Муниципальное
бюджетное общеобразовательное учреждение «Томторская СОШ им.
Н.М.Заболоцкого»
Тиэмэтэ:
«Балыксыт
Былатыан уонна айыл5а».
(Н.Д.Неустроев
«Балыксыт» кэпсээнинэн)
аhа5ас
интегрированнай уруок.
Уруогу ыыттылар:
Харитонова Е.Г. – саха тылын уонна литературатын учуутала.
Харитонов А.В. – физкультура учуутала.
2012
сыл.
Саха
литературата 9 кылаас.
Темата:
Балыксыт Былатыан уонна айыл5а (Н.Д.Неустроев
«Балыксыт» кэпсээнинэн) – интегрированнай уруок.
Сыала:
v Кэпсээн
сурун санаатын быhаарыы;
v Бэйэ
санаатын этинэ уорэнии;
v Тыл
саппааhын
байытан уус-ураннык кэпсиир дьо5уру сайыннарыы;
v Сахалар
былыр туттар тэриллэрин билиhиннэрии;
v Ис
культуралаах буолууну олохсутуу.
Тэрилэ:
·
Суруйааччы хаартыската;
·
Суруйааччы туhунан
слайд (презентация);
·
Пластинка (Н.Неустроев «Балыксыт»);
·
Интерактивнай дуоска;
·
Уорэх кинигэтэ;
·
Сорудахтаах карточкалар;
·
Туу, хатырык отуу,тордуйа макета;
·
Суруйааччыга аналлаах кинигэ быыстапката;
·
Балык быhыылаах
фишкалар.
Уруок
хаамыыта:
1.
Тэрээhин.
(Эрдэ дуоска5а чыыhыла,
кылааска улэ уонна тиэмэ суруллар).
Дорооболорун.
Олорун. Тэтэрээппитин арыйабыт, бугунну чыыhылабытын
уонна тиэмэбитин суруйабыт.Бугунну уруокпут тиэмэтэ: Балыксыт Былатыан уонна
айыл5а (Н.Д.Неустроев «Балыксыт» кэпсээнинэн). Уруокпут сыала-соруга –
ситимнээх сананы сайыннарыы, онон элбэхтик санарыахпыт, кэпсэтиэхпит, былыргы
обугэлэрбит туттар тэриллэрин кытта билсиэхпит.
(Фишканан улэни билиhиннэрии),
кэпсээн аата «Балыксыт», онон эhиги
эмиэ бугун балыксыттар буола5ыт, тоhонон
элбэх балыгы хаптара5ыт да5аны, соччонон кыайыылаах тахса5ыт. Уруок тумугэр ким
тоhо
балыктаа5ынан сыана турар.
2.
Чинэтии.
Биhиги
Николай Денисович Неустроевы алын кылааска барбыппыт,онон бэрт кылгастык
хатылаан ааhыаххайын (о5олору кытта
тэннэ хоруй, слайд кордоруу, кинигэ быыстапкатын кытта улэ).
3.
Сурун чаас.
·
«Балыксыт» кэпсээннэ киирии.
Ким билэрий, «Балыксыт» кэпсээн хас сыллаахха суруллубутай? (1927) . Кэпсээн
хайдах са5аланарый, тугу ойуулааhынтан?(О5олор
хоруйдара,
пластинканы
истии, кинигэнэн сирдэтии). Бу куол кытыытыгар ким олороруй?
·
Суруйааччы айар улэтин уратыта.
(Неустроев айымньыларыгар киhи
характерын уратытын сырдатыы сурун миэстэни ыларын бэлиэтээhин).
Автор Былатыан о5онньор дьыл5атын айыл5а хартыынатын кытта алтыhыннаран
сэhэргиир.
·
Санаа5ын эт. Бу
этиилэргэ собулэhэ5ит дуу, суох
дуу? То5отун быhаар.
1.Балыксыт
Былатыан уйэтин тухары бу тыымпы куол кытыытыгар олорбут.
2.Манна эмээхсининиин олороллор.
3.О5онньорго куолун иччитэ хара ыт буолан
костор.
4.Балыксыт Былатыан дьонтон тэйэн тыатаа5ы
курдук ар5ах эрэ хаhынара хаалбыт,
кыыллыйбыт.
5.Кэпсээнньит анаан-минээн о5онньорго
куулэйдии, корсо кэлбит.(о5олор хоруйдара).
·
Сахалар былыр туттар тэриллэрэ . Герой
олорор сирэ, туттар мала-сала хайдах киhи
буоларын характеристикалыыр дуо? Ону билэр сыалтан биhиги
Былатыан туттар малын-салын кытта билсиэххэйин. (Тыымпы куол быhаарыыта,отуу,
туу,тордуйа - бу тэриллэр оноhуллар
методикаларын кытта билиhиннэрии,
макеттарын кордоруу, онотторуу).
·
(Интерактивнай дуоска5а таблицаны
толотторуу).
·
Тиэкиhи
кытта улэ. Герой характерын арыйарга туттуллар
уус-уран ньымалар холобурдарын кэпсээнтэн булан устуу (карточканы толоруу).
Карточканан тумук
таhаарыы.
Балыксыт
Былатыан оло5о хайда5ый?
Балыксыт Былатыан
дьыл5атын эн хайдах уларытыан этэй?
4.
Тумуктээhин.
·
Суруйааччы кэпсээнин то5о «Балыксыт
Былатыан кырдьа5ас олон хаалла» диэнинэн бутэрбэккэ, аа5ааччыны тыымпы куолгэ
иккистээн а5алла? (айымньыттан булан аахтарыы)
(о5олор хоруйдара)
·
Ба5а санаа. Олох кууhэ
тугуй? (о5олор хоруйдара)
(фишканан тумук таhаарыы,
о5олорго махтаныы).
Саhарчы
буспут бурдугу
Харыстаан тохпокко
хомуйун,
Сааhыра
барбыт дьоннору
Харыстаан толору
туhанын.
Герой
характерын
арыйарга
туттуллар
уус
– уран ньымалар
холобурдарын
тиэкистэн
булан уhул:
|
Ньыма аата
|
Холобур
|
|
Мэтириэт
|
|
|
Айыл5аны
ойуулааhын
|
|
|
Оло5о
– дьаhа5а
|
|
|
Дьиэтэ
– уота
|
|
|
Мала
– сала
|
|
|
Тыла
– оhо
|
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.