Сабақтың тақырыбы:Мұхтар Шахановтыңөмірі мен «Отырар» атты поэмасы.
Сабақтың мақсаты:1. М.Шахановтың шығармаларына шолу жасау,тарихы мол Отырар қаласының күйреуі,ақиқатты жырлаған ақын үніне назар аударту;
2. Оқушыларды поэма кейіпкерлеріне мінездеме беріп, мағыналы ойды маржан сөздермен жеткізе білуге үйрету
3. Оқушыларды отансүйгіштік рухқа тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі:сын тұрғысынан ойлау, «Кубизм» стратегиясы, поэманың құрылысын талдау
Сабақтың түрі:жаңа сабақ
Сабақтың көрнекілігі:М.Шаханов портреті,
Пәнаралық байланыс:тарих,география,қазақ тілі,саз өнері
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі:
1.Амандасу
2.Оқушыларды түгендеу
3.Сабақтың мақсатын айту
ІІІ. Жаңа сабақ:
Бүгінгі сабағымыз мынадай бөлімдерден тұрады:
І. «Мағынаны ашу»
ІІ. «Кубизм» стратегиясы
ІІІ. «Шығарманың композициялық құрылымын талдау»
ІV. «Поэмадағы хандар бейнесін талдау»
V. «Топтар атауын бүгінгі сабақ негізінде талдау»
Сыныптағы оқушылар 4-топқа бөлінеді.
1.топ «Ақиқат»
2.топ «Арман»
3.топ «Намыс»
4.топ «Мақсат»
І. Мағынаны ашу. Не білгім келеді?
Ақын Мұхтар Шаханов 1942жылы Оңтүстік Қазақстан облысы Отырар өңірінде дүниеге келеді.Жастайынан жетімдікті көрсе де, өзінің өжеттілігі,қайсарлығы,қайраттылығы арқасында білім алып,талмай еңбек етіп, бүгінгі күні ел құрметіне бөленген ұлы тұлға. ҚР Халық жазушысы I (1996). Қырғыз Республика-сының халық ақыны. Ата Түрік мәдени орталығының құрметті мүшесі (1999), Ха-лықаралық Калифорния Ака-демиясының академигі.
Шымкент пед. ин-тын бітірген (1969). 1961-65 ж. "Оңтүстік Қазақстан" газетінде корректор, әдеби қызметкер. 1965-1970 ж. "Лениншіл жас" (қазіргі "Жас алаш") газетінің оңт. обл-тардағытілшісі, 1970-1971 ж. Шымкент обл. комсомол к-тінде сектор меңгерушісі, 1971-76 ж. ҚР Телевизия және радиохабар жөніндегі мемл. к-тінің аға, бас редакторы, 1976-79 ж. ҚР Баспа, полиграфия және кітап саудасы істері жөніндегі мемл. комитетінің белім бастығы. 1980-1984 ж. "Лениншіл жас" (қазіргі "Жас алаш") газеті жа-нындағы әдеби ұйымның жетекшісі. 1984-1993 ж. "Жалын" альманағының бас редакторы әрі Қазақстан Жазушылар одағының хатшысы (1986 жылдан). 1993 жылдан Қазақстан Рес-публикасының Қырғыз Республикасындары төтенше әрі өкілетті елшісі. Алғашқы өлеңі "Сыр-дария" 1959 жылы жарияланды. Тұңғыш өлең-держинағы "Бақыт" 1966ж. жарықкөрді. Кейін махаббат, достык, тақырыбындағы, адамгершілік абзал қасиеттерді жырлаган "Бал-ладалар" (1868), "Айтуып келеді" (1970), "Қырандар төбеге қонбайды" (1974), "Ғашық-тық" (1979), "Махаббатты қорғау" (1982), "Ғасырларды безбендеу" (1988) атты өлеңцер, балладалар мен поэмалар жинақтары басыл-ды.
Шығармалары:
Негізгі тақырыбы:
халқының ерлік ісін жырлап, «Отырар» поэмасын дүниеге әкелді.М.Шаханов 1982жылы осы дастанды жұртшылық назарына ұсынды.
Мұғалім «Отырар» атты поэманы оқып түсіндіреді,мазмұнын айтады.
Сын тұрғысынан ойлау
|
Не білемін? |
Не білгім келеді? |
Нені білу керек? |
|
Қазақстанның қандай ежелгі қалаларын білеміз? |
1.Отырар қаласының ерлігін жырлаған кім?
|
1. Отырар қаласының ерлігі туралы. 2.Мұхтардың патриот ақын екенін |
 |
Оқушылардың таным қабілеттерін байқау үшін мынадай сұрақтар қоямын.
1.Осы қалалар Қазақстанның қай өңірінде орналасқан?
2.Тараз бұрынғы жылдары қалай аталды?
3. Түркістан қаласы туралы не білеміз?
Ал, оқушылар, бүгінгі сабағымыз тарихы мол Отырар қаласы туралы болмақшы.
Отырар қаласы туралы кім не біледі?
Жауап: Отырар – бүкіл Шығысқа белгілі болған Сырдария өзенінің орта тұсындағы ежелгі қала.Ол VІ – VІІІ ғасырларда мемлекеттің астанасы болды. ХVІ – ХVІІ ғасырларда Қазақ хандығының саяси – шаруашылық мәдени орталығы болды. Тек ХVІІІ ғасырдың орта кезінде Отырар қаңырап бос қалып, кейіннен мүлдем қирап, халық оны Отырар төбе деп атап кеткен үйіндіге айналады. Отырар алғаш «Фараб» деп аталған.
ІV. Жаңа сабақты бекіту :
ІІ«Кубизм» стратегиясы бойынша сұрақ-жауап.
- Қане, қай топ қол көтеріп, өз еркімен мына кубикті лақтырып, ондағы сұрақтарға жауапты дұрыс, анық, нақты жауап берсе сол топқа ұпай қосылады.
1.топ «Ақиқат»
2.топ «Арман»
3.топ «Намыс»
4.топ «Мақсат»
1-қыры Шыңғыс пен Шағатайдың тілдесуінен не ұқтың,Шыңғыс кімге ашу сөз айтып отыр
2-қыры Шағатай Отырар елінің ерлігін қалай мойындады? Үзіндісін оқы.
3-қыры Отырарды алу үшін Шыңғыс Шағатайға қандай зұлымдықты үйретті?
4-қыры Шыңғысхан алдына алып келген екі кісі кімдер?
5-қыры Сатқынның әкесін алдырып, Қайырхан не туралы сұрады?Қария не деп жауап берді?Оның жауабынан қандай адам екенін білуге бола ма?
6-қыры Қайырхан өлім сағатын күткен сәтте не деді? Нені армандады? Ол арман орындалды ма?
Өте жақсы, оқушылар ендеше осы сұрақтарымыздың жауаптарын жүйелеп,
ІІІ. «М. Шахановтың «Отырар» поэмасының компазициялық құрылымына талдау» жүргізсек:
Оқиғаның басталуы – Отқа оранған Отырардың аянышты халі суреттеледі. Шыңғысхан мен ұлы Шағатайдың тілдесуі
Оқиғаның дамуы – Шыңғысханның жеңіске жету жолындағы айлакерлігі.
Оқиғаның байланысуы –Алты күнде Отырардың жермен –жексен болуы.
Оқиғаның шиеленісуі – Қайырхан мен Қарашоқының Шыңғысхан алдына келуі, Қарашоқының опасыздығы.
Оқиғаның шарықтау шегі – Қарашоқыға жаза беруді Қайырханға ұсынуы.
Оқиғаның шешімі - Қарашоқының әкесі қарияның келуі, Қария мен Қайыр хан арасындағы әңгіме.
V. Қорытындылау:
ІV. «Поэмадағы хандар бейнесін талдау»
«Отырар» поэмасындағы хандар бейнесін 3 тақырыпта талдаймыз: 1. Намыс 2.Не құнды? 3.Сатқындыққа көзқарас
|
Н А М Ы С |
||
|
1. |
ШЫҢҒЫС ХАН 1.Шыңғыс хан үшін намыс деген не? 2. Шағатайға қандай өкпе айтады? Мәтіннен тауып оқы. |
ҚАЙЫР ХАН Қайыр хан үшін намыс деген не?
|
|
НЕ ҚҰНДЫ? |
||
|
2. |
1.Шыңғыс хан баласы Шағатайды неге үйретеді? |
1.Қайыр хан үшін не бағалы? 2.Шыңғыс хан Қайыр хан туралы недейді? |
|
САТҚЫНДЫҚҚА КӨЗҚАРАС |
||
|
3. |
1. Шыңғыс хан өзіне көмек көрсеткен Қарашоқы туралы не дейді? 2. Шыңғыс хан оған қандай үкім шығарады? |
1.Қайыр хан сатқынды кім деп бағалайды? 2.Қария өз баласының сатқындығына Қайыр ханнан қандай жаза сұрайды? |
VІ. Бағалау:Топтардың
VІІ. Үйге тапсырма:«Отаныңа опасыздық еткенің – өз түбіңе жеткенің» атты тақырыпта шағын шығарма жазу. Поэманы мазмұндау.
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Сабақтың тақырыбы:Мұхтар Шахановтыңөмірі мен «Отырар» атты поэмасы. Сабақтың мақсаты:1. М.Шахановтың шығармаларына шолу жасау,тарихы мол Отырар қаласының күйреуі,ақиқатты жырлаған ақын үніне назар аударту; 2. Оқушыларды поэма кейіпкерлеріне мінездеме беріп, мағыналы ойды маржан сөздермен жеткізе білуге үйрету 3. Оқушыларды отансүйгіштік рухқа тәрбиелеу. Сабақтың әдісі:сын тұрғысынан ойлау, «Кубизм» стратегиясы, поэманың құрылысын талдау Сабақтың түрі:жаңа сабақ Сабақтың көрнекілігі:М.Шаханов портреті, Пәнаралық байланыс:тарих,география,қазақ тілі,саз өнері Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі: 1.Амандасу 2.Оқушыларды түгендеу 3.Сабақтың мақсатын айту ІІІ. Жаңа сабақ: Бүгінгі сабағымыз мынадай бөлімдерден тұрады: І. «Мағынаны ашу» ІІ. «Кубизм» стратегиясы ІІІ. «Шығарманың композициялық құрылымын талдау» ІV. «Поэмадағы хандар бейнесін талдау» V. «Топтар атауын бүгінгі сабақ негізінде талдау» Сыныптағы оқушылар 4-топқа бөлінеді. 1.топ «Ақиқат» 2.топ «Арман» 3.топ «Намыс» 4.топ «Мақсат» І. Мағынаны ашу. Не білгім келеді? Ақын Мұхтар Шаханов 1942жылы Оңтүстік Қазақстан облысы Отырар өңірінде дүниеге келеді.Жастайынан жетімдікті көрсе де, өзінің өжеттілігі,қайсарлығы,қайраттылығы арқасында білім алып,талмай еңбек етіп, бүгінгі күні ел құрметіне бөленген ұлы тұлға. ҚР Халық жазушысы I (1996). Қырғыз Республика-сының халық ақыны. Ата Түрік мәдени орталығының құрметті мүшесі (1999), Ха-лықаралық Калифорния Ака-демиясының академигі. Шымкент пед. ин-тын бітірген (1969). 1961-65 ж. "Оңтүстік Қазақстан" газетінде корректор, әдеби қызметкер. 1965-1970 ж. "Лениншіл жас" (қазіргі "Жас алаш") газетінің оңт. обл-тардағытілшісі, 1970-1971 ж. Шымкент обл. комсомол к-тінде сектор меңгерушісі, 1971-76 ж. ҚР Телевизия және радиохабар жөніндегі мемл. к-тінің аға, бас редакторы, 1976-79 ж. ҚР Баспа, полиграфия және кітап саудасы істері жөніндегі мемл. комитетінің белім бастығы. 1980-1984 ж. "Лениншіл жас" (қазіргі "Жас алаш") газеті жа-нындағы әдеби ұйымның жетекшісі. 1984-1993 ж. "Жалын" альманағының бас редакторы әрі Қазақстан Жазушылар одағының хатшысы (1986 жылдан). 1993 жылдан Қазақстан Рес-публикасының Қырғыз Республикасындары төтенше әрі өкілетті елшісі. Алғашқы өлеңі "Сыр-дария" 1959 жылы жарияланды. Тұңғыш өлең-держинағы "Бақыт" 1966ж. жарықкөрді. Кейін махаббат, достык, тақырыбындағы, адамгершілік абзал қасиеттерді жырлаган "Бал-ладалар" (1868), "Айтуып келеді" (1970), "Қырандар төбеге қонбайды" (1974), "Ғашық-тық" (1979), "Махаббатты қорғау" (1982), "Ғасырларды безбендеу" (1988) атты өлеңцер, балладалар мен поэмалар жинақтары басыл-ды. Шығармалары: Негізгі тақырыбы: халқының ерлік ісін жырлап, «Отырар» поэмасын дүниеге әкелді.М.Шаханов 1982жылы осы дастанды жұртшылық назарына ұсынды. Мұғалім «Отырар» атты поэманы оқып түсіндіреді,мазмұнын айтады. Сын тұрғысынан ойлау Не білемін? Не білгім келеді? Нені білу керек? Қазақстанның қандай ежелгі қалаларын білеміз? 1.Отырар қаласының ерлігін жырлаған кім? 1. Отырар қаласының ерлігі туралы. 2.Мұхтардың патриот ақын екенін Қазақстанның ежелгі қалалары ТАРАЗ ТҮРКІСТАН ОТЫРАР Оқушылардың таным қабілеттерін байқау үшін мынадай сұрақтар қоямын. 1.Осы қалалар Қазақстанның қай өңірінде орналасқан? 2.Тараз бұрынғы жылдары қалай аталды? 3. Түркістан қаласы туралы не білеміз? Ал, оқушылар, бүгінгі сабағымыз тарихы мол Отырар қаласы туралы болмақшы. Отырар қаласы туралы кім не біледі? Жауап: Отырар – бүкіл Шығысқа белгілі болған Сырдария өзенінің орта тұсындағы ежелгі қала.Ол VІ – VІІІ ғасырларда мемлекеттің астанасы болды. ХVІ – ХVІІ ғасырларда Қазақ хандығының саяси – шаруашылық мәдени орталығы болды. Тек ХVІІІ ғасырдың орта кезінде Отырар қаңырап бос қалып, кейіннен мүлдем қирап, халық оны Отырар төбе деп атап кеткен үйіндіге айналады. Отырар алғаш «Фараб» деп аталған. ІV. Жаңа сабақты бекіту : ІІ«Кубизм» стратегиясы бойынша сұрақ-жауап. - Қане, қай топ қол көтеріп, өз еркімен мына кубикті лақтырып, ондағы сұрақтарға жауапты дұрыс, анық, нақты жауап берсе сол топқа ұпай қосылады. 1.топ «Ақиқат» 2.топ «Арман» 3.топ «Намыс» 4.топ «Мақсат» 1-қыры Шыңғыс пен Шағатайдың тілдесуінен не ұқтың,Шыңғыс кімге ашу сөз айтып отыр 2-қыры Шағатай Отырар елінің ерлігін қалай мойындады? Үзіндісін оқы. 3-қыры Отырарды алу үшін Шыңғыс Шағатайға қандай зұлымдықты үйретті? 4-қыры Шыңғысхан алдына алып келген екі кісі кімдер? 5-қыры Сатқынның әкесін алдырып, Қайырхан не туралы сұрады?Қария не деп жауап берді?Оның жауабынан қандай адам екенін білуге бола ма? 6-қыры Қайырхан өлім сағатын күткен сәтте не деді? Нені армандады? Ол арман орындалды ма? Өте жақсы, оқушылар ендеше осы сұрақтарымыздың жауаптарын жүйелеп, ІІІ. «М. Шахановтың «Отырар» поэмасының компазициялық құрылымына талдау» жүргізсек: Оқиғаның басталуы – Отқа оранған Отырардың аянышты халі суреттеледі. Шыңғысхан мен ұлы Шағатайдың тілдесуі Оқиғаның дамуы – Шыңғысханның жеңіске жету жолындағы айлакерлігі. Оқиғаның байланысуы –Алты күнде Отырардың жермен –жексен болуы. Оқиғаның шиеленісуі – Қайырхан мен Қарашоқының Шыңғысхан алдына келуі, Қарашоқының опасыздығы. Оқиғаның шарықтау шегі – Қарашоқыға жаза беруді Қайырханға ұсынуы. Оқиғаның шешімі - Қарашоқының әкесі қарияның келуі, Қария мен Қайыр хан арасындағы әңгіме. V. Қорытындылау: ІV. «Поэмадағы хандар бейнесін талдау» «Отырар» поэмасындағы хандар бейнесін 3 тақырыпта талдаймыз: 1. Намыс 2.Не құнды? 3.Сатқындыққа көзқарас Н А М Ы С 1. ШЫҢҒЫС ХАН 1.Шыңғыс хан үшін намыс деген не? 2. Шағатайға қандай өкпе айтады? Мәтіннен тауып оқы. ҚАЙЫР ХАН Қайыр хан үшін намыс деген не? НЕ ҚҰНДЫ? 2. 1.Шыңғыс хан баласы Шағатайды неге үйретеді? 1.Қайыр хан үшін не бағалы? 2.Шыңғыс хан Қайыр хан туралы недейді? САТҚЫНДЫҚҚА КӨЗҚАРАС 3. 1. Шыңғыс хан өзіне көмек көрсеткен Қарашоқы туралы не дейді? 2. Шыңғыс хан оған қандай үкім шығарады? 1.Қайыр хан сатқынды кім деп бағалайды? 2.Қария өз баласының сатқындығына Қайыр ханнан қандай жаза сұрайды? VІ. Бағалау:Топтардың VІІ. Үйге тапсырма:«Отаныңа опасыздық еткенің – өз түбіңе жеткенің» атты тақырыпта шағын шығарма жазу. Поэманы мазмұндау.
6 663 802 материала в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Климова Кристина Дмитриевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс профессиональной переподготовки
600 ч.
Мини-курс
10 ч.
Мини-курс
3 ч.
Мини-курс
4 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.