- 31.12.2020
- 3268
- 0
Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында деңгейлік тапсырмалар мен тірек сызбаларды қолдану жолдары
Бүгінгі таңдағы басты мәселердің бірі басқа ұлт өкілдеріне қазақ тілін үйрету. Мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеріп, қолдану аясын кеңейту-баршамыздың басты парызымыз. Осындай күрделі міндетті ойдағыдай орындау үшін мұғалімге бұрынғыдан да зор талаптар қойылады. Қараевтың деңгейлік оқыту жүйесі іліміне сүйене оқыту болып табылады.Нәтижеге жету үшін оқушылардың білімі мен деңгейіне байланысты тапсырмалар құрастыру қажет.Мемлекеттік тіл мәртебесін котеру үшін ойлай білетін, өз ойын қазақ тілінде жеткізе алатын, сауатты, еліне еңбек ете білетін, қабілетті жастар керек. Оқушының ойлау және сөйлеу тілін дамыту мақсатында деңгейлік тапсырмалар беру ұсынылады.Сол арқылы оқушының деңгейі анықталып,білімін тереңдетіп, белсенділігін күшейтеді. Деңгейлік тапсырмаларды дайындап, оқушылармен жұмыс жүргізудегі негізгі мақсат: баланың қабілетін ашу, шығармашылығын шыңдау, іздендіру,пәнге деген қызығушылығын арттыру.
Деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушының қабілеті, ақылы, біліктілігі, сөздік қоры жетіледі. Әр деңгейлік тапсырманы орындаған сайын оқушыжақсы орындауға талпынады. Мұғалім де, оқушы да шығармашылықпенжұмыс жасайды, сондықтан да оқушыларды өз бетімен жұмыс істеп, білімін тереңдетуі үшін оларды іздендіру керек.
Бірінші деңгейлік тапсырма оқушының есінде қалуға ыңғайлы , өмірмен байланысты болуы керек.
Екінші деңгейлік тапсырма түрленіп, күрделене түседі. Мазмұны өткен тақырыпқа байланысты түрленген, ойлауды қажет ететін, оқушы оз бетімен жұмыс жасауға лайықты тапсырмалар.
Үшінші деңгейдегі тапсырмалар орындау арқылы оқушы өзі тұжырым жасайды. Мұғалім нұсқаушы , бағыт беруші, кеңесуші ретінде болады. Оқушының өзі сөздіктерді пайдаланып, мәтіндерді аударады.Берілген мәтіндерге сұрақ ойлап жазады. Өзіне керек материалдарды іздеп, тауып оқиды.
Төртінші деңгейлік тапсырма дарынды, қабілеті жоғары балаға арналады, тақырып беріп, ізденуге өзі мақсат қояды. Мұғалімнің көмегінсіз барлығын өзі орындай біледі.
І деңгей.
1. «Көктем табиғаты» тақырыбындағы сөйлемдерді құрмалас сөйлемдермен толықтырыңыз.
2. «Көктем» тақырыбында шағын әңгіме құраңыз
ІІ деңгей.
1. Мәтінге бір ортақ жоспар құрып , мазмұнын айтып беріңіз.
2. Мәтіннен 2 салалас құрмалас сөйлем, 2 сабақтас құрмалас сөйлемге синтактистік талдау жасаңыз.
3. Мәтін бойынша диалог дайындаңыз.
ІІІ деңгей.
«Көктемгі еңбек» Тақырыбындағы құрмалас сөйлемнің түрлерін қолданып, шағын шығарма жазыңдар.
Көктем мезгілі бәріне ұнай бермейді.Біреуге ұнайды,біреуге ұнамайды. Неге? Өз пікірлеріңізді дәлелдеп жазыңыздар.
Осы сияқты деңгейлік тапсырмаларды жүйелі қолдану оқушылардың білім сапасын арттыруға, шығармашылық қабілетін дамытуға ықпал етеді.
ІҮ деңгей
Қосымша әдебиет бойынша Абылай хан туралы мәліметтер жинақтап, реферат жазыңыз. Бұл тапсырманы орындауға оқушылар өз ізденісі арқылы жетеді. Деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушыөзі ізденіп, нақты нәтижеге жетеді. Мұғалім кім қалай меңгергенін бақылайды. Орыс мектептерінде қазақ тілі мен әдебиетін оқытуда тағы бір ең қолайлы жолдарының бірі тірек сызбаларын пайдалану.
Уақыт талабы мұғалімнен сабақты қызықты, тартымды өткізе білуді көп шығармашылық ізденісті, білімділікті, тапқырлықты қажет етеді.
Сондықтан ортақ іс-әрекетті ұйымдастырула негізгі мақсат әрбір жеке оқушының дамуына , таным ерекшелігі мен іс-әрекетінің дұрыс ұйымдастырылуына үлкен жауапкершілікпен қарауымыз керек.
Оқу орыс тілінде жүретін мектептерде қазақ тілі пәнінің көздейтін мақсаты қазақша сөйлеуге, өз ойын басқаға түсіндіре алатындәрежеге жеткізу.
Сондықтан қазақ тілі сабағында оқытушыдан қалайда оқушыны сөйлеуге, сөйлеу тілін дамытуға жағдай туғызу керек.
Тіл үйрену, Тіл ұстарту адамның ойлау қабілетімен тығыз байланысты. Ойлау қабілетін дамытудың негізгі әдістерінің бірі жаттығу жұмыстарын тиімді ұйымдастыру болып табылады. Жаттығулар екі топқа бөлінеді.
- Тілдік жаттығулар;
- Сөйлеу жаттығулары;
Сөйлеу жаттығуларына сөйлем және сөз тіркестерін құрастыру, мәтіннің мазмұнын айту, сұхбат құрастыру жатады.
Тірек сызбалар оқушылардың сөйлеу тілін арттыру мақсатында пайдаланатынтәсілдің бірі. Сонымен қатар тірек сызба жаңа тақырыпты жеңіл түсінуге, есте сақтап қалуға көмектеседі. Негізінде орташа оқитын оқушыларға өте қолайлыдеп есептеймін: Себебі олар тірек сызбалар арқылы сөйлем құрастырып, өз ойларын айтып жеткізуге уйренеді, сабаққа қызығады, еңбектенуге талпынады.
Қазақ әдебиеті сабақтарында келесі тірек схеманың үлгілерін ұсынамын.9 сынып. Тірек сызбаларының түрлері
 |
|
Қ.Аманжолов Қарағанды облысы
|
|
«Бурабай толқындары», «Өзім туралы» |
|
Ж.Жабаев Жамбыл облысы Жамбыл тауының |
|
|
|
Қ.Аманжоловтың өлеңдерінен ақынның |
|
«Шағым» өлеңін 10-11жасында жазған. «Кедей күйі», «Зілді бұйрық», «Өмір жыры», «Тарас», «Отанды сүю» |
|
«Өтеген батыр», «Сұраншы батыр» атты тарихи тақырыпқа арналған поэмалары бар.Ж.Жабаевқа |
|
Жамбыл Жабаев жүз жасаған ақын |
 |
|||||||
 |
|||||||
 |
|||||||
 |
|||||||
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында деңгейлік тапсырмалар мен тірек сызбаларды қолдану жолдары Бүгінгі таңдағы басты мәселердің бірі басқа ұлт өкілдеріне қазақ тілін үйрету. Мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеріп, қолдану аясын кеңейту-баршамыздың басты парызымыз. Осындай күрделі міндетті ойдағыдай орындау үшін мұғалімге бұрынғыдан да зор талаптар қойылады. Қараевтың деңгейлік оқыту жүйесі іліміне сүйене оқыту болып табылады.Нәтижеге жету үшін оқушылардың білімі мен деңгейіне байланысты тапсырмалар құрастыру қажет.Мемлекеттік тіл мәртебесін котеру үшін ойлай білетін, өз ойын қазақ тілінде жеткізе алатын, сауатты, еліне еңбек ете білетін, қабілетті жастар керек. Оқушының ойлау және сөйлеу тілін дамыту мақсатында деңгейлік тапсырмалар беру ұсынылады.Сол арқылы оқушының деңгейі анықталып,білімін тереңдетіп, белсенділігін күшейтеді. Деңгейлік тапсырмаларды дайындап, оқушылармен жұмыс жүргізудегі негізгі мақсат: баланың қабілетін ашу, шығармашылығын шыңдау, іздендіру,пәнге деген қызығушылығын арттыру. Деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушының қабілеті, ақылы, біліктілігі, сөздік қоры жетіледі. Әр деңгейлік тапсырманы орындаған сайын оқушыжақсы орындауға талпынады. Мұғалім де, оқушы да шығармашылықпенжұмыс жасайды, сондықтан да оқушыларды өз бетімен жұмыс істеп, білімін тереңдетуі үшін оларды іздендіру керек. Бірінші деңгейлік тапсырма оқушының есінде қалуға ыңғайлы , өмірмен байланысты болуы керек.
6 662 192 материала в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Дмитриева Ольга Викторовна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс профессиональной переподготовки
600 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс повышения квалификации
72/180 ч.
Мини-курс
4 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.