Инфоурок Всеобщая история Другие методич. материалыКөшпелі мал шаруашылығы- тіршіліктің қайнар көзі

Көшпелі мал шаруашылығы- тіршіліктің қайнар көзі

Скачать материал

      Сабақтың    жүрісі:

Ұйымдастыру. Амандасу, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушыларды төрт топқа бөлу, топтардан топ басшысын сайлап,бағалау парағын тарату. 

Мақсаты: Көшпелілер өмірі, шаруашылығы, мал түрлері, отырықшылық пен көшпеліліліктің   айырмашылығы туралы баяндау.
Мұғалім сөзі: 
Сәлеметсіздер ме ? Құрметті ұстаздар мен оқушылар, бүгінгі қазақ тілі мен тарих апталығы аясында өткізіліп отырған, ашық сабағымызға қош келдіңіздер ! Ашық сабағымыздың тақырыбы: «Көшпелі мал шаруашылығы- тіршіліктің қайнар көзі» деп аталады. Сабағымызды бастамас бұрын 4 топқа бөлініп алайық: І-топ Кеншілер, ІІ-топ Археологтар, ІІІ-топ Тарихшылар, ІҮ–топ Сәулетшілер 
Сабағымызды « Кім жылдам ?» ойынынан бастайық. 
ІI.Қызығушылығын ояту кезеңі: 
« Кім жылдам ?» ойыны.(әр топқа сұрақтар қойылады,тез жауап беруі керек). 
Үй тапсырмасы бойынша сұрақтар: 
1. Адамзат тарихы неше кезеңге бөлінеді? (3: тас дәуірі, қола дәуірі, темір дәуірі) 
2. Тас дәуірі қай кезеңдерді қамтиды? (б.з.б. 2,6 млн – б.з.б.3 мың жыл) 
3. Тас дәуірі неше кезеңіге бөлінеді? (3: палеолит, мезолит, неолит) 
4. Адамдардың ең алғаш қолданған металы? (мыс) 
5. Мыс-тас ғасыры қалай аталды, кезеңі? (энеолит – б.з.б. 3000-1800 жыл) 
6. Тас дәуіріндегі адамдардың негізгі шаруашылықтары? (аңшылық, терімшілік) 
7. Малды қолға үйреткен кезең? (мезолит) 
8. Қола дәуірі қай кезеңдерді қамтиды? (б.з.б.2 мың – б.з..б. 8 ғасыр) 
9. Қола дәуірін зерттеген ғалымдарды ата (Қ.И.Сәтбаев, В.П.Алексеев, Ә.Х.Марғұлан) 
10. Қола дәуірінің ескерткіштерін ата. (Андронов мәдениеті, Беғазы-Дәндібай мәдениеті, Солтүстік Қазақстандағы Арқайым қонысы, Шағалалы қонысы, Жетісу, Таңбалы тас, т.б. )
11. Алғашқы адамдардың көзқарастары бойынша қандай түсініктер қалыптасты? (тотемизм, анимизм, фетишизм) 
12. Жеке меншік қай дәуірде қалыптасты? (қола дәуірінде) 
Ой қозғау: «Темір» дегенде ойымызға не келеді, көз алдымызға не елестейді? Әрқайсысымыз дәптерімізге жазып, топпен ақылдасып, «Жүзім шоғын жасаймыз» 1 мин, әр топ оқып, қабырғаға іледі. 
III.Жаңа мағынаны тану: 
Жаңа сабақты меңгерту. (Жаңа сабақтың жоспары слайдтың көмегімен интерактивті тақтадан көрсетіледі). 

                                Жоспары: 
1. Темір дәуіріне сипаттама 
2. Көшпелі мал шаруашылығы 
3. Тебіндік мал жайылым
4. Төрт түлік мал
«Адамды адам еткен еңбек» демекші адамдар еңбек ету арқылы сана-сезімдері жетіліп, ойлау қабілеттері артып отырды. 
Темір дәуірі – адамзат тарихындағы аса маңызды өзгерістерді дүниеге әкелген жаңа кезең. Темір – өте берік, әрі салмақты металл. Темірден жасалған құралдар тас және қоладан жасалған құралдарға қарағанда әлдеқайда өткір, төзімді болып келеді. Темірді ертеде «Аспан тасы»не «жұлдыз тасы» деп атаған. 
Бүгінгі таңда Қазақстан темір қоры жөнінен ТМД бойынша Ресей мен Украинадан кейін 3 - орын алады. 
Осы кендердің барлығы 3 кен байыту комбинаттарында өндіріледі: Соколов - Cарыбай, Лисаков, Қаражол. 
Темір дәуірі 2 кезеңге бөлінеді: ерте темір дәуірі – б.з.б.ҮІІІ - ІІІ ғасыр, кейінгі темір дәуірі – б.з.б. ІІІ ғасыр- б.з. Ү ғасыр. 
Темір дәуірі Қазақстан аумағын мекендеген адамдардың өндірісте темірді пайдалануы мен көшпелі мал шаруашылығының дамуымен ерекшеленеді. 
Темір дәуіріндегі тайпалық одақтар: сақтар, үйсін, қаңлы, ғұн, сарматтар. 
Темір табиғи жердің бетінде өте сирек кездеседі. Тек метеориттен пайда болған темір ғана балқыма күйінде ұшырасады.Темірді пеш-көрікпен өндірген-1530о. 
Малшылар ғасырлар бойы дағдыланған мал өсіру, баптау мәдениетін сақтай отырып, жазда – жайлауға, қыста – қыстауға үзбей көшіп жүрген. 

Мәтінмен жұмыс:

І - Кеншілер – темір дәуіріне сипаттама

ІІ- Археологтар – Көшпелі мал шаруашылығының пайда болуы

ІІІ – Тарихшылар – тебіндік жайылым

ІҮ – Сәулетшілер – Төрт түлік мал

Сәйкестігін тап:

Түйелер

Көп күтімді қажет етпейді, кермек суды іше береді, тіпті су жоқ болса, қар жейді.

Олар суық пен ыстыққа төзімді

Қойлар

Тебіндеп жайылуңа икемсіз, сондықтан оларға жемшөп әзірлуді қажет етеді.

Жылқылар

Жүк көлігі ретінде пайдаланады.жылдам қозғалады, ауыр жүк көтере алады. Олар сусыз және қорексіз ұзақ күнге шыдайды.

Сиырлар

Суыққа төзімді, тебіндеп жайылады, керек азығын қар астынан тұяғымен аршып алады.

                                                                                                                                          Тарихи диктант

1……………..берік әрі салмақты металл

2……………..еңбек өнімділігі өсті.

3 Біздің еліміздің тарихында ерте темір дәуірі…………………аралықты қамтыды.

5 ………………………. киіз үйін, киім кешегін,тұрмыстық  заттарын артты.

Тест тапсырмасы

1.Қазақстан аумағын мекендеген тайпалардың темірді ашу және кеңінен пайдалана бастаған кезеңі                                                                                           А) б.з.б 4мыңжылдық Ә) б.з.б 5-3 мыңжылдық аралығы Б)б.з.б 1 мыңжылдықтың соңы     в) б.з.б 8 ғасыр                                                                                                                        2.Ертедегі темір өңдірудің қарапайым тәсілі                                                                                      А) домна пеші Ә) пеш көрік Б) қазандық  в) мартен пеші                                                                   3 Ежелгі Қазақстан тұрғындарының көшпелі мал шаруашылығымен айналысуға көшу себебі                                                                                                                                                     А) көрші халықтардың ықпалымен Ә) климаттың өзгеруінен Б) жаңа еңбек құралдарының пайда болуынан  в) ежелгі Қазақстан тұрғындары көшпелі мал шаруашылығымен айналыспады.                                                                                   4. Батыс Қазақстанның шөлді аумақтарында өсірілетін түлік                                                         А) сиыр  Ә )жылқы  Б) түйе в) ешкі                                                                                

 

5. Тебіндеп жайылуға икемсіз, жемшөп әзірлейтін түлік

А) сиыр Ә )жылқык  Б) түйе в) ешкі

Венн диаграммасы

ІҮ. Ой толғаныс 
Сабақты бекіту сәті. 
БББ кестесін сызу. 
Ү. Үйге тапсырма: 
§
§24-25. Көшпелі мал шаруашылығы- тіршіліктің қайнар көзі.   БББ кестесін аяқтау, темір металына байланысты қызықты, қосымша деректеме әкелу. 
Бағалау: Сабаққа қатысқан топтарды бағалайық. Топ басшылары қорытынды бағаларын айтып,бағалау парағын өткізіңіздер. 

Қорытынды 
Темір десек біздің көз алдымызға шойын мен болат келеді. «Жер бетінде темір жойылып кетсе, не болады деп елестетсек, көшелерде темір жол да, поездар да, машиналар да жоқ, көпірлер үйіндіге айналған, өсімдіктер семіп, өле бастаған. Адам денесіндегі 3г темір жойылса, тіршілігін тоқтатып, өліп қалар еді.», бұл көріністі суреттеген, темірдің маңыздылығын айтқан атақты минералог, академик А. Е. Ферсман

                                     

 

 

 

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Көшпелі мал шаруашылығы- тіршіліктің қайнар көзі"

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 2 месяца

Копирайтер

Получите профессию

Интернет-маркетолог

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Краткое описание документа:

Сабақтың жүрісі:Ұйымдастыру. Амандасу, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушыларды төрт топқа бөлу, топтардан топ басшысын сайлап,бағалау парағын тарату. Мақсаты: Көшпелілер өмірі, шаруашылығы, мал түрлері, отырықшылық пен көшпеліліліктің айырмашылығы туралы баяндау.Мұғалім сөзі: Сәлеметсіздер ме ? Құрметті ұстаздар мен оқушылар, бүгінгі қазақ тілі мен тарих апталығы аясында өткізіліп отырған, ашық сабағымызға қош келдіңіздер ! Ашық сабағымыздың тақырыбы: «Көшпелі мал шаруашылығы- тіршіліктің қайнар көзі» деп аталады. Сабағымызды бастамас бұрын 4 топқа бөлініп алайық: І-топ Кеншілер, ІІ-топ Археологтар, ІІІ-топ Тарихшылар, ІҮ–топ Сәулетшілер Сабағымызды « Кім жылдам ?» ойынынан бастайық. ІI.Қызығушылығын ояту кезеңі: « Кім жылдам ?» ойыны.(әр топқа сұрақтар қойылады,тез жауап беруі керек). Үй тапсырмасы бойынша сұрақтар: 1. Адамзат тарихы неше кезеңге бөлінеді? (3: тас дәуірі, қола дәуірі, темір дәуірі) 2. Тас дәуірі қай кезеңдерді қамтиды? (б.з.б. 2,6 млн – б.з.б.3 мың жыл) 3. Тас дәуірі неше кезеңіге бөлінеді? (3: палеолит, мезолит, неолит) 4. Адамдардың ең алғаш қолданған металы? (мыс) 5. Мыс-тас ғасыры қалай аталды, кезеңі? (энеолит – б.з.б. 3000-1800 жыл) 6. Тас дәуіріндегі адамдардың негізгі шаруашылықтары? (аңшылық, терімшілік) 7. Малды қолға үйреткен кезең? (мезолит) 8. Қола дәуірі қай кезеңдерді қамтиды? (б.з.б.2 мың – б.з..б. 8 ғасыр) 9. Қола дәуірін зерттеген ғалымдарды ата (Қ.И.Сәтбаев, В.П.Алексеев, Ә.Х.Марғұлан) 10. Қола дәуірінің ескерткіштерін ата. (Андронов мәдениеті, Беғазы-Дәндібай мәдениеті, Солтүстік Қазақстандағы Арқайым қонысы, Шағалалы қонысы, Жетісу, Таңбалы тас, т.б. ) 11. Алғашқы адамдардың көзқарастары бойынша қандай түсініктер қалыптасты? (тотемизм, анимизм, фетишизм) 12. Жеке меншік қай дәуірде қалыптасты? (қола дәуірінде) Ой қозғау: «Темір» дегенде ойымызға не келеді, көз алдымызға не елестейді? Әрқайсысымыз дәптерімізге жазып, топпен ақылдасып, «Жүзім шоғын жасаймыз» 1 мин, әр топ оқып, қабырғаға іледі. III.Жаңа мағынаны тану: Жаңа сабақты меңгерту. (Жаңа сабақтың жоспары слайдтың көмегімен интерактивті тақтадан көрсетіледі). Жоспары: 1. Темір дәуіріне сипаттама 2. Көшпелі мал шаруашылығы 3. Тебіндік мал жайылым 4. Төрт түлік мал «Адамды адам еткен еңбек» демекші адамдар еңбек ету арқылы сана-сезімдері жетіліп, ойлау қабілеттері артып отырды. Темір дәуірі – адамзат тарихындағы аса маңызды өзгерістерді дүниеге әкелген жаңа кезең. Темір – өте берік, әрі салмақты металл. Темірден жасалған құралдар тас және қоладан жасалған құралдарға қарағанда әлдеқайда өткір, төзімді болып келеді. Темірді ертеде «Аспан тасы»не «жұлдыз тасы» деп атаған. Бүгінгі таңда Қазақстан темір қоры жөнінен ТМД бойынша Ресей мен Украинадан кейін 3 - орын алады. Осы кендердің барлығы 3 кен байыту комбинаттарында өндіріледі: Соколов - Cарыбай, Лисаков, Қаражол. Темір дәуірі 2 кезеңге бөлінеді: ерте темір дәуірі – б.з.б.ҮІІІ - ІІІ ғасыр, кейінгі темір дәуірі – б.з.б. ІІІ ғасыр- б.з. Ү ғасыр. Темір дәуірі Қазақстан аумағын мекендеген адамдардың өндірісте темірді пайдалануы мен көшпелі мал шаруашылығының дамуымен ерекшеленеді. Темір дәуіріндегі тайпалық одақтар: сақтар, үйсін, қаңлы, ғұн, сарматтар. Темір табиғи жердің бетінде өте сирек кездеседі. Тек метеориттен пайда болған темір ғана балқыма күйінде ұшырасады.Темірді пеш-көрікпен өндірген-1530о. Малшылар ғасырлар бойы дағдыланған мал өсіру, баптау мәдениетін сақтай отырып, жазда – жайлауға, қыста – қыстауға үзбей көшіп жүрген. Мәтінмен жұмыс:І - Кеншілер – темір дәуіріне сипаттамаІІ- Археологтар – Көшпелі мал шаруашылығының пайда болуы ІІІ – Тарихшылар – тебіндік жайылымІҮ – Сәулетшілер – Төрт түлік мал

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 664 871 материал в базе

Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 18.06.2020 365
    • DOCX 18 кбайт
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Лещенко Наталья Евгеньевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    Лещенко Наталья Евгеньевна
    Лещенко Наталья Евгеньевна
    • На сайте: 3 года и 4 месяца
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 89441
    • Всего материалов: 249

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Экскурсовод

Экскурсовод (гид)

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс профессиональной переподготовки

История: теория и методика преподавания в профессиональном образовании

Преподаватель истории

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3650 руб.
Подать заявку О курсе
  • Этот курс уже прошли 45 человек

Курс профессиональной переподготовки

История и философия науки: теория и методика преподавания при подготовке кадров высшей квалификации

Преподаватель философии науки

600 ч.

9500 руб. 4450 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 21 человек из 17 регионов
  • Этот курс уже прошли 30 человек

Курс повышения квалификации

Достижение эффективности в преподавании истории на основе осуществления положений историко-культурного стандарта

72 ч. — 180 ч.

от 2200 руб. от 1100 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 44 человека из 23 регионов
  • Этот курс уже прошли 639 человек

Мини-курс

Стартап: стратегия, развитие, и инвестиции

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Политическое проектирование и международные отношения"

4 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Развитие коммуникации и речи у детей раннего возраста

4 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 30 человек из 16 регионов
  • Этот курс уже прошли 19 человек