Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
1 слайд
Алкандар
2 слайд
Алкандардың құрылысы
Қазіргі уақытта химиктер көптеген алкандарды табиғи көздерден бөліп алды және синтездерге белгілі. Олардың молекулаларында өздеріне таныс ковалентті С-Н байланысы және оған ұқсас көміртегі атомының sp3 –орбитальдарының қаптасуы арқылы түзілетін C-C байланыс бар.
Алкандар молекуласындағы әрбір көміртегі атомының барлық төрт валенттігі толықтай, яғни шегіне дейін сутегі және көміртегі атомдарымен қаныққан. Осыдан көмірсутектердің қаныққан немесе шекті көмірсутектер деген басқа атайлары шығады.
3 слайд
Кейбір алкандар туралы мәліметтер 1 – кестеде келтірілген. Алғашқы төрт заттың тарихи қалыптасқан атауы бар. Пентаннан бастап көмірсутектердің атаулары көбінесе грекше сан атауларынан түзілген. Барлық қаныққан көмірсутектер атауының соңына -ан деген жұрнақ жалғанады. Кестеде келтірілген мәліметтерден молекулалық массасы артуына қарай көмірсутектердің балқу және қайнау теипературалары өсетіні көрінеді. Алғашқы төрт зат (С1-С4) кәдімгі жағдайда – газдар келесі көмірсутектер (С5-С15)-сұйықтықтар, С16Н34 көмірсутегінен бастап – қатты заттар. Олардың барлығы суда ерімейді, бірақ органикалық еріткіштерде еруі мүмкін
4 слайд
Физикалық қасиеттері
Салыстырмалы молекулалық массаларының өсу ретіне қарай қайнау, балқу температуралары артады
СН4…C4Н10 – газдар
Tқайнау:
-161,6…-0,5 °C
T балқу:
-182,5…-138,3 °C
С16Н34…ары қарай қатты заттар
T қайнау:
287,5 °C
T балқу:
20 °C
С5Н12…C15Н32 –сұйықтар
T қайнау:
36,1…270,5 °C
Tбалқу:
-129,8…10 °C
5 слайд
Алкандар – көміртектің барлық атомдары дара (σ-) сигма байланыспен байланысқан жалпы формуласы мынандай көмірсутектер
Алкандар. (қаныққан көмірсутектер.
Парафиндер.)
CnH2n+2
6 слайд
Метанның гомологтық қатары
СН4 метан
С2H6 этан
C3H8 пропан
C4H10 бутан
C5H12 пентан
C6H14 гексан
C7H16 гептан
C8H18 октан
C9H20 нонан
C10H22 декан
Гомологтар – құрылысы мен қасиеті ұқсас ,бір немесе
бірнеше СH2. тобына айырмасы бар жалпы формуласы
бірдей заттар
7 слайд
Радикалдар – жұптаспаған электроны бар бөлшектер.
8 слайд
Құрылымдық:
CH3 – CH - CH2 - CH3
│
CH3
Негізгі тізбекті таңдап алу:
CH3 – CH - CH2 - CH3
│
CH3
Алкандардың
Изомериясы және номенклатурасы
9 слайд
2. Негізгі тізбектегі атомдарды нөмірлеу және радикалдың орнын анықтау
1 2 3 4
CH3 – CH - CH2 - CH3
│
CH3
Алкандардың
изомериясы және номенклатурасы
10 слайд
3. атау:
1 2 3 4
CH3 – CH - CH2 - CH3
│
CH3
2 - метилбутан
Алкандардың
изомериясы және номенклатурасы
11 слайд
Метан
алкандарға sp³-гибридтену тән;
байланыс ұзындығы С-С = 0,154 нм
орбиталдар арасындағы бұрыш= 109° 28´
.көміртегі және сутегі орбитальдарының қабысуы
+
109°28´
Метанның құрылысы
s
р
Гибридтелген орбиталь
сурет 1.
сурет2.
сурет 3.
c
c
c
c
c
c
c
0,154 нм
12 слайд
Метанның кеңістік пішіні
13 слайд
Пропан молекуласының моделі
Бутан молекуласынның моделі
14 слайд
Көміртегі атомдарының ирек тізбегі әр түрлі кеңістік пішінде бола алады. Бұл молекуладағы атомдардың химиялық байланыстардың төңірегінде біршама еркін айналуына байланысты.
15 слайд
Алкандардың құрылысы
16 слайд
Алкандардың номенклатурасы
Тетраэдр пішінді
Байланыс түсынан еркін айналады
Сигма байланысы арқылы байланысады
17 слайд
Физикалық қасиеттер молекулалардың кеңістік құрылысына да тәуелді. Мысалы, атомдары тармақталмаған құрылысты изомерлеріне қарағанда едәуір төмен температурада қайнайды. Бұған бутан мен изобутанның, қалыпты құрылысты пентан мен оның екі изомерлерінің қайнау температурасын салыстыру арқылы оңай көз жеткізе аласыңдар. Мұндай құбылысқа мынадай түсінік беруге болады. Тармақталмағна құрылысты молекулалар тармақталған құрылысты молекулаларға қарағанда біріне-бірі тығызырақ жанасады және өзара күшті әрекеттеседі.
18 слайд
Химиялық қасиеті
1. Көмірсутектер ауада көп мөлшерде жылу бөліп жанады:
CH4 + 2O2 → CO2 + 2H2O + Q
2. Көмірсутектер қатты қыздырған кезде жай заттарға ыдырайды:
CH4 → C + 2H2
4) Галогендеу реакциясы
СН4 + Сl2 → CH3Cl + HCl + Q
3) Нитрлеу :
CH4 +
НО - NO2
CH3 NO2 + H2O + Q
Орын басу реакциялары
19 слайд
Өнеркәсіпте
а) мұнай өнімдерін крекингілеу :
C16H34 → C8H18 + C8H16
2) Зертханада:
в) карбон қышқылының натрий тұздарын декарбоксилдеу
СН3СООNa + 2NaОН → СН4 ↑ + Nа2СО3
Алынуы
б) Вюрц реакциясы:
C2H5Cl + 2Na → C4H10 + 2NaCl
а) карбидті гидролиздеу:
Al4C3 +12 H2O = 3 CH4 + 4 Al(OH)3↓
20 слайд
Метанды алу
21 слайд
Отын ретінде кеңінен қолданылады, іштен жанатын двигательдердің отыны
алкандардың қолданылуы
22 слайд
Қолданылуы:
1-3 – өндірісте күйе
(1 – картрижи;
2 – резина;
3 – типографиялықбояу)
4-7 – органикалық заттар
(4 – еріткіштер;
5 – тоңазытқыштарда;
6 – метанол;
7 - ацетилен)
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
lҚазіргі уақытта химиктер көптеген алкандарды табиғи көздерден бөліп алды және синтездерге белгілі. Олардың молекулаларында өздеріне таныс ковалентті С-Н байланысы және оған ұқсас көміртегі атомының sp3 –орбитальдарының қаптасуы арқылы түзілетін C-C байланыс бар. lАлкандар молекуласындағы әрбір көміртегі атомының барлық төрт валенттігі толықтай, яғни шегіне дейін сутегі және көміртегі атомдарымен қаныққан. Осыдан көмірсутектердің қаныққан немесе шекті көмірсутектер деген басқа атайлары шығады. l
6 656 761 материал в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Николина Виктория Анатольевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Мини-курс
4 ч.
Мини-курс
4 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.