|
Сабақтың мақсаты: Оқушыларды
ана тілін қастерлеуге баулу.
Міндеттері:
· Оқушыларды
өз ана тілін құрметтеуге үйрету.
· Сатқындық
жасамаудың іс әрекеттерін үйрену.
· Оқушыларға
өз ана тілінде сөйлеу сыйлы адам болуына көз жеткізу.
Сабақ
барысы:
Ұйымдастыру
сәті. Тыныштық сәті.
Жайлы,
баяу музыка қойылады.
Нұрға бөлену
Ыңғайланып отырыныздар, денелерінізді
түзу ұстаныздар. Аяқ – қолыңызды айқастырмаңыз. Қолынызды тізеңізге немесе
үстелге қоюға болады. Көздеріңізді жұмуларыңызды өтінемін. Елестетіп көрініз:
Күн нұры сіздің төбенізден өтіп, кеудеңізге қарай бойланып барады.
Кеудеңіздің орта тұсында гүл түйнегі орналасқан. Гүлдің түйнегі нұрдан бояу
ашылып келеді. Балғын және таза әсем гүл сіздің әр ойынызды, әр сезіміңізді,
эмоцияныз бен тілек – қалауынызды шайып, жүрегіңіздің қауызын ашты.
Нұр сәулесі сіздің бойыңызға ақырын
тарай бастағанын елестетіңіз. Ол біртіндеп күшейе түсуде. Оймен осы нұр
қолдарыңызға түсіріңіз. Сіздің қолдарыныз нұрға бөленіп, сәуле шашуда.
Қолымыз тек жақсы, ізгі істер істейді және баршаға көмектеседі. Нұр
аяқтарыңызға тарады. Аяқтарыңыз нұр сәуле шашуда. Олар сізді тек жақсылық
жасау үшін жақсы жерлерге апарады. Олар нұр мен махаббат құралдарына
айналды. Одан әрі нұр сіздің аузынызға, тіліңізге тарады. Тіліңіз тек
шындықты және жақсы, ізгі сөздер ғана айтады. Нұрды құлақтарынызға
бағыттаныз, құлақтарыңыз тек жақсы сөз бен әсем әуенді ғана естиді. Нұр
кқздерімізге де жетті, көзіміз тек жақсыға қарап, бәрінен жақсылықты кқреді.
Сіздің басыныз түгелдей нұрға бөленіп, басынызға тек ізгі, сәулелі ой келеді.
Нұр бірте-бірте қарқынмен шұғылана бастайды, сіздің дененізден шығып,
жан-жағынызғы сәуле шашады. Осы нұрды туысқандарымызға, мұғалімдеріңізге,
достарынызға, таныстарынызға бағыттаныз. Нұрды уақытша түсініспей, ренжісіп
жүрген адамдарға да бағыттаныз, олардында жүрегі нұрға толсын. Осы нұр бүкіл
әлемге: барлық адамдарға, жан – жануарларға, өсімдіктерге, барлық тірі жанға
таралсын... Ғаламның барлық түпкір-түпкіріне нұр бағыттаныз. Ойша айтыңыз:
«Мен нұрлымын... Нұр менің ішімде... Мен Нұрмың». Осындай Нұр, Махаббат және
Тыныштық күйінеде отыра тұрыныз..
Енді осы Нұрды жүрегіңізге
орналастырыңыз. Нұрға толы бүкіл әлем сіздің жірегіңізде. Оны осындай әсем
қалыпта сақтаныз.
Жаймен көзінізді ашуға болады.
1.Үй
тапсырмасын тексеру.
Неліктен тілді анамен байланыстырып айтамыз?
• Қандай адам өз тілін өте құрметтейді деп ойлайсыңдар?
• Неліктен өз тілінде сөйлейтін адам
сыйлы болады?
2.
Дәйексөз.
Сүйемін туған тілді, анам
тілін,
Бесікте жатқанымда-ақ берген
білім.
С. Торайғыров
Дәйексөзді оқып, мағынасын түсініп
алыңдар.
Жаңа
тақырыпқа дайындық.
мақал-мәтелдерді аяқтау керек.
1.Өз білмегеніңдң кісіден сұра,
Үлкен болмаса ........
2.Өнер алды-.....
3. Жіптің ұзыны, сөздің ... жақсы.
4. Піл күшті,
Піл күшті емес, ... күшті.
5. Отыз тістен шыққан ..., Отыз рулы
елге тарайды.
6. Жүйелі ... - жүйесін табар, Жүйесіз
... - иесін табар.
3.Әңгімелеу.
Патша:
- Тілдер патшалығына саяхат жасауды көптен көңіліме түйіп жүр едім. Соның сәті бүгін түскен сияқты. Мен қазақ тілі туралы білсем деймін. (Уәзірлері иіліп, қақпаның есігін ашады.)
Муғалім:
- Сонау бесінші-алтыншы ғасырлардан бастап уақыт сынына төтеп беріп, бүгінгі күнге дейін жеткен Орхон-Енисей, Талас сына жазулары қазақ тілінің кезінде өркендеп, гүлденген дәуренін айғақтайды.
Патша уәзірлерімен «Ғұламалар» қақпасына келеді. Бұл жерде қазақтың маңдайына біткен ғұламалардың портреттерінен жасалған топтамалар көрсетіледі.
Мұғалім:
- Қазақ тілі - Әйтеке, Төле, Қазыбек билер сынды шешендердің, Абай, Жамбыл, А.Байтұрсынов, М.Жұмабаев, С.Сейфуллин, М.Әуезов сияқты алып ақын-жазушылардың, Қажымұқан, Б.Момышұлындай атақты батырлардың тілі. Қазақ тілі - қазақтың жоғын жоқтап өткен Ш.Уәлиханов пен Т.Рысқұловтай арыстардың тілі.
Патша:
- Туған тілім туралы өлең тыңдасам деймін. Оқушылар:
Туған тілім
Д. Әбілев
Туған тілім - бабам тілі- өз тілім!
Туған тілім - анам тілі - өз тілім!
Туған тілім - далам тілі- өз тілім!
Туған тілім - адам тілі - өз тілім!
Туған тілде сыры терең жаным бар,
Туған тілде әнім менен сәнім бар.
Туған тілім тіл болудан қалса егер,
Жүрегімді суырып-ақ алыңдар.
Патша:
- «Туған тілім - бабам тілі - өз тілім» дегенді қалай түсінесіңдер?
- «Туған тілім - анам тілі - өз тілім» дегенде нені түсінесіңдер? (Патша жайлап «Қазына» қақпасына жақындайды.)
Бұл
қандай керемет болды екен, а?!
Нөкерлері қақпаны итереді. Қақпа ашылмайды.
Патша{(ішуланып):
Мепіи, кім екенімді білмейді-ау, шамасы, - деп, қақпа өзі итереді.
Бәрібір
ашылмайды. Ол қақпа есігін қағып-қағып жібереді. Сонда арғы жағынан тілдей қағаз түседі.
Нөкерлері ашып оқиды:
«Дүниеде не тәтті? Дүниеде не ащы?»
Патша:
Мұның мәнісі неде? - деп, оқушылардан сұ-
райды.
Мұғалім:
Мұның жауабын білу үшін «Данышпан атаға» хат жазған болатынбыз. Бүгін сол хатымыздың жауабы келді.
Балалардың жауаптарын салыстырып
көрейік.
Хатты ашып
оқиық.
(Мұғалім хатты ашып, дауыстап оқиды:
О,хан ием!
Дұрыс сөйлей білу де өнер, жүйесін тауып
сөйлеген сөз жүрекке жетіп, жүйені босатады. Сондықтан да тіл
тәтті. Жебе салған жара жазылар,
балтамен оталған орман қайта өсер,
бірақ тілдің жарасы жазылмас. Сондықтан да тіл - ащы.
4.
Шығармашылық жұмыс, жекеше жұмыс.
«Ана тілің - арың бұл» деген сөзді
түсіндіріп беріңдер.
5.
Топпен ән айту
Жүрегімнің бөлшегі
Б.
Үсенбаев
Қаның, жаның - тіліңде,
Арың, нәрің тіліңде.
Ұмтыл оны білуге.
Тілден алым ғибрат,
Құлшынасың білімге.
Ана тілің - ертегің
Ана тілің – өркенің,
Ана тілің - ертеңің
Қадірле ана тіліңді
Жүрегіңнің бөлшегін.
6.Үй
тапсырмасы
Жұмыс
дәптеріне Ана тілім туралы шағын шығарма жазу.
7.Соңғы
тыныштық сәті.
Баяу әуен орындалып тұрады. Бүгінгі
сабақтан қортынды жасаймыз.Бәріңізге үлкен рахмет!!!
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.