Түсіну. Жаңа сабақ. «Біз ашқан жаңалық»
Сабақтың
тақырыбы: Инерция құбылысы.
Қызығушылықты
ояту.
Эксперименттік көрсетілім.
«Бақылау
мен тәжірибе физикалық білімнің көзі»
Жаңа
сабақты ашу мақсатында эксперименттік көрсетілім: XVI ғасырдың аяғы мен XVII
ғасырдың басында ұлы итальяндық ғалым Галилео Галилей көлбеу жазықтық бойымен
сырғанап келе жатқан арбашаның құм, киіз, шыны төселген горизонталь беттерге
сырғанап түскеннен кейінгі қозғалысын зерттеу бойынша жасалған тәжірибесін әр
топқа беру.
1
топ.
Инерция заңын түсіну.
Көлбеу
беттен тұрақты ʋ жылдамдықпен әр түрлі төсеніші бар горизонталь жолға келіп
түскен арбашаның қозғалысын тәжірибе жасай отырып, төмендегі тұжырымдардан
дұрысын таңда.
1.
Егер денеге басқа денелер әрекет етпесе, онда ол тыныштық
күйін сақтайды немесе түзу сызықты және
бірқалыпты қозғалады.
2.
Егер денеге басқа денелер әрекет етпесе, онда ол тыныштық
күйін сақтамайды және бірқалыпсыз қозғалады.
3.
Егер денеге басқа денелер әрекет етпесе, онда ол тыныштық
күйін сақтайды немесе қисық сызықты және
бірқалыпты қозғалады.
2
топ. Денелердің инерттілігін түсіну.
Көлбеу
беттен әр түрлі төсеніші бар горизонталь жолға келіп түскен арбашаның
үстіндегі жүкті екі, үш, тағы сол сияқты өсіре отырып тәжірибе жасап,
қорытынды шығару.
3
топ.
Галилей денелердің абсолют тегіс бет
бойымен қозғалысын қарастыра отырып мынадай қорытындыға келді: дене кез
келген көлбеу жазықтықтың қандай биіктігінен түссе, дәл сондай биіктікке
жоғары көтеріледі және бұл қозғалыс көлбеулік бұрышқа тәуелді емес. Суретті
негізге алып бұл пайымдауды жалғастырсақ, қандай қорытындыға келе аламыз?
Талдау.
Видео көрсетілім.
Әр
топ бір – біріне сұрақ қояды.
Сергіту
сәті. «Көңілді оркестр»
Жинақтау.
«Конверт
сұрақ».
Әр топқа
конвертке функционалдық сауаттылықтарын, ойлау қабілетін дамыту мақсатында
тақырыпқа сәйкес сұрақтар беріледі.
Жылдамдық
тобы.
1. Салыстырмалы
түрде инертті дене деп қандай денелерді айтамыз және оны қалай түсіндіруге
болады?
2. Мына
суреттегі балғаны сипаттағанда қандай құбылыс пайдаланылады?
3.
Денеге еш нәрсе әрекет етпесе, ол
қалай қозғалар еді?
Жол тобы.
1.
Денелердің инерциясы мен қозғалысына мысалдар келтіріңдер?
2.
Суреттерде бейнеленген вагондардың қозғалыс жылдамдығы қалай өзгерген?
3.
Лифтiмен кенет көтерiлген сәтте немесе кiлт төмен түскенде
жүрегiмiз қобалжып, басымыз айналғандай болатыны нелiктен?
Уақыт
тобы.
1. Жол бұрылысындағы автокөлікте инерция құбылысы
сипатталады ма?
2.
Жылдам келе жатқан көлiктiң алдынан кесе-көлденең өту қауiптi
болатыны нелiктен?
3.
Биiктен секiрiп түскенде адам неге тiзесiн сәл бүгiңкiрейдi?
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.