Ғұндардың шаруашылығы мен тұрмысы 6 сынып

Сабақтың тақырыбы: Ғұндардың шаруашылығы мен тұрмысы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Ғұндарда шаруашылық пен кәсіптің түрлі салалары – мал шаруашылығы, егін шаруашылығы болғандығын, металл өндіріп, одан әшекей бұйымдар, саз балшықтан, теріден, ағаштан түрлі ыдыс-аяқтар жасағандығын түсіндіру.

Дамытушылық: Шаруашылықта, кәсіпшілікте, өнер саласында болған өзгерістердің артықшылығын, себептерін, маңызын ашып көрсететін тапсырмаларды орындауға оқушылардың өздерін қатыстыра отырып, ойлау қызметін одан әрі дамытуға көмектесу,өз беттерімен тарихи деректер іздеуге дағдыландыру.

Тәрбиелік: Еңбек ету арқылы өнерді дамыту нәтижесінде ғұндардың өз кезіне лайық шаруашылық салаларын дамыта отырып, дүниежүзілік өнердің көркеюіне үлес қосқандығына тоқталып, оқушыларды ізгі дәстүрлерге тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі: баяндау, сұрақ-жауап.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

Сабақтың көрнекіліктері: әшекей бұйымдар, ыдыс-аяқтар, қару-жарақтар, киім кешектер, киіз үй суреттері.

Техникалық жабдық пайдалану: интерактивті тақта

Пәнаралық байланыс: технология пәні, әдебиет пәні.

Қолданылатын педагогикалық технология: дамыта оқыту.

Сабақтың барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу.

Психологиялық дайындық.

( сәттілік тілеу оқушыларға)

Оқушылар 3 топқа бөлінеді.Әр топтың аттары алдын-ала таңдап алынған.Оқушылар орындарына орналасқаннан кейін, әр топқа топтың аттары қандай мағына береді?- деп сұрақ қойылады.

1-топ. Тарихшылар.       2-топ. Қолөнершілер                 3-топ. Этнографтар

ІІ. Жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстыру.

IІІ. Фронтальдық тексеріс.

Жаңа тақырыпты бастамас бұрын оқушыларға алдындағы өткен тақырыптан сұрақтар қойылады.

   1.Ғұндар ежелгі деректерде қалай аталды?

 2.Ғұндарда қанша ру болды?

     3.Мемлекет басында кім болды?

     4.Ұлы Қытай қорғаны қашан салынды?

ІҮ. Жаңа тақырыпты игеру. Топтық жұмыс

1.     Ғұндардың тұрмысы.

2.     Қоғамдық құрылысы.

3.     Ғұндардың мәдениеті.

Ү кезең. Жаңа терминдерді түсіндіру.

Тарихи терминдер:

Жүзбасы – жүз адамдық әскердің басшысы.

Патриархалды билік- ер адамдардың билігінің жоғары болуы.

Тәлімді  егіншілік -қолдан суарылмайтын егін.

Зерлеу әдісі- бұйымдардың беттеріне алтын түйіршіктерді дәнекерлеу.

«Полихромдық стиль»- бұйымға сәндік үшін түрлі-түсті заттар жабыстыру.

ҮІ. кезең. Презентация.

1-топ. Ғұндардың тұрмысы туралы айтады.

2-топ. Қоғамдық құрылысы туралы айтады.

3-топ. Ғұндардың мәдениеті туралы айтады.

VІІ. кезең.

Мұғалім оқушылардың жұмысын қорытындылайды. Оқушыларға сұрақ қойылады. Бүгінгі сабақта не туралы айтылды?

VІІІ.  Алғашқы ұғыну және бекіту.

Әр топқа тақырыпқа байланысты белгілі бір сөз беріледі. Сол сөзді тақырыппен байланыстырулары керек.

1-топ. Зергер сөзі.                 2-топ. Төрт түлік сөзі.                 3-топ. Ағаш сөзі.

Келесі тапсырмаға көшпес бұрын бәріміз орнымыздан тұрып жаттығу жасайық.

Сергіту сәті

Суретті де саламыз,

Мәліметтер жазамыз.

Келешекте бәріміз,

Тарихшы ғалым боламыз.

Қолды белге қоямыз,

Оңға,солға тербеліп.

Күнге қолды созамыз,

Бойымызды жазамыз.

ІХ. Сабақты пысықтауға арналған тест тапсырмасы.

1.     Ғұндардың негізгі шаруашылығы:

А) аң аулау               Ә) балық аулау             Б) мал шаруашылығы

    2. Төсеніш пен кілемдерді неден жасаған?

        А) жүннен                  Ә) теріден                   Б) шөптен тоқыған

    3. Ыдыс-аяқ жасауға төмендегі материалдардың қайсысын пайдаланған?

         А) тас                        Ә) темір                Б) ағаш

   4. Бұйымның бетіне алтын түйіршіктерді дәнекерлеу әдісі қалай аталған?

       А) зерлеу                    Ә) безендіру          Б) полихромдық стиль

   5. «Ғұндар төзімді келеді.Ат үстінде ұйықтап түс те көреді» деп сипаттаған Рим тарихшысы кім?

       А) Прииск            Ә) Геродот.       Б) Аммиан Марцеллин

  6.  Өлім жазасына қандай қылмыс жасағандар кесілген?

       А) ауыр қылмыс        Ә) жеңіл қылмыс        Б) мал ұрлаған

  7. Ғұн әйелдерінің құлағына таққан әшекей заты:

      А) білезік                   Ә)сырға.        Б) түйреуіш

  8. Қолдан суарылмайтын егіншілік қалай аталады?

      А) көгенді                   Ә) суармалы          Б) тәлімді

  9. Бағалы заттар кімдердің қабірлерінен табылған?

     А) қарпайым адамдардың           Ә) үстем тап өкілдерінің       Б) құлдардың

 10. Қорамсақ деген не?

    А) жебе салатын сауыт           Ә) садақтың аты              Б) ер тоқымның түрі

Тест тексеру топтарға беріледі.

Бағалау шкаласы 5-6 – «3», 7-8- «4», 9-10- «5»

Х. Бағалау парағы арқылы топ жұмыстарын бағалау.

ХІ. Рефлексия (жетон көтеру арқылы сабақты бағалау)

ХІІ. Үй тапсырмасы.

    1топқа тапсырма.

Қыш ыдыстар, құрбандық шалу діни наным-сенімі туралы, қару-жарақтардың түрлері, егіншілік құралдары, киім-кешектердің түрлері, киіз үй туралы деректер жинау (суреттерін салу).

   2 топқа тапсырма.

Төрт түлікке қатысты мақал-мәтелдер жазып келу.

   3 топқа тапсырма

Тақырыпқа қатысты 10 сұрақтан тұратын тест тапсырмасын құрастыру.