7 – сынып
Пәні Қазақстант
тарихы
Сабақтың тақырыбы
Алтын Орда
Сабақтың мақсаты:
-
Алтын Орда мемлекетінің кұрылуын, саясы
және экономикалық даму ерекшеліктерін түсіндіре отырып, Орданың әлсеру
себептерін ашу.
-
Оқушыларды өз Отанының тарихына кұрметпен
карауға,корғауға,қлтжандылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі .
Жаңа тақырып
Сабақтың әдісі.
Интерактивті
Сабақтың
көрнекілігі. Оқулық. Карта, слайд,
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру
а. Сәлемдесу
ә. Оқушыларды сабаққа дайындау,олардың назарын сабаққа аудару.
2.Ұй жұмысына арналған тапсырмалар.
3. Жаңа тақырып.
Тақырып: Алтын
Орда.
Жазба деректерде.
1. Орыс
деректерінде «Алтын Орда»
2. Қытай
деректерінде Қыпшақ Орда»
3. Еуропа
саяхатшысы П. Карпини «Монғолдар Үгедейдің баласы Күйікті ұлы хан етіп хан
тағына отырғызған кездегі алтынмен әшекейленген киіз үйді атаған.
4. Шыңғыснама
шежіресінде «Шыңғызхан Батуды Жошының орнына хан етіп сайлағанда босағасын
алтынмен аптаған Алтын Ордаға кіргізгендігі айтылады.
«
Сөздер банкі – біздің тақырып»
1. Монғолдар
құрған мемлекеттің атауы
2. Қай
ұлыстың орнына құрылды
3. Алтын
Орданы кұрушы монғол ханы
4. Алтын
Орда атауы қашан пайда болған
5. Жер
аумағы
6. Қоғамдық
құрылысы
7. Астанасы
8. Қашан
дербес күшті мемлекетке айналады
9. Білеушілері
10. Сыртқы
саясаты
11. Сауда
саттық қатынасы
12. Қала
мәдениеті
13. Шаруашылығы
14. Әлсіреуіне
себептер
Сабақты бекіту.
1. Хронологиялық
тізбе.
Сәйкестендір
1. 1227
– 1255 Өзбек хан
2. 1257
– 1266 Тохты
хан
3. 1266
– 1280 Жәнібек
хан
4. 1290
– 1312 Берке
хан
5. 1312
– 1342 Батый хан
6. 1342
- 1357 Меңгу -
Темір
2. Ой толғаныс.
« Төмендегі
оқиғалардың қайсысы Орданы әлсіреуіне күшті ықпал етті.»
- 20 жыл ішінде
таққа таласқан 20 мадан астам хан бірін – бірі өлтіріп, мемлекеті әлсіретті.
- Мамайдың
орыстардан жеңілуі Орданы мүлде әлсіретті
- Әмір Темір
бірнее рет шабуыл жасап, мемлекетті бас көтере алмастай етіп тұралатты.
3. Алтын Орданың
мемлекеттік құрылымы.
Хан
Әскері
билік
Азаматтық билік
мыңбасы,тұменбасы
уәзірлер
беклер
бек
мәліктер
басқақтар
даруғалар
.4. Сөздікпен
жұмыс.
1. Сұлтандар
–
2. Құрылтй
–
3. Диуан
–
4. Мәлік
5. Даруғалар
–
6. Басқақтар
–
7. Ноян,бек,әмір,баһадүр
–
Бағалау.
Ұйғе
тапсырма:
7 - сынып
Пәні
Дүниежүзі тарихы.
Сабақтың
тақырыбы Орта ғасырлардағы Түркия.
Сабақтың
мақсаты . Түріктердің Кіші Азияда куатты мемлекет кұруы туралы баяндап, Осман
империясының ішкі және сыртқы саясаты туралы жан-жақты әңгімелеу.
Сабақтың
түрі. Аралас сабақ
Сабақтың
әдісі. Интерактивті тақта
Сабақтың
көрнекілігі. Оқулық, суреттер, Слайд
Сабақтың
барысы 1. Ұйымдастыру
2 Ұй тапсырмасы
3 Жаңа тақырып
Жаңа тақырып: Орта ғасырлардығы Түркия.
9 ғ Сырдың орта және төменгі ағысында Оғыз
мемлекеті құрылды. Оғыздардың басым көпшілігін құраған Салжұқтар Шығыс Еуропа
мен Кіші Азияға көшіп кетуге мәжбұр болды. Салжұқтың немересі Тоғрыл бек 1040 –
1060 жылдары Кіші Азияда Салжұқ түріқтердің мемлекетін құрды. Монғолдардың
шапқыншылығынан кейін ыдырап кеткен Салжұқ мемлекетінің орнына 1299 жылы
желтоқсанда Осман мемлекеті келді. Оның негізін 1220 жылы Сырдария маңынан
қоныс аударған түріктердің басшысы Ертоғрылдың баласы Осман сұлтан (1258 –
1326 қалаған еді. 14 ғ екінші жартысында Осман империясы көрші елдерге
жорықтар ұйымдастыра бастайды. 1363 жылы сұлтан 1 Мұрад Андрионополды алды да,
өз астанасын сонда көшірді. 1 Мұрадың баласы Баязит 1360 – 1403 Балқан түбегін
бағындырады. Оған ерлігі үшін оған « Иылдырым » деғен ат беріледі. 1402 жыл ол
Әмір Темірден жеңіледі. 1453 жылы 11 Мехмед Византияны жаулап алады.
Константинопол аты Стамбұл болұп империясының астанасына айландырылды. Түрқия
Осман империясы болып жарияланады. Осман түріктері 14-17 ғ.ғ. ұлы империя
кұрды.
2. Халықтар
– өз қожаларына тәуелді болды.
3. Уәлеаят
– бей басқарды.
4. Санжақ
– жаулап алған жері.
5. Спахи
– жер иелігі
6. Вакуф
– мешіт жері.
7. Харадж
– жер салығы
8. Янычар
– әскері
9. Рая
–мал – халық
10. Үшір
– салық
11. Шейх
– діні
12. сот
істері.
13. Діні
– ислам
14. Қазы
– сот ісі
15. Лен
– уақыта жер
16. Лен
иелері – спахилер
17. Харадж,
мизия, испандже – ақшалай салық
Түркияда жазба
әдебиеттің алғашқы үлгілері 13 ғ пайда болды. Алғашқы шығармалар сопылық
сарында жасылды.
Сабақты бекіту:
1. Осман
империясындағы әлемуметтік топтар.
1.
2
3.
4.
2. Сызбаны толтыр.
Оспан империясындағы салық түрлері.
3. Тарихи оқиғаларды
жаз.
1. 1594
ж –
2. 1690
ж –
3. 1389
– 1878 –
4.
Кестені толтыр.
Түрік
жазба әдебиетінің Шығармалары
өкілдері.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
5.
Ситуациялық сұрақтар
(ауызша сұрақтарға жауап бер
1.Осман
империясы қашан құрылды.
2.Византия
империясы неліктен кұлады.
3.Түрік
жазба әдебиетінің алғашқы нұсқаларын ата.
4.Ежелғі
музықалық аспаптары қандай.
6. Кесте
«Түрік мәдениетінің дамуы»
Ғылым
мен білім Архитектура мен
өнер
Бағалау:
Ұйғе
тапсырма:
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.