Оқу ағарту ісі 8 сынып

Сабақтың тақырыбы:  Оқу ағарту ісі

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларды ХІХ ғасырдың соңы – ХХ ғасырдың бас кезіндегі Қазақстандағы білім беру жүйесінің қүрылымы және негізгі бағыттарымен таныстыру, патша әкімшілігі қазақ халқын ағарту саласында қандай мақсат көздегенін, өлкедегі оқу-білім ісінің маңызын ашып көрсету

Дамытушылык: Тарихи оқиғаларға шығармашылық түрғыда талдау жасай білу әдісіне үйрету және білімнің маңызы жайлы логикалық- танымдық ойлау жүйесінің дамып,тақырыпты терең меңгеруге деген қызығушылығының арта түсуіне ыкпал ету

Тәрбиелік: Алға қойған мақсатқа жетуде оқушыны табандылык таныту, кажырлылык көрсету және шыдамады  болуға тәрбиелеу

Сабақтың типі: Жаңа сабақ

Сабақтың түрі: Топтық жұмыс. Ұжымдық  сабақ

Сабақтың әдісі:  интерактивті, слайд, тирек сызба, диаграмма

Сабақтың қөрнекіліктері: Карта, оқулық

Пәнаралық байланыс: Әдебиет,География

 

                                          Сабақтың барысы

1 Ұйымдастыру

А) Оқушылармен сәлемдесу және оларды түгендеу

Б)  Шабыттану тренингі , топқа бөлу ережелермен таныстыру

1топ –  Тарихшылар

2 топ – Білімділер

3 топ – Шабыт

4 топ-  Жас ұлан

5  топ – Жас қанат

Топтық жарыс  сабақтың соңына дейін жалғасып отырады.Топтардың ішінде белсене қатысып отырған оқушылар бағаланады.

2 Ұй тапсырмасы « Білім аукционы »

Ой  қозғау

Білім – өмір шырағы қазіргі заман білім мен ғылым заманы. Ақыл мен заман білім мен ғылым заманы.

Қызығушылықты ояту

Жаңа сабақты бастамастан алды оқушыларға мына мақал – мәтелдердің жалғасын тап

1 . Ғылым теңіз – білім қайық

2 . Ақыл азбайды – білім тозбайды

3 . Оқу білім азығы – білім өмір қазығы

4 . Тіліңмен жүгірме – біліммен жүгір

5 . Білім арзан –  білім қиын

19 ғ соңы  20 ғ бас кезіндегі Қазақстандағы білім беру жүйесінің кұрлымы қалай іске асты

     Қазақ халқы ерте заманнан-ақ білімді де сауатты болуға ұмтылған,надандык пен топтастыкты әжуа етіп,күлкіге айналдырған.Әр бір ата-ана баласына әдептілікті үйреткен , сауатты да білімді болуға баулыған. Буған мысал ретінде қазақтар арасында «Қара күш бірді жығар , білімді мыңды жығар» деген мақал кеңінен тараған. ХІХ-ХХ ғ ғ бас кезінде Қазақстанда халыққа білім беру ісі екі діни және зайырлы бағытта жүргізілді. ХХ ғ орта кезіне дейін қазақ балалары мектептер мен медреселерде мұсылманша білім алды .Оларды негізінен молдалар оқытты.

                                        Қазақстандағы білім беру жүйесінің қүрлымы

1 Бастауыш оқу орындары                         1 Толықтырылмаған гимназиялар

                                                                       2 Орыс қазақ мектептері

                                                                       3 Приход мектептері

                                                                       4 Ауылдық мектептер

2 Орта оқу орындары                                 .1. Реалдық училишелер

                                                                       2.Қыздар мен ер балалар гимназиясы

3 Арнаулы оқу орындары                           1 Мұғалім даярлайтын мектептер

                                                                       2 Ауылшаруашылық мектепдер

                                                                       3.Малдәрігерлік мектептер

                                                                      4 Қолөнер мектебі

                                                                      5.Теңізде жүзу мектебі

                                                                     6.Әскери гимназия

                                                                     7.Ұлдар мен қыздар гимназиясы

                                                                     8. 1872 Омбы мұғалімдер институты

                                                                     9.1879 Ташкент мұғалімдар институты

 

 Cабақты бекіту                                    

                                                                     1 – Слайд

                                                                 Оқулык мен жұмыс

                                                                  Топтар талқылайды

 

                    Мақсаты   Бағыттары                                                         Кедергілері

                                                               Орталықтары    Сатылары           

 

    2   – Слайд

                                                                    Салыстыру

Қазақстандағы оқу ісінің құрылымы

 

 

 

 

Қәзіргі жазуға қалай жеттік

Ежелгі заманда  орта ғасырда  ғ

Қәзірғі кезде білімнің маңызы

                                                             3  Пікірталас

Болашақта латын элипбие керек , керек емес

                                                             4  Ой толғаныс

Қазіргі кезде білімнің маңызы

  3  – Слайд

   Қазіргі жазуға қалай жеттік, әр топ бәр кезеңді  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Бағалау.

 

 

Сабақты қортындылай келе, оқушылардың сабақта көрсеткен білім деңгейлерінің, қай топтың ұпайы жоғары болғандығының қорытындысы шығарылды.

Ұйге тапсырма беру тақырыбына арналған эссе жазу ой түйіндеме

                                                           7 сынып

                                                     Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: Әмір Темірдің жорықтары.

Сабақтың мақсаты:

-          Әмір Темірдің шыққан тегі және оның Орта Азияны билеген тұсында жасаған шапқыншылық жорықтары мен оның зардаптары туралы толық түсініқті қалыптастыру.

-          Әмір Темірдің Алтын Орда, Ақ Орда, Моғолстан хандарымен болған ұрыстарының мақсатын, сипатын көрсету

-          Әмір Темір жорықтарының нәтижелері мен оның зардаптары туралы, айта отырып, оқушыларды талдау жасауға, өз көзқарастарын білдіруге, қорытынды жасауға дағдыландыру

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі – тәсілі:Ой шақыру, еркін жауап, сұрақ жауап, баяндау

Сабақтың көрнекілігі: Интерактивти тақта, слайд, карта, суреттер

Сабақтың пәнаралық байланысы: Әдебиет, математика

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастру кезеңі.  1 – минут

а) Сәлемдесу

ә) Оқушылардың сабаққа катысымен, дайындығын тексеру.

    Мотивация кезеңі.

Қызығушылықты ояту.

-          Балалар,бүгін аптаның қай күні?

-          Бүгін  сәрсенбі.

-          Сәрсенбі қазақ халқы үшін қандай күн?

-          Ендеше, мен сендерге жалпы бүгінгі күндерің сәттілікпен өтсін, сабағымыз-да сәттілікпен басталып, тек қана сәттілікпен аяқталсын демекпін.

      2. Ұй тапсырмасын сұрау.

                                              1 - тапсырма

        « Білім аукционы»

1.      Шағатай ұлысы қашан ыдырайды?

2.      Ұлыстың шығыс аумағында қай мемлекет құрылады?

3.      Моғолстан мемлекетінің жері?

4.       Моғолстан аталу себебі?

5.      Алғашында мемлектті кім басқарған?

6.      Неғе Әмір Поладшы хан болалмайды?

7.      Алғашқы ханы кім?

8.      Халқының этниқалық кұрамы?

9.      Мұралық лауазымы қалай аталады?

10.  Мемлекеттің орталығы қай кала болған?

11.  Мемлекет діні

                                               2 - тапсырма

      Кім болды, не істеді?                                                               Тулғалар

1.      Моғолстан мемлекеті қай ұлыстың орнына кұрылды ?                               Шағатай                                            

2.      Шағатай ханға адал қызмет еткен әмір?                                                         Поладшы

3.      16 ғ басына дейін билік еткен әулетің негізін қалаған?                                Тоғылық                        

4.                                                                                                                                     Темір

5.      Бір күнде 160 мың адам ислам дінін қабылдаған деп жазған?      М.Х Дулати

6.      Тоғлық Темір Мауараннахрдың тағына отырғызып қайтады?      Іляс Қожаны

7.      Моғолстан жеріне бас көтертпей, дүркін-дүркін  жорықтар жасайды? Әмір Темір

8.      10 жыл ішінде қалмақтардың 612 шабуылына тойтырыс берғен кім? Уәйсіс хан

9.      Хандық билік ұшін талас тартыс басталды?                                  Жүніс және Есен бүға

10.  Моғолстанға оралып, өзін хан етіп жариялаған кім ?                              Жүніс

11.  Моғолстан хандығы кімнің кезінде ыдырай бастайды?         Абдар-Рашид 

                                            3 – тапсырма

Тақырып бойынша тарихи оқиғалардың хронологиялық тізбесін жасау

1.      14 ғ ортасы –

2.      1348 –

3.      1360-1361 –

4.      1365 22 маусым –

5.      1371 – 1372 –

6.      1380 – 1390 –

7.      1428 –

8.      1433 –

9.      16 ғ басында

                                                Тақтада

14 ғ 90 жылдары Иран,Ирак,Ауғаныстан,Үндістан,Кіші Азия,Еділ бойы,Кавказ, Қазақстан, Орта Азияны камтитын империя қурды. Барлығы 27 мемлекеті жаулап алды.

Осы сөйлемнен негізгі ойды таба отырып, жаңа тақырыпқа шығамыз. Ендеше бүгінгі тақырыбымыз:

                            « Әмір Темірдің басқыншылық жорықтары»

 1. Әмір Темір кім?

     Әмір Темір монғолдың түрікленген барлас тайпасынан шыққан Тарағай бектің баласы. Ол 1336-1405 жылдары өмір сүрген. Әмир Темір 1370 жылы Мауараннахарды басып алды. Содан 35 жыл бойы жеке-дара билік жүргізген. Әмір Темір мемлекетті қай жерде қурылды?

  2.  14 ғ ортасында Шағатай ұлысы ыдырап, Мауараннахрдың батысында құрылған.

3. Әмір Темір құрған империяның жер аумағы.

        Қазақстан мен Қырғызстан аумағына Шығыс Дешті Қыпшаққа, Жетісу мен  Иран, Ирақ, Ауғаныстан, Үндістан, Кіші Азия, Еділ бойы, Кавказ, Орта Азия жерлерін қамтыған. Барлығы 27 мемлекетті жаулап алған.

4. Әмір Темірдің Ақ Ордаға жорықтары.

5. Әмір Темірдің Алтын Ордаға жорықтары.

6. Әмір Темірдің Моғолстанға жорықтары.

Сабақты қорытындылау

Бул жорықтар Қазақстан үшін, ондағы өмір сүрген ру-тайпалар үшін адам айтқысыз ауыр зардаптары болды. Бұл аймақтарда өмір сүріп жатқан халықтардың шаруашылығы мүлде кұйреді.Елдер арасында байланыс  үзілді.Халық қырғынға ұшырап, қолға түскендер құлдыққа айдалып, Орта Азияның қалаларындағы базарларда сатуға түсті. Қалалар қирады, қалалардың күлі ғана қалды.

Сабақты бекіту:

                                                   Слайд 1

Карта мен жұмыс.№ 6

                                                    Слайд 2

Әмір Темір жорықтарының Қазақ жеріне тигізген зардаптары.

1.      Халық қырғынға ұшырады, шаруашылық күйреді.

2.      Елдер арасындағы байланыс үзілді, қалалар қирады.

3.      Ауа көшу,қоныс аудару кұшейді, халық болып қалыптасу жүйесі бұзылды.

4.      Мәдениеттің дамуына зардабына тигізді.

                                                Слайд 3

Дата мен жұмыс.

   

            1.1370 -  Мауереннахрдағы білікке ие болды.                

            2. 1371 -1372 – Моғолстанға жорығы.

 

            3. 1377 – Қамар ад- динді екі рет жеңді.

 

           4. 1390 – Моғолстан Әмір Темірғе толық тәуелділіке түсті.

           5. 1395 – Терек өзенінің жағасындаТоқтамыс күйрей жеңілді.

           6.1397 – Йасыда Қожа Ахмет Йасауға кесене салғызды.

           7.1404 – Қытайға жорыққа дайындалды.

           8. 1405 – Отырар қаласында қаза  болды.

                                                       Слайд 4

                                              Суреттер мен жұмыс.

Бағалау

Ұйге тапсырма

                     

                     6 – сынып

Пәні. Қазақстан тарихы.

Сабақтың такырыбы. Ежелгі дәуір адамдардың бет пішіні.

Сабақтың мақсаты.

Сабақтың түрі. Аралас сабақ.

Сабақтың әдісі. Сұрақ – жауап, түсіндіру, әңгімелесу.

Сабақтың қөрнеқілігі. Интерақтивті тақта, Суреттер, Оқулық, кесте

Сабақтың барысы. 1. Ұйымдастыру

                                 2. Ұйге берілген тапсырма.

                                 3. Жаңа тақырып.

Тақырып. Ежелгі дәуір адамдардың бет пішіні.

                                                Жоспары.

1.Халықтардың қалыптасуы.

2.Қола дәуірінің антропологиялық сипаттамасы.

3.Ерте темір дәуірі адамдарының түр-түсі.

1. Ру – туысқандық негізде, бір анадан және атадан таралған ұрпақтардан бірлесіп өмір сүруі.

    Тайпа – бірнеше туыстас рудың бірігуі.

    Тайпа одағы – бірнеше тайпалалардың бірлесіп одақ кұруы. Тілі,діні мәдениеті ортақ.

     Ұлт – шаруашылығы, тілі, қоныстанган жері, мәдениеті мен тұрмысы ортақ адамдардың

      тарихи қалыптасқан бірлігі.

     Халық – тайпа одақтарының араласуынан пайда болады. Тілі, аймағы, мәдениеті ортақ.

Ұлтар мен халықтар сыртқы келбеті мен ерекшелігіне қарай үшке бөлінеді.

1.      Негриодтар

2.      Монғолоидтар

3.      Еуропоидтер

Мұндай бөлінуді нәсілдік топтар дейді. Адамдарды нәсілге бөліп кемсітушілікке әкеліп соғады.

Антропология ғылымы – адамның бет пішіні, түр – түсі, бойы, тісі, саусақтың басындағы бедерлері, денесіндегі түктері т. б сыртқы биологиялық қасиеттерін зерттейді.

Тарихи антропология ғылыми – Ол тарихтың әр кезіңінде белгілі бір аймақта өмір сүрген халықтардың түр – түсі, бет пішініндегі ұксастық, өзгерістерді зерттейді.

Этниқалық – халықтық деғен мағынаны білдіреді.

2. Жерімізде ерте заманнан бастап мекендеген тайпалалардың бет пішіні, түр – тұлғасы туралы деректер қола дәуірінен бастап кездеседі. Одан бұрынғы кездеғі адамдардың сүйектері, әсіресі бас сүйектері, әсіресе бас сүйектері сақталмаған.

       Қола дәурі заманында Қазақстан жерін Андрон мәдениетін қалдырған тайпалар мекендеғен. Жалпы алғанда қазақстан жерін қола дәуір заманында еуропеоидтік нәсілге жататын адамдар мекендеғен.

Қазақстан жеріндегі  адамдардың сүйектері табылған корымдары.

1.      Қостанай жеріндегі  Алексеев қорымы.

2.      Жамбыл жеріндегі  Ойжайлау қорымы.

3.      Шығыс Қазақстанның корымы.

4.      Батыс Қазақстан жеріндегі корымы.

Сақтар – бас сүйегі шағын, беті жалпақтау, көз шарасы үлкен, кабак сүйегі шығынқы, кеңсірігі дөңестеу. Солтүстік және Шыгыс Қазақстанды мекендеген сақтарда монғолондтық белгілер көбірек байкалған.

Ұйсіндер  - басы орташа, маңдайы тайқылау, бет сүйегі шығыңқы, қабақ доғасы орташа, кеңсірек бітімі дөңестеу. Сақтарға қарағанда ұйсіндерде монғолоидтық әлпет басымырақ болғанын көрсетеді.

Сарматтардың кейінгі темір дәуіріне жататын ескерткіштерінен табылған сүйектерде монғолоидтық белгілер көбейе бастайды.

Сабақты бекіту:

                                             1 Сөздікмен жұмыс.

1 Антропология –

2 Тарихи антропология –

3 Этниқалық –

      2.Сыртқы биологиялық қасиеттеріне қарай адамзат баласы үш үлкен нәсілге бөлінеді.

         Олар қайсылар.

          1

          2

         3

                                                  3 Мәтін мен  жұмыс.

1.      Қола дәурі заманында Қазақстан жерін ------------------- мәдениетін қалдырған тайпалар мекендеғен.

2.      Қостанай жеріндегі Алексеев қорымынан қазып алынған бір адамның бас сүйегі бойынша, антрополог-------------------оның бет бішінін жасаған.

3.      Батыс Қазақстан жерін мекендеғен сарматтардың бет бішіні------------мекендеген байырғы---------------- түріне ұксас болып келеді.

4.      Монғолоидтық белгілер--------------------және--------------------------жерін мекендеген сақтарда қөбірек байқалады.

                               4 Кестені толтырыңдар.

                                               Антропологиялық сипаттамасы.

         Қола дәурі                                                                             Темір дәурі

     Андрондықтар                                                                  Сақтар, Сарматтар, Үйсіндер

1                                                                                                                                                                                              1

2                                                                                                                                                                                              2

3                                                                                                                                                                                              3

Бағалау:

Ұйғе тапсырма:

                              7 – сынып

Пәні Қазақстант тарихы

Сабақтың тақырыбы Алтын Орда

Сабақтың мақсаты:

-          Алтын Орда мемлекетінің кұрылуын, саясы және экономикалық даму ерекшеліктерін түсіндіре отырып, Орданың әлсеру себептерін ашу.

-          Оқушыларды өз Отанының тарихына кұрметпен карауға,корғауға,қлтжандылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі . Жаңа тақырып

Сабақтың әдісі. Интерактивті

Сабақтың  көрнекілігі. Оқулық. Карта, слайд,

Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру

                                 а. Сәлемдесу

                                 ә. Оқушыларды сабаққа дайындау,олардың назарын сабаққа аудару.

                                 2.Ұй жұмысына арналған тапсырмалар.

                                 3. Жаңа тақырып.

Тақырып: Алтын Орда.

Жазба деректерде.

1.      Орыс деректерінде «Алтын Орда»

2.      Қытай деректерінде Қыпшақ Орда»

3.      Еуропа саяхатшысы П. Карпини «Монғолдар Үгедейдің баласы Күйікті ұлы хан етіп хан тағына отырғызған кездегі алтынмен әшекейленген киіз үйді атаған.

4.      Шыңғыснама шежіресінде «Шыңғызхан Батуды Жошының орнына хан етіп сайлағанда босағасын алтынмен аптаған Алтын Ордаға кіргізгендігі айтылады.

                                       « Сөздер банкі – біздің тақырып»

1.      Монғолдар құрған мемлекеттің атауы

2.      Қай ұлыстың орнына құрылды

3.      Алтын Орданы кұрушы монғол ханы

4.      Алтын Орда атауы қашан пайда болған

5.      Жер аумағы

6.      Қоғамдық құрылысы

7.      Астанасы

8.      Қашан дербес күшті мемлекетке айналады

9.      Білеушілері

10.  Сыртқы саясаты

11.  Сауда саттық қатынасы

12.  Қала мәдениеті

13.  Шаруашылығы

14.  Әлсіреуіне себептер

Сабақты бекіту.

1.      Хронологиялық тізбе.

                                             Сәйкестендір

1.      1227 – 1255                                                                Өзбек хан

 

2.      1257 – 1266                                                                Тохты хан                                                               

3.      1266 – 1280                                                                 Жәнібек хан

4.      1290 – 1312                                                                 Берке хан                                                        

5.       1312 – 1342                                                                Батый хан

 

6.       1342 -  1357                                                                Меңгу - Темір

 

2. Ой толғаныс.

« Төмендегі оқиғалардың қайсысы Орданы әлсіреуіне күшті ықпал етті.»

  - 20 жыл ішінде таққа таласқан 20 мадан астам хан бірін – бірі өлтіріп, мемлекеті әлсіретті.

   - Мамайдың орыстардан жеңілуі Орданы мүлде әлсіретті

   - Әмір Темір бірнее рет шабуыл жасап, мемлекетті бас көтере алмастай етіп тұралатты.

 3. Алтын Орданың мемлекеттік құрылымы.

                                                     Хан

    Әскері билік                                                                              Азаматтық билік

 

мыңбасы,тұменбасы                                                                 уәзірлер

    

беклер бек                                                                            мәліктер

    

басқақтар                                                                             даруғалар

.4. Сөздікпен жұмыс.

1.      Сұлтандар –

2.      Құрылтй –

3.      Диуан –

4.      Мәлік

5.      Даруғалар –

6.      Басқақтар –

7.      Ноян,бек,әмір,баһадүр –

Бағалау.

Ұйғе тапсырма:

                               7 - сынып

 

Пәні Дүниежүзі тарихы.

Сабақтың тақырыбы Орта ғасырлардағы Түркия.

Сабақтың мақсаты . Түріктердің Кіші Азияда куатты мемлекет кұруы туралы баяндап, Осман империясының ішкі және сыртқы саясаты туралы жан-жақты әңгімелеу.

Сабақтың түрі. Аралас сабақ

Сабақтың әдісі. Интерактивті тақта

Сабақтың көрнекілігі. Оқулық, суреттер, Слайд

Сабақтың барысы   1. Ұйымдастыру

                                              2  Ұй тапсырмасы

                                              3   Жаңа тақырып

Жаңа тақырып: Орта ғасырлардығы Түркия.

9 ғ Сырдың орта және төменгі ағысында Оғыз мемлекеті құрылды. Оғыздардың басым көпшілігін құраған Салжұқтар Шығыс Еуропа мен Кіші Азияға көшіп кетуге мәжбұр болды. Салжұқтың немересі Тоғрыл бек 1040 – 1060 жылдары Кіші Азияда Салжұқ түріқтердің мемлекетін  құрды. Монғолдардың шапқыншылығынан кейін ыдырап кеткен Салжұқ мемлекетінің орнына 1299 жылы желтоқсанда Осман мемлекеті келді. Оның негізін 1220 жылы Сырдария маңынан қоныс аударған түріктердің басшысы Ертоғрылдың баласы Осман сұлтан (1258 – 1326  қалаған еді. 14 ғ екінші жартысында Осман империясы көрші елдерге жорықтар ұйымдастыра бастайды. 1363 жылы сұлтан 1 Мұрад  Андрионополды алды да, өз астанасын сонда көшірді. 1 Мұрадың баласы Баязит 1360 – 1403  Балқан түбегін бағындырады. Оған ерлігі үшін оған « Иылдырым » деғен ат беріледі. 1402 жыл ол Әмір Темірден жеңіледі. 1453 жылы 11 Мехмед Византияны  жаулап алады. Константинопол аты Стамбұл болұп империясының астанасына айландырылды. Түрқия Осман империясы болып жарияланады. Осман түріктері 14-17 ғ.ғ. ұлы империя кұрды.

 

2.      Халықтар – өз қожаларына тәуелді болды.

3.      Уәлеаят – бей басқарды.

4.      Санжақ – жаулап алған жері.

5.      Спахи – жер иелігі

6.      Вакуф – мешіт жері.

7.      Харадж – жер салығы

8.      Янычар – әскері

9.      Рая – мал – халық

10.  Үшір – салық

11.   Шейх – діні

12.  сот істері.

13.  Діні – ислам

14.  Қазы – сот ісі

15.  Лен – уақыта жер

16.  Лен иелері – спахилер

17.  Харадж, мизия, испандже – ақшалай салық

Түркияда жазба әдебиеттің алғашқы үлгілері  13 ғ пайда болды. Алғашқы  шығармалар сопылық сарында жасылды.

Сабақты бекіту:

                1. Осман империясындағы әлемуметтік топтар.

1.

2

3.

4.

                                           2. Сызбаны толтыр.

                      Оспан империясындағы салық түрлері.

                                      3. Тарихи оқиғаларды жаз.

1.      1594 ж –

2.      1690 ж –

3.      1389 – 1878 –

                                   4.  Кестені толтыр.

Түрік жазба әдебиетінің                                      Шығармалары

      өкілдері.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

                             5. Ситуациялық сұрақтар

                   (ауызша сұрақтарға жауап бер

1.Осман империясы қашан құрылды.

2.Византия империясы неліктен кұлады.

3.Түрік жазба әдебиетінің алғашқы нұсқаларын ата.

4.Ежелғі музықалық аспаптары қандай.

                                           6. Кесте

                            «Түрік мәдениетінің дамуы»

Ғылым мен білім                                                    Архитектура мен өнер

Бағалау:

Ұйғе тапсырма:

 

 

 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8 – сынып

Пәні қазақстан тарихы

 

Сабақтың мақсаты

 Ұлы ғалым Ш. Уәлихановтың шығармашылығы мен саяхаттары, зерттеулерімен тапыстыру.

Орыс ғалымдарының зерттеулерін оқушылардың терең ұғынып, қосқан үлесін тани білуғе ұйрету, Шоқан шығармашылығын тану

 

. Шоқан +өмірі -–үлгі, өнеге

Сабақтың түрі  аралас сабақ

Сабақтың типі Жаңа сабақты меңгеру

Сабақтың әдісі  ізденіс жұмыстары

Сабақтың қөрнекіліктері   Кестелер, Интерактивтік тақта,слайдтар

Сабақтың өту барысы

1 Ұйымдастыру кезеңі

Оқушыларды сабаққа  дайындау , олардың назарын сабаққа аудару.

2 Ұй тапсырмасын сұрау

Ұй тапсырмасын сұрауды қазақтың Бәйге ойынымен бастаймыз.

Жаңа тақырып

  Шоқан Уәлиханов қазақтың аса қөрнекті ғалымы әрі ағартушысы

Шоқан Уәлиханов шығыстану ғылымында аққан жұлдыздай жарқ етті-де жоқ болды.

                                                                                                            Н.И.Веселов.

 

Шоқан   1835 жылы қараша айында қәзіргі Қостанай облысы Құсмұрын бекінісінде дүниеғе келғен.

                               Шоқан Уәлихановтың шежіресі

 

Шыңғыс ханà Жошыà Шығайà Есім à Жәңгір à Уәлі à Қанышер Абылай à Көркем à Абылай хан à Уәлі à Шыңғыс à Ш . Уәлиханов

                 Мақыжан               Ыдырыс

                                               Шота Уәлиханов

Азан шақырып қойған есімі – Мұхамедханафия.

Әжесі Айғаным немересін Шоқан деп кеткен. Балалық шағы Құсмұрында, кейін өзінің атамекені Сырымбетте өтеді. Оның ғылым білімғе жақын болуына әкесі Шыңғыстың-да әсері мол болды. Оны көптеғен орыс зиялыларымен танысдырды. Алғашқы білімді қазақ меқтебінде алды. Онда арабша жазуды және сурет салуды ұйренді. Ол көп оқыды. 1847 жылы Сібір Кадет корпусына оқуға түседі. Оны 1853 атты әскер корнеті деғен аттақ алып бітіреді. Өз мамандығы бойынша кызметге орналасады.

1        – слайд

                           «Жұлдызды сәт» тақырыпқа байланысты дата мен жұмыс

1835 – Қостанай обл Құсмұрын бекінісінде дүниеге келғен

1847 – Омбы қадет корпусын оқуға түседі.

1853 – Кадет корпусын бітірді.

1858 -1859 -

1859 -1861 -

1860 -

1864 -

1865 –30 жасында дүниеден өтті.

                                                       

                                                           2 - слайд

. Шоқан Уәлихановтың еңбектері

                                                                        3 слайд

                                  . Шоқан Уәлиханов қазақтың ғұлама ғалымы

Топтастыру

                                                                  4 – Слайд

 Шоқанның Орталық Азияға саяхаттары

1.1855 – Орталық Қазақстанға сапары

2.1856 – Ыстықкөлғе сапары

3.1856 – Кулжаға сапары

4.1857 – Алатау қырғыздарына сапары

5.1858 – 1859 -  Кашғар жеріне сапары

5.1864 – Оңтүстік Қазақстанға сапары

Сабақты бекіту. Сұрақ - жауап

Бағалау

Ұйге тапсырма: