Қызылорда қаласы
Ембергенова Динара Бақытбекқызы,
№261 орта мектебінің химия және биология пәнінің мұғалімі
Сыныбы: 10 «А»
Пәні: Биология
Тақырыбы: Г. Мендель, Т. Морган заңдары туралы білімді жинақтау.
Мақсаты:
а) Білімділік: Оқушылардың генетикалық білім деңгейлерін тереңдету.
Г. Мендель, Т. Морган заңдылықтары туралы алған білімдерін жетілдіру.
Ә) Дамытушылық: Оқушылардың ізденімпаздығын, ойлау қабілетін дамыту,ой - өрісін кеңейту және шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Пәнге қызығушылығын арттыру.
Б) Тәрбиелік: Елжандылыққа, салауаттылыққа және жауапкершілікке тәрбиелеу.
Сабақ түрі: Модульдік оқыту технологиясы.
Сабақтың әдістері: "Бақытты сәт”ойыны: "Бой сергіту”,”Бөшкеден шыққан шарлар”,“Жұмбақтас “(есептер шығару), “Көсемдікке ұмтылу” (тест),
“Сен-маған, мен-саған” кезеңдері бойынша. Топпен жұмыс.
Көрнекілігі: Интерактивті тақта. Шарлар салынған қапшық немесе бөшке. Ортақ бағалау парағы. Фишкалар.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушыларды түгендеп, сабаққа назарларын аудару. “Алғырлар” мен “Тапқырлар” атты екі ұжымдық топқа бөлінеді. Жауаптарын әділ қазылар алқасы бағалап отырады. Әр кезең 5 ұпаймен есептелінеді.
Бірінші кезеңде топ басшылары өздерін таныстырады.
• І топ “Алғырлар”
• Ұраны: “Білікті бірді жығады, білімді мыңды жығады.”
• ІІ топ “Тапқырлар”
• Ұраны: “Шешеннің сөзі өткір, тапқырдың ойы ұшқыр”
І кезең “Бой сергіту”.
“Алғырлар” тобына:
2. Шағылыстырудың қандай түрлері бар?
3. Г. Мендель не себепті зерттеу жұмыстарына бұршақ өсімдігін алады?
4. Гибридологиялық әдістің ерекшелігі неде?
5. Моногибридті шағылыстыру деген не?
“Тапқырлар” тобына:
2. Ажырау заңының мәні неде?
3. Мына терминдерге анықтама беріңіздер: генотип, фенотип,гомозигота,
гетерозигота, доминанттық және рецессивтік аллельді гендер.
4. Талдай шағылыстыру деген не?
5. Дигибридті шағылыстыру деген не?
ІІ кезең. “Бөшкеден шыққан шарлар”.
• 1. Тәуелсіз ажырау заңына анықтама беріңіз?
• 2. Пеннет торын пайдалана отырып, екінші ұрпақтағы белгілердің ажырау заңдылығын түсіндіріңдер?
• 3. Полигибридті шағылыстыруды қалай түсінесіздер?
• 4. Тіркесті тұқым қуалау деген не?
• 5.”Бақытты сәт” – 5 ұпай қосылады.
• 6. Кроссинговер деген не?
ІІІ кезең. “Жұмбақтас”.
“Алғырлар”тобына
1-есеп.
Шешесінің қаны ІІ топ, әкесінің қаны І топ. Балаларының қаны ІІІ топ болуы мүмкін бе? Шешесінің генотипі гомозиготалы АА, Гетерозиготалы АО. Әкесінің генотипі гомозиготалы ОО
2-есеп.
Ит жүнінің қара түсінің гені қоңыр түсіне қарағанда доминанты болады. Қара аналық бірнеше рет қоңыр түсті аталықпен будандастырылды. Осыдан барлығы 15 қара,13 қоңыр күшік алынды. Ата-анасы мен ұрпақтарының генотиптерін анықтаңдар (жүннің қара түсі-доминантты).
“Тапқырлар” тобына
3-есеп.
Сұр түсті тұқымнан өсіп шыққан екі өсімдікті будандастырғанда, 3:1 қатынасындай болып сұр және ақ түсті дәндер алынған. Ата-аналарының генотиптерін анықтаңдар.
4-есеп.
Теңіз шошқасының жүнінің тегістігі рецессивті генмен, сабалақтанған жүні теңіз доминантты генмен анықталады. Екі сабалақ жүнді теңіз шошқасын будандастырудан 36 сабалақ жүнді, 11 тегіс жүнді ұрпақтар алынды. Осылардың арасында қанша гомозиготалы даралар бар?
ІҮ кезең. “Көсемдікке ұмтылу”
“Алғырлар”тобына:
а) дрозофила шыбыны; ә) қоңыз б) өрмекші;
2.Генетика ғылымы нені зерттейді?
а) сұрыптауды; ә) селекцияны; б) тұқым қуалаушылық, өзгергіштікті;
3. Бұршақтың қанша іріктемесі бар?
А) 40; ә) 34; б) 52.
4. Г. Мендель заңдарын екінші рет ашып, дәлелдеген ғалымдарды ата:
а) К. Корренс; ә) Э. Чермак-Зейзенгг; Б) Х. Де Фриз.
5. Белгілі бір белгіге ғана жауап беретін гендер қалай аталады?
а) аллельді; ә) рецессивті; б) доминантты.
6. Ұқсас хромосомалардың сәйкес бөліктерінің өзара алмасуы қалай аталады?
А) кроссинговер; ә) конъюгация;Б) транслокация.
7. Гендердің жинтығын қалай аталады?
А) фенотип; ә) генотпи; б) кроссинговер.
“Тапқырлар” тобына:
а) біркелкілік; ә) ажырау; б) тәуелсіздік.
2. Доминантты белгі дегеніміз не?
а) анықталатын белгі; ә) байқалмайтын; б) бірден көрінетін белгі.
3. Басым гендер қалай аталады?
а) доминантты; ә) рецессивті; б)аллельді.
4. Гендердің өзара әрекеттесуі нешеге бөлінеді?
а) екіге; ә) төртке; б) беске.
5. Жұп гендер қалай аталады?
А) доминантты; ә) аллельді; б) эпистаз.
6. Тұқым қуалаушылықтың негізгі заңдылықтарын алғаш зерттеген кім?
А) Т. Морган; ә) Г. Мендель; б) Ч.Дарвин.
7. Екі немесе бірнеше аллельді емес доминантты гендердің бірін-бірі
толықтырып, белгінің п.б. қалай атайды?
а) комплементарлық; ә) көп аллельдік; б) эпистаз.
Ү кезең. “Сен-маған, мен-саған”
• Топтар бір-біріне екі сұрақтан қояды.
• 1. Гендердің өзара әрекеттесуін қалай түсінесіздер? Оның қандай түрлерін білесіздер?
• 2. Аллельді емес гендер қалай өзара әрекеттеседі?
• 3. Комплементарлық деген не?
• 4. Полимерия деген не?
Бағалау:
• Әділ қазылар әр кезеңнің бағасын көрсетеді.
• Оқушылар бағаланады.
Үйге тапсырма:
• Г. Мендель мен Т. Морган заңдарын қайталау.
• Жыныс гентикасынан қызықты мәліметтер жинақтау.
Бағалау парағы
Әділ қазылар мүшесі:
------------------------------------------------------------------
Пәні:
-------------------------------------------
|
р/с |
Оқушының аты- жөні |
І кезең Бәйге 10 балл |
ІІ кезең Палиглот 20 балл |
ІІІ кезең Ойтан тап |
ІҮ кезең Сиқырлы дөңгелек10 балл |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
7 |
Қорытынды балл |
|
|
|
|
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Қызылорда қаласы Ембергенова Динара Бақытбекқызы, №261 орта мектебінің химия және биология пәнінің мұғалімі Сыныбы: 10 «А» Пәні: Биология Тақырыбы: Г. Мендель, Т. Морган заңдары туралы білімді жинақтау. Мақсаты: а) Білімділік: Оқушылардың генетикалық білім деңгейлерін тереңдету. Г. Мендель, Т. Морган заңдылықтары туралы алған білімдерін жетілдіру. Ә) Дамытушылық: Оқушылардың ізденімпаздығын, ойлау қабілетін дамыту,ой - өрісін кеңейту және шығармашылық қабілеттерін дамыту. Пәнге қызығушылығын арттыру. Б) Тәрбиелік: Елжандылыққа, салауаттылыққа және жауапкершілікке тәрбиелеу. Сабақ түрі: Модульдік оқыту технологиясы. Сабақтың әдістері: "Бақытты сәт”ойыны: "Бой сергіту”,”Бөшкеден шыққан шарлар”,“Жұмбақтас “(есептер шығару), “Көсемдікке ұмтылу” (тест), “Сен-маған, мен-саған” кезеңдері бойынша. Топпен жұмыс. Көрнекілігі: Интерактивті тақта. Шарлар салынған қапшық немесе бөшке. Ортақ бағалау парағы. Фишкалар. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушыларды түгендеп, сабаққа назарларын аудару. “Алғырлар” мен “Тапқырлар” атты екі ұжымдық топқа бөлінеді. Жауаптарын әділ қазылар алқасы бағалап отырады. Әр кезең 5 ұпаймен есептелінеді. Бірінші кезеңде топ басшылары өздерін таныстырады. • І топ “Алғырлар” • Ұраны: “Білікті бірді жығады, білімді мыңды жығады.” • ІІ топ “Тапқырлар” • Ұраны: “Шешеннің сөзі өткір, тапқырдың ойы ұшқыр” І кезең “Бой сергіту”. “Алғырлар” тобына: Генетика ғылымы нені зерттейді? 2. Шағылыстырудың қандай түрлері бар? 3. Г. Мендель не себепті зерттеу жұмыстарына бұршақ өсімдігін алады? 4. Гибридологиялық әдістің ерекшелігі неде? 5. Моногибридті шағылыстыру деген не? “Тапқырлар” тобына: Мендельдің біркелкілік заңының мәні неде? 2. Ажырау заңының мәні неде? 3. Мына терминдерге анықтама беріңіздер: генотип, фенотип,гомозигота, гетерозигота, доминанттық және рецессивтік аллельді гендер. 4. Талдай шағылыстыру деген не? 5. Дигибридті шағылыстыру деген не? ІІ кезең. “Бөшкеден шыққан шарлар”. • 1. Тәуелсіз ажырау заңына анықтама беріңіз? • 2. Пеннет торын пайдалана отырып, екінші ұрпақтағы белгілердің ажырау заңдылығын түсіндіріңдер? • 3. Полигибридті шағылыстыруды қалай түсінесіздер? • 4. Тіркесті тұқым қуалау деген не? • 5.”Бақытты сәт” – 5 ұпай қосылады. • 6. Кроссинговер деген не? ІІІ кезең. “Жұмбақтас”. “Алғырлар”тобына 1-есеп. Шешесінің қаны ІІ топ, әкесінің қаны І топ. Балаларының қаны ІІІ топ болуы мүмкін бе? Шешесінің генотипі гомозиготалы АА, Гетерозиготалы АО. Әкесінің генотипі гомозиготалы ОО 2-есеп. Ит жүнінің қара түсінің гені қоңыр түсіне қарағанда доминанты болады. Қара аналық бірнеше рет қоңыр түсті аталықпен будандастырылды. Осыдан барлығы 15 қара,13 қоңыр күшік алынды. Ата-анасы мен ұрпақтарының генотиптерін анықтаңдар (жүннің қара түсі-доминантты). “Тапқырлар” тобына 3-есеп. Сұр түсті тұқымнан өсіп шыққан екі өсімдікті будандастырғанда, 3:1 қатынасындай болып сұр және ақ түсті дәндер алынған. Ата-аналарының генотиптерін анықтаңдар. 4-есеп. Теңіз шошқасының жүнінің тегістігі рецессивті генмен, сабалақтанған жүні теңіз доминантты генмен анықталады. Екі сабалақ жүнді теңіз шошқасын будандастырудан 36 сабалақ жүнді, 11 тегіс жүнді ұрпақтар алынды. Осылардың арасында қанша гомозиготалы даралар бар? ІҮ кезең. “Көсемдікке ұмтылу” “Алғырлар”тобына: Генетикалық зерттеу жүргізуге қолайлы жәндік: а) дрозофила шыбыны; ә) қоңыз б) өрмекші; 2.Генетика ғылымы нені зерттейді? а) сұрыптауды; ә) селекцияны; б) тұқым қуалаушылық, өзгергіштікті; 3. Бұршақтың қанша іріктемесі бар? А) 40; ә) 34; б) 52. 4. Г. Мендель заңдарын екінші рет ашып, дәлелдеген ғалымдарды ата: а) К. Корренс; ә) Э. Чермак-Зейзенгг; Б) Х. Де Фриз. 5. Белгілі бір белгіге ғана жауап беретін гендер қалай аталады? а) аллельді; ә) рецессивті; б) доминантты. 6. Ұқсас хромосомалардың сәйкес бөліктерінің өзара алмасуы қалай аталады? А) кроссинговер; ә) конъюгация;Б) транслокация. 7. Гендердің жинтығын қалай аталады? А) фенотип; ә) генотпи; б) кроссинговер. “Тапқырлар” тобына: Г.Мендельдің 1-заңы қалай аталады? а) біркелкілік; ә) ажырау; б) тәуелсіздік. 2. Доминантты белгі дегеніміз не? а) анықталатын белгі; ә) байқалмайтын; б) бірден көрінетін белгі. 3. Басым гендер қалай аталады? а) доминантты; ә) рецессивті; б)аллельді. 4. Гендердің өзара әрекеттесуі нешеге бөлінеді? а) екіге; ә) төртке; б) беске. 5. Жұп гендер қалай аталады? А) доминантты; ә) аллельді; б) эпистаз. 6. Тұқым қуалаушылықтың негізгі заңдылықтарын алғаш зерттеген кім? А) Т. Морган; ә) Г. Мендель; б) Ч.Дарвин. 7. Екі немесе бірнеше аллельді емес доминантты гендердің бірін-бірі толықтырып, белгінің п.б. қалай атайды? а) комплементарлық; ә) көп аллельдік; б) эпистаз. Ү кезең. “Сен-маған, мен-саған” • Топтар бір-біріне екі сұрақтан қояды. • 1. Гендердің өзара әрекеттесуін қалай түсінесіздер? Оның қандай түрлерін білесіздер? • 2. Аллельді емес гендер қалай өзара әрекеттеседі? • 3. Комплементарлық деген не? • 4. Полимерия деген не? Бағалау: • Әділ қазылар әр кезеңнің бағасын көрсетеді. • Оқушылар бағаланады. Үйге тапсырма: • Г. Мендель мен Т. Морган заңдарын қайталау. • Жыныс гентикасынан қызықты мәліметтер жинақтау.
6 656 205 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Янгирова Венера Галимьяновна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 144 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300 ч. — 1200 ч.
Мини-курс
2 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.