынында болмайды. Әсіресе құрамындағы калий шамасынан анар шырыны алдыңғы орында тұр.
  Анар шырынындағы дәрумендер мен микроэлементтер ағзамен жақсы қабылданады. Дәрігерлер бұл шырынды қан аздық (анемия) шалдыққандарға дауа ретінде ұсынады. Оның қандағыгемоглобин шамасын көтеру қасиеті өте жақсы. Ісік, гипертония кезінде де пайдалы, сондай-ақ іш айдататын қасиеті бар.
  Анар шырыны ас қорытуға көмектеседі, құрамындағы қосылыстар іш қабынуын басып, тәбетті жақсартады, диареяға шалдыққан адамдарға көмектеседі.
  Анар шырынының тағы да бір ерекше қасиеті - ол радиация әсеріне шалдыққандарға көмектеседі. 
  Анар шырыны иммунитеттің жағдайын жақсартады, нәтижесінде ағза тұмау сияқты ауруларға шалдықпайды. Жөтел кезінде тіпті анар шырынымен тамақ шаюға кеңес беріледі. 
  Анардың тәтті түрлерінің шырыны ең пайдалы қасиеттерге ие екен. Анар шырынына бір қасық бал қосып ішсе де болады. 
  

• 

  9 слайд

• 

  10 слайд

  Қызанақ шырыны
  

• 

  11 слайд

  Қызанақ шырынының пайдасы өте мол.
  Қызанақ шырыны – құрамында крахмал, концентратты
  қант болмаса,ең пайдалы,құнарлы. Құрамында магний,кальций,
  натрий,минералды заттар,А,В,С,К.РР дәрумендері,алма және
  лимон,қымыздық қышқылы бар.Жазда адамның сусыныны
  қандырса,қыста бойдағы температураны бір қалыпты ұстауға
  ықпал етеді.
  Шырын жүрек қантамырлары мен бойдағы қанайналымды
  жақсартады.Ағзадағы зиянды заттарды сыртқа шығарады.Тері
  қабатын жұмсартып,шаш пен тырнақтың өсуіне ықпал етеді.Оның
  құрамында ликопин бар,ол ағзаны зиянды ісік ауруынан
  қорғайды.Сонымен бірге қызанақ шырыны семіздікке жол бермейді,
  қаназдық пен көз,жүйке ауруларының алдын алады.
  
  

• 

  12 слайд

• 

  13 слайд

  Қызанақ шырынының зияны
  Қайнатылған шырынды көп мөлшерде пайдалану өт пен бауыр жолдарына тастардың жиналуына жол береді.Сондықтан абайлап ішу керек.
  
  Асқазан ауруы бар жандар көп ішпеген дұрыс,асқазан жарасы,гастрит ауруы бар жандар үшін қауіпті.
  
  Күнде таңертең және ұйықтар алдында 1 стақан қызанақ шырынын ішкен абзал.Таңертең шырын адам бойына сергектік сыйлайды.Алайда оны құрамында ақуызы көп аспен араластырмау керек.
  

• 

  14 слайд

  Алма шырыны
  Пайдасы : құрамында ағзаның иммундық күшін арттыратын А,В,С дәрумендері мол.Сонымен бірге биотин,пантотен,фолий қышқылы бар.Соңғысы шаш пен тырнақты қатайтып,жақсы әсер береді.
  Шырын темір,магний,фосфор біріккен минералды заттарға бай.Үнемі ішіп жүрсеңіз есте сақтау мен қабілетіңізге шағымданбайтын боласыз.Бұл алма шырынының құрамында бас миы жасушаларының оксидантты күйзелуінің алдын алатын органикалық заттардың болуымен түсіндіріледі.
  

• 

  15 слайд

• 

  16 слайд

  Жүзім шырыны
  Жүзім құрамындағы дәрумендер миға өте пайдалы.Түстен кейін қос уыс жүзім мен
  жүзімнің бір кесе сығындысын ішу денеге де, ми жасушаларына да өте пайдалы.
  1кг жүзім калориясы 1,150 гр сүт,390 гр ет,300гр нан,1,200 гр картопқа тең болады.
  Жүзім құрамындағы дәрумендер миға өте пайдалы.
  

• 

  17 слайд

  Қарбыз шырыны көп ауруға ем
  1. Қарбыз шырыны ағзада холестериннің жиналуын 50%-ға тежейді.
  
  2. Холестерин ағзаға гормон өндіру және Д дәруменін игеру үшін керек.
  
  3.Жүрек уруларының алдын алу үшін пайдалануға болады.Сонымен бірге дене массасын реттеп,құрамындағы цитрулин деген зат қан қысымын төмендетіп,ағзаның қорғаныш қабілетінің төзімділігін арттырады. Зәр шығару жүйесінің жұмысын реттейді.
  
  
  
  

• 

  18 слайд

• 

  19 слайд

  Таңқурай шырыны
  

• 

  20 слайд

  Шырынның пайдасы
  1.Шырын тыныс алу жолдарына,іш өтуге,қышымаға ,қан қысымының артуына ықпал етеді.Ауызды шаятын болсаңыз,тіс жегі ауруының алдын аласыз.
  
  2.Жапырақтарын күнге күйгенде бетке қолдануға болады.Компресс бетті ылғалдандырып, қалпына келтіреді.
  
  3.Құрамында қант көп болса да, диеталық тағам болып саналады.Бір стакан жидекте 64 калория болады.
  
  
  
  
  
  

• 

  21 слайд

  Ананас шырыны
  

• 

  22 слайд

  Ананас шырыны
  Ананас жемісі дәмді әрі өте пайдалы.Шырын құрамындағы ферменттер асқорытуға көмектеседі.
  Диеталық қасиеті өте жоғары.
  Піспеген жемісі ауыз қуысы мен ерінді зақымдайды.
  Құрамында барлық дәрумендер мен минералды заттар өте көп,мысалы: калий,мыс,мырыш,темір,
  марганец,йод т.б.
  Ананас қан қысымын төмендетуге,қан тамырларының жұмысын жақсартуға көмегі зор.
  Ананас арқылы ауруды алдын ала байқауға болады.
  
  
  
  

• 

  23 слайд

  
  
  
  Мүкжидек шырыны
  
  
  
  
  
  
  
  Мүкжидек шырыны асқорыту мен зәр шығару жүйелерінде пайда болатын індеттен қорғайды.
  Сонымен бірге тіс жегі ауруларын болдырмайды,
  қандағы холестерин деңгейін төмендетеді.
  

• 

  24 слайд

  Табиғи шырынмен емделу
  
  ТОМАТ ШЫРЫНЫ
  С дәрумені мен каротиннің қайнар көзі.
  Пайдалы қасиеттері: жасушаларды бүлінуден қорғайды,
  дәнекер тіндердің пайда болуына ықпал етеді,
  гормондар синтезін күшейтеді, жүйке жүйесін қалыпқа келтіреді.
  Ерекше нұсқаулықтар: көз жанарының әлсіреуі, созылмалы әлсіздік,
  ұйқысыздық, терінің құрғауы, жүйке жүйесінің әлсіреуі.
  Тосқауыл: жоқ.
  Күнделікті: кішкене өсімдік майын қосып, кез келген уақытта ішуге болады.
  

• 

  25 слайд

  АСҚАБАҚ ШЫРЫНЫ
  Зат алмасуға қажетті дәрумендердің болуымен танымал.
  Пайдалы қасиеттері: қан құрамындағы май көлемін азайтады, токсиндерді шығарады, иммунитетті күшейтеді.
  Ерекше нұсқаулықтар: артық салмақ, ұйқысыздық.
  Тосқауыл: жоқ.
  Күнделікті: кез келген уақытта, ұйқысыздық кезінде ұйықтар алдында бал қосып, 1 стақан ішу.
  
  

• 

  26 слайд

  АЛМА ШЫРЫНЫ
  Пайдалы қасиеттері: қантүзілісті күшейтеді, бүйректегі тасты шығарады, ағзаны токсиндерден тазартады, қан құрамындағы холестеринді азайтады, көмірсулардың алмасуын реттейді, ішек флорасын қалпына келтіреді, әлсіз көктамырларды қатайтады.
  Ерекше нұсқаулықтар: варикоз аурулары, қант диабеті, бүйректе тас болуы, шылым шегу, артық салмақ.
  Тосқауыл: жоқ.
  Күнделікті: артық салмақтан арылу үшін күніне 2 литр шырын ішу керек; ас уақытында ішкен дұрыс.
  
  

• 

  27 слайд

  СӘБІЗ ШЫРЫНЫ
  Каротинге бай, сонымен қатар, В, С, D, Е, К дәрумендері мен селенкөптеп кездеседі.
  Пайдалы қасиеттері: жүйке жүйесін жақсартады, өмірлік тонус, иммунитетті көтереді, қартаю процесін тежейді, көз жанарын жақсартады, ауыз қуысын тазартады, жасушалар алмасуын жандандырады – жасарту эликсирі болып саналады.
  Ерекше нұсқаулықтар: пародонтоз, шылым шегу, әлсіреу.
  Тоқсауыл: көп ішкен жағдайда тіндердің боялуы байқалуы мүмкін.
  Күнделікті: міндетті түрде тамақтан басқа кезде ішу керек, шырынға бір шай қасық өсімдік майын қосып ішсе, болады.
  

• 

  28 слайд

  ҚАРА ӨРІК ШЫРЫНЫ
  В тобындағы дәрумендердің барлық түрі кездеседі, сонымен қатар С, РР және тағы басқа, мырыш пен цинктің үйлесімді байланысымен танымал.
  Пайдалы қасиеттері: көмірсулардың алмасуын жақсартады, мазасыздықты басады, зейін қоюды арттырады, ішекті тазартады.
  Ерекше нұсқаулықтар: ұзақ уақытқа созылған стресс, артық салмақ.
  Тосқауыл: қант диабеті.
  Күнделікті: артық салмақтан арылу үшін ас кезінде ішу. 
  

• 

  29 слайд

  ШИЕ ШЫРЫНЫ
  С және каротин дәрумендеріне бай. Және де фоли қышқылы, темір, кальций, калий, өсімдік пигменттері – антоциан мен антоцианидтер кездеседі.
  Пайдалы қасиеттері: қан құрамын жақсартады, қан тамырларын қатайтады, суық тиюді емдейді, ағзаны күшейтеді.
  Ерекше нұсқаулықтар: анемия, артық салмақ.
  Тосқауыл: асқазан жарасы мен асқазан қыжылында көп ішпеген жөн.
  Күнделікті: ас кезінде.
  

• 

  30 слайд

  ҚАРАҚАТ ШЫРЫНЫ 
  С дәруменіне (1/2 стақанда – тәуліктік мөлшер), каротин, рутин, ниацинге бай.
  Пайдалы қасиеттері: көмірсулардың алмасуын реттейді, тері бездерін жақсартады, суық тиюді емдейді, жүйке жүйесін тыныштандырады. Тұмау вирустарын кетіріп, иммунитетті жақсартады.
  Ерекше нұсқаулықтар: қант диабеті, артық салмақ, тұмаудың алдын алып, емдейді, жүйке жүйесінің құртылуынан ағзаның әлсіреуі.
  Тосқауыл: жоқ.
  Күнделікті: кез келген уақытта ішуге болады. 
  

• 

  31 слайд

  АНАНАС ШЫРЫНЫ
  Өсімдік тағамдарында кездесетін барлық дәрумендерге ие. Құрамында 16 микроэлементтері мен бромелен сияқты ферменттер кездеседі.
  Пайдалы қасиеттері: артық майды кетіріп, ағзаны жасартады, қан тамырларын холестериндерден тазартады, ақуыздың жақсы сіңуіне көмектеседі, тромб пайда болудың алдын алады.
  Ерекше нұсқаулықтар: ангина (тамақты шаюға болады), тромбофлебит, гормоналды контрацептиктерді пайдаланғанда, семіздік, ұмытшақтықта ішу керек.
  Тосқауыл: гастрит, асқазан жарасы.
  Күнделікті: тамақтану кезінде ішу.
  

• 

  32 слайд

  АПЕЛЬСИН ШЫРЫНЫ
  С дәруменіне бай (бір стақанда – бір күндік мөлшер), биотин, фоли қышқылы және тағы басқа көптеген дәрумендер.
  Пайдалы қасиеттері: бос радикалдардан қорғайды, қан тамырларын қатайтады, иммунитетті жақсартып, ми жұмысын жандандырады, жасушалардың алмасуын ынталандырады, майды кетіреді.
  Ерекше нұсқаулықтар: суық тию кезінде, семіздік, шаршау, стресс, назардың бәсеңдеуі.
  Тосқауыл: асқазан мен ас ішек жарасы, қышқылдығы төмен гастрит.
  Күнделікті: аш қарынға ішуге болмайды.
  

• 

  33 слайд

  Табиғи шырын ішіп, ағзамызды жақсартып алуға әбден болады. Әлбетте, өзің жемістен сығып алған шырын әлдеқайда пайдалы. Егер ондай мүмкіндігің болса, тіпті керемет. Егер жоқ болса, дүкенде сатылып тұрған табиғи шырындарды пайдаланудың еш сөлекеттігі жоқ. Олардың пайдасыздығы жайлы қауесет шындығында өтірік. Пайдалы қасиеттері жағынан табиғи шырындардан еш қалыспайды. Сонымен қатар, тұрып қалған жемістерге қарағанда, құтыдағы шырындарда дәуремендер әлдеқайда көп. Заң бойынша, «табиғи шырын» деген жазу тек шынайы, қантсыз, лимон қышқылы қосылмаған табиғи шырын құтыларына жазылады, басқа кезде бұлар нектар болып келеді.Алайда соңғылары да пайдасыз емес. Өйткені кейбір көкөністер мен жемістерден таза шырын бәрібір көп шықпайды.