Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
1 слайд
Емдеу мен түзетуде өнердің әр түрлерін қолдануға тарихи шолу
Орындаған : Мырзақасым.М.Е
2 слайд
Адамзаттың мәдениеттенуінің алғашқы кезеңдерінде абыздар, одан кейін дәрігерлер, философтар, педагогтар адамның жаны мен тәнін емдеу үшін өнердің әр алуан түрлерін қолданған. Олар өнердің, театрдың, қозғалыстың, музыканың құпияларын ашу жолында ой қозғап, олардың ағза қызметтерін қалпына келтіру және жеке тұлғаның жан дүниесінің түзілуіндегі рөлін анықтауда еңбек еткен.
3 слайд
Казіргі уақытта психотерапияның маңызды салаларының бірі ол арт-терапия болып саналады. Арт-терапия даму үстіндегі психотерапияның әдістердің жаңа түрі болып есептеледі. Қазір Қазақстанда арт-терапия өзінің қалыптасу кезеңінде. Бұл сала Қазақстанда әлі де болса толығымен зерттелмеген деп айтуға толық негіз бар, себебі осы салада елімізде ғылыми жұмысты айтпағанның өзінде бітіру жұмысыда жоқ екендігі дәлел. Сонымен қатар арт-терапия түсінігі біздің елімізде әлі толығымен қалыптаспаған.
Арт-терапиямен айналысу үлкен профессионалды дайындықты, психотерапия аймағында іргелі білімді талап ететін қиын іс-әрекет болып есептеледі. Қазіргі кезде мұндай мамандар жоқтың қасы. Осыған қарамастан арт-терапияны қолдануға деген қызығушылық өте жоғары.
Арт-терапия жөніндегі білімді елімізде дәл қазіргі күнде тек қана психологтарға ғана емес, сонымен қатар педагогтарға, әлеуметтік жұмыскерлерге, қарт адамдар, жасөспірімдер психикалық ауру адамдарға тағы басқа көптеген жерлерде қолдану маңызды және қажет екендігі дәлелденуде
4 слайд
“Арттерапия”– терминi (art – өнер, artterapy – өнер арқылы терапия жүргiзу) көбiне ағылшын тiлдi халықтар қоныстанған елдерде кеңiнен тараған. Арттерапия – ауру адамның психоэмоциональды халiне творчество арқылы ем жүргiзу және әсер етудi бiлдiредi.
Арттерапия әдiсi – адамның iшкi өзiндiк “Менiн” сурет салуда, өлең жазғанда, скульптура жасағанда, ойланбай iстесе де көрсетiп отырады деп сенiмдi тұжырымдайды.
5 слайд
Алғаш бұл термин 1938 жылы Адриан Хиллдiң санаторияда туберкулез ауруына шалдыққандардың көңiл-күйлерiн сипаттау жұмысында қолданылады. Кейiннен бұл термин өнерге қатысты барлық терапияның салаларында (музыкалық терапия, драмалық терапия, бимен терапия жүргiзу т.б.) қолданыла бастайды Бiрақ көптеген мамандар мұндай анықтамаларды өте кең әрi нақты емес деп санайды. Отандық психотерапиялық әдебиеттерде кей кездерде “Изотерапия” және “Сурет терапиясы” терминi қолданылады, бiрақ олар, ағылшын тiлдi аналогқа келiңкiремейдi және мән мағынасын тарылтады.
6 слайд
Музыканы емдік құрал ретінде пайдалану туралы мәліметтер ең ертедегі аңыздарда кездеседі, мысалы көне гректер мифологиясында Аполлон (өнер қамқоршысы) және оның ұлы Асклепия (дәрігерлер қамқоршысы) өнердің медицинамен байланыс символы ретінде көрсетілген. Емдік мақсатпен өнердің әр алуан түрлерін қолдану Көне Гректерде, Қытайда және Үндістанда байқалған.
7 слайд
Көне Гректер қол өнерді адамның жан дүниесіне жағымды әсер ететін құрал ретінде қарастырған. Галереяларда адамның игілікті, мейірмандық қасиеттерін көрсетін скульптуралар («Қайырымдылық», «Әділеттілік», «Қарапайымдылық» және т.б.) көрмеге қойылған. Олар скульптурада бейнеленген әсемділікті меңзеу арқылы адам өз бойына оның барлық жақсы жағын сіңіреді деп есептеген.
Көне Гректер театрға ерекше қөңіл аударған. Ең алғашқы театр сонда пайда болған. Театр арқылы әсер ету күшінің көмегімен халықта белгілі бір ойлар, көзқарастар қалыптастыруды уағыздау жүргізілген. Театр көрермендерді ерлікке баулыған, ерікті тәрбиелеуге көмектескен. Классикалық Грецияда музыка өнері поэзияның, бидің және ұлттық музыканың үш бұзылмас бірлігі ретінде қабылданған.
8 слайд
Көне гректің көрнекті философтары Пифагор (б. э.д. VI ғ.), Аристотель және Платон (б. э.д. VI ғ.) музыка әсерінің ауруды алдын алу және емдік қасиеті туралы әсерін көрсеткен. Музыка және оның құрам бөліктері – мелодия және ырғақ адамның көңіл күйін, оның эмоциясын өзгертетінін байқаған.
Орта ғасырлық италияның музыкалық теоретигі Дж. Царлино (1517 - 1590) Сенократтың дауылпаз арқылы есуас адамдардың денсаулығын қайтарғаны туралы мәлімет береді. Дәрігер Асклепий музыка арқылы жанжалдасқан адамдарды татуластырған, түтік дыбыстары арқылы әлсіз еститін адамдардың естуі қызметін жақсартқан.
Орта ғасырда музыкатерапия практикасы адамның эмоциялық күйіне әсер ететін әр түрлі ырғақтарды, күйлерді зерттеген. Пациенттің темпераментіне байланысты музыка әуендері таңдалған.
9 слайд
19 ғасырдың басында францияның дәрігер – психиатры Жан Этвен Доминик Эскироль психиатриялық мекемелерге музыка терапияны енгізе бастаған.
Адам ағзасына музыканың әсер ету механизмін зерттеудің ғылыми негіздері 17 ғ. қаланған, ал эксперименттік зерттелуі 19 ғ. соңында 20 ғ. басында жүргізіле бастаған.
10 слайд
Тарихқа сүйенсек арттерапевт мамандар психиатрлар мен психотерапевттердiң көмекшiсi болған, оларға пациенттiң диагнозын анықтауға немесе ем жүргiзуге, олардың суреттерiне қарап, әдiс таңдауға көмектескен. Бiртiндеп арттерапевттер ешкiмге тәуелсiз маман статусын иемденген. 1969 жылы арттерапевт-практиктердi бiрiктiрген американдық арттерапиялық ассоциация құрылды. Осы сияқты ассоциациялар кейiннен Англия, Голландия, Жапония және Ресейде құрылған. Онда арттерапевттер қазiргi уақыттағы психотерапияның процестерi мен жекелiктерiн зерттеуге өз үлестерiн қосуда. Қазiргi уақытта психотерапияда осындай күштi эмоциональды фактор, яғни өнер мен творчествоны қолдану қажеттiлiгi көрiнiп отыр. “Арттерапия - бiздiң ғасырымыздың жемiсi”, – деген тұжырымдар өте дұрыс қабылданған қорытынды./ 12 /.
11 слайд
11
Алғаш арттерапияны оқу, талдау, қолдану ХХ ғасырдың 20-шы жылдарында Принцхорнның, Германия, Австрия, Щвейцария, Жапония ауруханаларында жан ауруына ұшырағандардың творчестволық жұмыстарына анализ жасауға негiзделген фундаментальды жұмыстарынан басталады (Prinzhorn, H.,1922). Кейiн келе Крепелин, Блейлер, Бумке, Кречмер сияқты атақты психиатрлар психикалық ауруға ұшырағандардың творчестволық еңбектеріне талдау жасай бастады
12 слайд
12
. 1926 жылы Ресейде осы тақырыпқа орай Карповтың кiтабы, алғаш монографиясы шықты, ол “Жан ауруына ұшырағандардың шығармашылықтары және оның ғылым мен техника дамуына тигiзер әсерi”- деп аталды. Карпов сурет салудың емдiк әсерi бар екендiгiн көргендердiң алғашқыларының бiрi болды.
13 слайд
Бейнелеу өнерiнiң көмегiмен терапия жүргізудің теоритикалық негiзi – Зигмунд Фрейдтiң психоаналитикалық көзқарасынан шығады, бiрақ Фрейдтің өзi арттерапияның психотерапиялық мүмкіндіктеріне қызығып, айналыспаған; Юнгтың аналитикалық психологиясынан, ол өзiнiң суреттерiн жеке және әмбебап символдардың идеясын нақтылауға қолданған. Сонымен қатар, Наумбургтың терапиялық көмек көрсетуде өзiн-өзi графикалық бейнелеудiң динамикалық теориясынан, оны АҚШ-та арттерапияның пионерi деп санайды. Кейiн келе арттерапияның дамуына гуманистiк бағыттағы психотерапевтердiң үлестерi де тидi.
14 слайд
14
1970 жылы арттерапевтердің британдық ассоциациясы арттерапияны мемлекеттік денсаулық сақтау орындарына енгізуге алғашқы қадамдар жасады. Осы кезеңде арттерапевт – мамандарды дайындау жұмыстары АҚШ пен Ұлыбританияда жүргізіле бастады. Ал 1980 - 1990 жж арттерапевтік практика үшін оның білім беру саласында, соның ішінде арнайы (коррекциялық) мектептерде рөлінің арту сипаты табылды.
Өнерді балалардың психикалық дамуы ретінде қарастыру, балалармен жұмыс кезінде бейнелеу өнерінің тәсілдерін психотерапевтік және психокоррекциялық құрал ретінде қолдануды негіздеу Х. Рид (1943) және Е. Крамер (1958, 1971) еңбектерінде көрсетілген.
15 слайд
АҚШ-та өнерді терапиялық мақсттарда алғаш қолданғандардың бірі Маргарет Наумбург болды. Бұл саладағы еңбек етуін ол Нью-Иорк штатындағы психотерапиялық институтында мінез-құлқында мәселесі бар балалармен жұмыс жасау арқылы бастаған. Кейіннен Маргарет Наумбург Нью-Иорк штатында арт-терапия саласында мамандар дайындау үшін психоаналитикалық бағдарламаларды жасайды.
1940 жылы Америка Құрама штатында М. Наубург балалармен психотерапевтік жұмыста сурет техникасын пайдаланды, баланың өз уайымын сурет салу қызметінде қолдана отырып, оның түйсіксіз процестерін зерттеу құралы ретінде пайдаланды.
16 слайд
Осы уақытта арттерапия З.Фрейд пен К. Юнганың теориялық ойлар кешенінде дамиды және психотерапевтік практикада қолданыла бастайды. Психикалық ауру адамды бейнелеу өнеріне енгізу арқылы емдеу жүргізіледі. Американдық арттерапия бағытындағы емдік эффект дәстүрлі психоанализ көмегімен негізделеді.
17 слайд
Ресейде бұндай тәжірибе Е.И. Бурно (1989), Г.В. Бурковский, Р.Б. Хаймин (1982), О.А. Карабанов және т.б. еңбектерінде көрсетілген. Бейнелеу өнері балаларға өздерінің ойларын сөзсіз жеткізуге мүмкіндік береді. Бейнелеу өнерінің өнімдерін қолдану (сурет салу, ермек сазды қолдану және т.б.) мінез – құлықтың өзгеруіне, уайымын жеңілдетуге септігін тигізеді. 20 ғасырдың 2 – ші жартысында музыка терапия жеке бағыт болып бөлініп шығады.
18 слайд
Ресейде қазіргі уақытта дамуында ауытқуы бар балалармен психокоррекциялық практикада арттерапияның әр түрлерін қолдану Ю.Б. Некрасованың «Кекештердің әлеуметтік реабилитациясындағы дайындық кезеңіндегі библиотерапия», Б.И. Айзенберг, Л.В. Кузнецованың «Психикалық дамуы зақымдалған балалармен психокоррекциялық жұмыс», Е.Ю. Раудың «Мектеп жасына дейінгі балалардың кекштігін жоюдағы ойындық психотерапияның (ертегі терапия) рөлі» еңбектерінде көрсетілген.
19 слайд
Осы арт-терапияның дамуындағы жаңа кезең ХХ ғасырдың 60-шы жылдарының аяғы мен 70-шы жылдардың басынан басталады. Әсіресе осы жылдардың бас кезінде арт-терапиялық топтардың жұмысының мынадай формасы, топтық интереактивті арт-терапияның бастауы қалана бастады. Мұндай топтық арт-терапияның жұмысының формасы пайда болуына өмірдегі көптеген жағдайлармен шақырылған,олардың қатарында:
әлеуметтік-саяси, институтциональды және мәдениеттік контекістердің өзгеруі;
- клиенттердің психотерапиялық тілектерінің және қажеттіліктерінің өзгеруімен, эмоциялық-құрылымдық бұзылулары;
- топтық психотерапияның практикада және теориялық тез дамуы және арттерапиялық іс-әрекетке жетудегі біртіндеп ассимиляциялау;
- арт-терапиялық топ жүргізушілерінің кәсіби өсуімен және арттерапиялық білім беру жүйесінің дамуымен;
20 слайд
Арттерапевт зерттейді:
Эмоционалды хал-жағдайды.
Физикалық денсаулықты.
Әлеуметке бейімделушілікті.
Оқыту процесіндегі танымдық мүмкіндіктерді.
Бірлесе жүзеге асыратын творчестволық қабілеттілікті.
21 слайд
Арттерапевт қалай жұмыс жүргізеді?
Арттерапевт топпен болсын немесе жеке дара болсын жұмыс жүргізгенде өзін-өзі силау, өзін-өзі түсіну сезімдерінің даму деңгейін зерттеу мақсатында ешқандай зиянсыз және мәжбүрлеусіз жағдай туғызады.
Білім-дағдылары мен танымдық процестерді дамыту мақсатында сабақтар, жаттығулар ұйымдастырады.
Өзіндік құндылықтарын сезіну үшін, қарым-қатынасқа түсіп әлеуметтендіру мақсатында өзін-өзі көрсете білуге жағдай жасайды.
Ішкі және сыртқы қарама-қайшылықтарды жеңу үшін, өзіне немесе өзге адамдарға деген қатынасын өзгерту мақсатында ішкі творчестволық қабілеттіліктеріне үңілуге мүмкіндік береді.
Жеке творчестволық диапазонын кеңейтуге септігін тигізетін, өзін-өзі зерттеу мен өзін-өзі танып-білуге жағдай жасайды.
22 слайд
Арттерапиямен кімдер айналысады?
Арттерапиямен психологиялық қиындықтарды (музыка, живопись, сурет салу, жабыстыру, театрлық драма) творчествоның көптеген түрлерімен жеңілдете, шеше білетін адамдар айналысады.
23 слайд
Арттерапияны жүргізу барысында клиенттерге бейнелеу өнерi мен шығармашылық сипатынан әр түрлi жұмыстар (сурет, графика, кескiндеме, сәулет өнерi, мүсiн, дизаин, әрлендiру, пластика, ойма, күйдiрме, бедер салу, батин, гоболен, әшекей т.б.) ұсынылады. Бұлар бiрiншi жағынан психотерапевтпен қарым-қатынас жасау белсендiлiгiн және топта өзiнiң уайым-қайғысын толық әрi нақты бейнелеуiн, проблема, iшкi қайшылықтарын шығаруын көрсетедi. Ал, екiншi жағынан, өзiн творчестволық адам ретiнде бейнелейдi. Дәл қазiргi уақытта арттерапияға – видео-арт, инсталяция, перформанс, компьютерлiк творчество деген творчествоның түрлерi қосылған. Мұндағы қарым-қатынаста визуальды канал негiзгi роль атқарады.
24 слайд
НАЗАР АУДАРҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ !!!
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Емдеу мен түзетуде өнердің әр түрлерін қолдануға тарихи шолу
6 664 367 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Трынкова Анастасия Олеговна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс повышения квалификации
72/180 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.