Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
1 слайд
Вирустар
Вирус- тірі организмдердің ішіндегі жасушасыз тіршілік иесі “Virus” латын сөзінен аударғанда “у” деген мағынаны білдіреді.
2 слайд
3 слайд
Вирус – рибонуклеин қышқылынан немесе дезоксирибонуклеин қышқылынан
құралған нуклеопротеидтерден, сондай-ақ ферментті нәруызбен қапталған қабықшадан –капсидтерден тұрады. Бұл қабықша вирустың құрамындағы нуклеин қышқылдарын сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларынан қорғайды. Кейбір вирустардың құрамында нуклеин қышқылдарынан басқа көмірсулар,май тәрізді заттар,биотин және мыс молекулалалары кездеседі.
Вирустар тек тірі жасушада өніп-өсіп көбеюге бейімделген.
4 слайд
Электрондық микроскоппен 300мың еседей үлкейтіп қарағанда оның пішіні таяқша
тәрізді,жіп тәрізді немесе іші қуыс цилиндр тәрізді болады.
5 слайд
Вирустардың пішіндері әртүрлі болып келеді
6 слайд
Вирустардың пішіндері мен өлшемдері
Вирустардың ұзындығы
20 нм-ден
500 нм-ге
дейін барады.
( 1нм= 10-9 м )
Вирустар бактерилардан кіші болып келеді.
7 слайд
Дүниежүзілік микробиология тарихында орыс ғалымы Д.И.Ивановскийдің алатын орны ерекше. Ол 19ғ соңында темекі теңбілі ауруын зерттеп, ол аурудың қоздырғыштарының бактериялардан да ұсақ тіршілік иесі екенін тапқан. Ивановский ауруға шалдыққан жапырақты жуып, ол жуындыны бактерияларды сүзетін сүзгіден өткізгенде одан өтіп кеткен. Осы сұйықтықты темекіге жұқтырғанда, оның жапырағы сарғайып ауруға ұшыраған.Зақымданған темекі жапырағын үлкейткіш құралдармен тексергенде кристалдар байқалған. Кейіннен,1935 жылы У.Стенсли бұл кристалдардың темекі теңбілі вирустарының шоғырланған жиынтығы екенін тапты. Осылайша, 19ғ соңында Д.И.Ивановский ашқан өте ұсақ тіршілік иесінің вирустар екендігі дәлелденді.
8 слайд
Дмитрий Иосифович Ивановский
(1864-1920)
Орыс физиологі әрі микробиологі.
Вирусологияның негізін қалаушы.
1892 ж ең алғаш темекі теңбілі ауруының қоздырғышын тапты
9 слайд
10 слайд
Темекі теңбілі вирусы темекі жапырақтарындағы хлоропластарды зақымдайды. Осының салдарынан жапырақ тақтасы бүрісіп шиыршықталады.Сонымен қатар тостағанша, күлте жапырақшалары да өзгереді. Темекі теңбілі вирусымен зақымдалған жапырақ 9-11 күннен кейін сарғая бастайды.
У.Стенлидің дәлелдеуі бойынша,темекі жапырағында вирус бөлшектері алты қырлы кристалл пішінді шоғыр түзеді.
11 слайд
Темекі теңбілі вирусының мозаикасы
Темекі теңбілі вирусының пішіні- ұзынша цилиндр тәрізді болып келеді. Капсомерлерден тұратын нәруызды қабықшасының астында спираль тәрізді оралған РНҚ болады.
12 слайд
Бактерияларды зақымдап,ерітіп(лизис) жіберетін вирустарды бактериофагтар деп атайды. Бактериофагтарды алғаш рет 1915 жылы ағылшын вирусологі және бактериологі Ф.Туорт сипаттап жазды.
Бактериофагтар
13 слайд
Олардың денесі – басы,құйрығы және іші қуыс тармақталған базальды пластинкадан тұрады. Вирусты сыртынан нәруыз қабаты қаптайды, ішінде ДНҚ немесе РНҚ болады. Басының мөлшері – 40нм, ал құйрығының ұзындығы 20-22 нм-ге тең
Бактериофагтың құрылысы
14 слайд
Басы
Құйрығы
Базальді пластинка
15 слайд
16 слайд
Бұл тіршілік иесі ерте кезден зерттеле бастаған болатын. Мысалы, топалаңды қоздыратын бактерияларды ерітіп жіберетін бактериофагтарды 1898 ж орыс микробиологі Н.Ф.Гамалея алғаш рет анықтаған. Ішсүзегі бактериясын ерітіп жіберетін бактериофагтарды 1917ж канадалық бактериолог Д`Эрелль байқаған.
Зерттеушілер осындай көзге көрінбейтін бактериялардың паразитін егжей-тегжей зерттеп оларды бактерия “жеушілер”
“жалмаушылар” д.а
17 слайд
Фагтар өз бұтақшасымен бактерия жасушасына бекінеді. Іле-шала бактерия жасушасының қабықшасын ерітетін лизоцим деп аталатын фермент бөліп шығарады. Қабықша ерігеннен кейін фаг ішіндегі заттар(хромосома) бактерия жасушасына енеді де, оның бұтақшасы мен сыртқы қабықшасы бактерия жасушасының сыртында қалып қояды.
Фаг жасуша ішіне енісімен көбейіп өзінің зиянды әсерін тигізе бастайды.Бактерия жасушасы бұдан кейін ісініп,жарылады да,одан жаңадан пайда болған фаг бөлініп шығады. Ол келесі жасушаны зақымдауға кіріседі.
18 слайд
19 слайд
Фагтың көбею сатысының ұзақтығы 30минуттан 90минутқа дейін созылады. Олар құрғақшылыққа,төменгі температураға және көптеген химиялық уларға төзімді
20 слайд
Адам организміндегі микробтар мен вирустар
Корь
Герпес
Грипп
Полиомиелит
СПИД
Гепатит
Краснуха
Менингит
Оспа
Энцефалит
Свинка
21 слайд
Вирустарды зерттеу жұмыстары
22 слайд
Тапсырмалар
23 слайд
Тапсырма 1
Қарақшылар ойыны
24 слайд
Сәлем достар менің есімім – Джон Сильвер және мен қазыналар аралынанмын. Мен өмірімнің көп бөлігін қазына іздеумен өткіздім, көп алтындар жинадым. Әттеген ай,бірақ бүгін мына сандықтарды аша алмай тұрмын, мұны ашу үшін ішіндегі сұрақтарға жауап беру қажет. Маған көмектесіңдерші)))
Бастау
25 слайд
№1
Жасушасыз тіршілік иелері?
26 слайд
Неткен жылдамдық!
Жарайсыңдар!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Алға
27 слайд
№2
Вирус қандай мағынаны білдіреді?
28 слайд
Рахмет достар!!!!!!
Алға
29 слайд
№3
Вирустарды зерттейтін ғылым?
30 слайд
Алақай сандықтар ашылды! Бірақ неге екенін білмеймін бұл алтындарды алғым келмей қалды. Менің түсінуімше өмірдегі ең үлкен байлық – алтын емес, ол-білім екен. Енді қарақшылықты тастап білім аламын. Көріскенше достар!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Бітті
31 слайд
Тапсырма 2
Кім жылдам?
ойыны
1 топқа темекі теңбілі
2 топқа бактериофаг
32 слайд
Тапсырма 3
Мозаика?
ойыны
33 слайд
Тапсырма 4
Кім тапқыр ?
ойыны
Жәшіктердегі сұрақтарға
жауап беру
34 слайд
Тапсырма 5
Венн диаграммасы
Бактериофаг
Темекі теңбілі
35 слайд
Тапсырма 6
Қатесін Тап
Ойыны
36 слайд
Бағалау
37 слайд
§21 Вирустар және фагтар
Реферат жазу
Үй тапсырмасы
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Физикалық қасиеттері. Қаныққан карбон қышқылының алғашқы үш мүшесі: құмырсқа, сірке және пропион қышқылдары өткір иісті, сұйық заттар, суда ерімейді. Май қышқылының жағымсыз иісі бар, суда нашар ериді, жоғарғы карбон қышқылдары С10-нан бастап қатты заттар. Гомологтық қатарда молекулалық массаларының өсуіне қарай суда ерігіштігі кемиді, қайнау температуралары өседі. Құрамында бірдей көміртек атомдары бар спирттер мен карбон кышқылдарының қайнау температураларын салыстырайық. Спирттерге қарағанда сәйкес карбон қышқылдарының қайнау температуралары едәуір жоғары. Олардың қайнау температураларының жоғары болу себебі, екі карбон қышқылы арасында молекулааралық сутектік байланыс түзіліп, димерленеді. Карбон қышқылы молекулалары арасында біреуінің оттек атомы мен екіншісінің гидроксил тобындағы сутек атомының арасында екі сутектік байланыс түзіледі.Химиялық қасиеттері[өңдеу]Карбон қышқылыСірке қышқылының химиялық қасиеттері бейорганикалық қышқылдардың қасиеттеріне ұқсас.Сірке қышқылының молекуласы сулы ерітіндідедиссоцияланады:СН3СООН→→СН3СОО-+Н+Сірке қышқылы әлсіз қышқылдарға жататындықтан, көк лакмусты ақшыл қызғылт түске боялады.Сірке қышқылының қышқылдық сипаты карбоксил тобының (-СООН) құрамындағы сутек атомына байланысты болады.Сірке қышқылы белсенді металдармен әрекеттескенде, карбоксил тобы құрамындағы сутек атомы бөлініп шығады. Мысалы, сірке қышқылының магниймен реакциясы нәтижесінде сірке қышқылдымагний тұзы түзіледі:2СН3 СООН+Мg→(CH3COO)2Mg + H2↑Сірке қышқылының тұздары ацетаттар деп аталады. Срке қышқылының қалдығы - ацетат анионының СН3СОО-жалпы валенттігі бірге тең. [1]
6 625 484 материала в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Жукова Оксана Михайловна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материалВаша скидка на курсы
40%Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300 ч. — 1200 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300 ч. — 1200 ч.
Мини-курс
4 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.