Сабақтың тақырыбы: Халық
күйі «Ақсақ
құлан»
Сабақтың мақсаты:
Ақсақ құлан күйін аңызымен қоса балаларға таныстыру.
1. Білімділік:
Қүй аңызы арқылы қазақтың көне әдет – ғұрыптарымен таныстыру.
2. Дамыту:
Балалардың есте сақтау қабілетін қалыптастыру.
3. Тәрбиелік:
Жан-жануарларға қастандық жасамауға тәрбиелеу.
Сабақтың типі:
Домбыра, сурет.
Ұйымдастыру: Балалар!
Дәптерімізді алып, жана сабақты меңгеруге кіріселік.
Жаңа тақырыптарды
меңгерту.
Әңгіме әдісі
арқылы: Балалар! Алдымен маған мынандай сұраққа жауап беріңдерші. Құлан деген
жануарды кім біледі?
Білмесеңіздер, мен
сіздерге құланның суретін көрсетейін, тың даласын мекен ететін жабайы жылқы.
Ал енді құланды ермек үшін қызықтап қырған Жошы ханның баласының өкілі туралы
аңызды айтып берейін. Ол аңыз – күй ел арасында «Ақсақ құлан» деген атпен
таралып кеткен.
Б9рын5ы –ткен
заманда Жошы деген хан өмір сүріпті. Оның сенімді бас уәзірі бар екен. Жеті
жыл жер бетін тарлап, алыс сапардан оралған оны Жошы хан тақырып алып.
-
Ал, уәзірім, не көрдің? – деп сұрайды.
Сонда
уәзірі:
-
Саруалдың арығы деген жерде көп ордалы
құландар жатыр екен. Соның ішінде киелі ақсақ құлан бар екен, оған ешкім
жоламайды. Өйткені өзіне тиген адамды құланды көрдім, - дейді.
-
Оу, ақсақал, мен адамды құлан теуіп
өлтірді дегенге сенбеймін, - дейді сонда Жошы ханның қасында отырған баласы.
Сөйтіп ханның
баласы қырық жігітқе келіп:
«Уәзірдің айтқан
жеріне бізде барып, құландарды көзбен көріп қайтайық», - дейді. Сонда қырық
жігіт ханның баласына. «Оу, алдияр, ол құландар киелі ғой Оған ұранымыз деп
өзіміз бір пәлеге ұшырап қалмайық», - дейді. Ханның баласы: «Онда барлығыңды
дарға асам!» - деп ашу шақырады. Өлімнен қорыққан қырық жігіт ханның
баласымен бірге құланды ашуға аттанып кетеді.
Жігіттер
Саруалдың арығына келсе, уәзір айтқандай – ақ көп құландар жайбарақат жайылып
жүр екен. Ханның баласы қызыл шекпенді киіп, садаған қолына алып. Құландарға
қарсы жүреді. Ал қырық жігітті айнала жабық тасамен жібереді. Ханның баласы
садағын кезенін құландарды ата бастайды. Сонда көп құланның ішінен бір ақсақ
құлан үйірінен бөлініп шығып, одағайлап келіп, жер тебініп, пысқырып қалғанда,
айналаны қап- қараңғы тұман басып кетеді. Тұманның қараңғылығы соншалық, қырық
жігіт бір – бірін көрмей қалады. Сол кезде тұманның арасынан: «Қырық жігіттен
қаша жүріңдер, қызыл шекпендінің үстінен баса жүріңдер!» - деген жерді
дірілдеткен, күңіренген бір дауыс естіледі. Сонда тұман арасынан топырлап
шапқан құланның тұяғының дүбірі естіледі. Тұман сейілгеннен кейін қырық жігіт
қараса, құландар да, ханның баласы да жоқ болып шығады.
Хан: «Кімде – кім
менің алдыма балаң өлді деп келетін болса, сол адамның көмейіне қорғасын құямын»
- деп елге жарлық салады. Ханның өзі болса қайғырып, баласын жоқтап, басын
көтермей жатып алады. Сонда Кербұқ домбырашы: «Ханның баласының өлімін мен-ақ
естіртейін» - дейді. Қолына домбырасын алып, Кербұка ханның ордасына келеді. Хан
тағынан түсіп, шекпенің айқара жамылып, үн-түнсіз жатыр екен. Босағадан кіріп
келген Кербұка анадай жерге отыра қалып, қолына домбырасын алып, бірінші күйін
тарта жөнеледі. Сондағы мынау құландардың жүрген тұяғының дүбірі екен.
Жаңа сабақты
қорыту.
-
Сонымен балалар, бүгінгі сабақта тындаған
күйіміздің аты қандай?
-
Не себепті құландарды өлтіруге болмайды?
-
Неліктен ханның баласы өлімге душар болды?
-
Хан баласының өлімін естіртуге кім барады?
Үй тапсырмасы:
Балалар,
ата-аналарыңа «Ақсақ құлан» анызын айтып беріңдер.
Қорытынды: Балалар,
үйге берген тапсырма түсініктеме?
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.