Солтүстік Қазақстан облысы
Тимирязев ауданы
Жарқын орта мектебінің
Информатика пән мұғалімі
Турленов Нурболат Нурланович
Сабақтың тақырыбы:
Ақпарат тасымалдаушылар.
Сынып:
5
Сабақтың мақсаты:
Flesh-жадының
жұмыстарымен таныстыру; Оқушыларға ақпаратты жазу мен оқу, қатқыл диск, иілгіш
және компакт дискілер.Оқушылардың компьютерлік білімдерін көтеру.
Сабақтың түрі: Аралас
сабақ
Сабақта қолданылатын
көрнекті қүралдар: компьютер,
презентация,
оқулық, жұмыс дәптері.
Сабақтың барысы:
§ Ұйымдастыру
§ Жолбастар (Үйге
берілген тапсырманы тексеру)
§ Жаңа
тақырыпты түсіндіру
§ Сергіту
кезеңі
§ Аялдама (Тапсырмаларды
орындау)
§ Жолбекет (Сабақты
бекіту)
§ Үйге
тапсырма
§ Бағалау
1.
Ұйымдастыру. Оқушылардың сабаққа қатысымын
тексеру, кезекші міндетін қадағалау.
Сабағымызды
бағалау үшін дұрыс жауапқа, тапсырмаға 1 смайликтен беріп турамын.
2.
Жолбастар (Үйге берілген
тапсырманы тексеру)
Интерактифті
тақтада құрылғылар суреті беріледі атын жазып анықтама береді.
3.
Жаңа тақырыпты түсіндіру
Ақпарат тасымалдаушылар
Ақпарат тасуыш болу керек:
1. Тасымалдауға
жеңіл
2. Ақпаратты
ұзақ уақытқа сақтайтын
3. Ақпаратты
жеңіл енгізуге болатын
1928
жылдары ең алғашқы магниттік лента пайда болды.
1967
жылдары дискета (флоппи-диск) Алан Шугарттың басқаруымен IBM
компаниясы жасады
Сыймдылығы 3000 мың перфокарта
Стриммерлер (аудиокасеталар) пайда болды
Оптикалық
(лазерлік дисктер)
CD-Rom/DVD-Rom– тек ақпаратты оқуға арналған. Электрондық
оқулықтар,ойын бағдарламалары
CD-R,
DVD-R- ақпаратты тек бір рет қана жазуға болады, жазылған
ақпаратты өшіруге болмайды
CD-RW,
DVD-RW-ақпаратты бір неше рет
жазуға мүмкіндік береді
Флеш-жады
1984 жылы Фудзи Масуоканың
басшылығымен TOSHIBA компаниясында әзірленді
Компьютерде жұмыс жасауда
қолданылатын барлық ақпарат файл түрінде сақталады. Файл — бүл жадтағы орын,
оған әдетте бірегей атау беріледі. Файлдар машинаның жедел немесе сыртқы
жадында орналасады. Сыртқы жад — бұл, біріншіден, винчестер, ал екіншіден, иілгіш
жөне компакт-диск. Сондықтан ақпаратты жазу мен оқу туралы айтпай тұрып,
ақпарат тасуыштар деген не екенін анықтауымыз қажет.
Ақпарат тасуыш ақпарат сақтау
ортасы болып табылады. Олар сыртқы түрі бойынша не дискілік, не таспалық,
жадтау принципі бойынша — магнитті, магнитті-оптикалық, оптикалық болады. Соңғы
уақытта дербес компьютерде қолданылатын ақпарат тасуыштар дискілік, магнитті,
магнитті-оптикалық және оптикалық жазу-оқу әдістерін қолданады. Дискілік
тасуыштың қатқыл немесе иілгіш негізі болады. Оларға винчестерге (хард-диск)
кіретін қаткыл магнитті дискілерді, иілгіш дискілерді немесе флоппи дискілерді,
компакт-дискілерді жатқызуға болады.
Сыртқы жад — бұл компьютерді
өшіріеннен кейін де енгізілген ақпаратты сақтайтын жад.
Иілгіш дискілер(ағылш. floppy disk)-
магниттік қабыршағы бар иілгіш диск түрінде жасалған компьютердің алмалы-салмалы
сыртқы сақтауыш құрылғысы.
·
Жазу және оқу уақыты – 40кБ/сек.
·
Сыйымдылығы – 1,2 — 1,44 MБ.
·
Өлшемі -3,5 — 5,25дюйм.
CD-RW-дың
CD-R-данбасты айырмашылығы :
CD-RW-ға ақпараттарды бірнеше рет жазуға
болады
Иілгіш диск (дискет) — табақша пішінді, бетінде қабыршық түрінде
магниттік қоспа жағылған иілгіш диск. Дискеттің пластмассадан жасалған
қапшығында оған мәлімет жаздырмауға болатын кішкене тік төртбұрышты ойық бар
және мәлімет жазу — оқу кезінде дискінің бетімен байланыс жасайтын магниттік
бас тиектің жылжитын орны пластмасса қабықша ашық болады. Дискеттің негізгі
параметрі — оның диаметрі, қазіргі шығарылатын дискеттер үшін бір ғана стандарт
бар — ол диаметрі 3,5 дюймдік дискеттер, яғни дискеттің диаметрі 89 мм болады.
Иілгіш дискідегі (дискеттегі)
жинақтауыштар бір компьютерден екінші компьютерге мәлімет алмастыру үшін, қазір
жұмысқа қажет емес ақпаратты сақтап қою үшін катты дискідегі мәліметтердің
архивтік (тығыздалған) көшірмесін алу үшін керек. 3,5 дискетте 1,44 Мб көлемде
мәліметтер жазылады. Мәлімет жазылатын дискеттінен жақ шетінде кішкене
төртбұрышты қосымша ойық болады. Дискеттер қатты пластмас корапта орналасады,
сол себепті олар әрі үзақ, әрі сыйымдығы сенімді қызмет атқарады, Соңғы шығын
жатқан дискіқозғағыштарда 3,5 дюймдық дискеттер ғана қолданынады.
Қатты диск —
(винчестер) деректер мен бағдарламаларды ұзақ уакыт сактау үшін қолданылады.
Негізінен ол бір оське орналасқан дискілер тобынан тұрады. магниттік қабатпен
жабылып, жоғары жылдамдықпен айналым жасайды. Сондықтан оның құрамы 2 п беттен
түрады. Мұндағы п — топқа кіретін дискілер саны.
Қатты диск орнынан алынбайды, корпуста
жүйелік блокта орналасады. Ол екі жағына да мәлімет жазылатын бір дискіге
біріктірілген бірнеше дискілерден тұрады, иілгіш алмалы-салмалы дискетке
қарағанда винчестерге өте көп мәлімет көлемі сияды, сондықтан ла оны пайдалану
өте ыңғайлы.
Компакт-диск — бұл металмен қапталган
оптикалық диск, оның салмағы небәрі 15 грамм және диаметрі 12 см. Оған шамамен
640 Мб ақпарат жазуға болады. Дискінің жұмыс бетін зақымданудан сақтайтын
арнайы қабығы жоқ. Компакт-дискілер арнайы орауышта сақталады.
Flesh-жадының —
64Мб – 128Гб Механикалық зақым, вирус,
соққылар,т.б. Өзге компьютерге ақпарат тасымалдау, программалар мен
ақпараттардың кітапханасы
Флеш— жадтар – жеңіл қорабпен қапталған микросхема.
·
Жазу және оқу уақыты – 4000 – 5300 MБ/сек.
·
Сыйымдылығы – 1 ГБ жоғары
·
Өлшемі – 1- 2 дюйм.
Оптикалық диск
Blu -
ray Disc, BD (ағылш. blue ray — көк сәуле және disc - күй табақ; blu blue орнына әдейі) —
көтеріңкі нығыздықпен жазба және цифрлық деректерді сақтау үшін пайдаланатын
оптикалық тасығышының форматы, биік айқындықтың бейнесін қоса алғанда. Blu-ray
қалыбы BDA консорциумымен бірге әзірленген болатын. Жаңа тасығыштың бірінші
прототипі 2000 жылдың қазанында ұсынылды.
Blu-ray бірқабатты күй табағы (BD) 23,3 гиб сақтау біледі гиб (25 ГБ),
екіқабатты күй табағы 46,6 ГБ сыйғызу біледі (50 ГБ), үшқабатты күй табағы 100
ГБ сыйғызу біледі, төртқабатты күй табағы 128 ГБ сыйғызу біледі.
DVD—R
және DVD—RW – тек оқуға арналған графикалық ақпараттарды
сақтауға арналған лазерлік диск.
·
Жазу және оқу уақыты –4,7 ГБ/сек.
·
Сыйымдылығы – 4,7 — 17 ГБ.
·
Өлшемі – 3,1- 4,7 дюйм.
Компакт дискілерге CD-R, CD-RW, DVD-R,
DVD-RW жатады. Компакт дискілерге арналған дискіжетектер ішкі және сыртқы
болады. Дискіжетектің жылдамдығын белгілеу үшін, әдетте дискіжетек дискіні
аудиокомпакт дискілерге арналған дискіжетектен қанша есе жылдам айналдыратынын
нұсқайды. Лазерлік дискілерді қолдану – ол ең алдымен ақпаратты берудің жаңа
жолын табу, әсіресе бұл әр түрлі анықтамаларға, сөздіктерге энциклопедияларға
қатысты. Компакт дискілерді лазердің көмегімен ойнатуға болады.
Енді балалар, адамның және компьютердің
сыртқы жады туралы айтып өтейік.
1. Адам ақпаратты қайда сақтайды? (Миында), иә аса
қажетті ақпараттарды адам миында сақтайды, ал компьютер? (Қатқыл дискіге).
2. Адам аса қажет емес
ақпараттарды қайда сақтайды? (қағазға жазыу арқылы), иә, дұрыс, ал компьютер? (Флоппи,
компакт, флешкада).
4.Сергіту
кезеңі
Видио
ролик беріледі. Оқушылар жаттығулар жасайды.
5.Аялдама (Тапсырмаларды
орындау)
5.1.
Ой сергіту
Терезені
басқару батырмаларына байланысты мынадай бір ертегі жұмбақ.
Үш отау ауылдың шетінде орналасқан, олар
ауылдың шетінде болғанымен сол ауылды басқарады. Бірінші отаудың есігін
барып қақсаң ауыл тастай болып жиналып қалады. Екінші отаудың есігін қақсаң
ауыл жайылып сала береді. Сол есікті қайта қақсаң ауыл бұрынғы қалпына келеді.
Ал үшінші отаудың есігін барып қақсаң ауыл түгелімен жоқ болып көшіп кетеді.
Мен сіздерге не туралы айтып отырмын? (Закрыть, Свернуть, Развернуть, Востоновить).
5.2.
Компьютерде жұмыс
Flesh-жадымен
жұмыс
Бәріміз
қолымызға Flesh-жадыны аламыз.
Flesh-жадыны компьютерге
қосу үшін жүйелік блоктың алдынғы жағында орналасқан орнына орналастырамыз.
Flesh-жадыны көру
үшін Мой компьютер бумасын ашамыз.
Flesh-жадыңыздың атауы
Съемный диск F, D, J т.б аттармен сақталуы мүмкін.
Flesh-жадыңыздың атын
өзгерту үшін Flesh-жадының үстіне тышқанның бірінші сол жағын
содан соң оң жағын басамыз. Ашылған мәзірден Переименовать командасын
таңдаймыз. Съемный диск атын өшіріп қалауыңызша ат жазамыз.
Flesh-жадыңыздың сипатын (Свойства) білілу
үшін Flesh-жадының үстіне тышқанның бірінші сол жағын содан
соң оң жағын басамыз. Ашылған мәзірден Свойства командасын
таңдаймыз. Свойства терезесі ашылады, терезеден бос
емес (Занято) орынды және бос орынды (Свободно) көруімізге
болады.
Flesh-жадыңыздың тазарту
үшін (форматтау) Flesh-жадының үстіне тышқанның бірінші сол
жағын содан соң оң жағын басамыз. Ашылған мәзірден Форматировать командасын
таңдаймыз. Формат терезесі ашылады, терезедегі Быстрое
(очистка оглавления) командасын таңдаймыз. Flesh-жадыңыз тазарады.
6.Жолбекет (Сабақты
бекіту)
Excel – бағдарламасында дайындалған тест.
Тестті компьютер бағалайды.
7. Үйге
тапсырма: Тақырыпты оқу. Тақырып бойынша сөзжұмбақ, ребус құрастыру.
8.
Бағалау: Оқушылар смайликтерін санап
күнделікке бағасын қояды, мұғалім бекітеді.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.