Инфоурок Другое Другие методич. материалыОралхан Бөкей "Тортай мінер ақ боз ат"

Оралхан Бөкей "Тортай мінер ақ боз ат"

Скачать материал

 

Сабақтың  тақырыбы:  О.Бөкей  «Тортай  мінер  ақ боз ат»   әңгімесі

Сабақтың мақсаты:

 Оралхан Бөкейдің өмірі  мен шығармашылығымен танысу. Әңгімедегі кейіпкерлердің іс-әрекетін талдау барысында өмір шындығын таныту, шығармадан алған білімдерін қорыту.

 оқушы ойын ашық жеткізе білуге, шығармашылықпен айналысуға, талдау жасау кезінде білімін, ойын дамытуға ықпал ету.

оқушыларды отансүйгіштікке, кітап пен білімді өзінің алдына мақсат етіп қоятын жан дүниесі сезімтал да адал, мейірімді болуға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: қорыту, жинақтау.

Сабақтың әдісі: жүйелеу, салыстыру, іздендіру

Көрнекілігі:  интерактивті тақта, слайд, кітап көрмесі, суреттер

                                                         Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

«Жусан исі» повесіндегі Аянның ертегісін аяқтау

ІІІ. Жаңа  сабақ.

Өзгеше біткен қазақтың,

Өнерпаз ұлы дара бір.

Жасадың ғұмыр аз – ақ күн,

Жасамай елу және бір...

- Балалар, біз осы оқу жылында еліміздің түкпір түкпірінде туып өскен ақын-жазушылармен таныстық. Өз туған өлкемізде туып өскен жерлес ақындарымызбен де таныстық. Соның бірі – Оралхан Бөкей.

«Айналайын Алтайым, осы құдіретіңнен, осы келбетіңнен, осы гүліңнен, осы жұпарыңнан айырылып қала көрме, өйткені мен сені сүйемін, өйткені мен сенің перзентіңмін, өйткені жаһанда саған жетер салтанатты жер жоқ»

 О. Бөкей

Жерлесіміз, жазушы Оралхан Бөкей 1943 жылы 28 қыркүйекте Шығыс Қазақстан облысы, Қатонқарағай ауданы, Шыңғыстай ауылында қарапайым еңбек адамының отбасында дүниеге келген. Әкесі Бөкей, анасы Күлия, қарындастарыҒалия мен  Мәншүк.

Оралхан Бөкейдің қай шығармалары болсын көтерген, қалам сілтеген негізгі тақырыбы – адам тағдыры, табиғат, олардың тұтастығы, бірлігі: Адамды ардақтау, оның ұлылығын жырлау.

 «Тортай мінер ақ боз ат» әңгімесі.

1.Проблемалық сұрақтар мен тапсырмалар.

Салықсалғанда соғыстан кейінгі жағдай қандай?
2. Әңгімеші бала мен Тортайдың достығы қалай сипатталған?
3. Тортайдың  жеке басының  арманы не?  сол  үзіндіні әңгімеден тауып оқы. 
4. Тортайдың автор үйіне келудегі мақсаты не?
5. Автор неге орнынан тұрып амандаса алмады?
6. Тортай  кітап  туралы қандай  пікірде ? Кітапты неге пір тұтты?

7. Кітаптың адам өмірі, мінез құлқы үшін қандай маңызы бар?

8. Ол таскүркеде  қандай  кітап  оқыды ? 

9. Әңгіменің  соңында  лирикалық  кейіпкер  қандай  шындық  айтады?

10. Тортай неге арманына жете алмады?

2. «Кім жылдам?» ойыны. Әр топқа берілген тапсырмаларды тез тауып жазу керек.

І топ.

1.Мәтіннен дефис арқылы жазылған шылаулары бар сөйлемдерді табыңыздар.
2. Еліктеуіш, бейнелеуіш сөздері бар сөйлемдерді дәптерге жаз.

ІІ топ.

1. Одағай бар ма?  Қай сөйлемде қандай мәнде қолданылған?
2. Мәтіннен эпитет, теңеу, мақал-мәтел фразеологизмдерді табыңдар?

Эпитет -  заттың айрықша белгілерін, қасиеттерін білдіретін сөздер. (жаймашуақ сәт, көкпеңбек болып көмкеріліп тұрар аспан, бейбіт күннің шуағы, тас үңгір, жұмақты өмір, көк мұнар дүние, қоңыр үн)

Теңеу – заттың, не құбылыстың қасиет-сапасын ашу үшін екінші бір затпен, құбылыспен салыстыру. (табанға кілемдей жұмсақ тию, ұлардай шулап, лаулаған жалын бақсыдай тілін жалаңдатып, ұядай қылып жинау, көк күмбезіне найзадай кіріп, ой-етек алақандағыдай көрінеді, Алтайдың шолпысындай жарқыраған Бұқтырма, ай мен күндей қос ару)

Мақал-мәтелдер – Мақалда ой ашық, нақты, тура айтылады, мәтелде – ой тұспалдап, астарлап меңзеп жеткізеді. (Тоқ бала аш баламен ойнамайды, «Ораза-намаз тоқтықта ғана»)

Тұрақты тіркестер – екі немесе бірнеше сөздің тіркесуі арқылы бір мағына беретін сөз тіркесі. (қой аузынан шөп алмас – момын, жуас, ит басына іркіт төгілу- молшылық, қыздың жиған жүгіндей – сәнді, жинақы, тақымы қотыр тайға тимеу – ештеңеге қол жеткізбеу, келді-кетті деп сөге жамандамаңыз – тез келді де кетті деп ойламаңыз, сәл мүкісі бар- құлағы аздап естімейді, ұядай қылып жинау – тап-таза, сәнді қылып жинау)

ІІІ топ. 1. Әңгімеде ауыл өмірі қалай суреттеледі? Әңгімеден тауып оқы.

2. Қандай өзен, тау  аттары кездеседі ?

5.Тортайға мінездеме беру. Топтастыру.

Овал:         «Тортай  мінер 
             ақ  боз ат»

          Тортай
Венн диаграммасы.

Овал:           «Жусан  иісі»

              Аян

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Инсерт кестесі.

ІV. Бекіту. “Ортаға салу”

Ораш ел таныған азамат бола отырып, бала кезінде бірге өскен досы – Тортай амандасқалы келгенде, шыға алмағады. Осы іс-әрекеті дұрыс па?

Бекіту сұрақтары:

Білемін

Білдім

Білгім  келеді

 

 

 

 

 

1. Соғыстан кейінгі балалар мен қазіргі балалардың арасында қандай ұқсастық пен айырмашылық бар?
2. Тортай тәрізді балалар қазірде кездесе ме?
3. Тортай неге арманына жете алмады? 
4. Оралхан Бөкейдің бұл әңгімеден басқа қандай әңгімелерін оқыдыңдар?

V.  Қорытынды: Бүгінгі сабағымызды Әбіш Кекілбаевтың сөзімен түйіндесек:

“О. Бөкей жиырмасыншы ғасырдағы қазақ әдебиетінің ең сүйікті, ең сүлей суреткерлерінің бірі ретінде әлемдік танымалдыққа ие болды. Алыс-жақын елдерде аты “қазақ” деген сөзбен қабаттаса айтылатын азғантай тұлғалардың біріне айналды”.

Үй тапсырмасы:

1. “Әңгімені қалай аяқтар едіңіз” шағын ой-толғау.

2. Марат Қабанбаевтың “Бауыр” әңгімесін оқу.

 

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Оралхан Бөкей "Тортай мінер ақ боз ат""

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 2 месяца

Мастер зеленого хозяйства

Получите профессию

Бухгалтер

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Краткое описание документа:

Сабақтың тақырыбы: О.Бөкей «Тортай мінер ақ боз ат» әңгімесі Сабақтың мақсаты: Оралхан Бөкейдің өмірі мен шығармашылығымен танысу. Әңгімедегі кейіпкерлердің іс-әрекетін талдау барысында өмір шындығын таныту, шығармадан алған білімдерін қорыту. оқушы ойын ашық жеткізе білуге, шығармашылықпен айналысуға, талдау жасау кезінде білімін, ойын дамытуға ықпал ету. оқушыларды отансүйгіштікке, кітап пен білімді өзінің алдына мақсат етіп қоятын жан дүниесі сезімтал да адал, мейірімді болуға тәрбиелеу. Сабақтың түрі: қорыту, жинақтау. Сабақтың әдісі: жүйелеу, салыстыру, іздендіру Көрнекілігі: интерактивті тақта, слайд, кітап көрмесі, суреттер Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру. ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. «Жусан исі» повесіндегі Аянның ертегісін аяқтау ІІІ. Жаңа сабақ. Өзгеше біткен қазақтың, Өнерпаз ұлы дара бір. Жасадың ғұмыр аз – ақ күн, Жасамай елу және бір... - Балалар, біз осы оқу жылында еліміздің түкпір түкпірінде туып өскен ақын-жазушылармен таныстық. Өз туған өлкемізде туып өскен жерлес ақындарымызбен де таныстық. Соның бірі – Оралхан Бөкей. «Айналайын Алтайым, осы құдіретіңнен, осы келбетіңнен, осы гүліңнен, осы жұпарыңнан айырылып қала көрме, өйткені мен сені сүйемін, өйткені мен сенің перзентіңмін, өйткені жаһанда саған жетер салтанатты жер жоқ» О. Бөкей Жерлесіміз, жазушы Оралхан Бөкей 1943 жылы 28 қыркүйекте Шығыс Қазақстан облысы, Қатонқарағай ауданы, Шыңғыстай ауылында қарапайым еңбек адамының отбасында дүниеге келген. Әкесі Бөкей, анасы Күлия, қарындастарыҒалия мен Мәншүк. Оралхан Бөкейдің қай шығармалары болсын көтерген, қалам сілтеген негізгі тақырыбы – адам тағдыры, табиғат, олардың тұтастығы, бірлігі: Адамды ардақтау, оның ұлылығын жырлау. «Тортай мінер ақ боз ат» әңгімесі. 1.Проблемалық сұрақтар мен тапсырмалар. Салықсалғанда соғыстан кейінгі жағдай қандай?2. Әңгімеші бала мен Тортайдың достығы қалай сипатталған?3. Тортайдың жеке басының арманы не? сол үзіндіні әңгімеден тауып оқы. 4. Тортайдың автор үйіне келудегі мақсаты не?5. Автор неге орнынан тұрып амандаса алмады?6. Тортай кітап туралы қандай пікірде ? Кітапты неге пір тұтты? 7. Кітаптың адам өмірі, мінез құлқы үшін қандай маңызы бар? 8. Ол таскүркеде қандай кітап оқыды ? 9. Әңгіменің соңында лирикалық кейіпкер қандай шындық айтады? 10. Тортай неге арманына жете алмады? 2. «Кім жылдам?» ойыны. Әр топқа берілген тапсырмаларды тез тауып жазу керек. І топ. 1.Мәтіннен дефис арқылы жазылған шылаулары бар сөйлемдерді табыңыздар. 2. Еліктеуіш, бейнелеуіш сөздері бар сөйлемдерді дәптерге жаз. ІІ топ. 1. Одағай бар ма? Қай сөйлемде қандай мәнде қолданылған? 2. Мәтіннен эпитет, теңеу, мақал-мәтел фразеологизмдерді табыңдар? Эпитет - заттың айрықша белгілерін, қасиеттерін білдіретін сөздер. (жаймашуақ сәт, көкпеңбек болып көмкеріліп тұрар аспан, бейбіт күннің шуағы, тас үңгір, жұмақты өмір, көк мұнар дүние, қоңыр үн) Теңеу – заттың, не құбылыстың қасиет-сапасын ашу үшін екінші бір затпен, құбылыспен салыстыру. (табанға кілемдей жұмсақ тию, ұлардай шулап, лаулаған жалын бақсыдай тілін жалаңдатып, ұядай қылып жинау, көк күмбезіне найзадай кіріп, ой-етек алақандағыдай көрінеді, Алтайдың шолпысындай жарқыраған Бұқтырма, ай мен күндей қос ару) Мақал-мәтелдер – Мақалда ой ашық, нақты, тура айтылады, мәтелде – ой тұспалдап, астарлап меңзеп жеткізеді. (Тоқ бала аш баламен ойнамайды, «Ораза-намаз тоқтықта ғана») Тұрақты тіркестер – екі немесе бірнеше сөздің тіркесуі арқылы бір мағына беретін сөз тіркесі. (қой аузынан шөп алмас – момын, жуас, ит басына іркіт төгілу- молшылық, қыздың жиған жүгіндей – сәнді, жинақы, тақымы қотыр тайға тимеу – ештеңеге қол жеткізбеу, келді-кетті деп сөге жамандамаңыз – тез келді де кетті деп ойламаңыз, сәл мүкісі бар- құлағы аздап естімейді, ұядай қылып жинау – тап-таза, сәнді қылып жинау) ІІІ топ. 1. Әңгімеде ауыл өмірі қалай суреттеледі? Әңгімеден тауып оқы. 2. Қандай өзен, тау аттары кездеседі ? 5.Тортайға мінездеме беру. Топтастыру. Венн диаграммасы. Инсерт кестесі. ІV. Бекіту. “Ортаға салу” Ораш ел таныған азамат бола отырып, бала кезінде бірге өскен досы – Тортай амандасқалы келгенде, шыға алмағады. Осы іс-әрекеті дұрыс па? Бекіту сұрақтары: Білемін Білдім Білгім келеді 1. Соғыстан кейінгі балалар мен қазіргі балалардың арасында қандай ұқсастық пен айырмашылық бар? 2. Тортай тәрізді балалар қазірде кездесе ме? 3. Тортай неге арманына жете алмады? 4. Оралхан Бөкейдің бұл әңгімеден басқа қандай әңгімелерін оқыдыңдар? V. Қорытынды: Бүгінгі сабағымызды Әбіш Кекілбаевтың сөзімен түйіндесек: “О. Бөкей жиырмасыншы ғасырдағы қазақ әдебиетінің ең сүйікті, ең сүлей суреткерлерінің бірі ретінде әлемдік танымалдыққа ие болды. Алыс-жақын елдерде аты “қазақ” деген сөзбен қабаттаса айтылатын азғантай тұлғалардың біріне айналды”. Үй тапсырмасы: 1. “Әңгімені қалай аяқтар едіңіз” шағын ой-толғау. 2. Марат Қабанбаевтың “Бауыр” әңгімесін оқу.

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 609 623 материала в базе

Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 19.02.2020 2968
    • DOCX 19.1 кбайт
    • 30 скачиваний
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Булдакова Светлана Владимировна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    • На сайте: 3 года и 2 месяца
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 65970
    • Всего материалов: 238

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Фитнес-тренер

Фитнес-тренер

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс профессиональной переподготовки

Библиотечно-библиографические и информационные знания в педагогическом процессе

Педагог-библиотекарь

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 455 человек из 66 регионов

Курс профессиональной переподготовки

Руководство электронной службой архивов, библиотек и информационно-библиотечных центров

Начальник отдела (заведующий отделом) архива

600 ч.

4920 руб. 2950 руб.
Подать заявку О курсе

Курс профессиональной переподготовки

Организация деятельности библиотекаря в профессиональном образовании

Библиотекарь

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 279 человек из 66 регионов

Мини-курс

Искусство в контексте современности

10 ч.

1180 руб. 590 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Преодоление расстройств: путь к психическому здоровью"

3 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Психологическое благополучие и успех в учебе: методы помощи детям на разных этапах развития

3 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 48 человек из 27 регионов