Пән:
Қазақстан тарихы
Сынып: 9
Күні:
Тақырыбы:
§1.1916
жылғы қозғалыстың басшылары
Мақсаты:
Білімділік:
Қозғалыстың
басшылары (А.Иманов, Т.Бокин, Б.Əшекеев, С.Меңдешов), 1916 ж. қазақтардың
азаттық қозғалысында жеңілуі жəне қозғалыстың тарихи маңызы тақырыптары бойынша
білім беру
Дамытушылық: Пәнге
деген қызығушылығын арттырып, ойлау,сөйлеу қабілеттерін дамыту:
Тәрбиелік: Оқушыларды
ерлікке, елін, жерін, туған отанын сүюге тәрбиелеу.
Түрі:
Аралас
Әдісі:
баяндау, талдау, сұрақ-жауап
Көрнекілігі:
карта, суреттер
Барысы:
І.
Ұйымдастыру кезеңі
Амандасу
Сыныпты
түгендеу
Оқушылардың
назарын сабаққа аудару
ІІ. Үй
тапсырмасын қорытындылау
1. Қазақстандағы
1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыс, бірінші дүниежүзілік соғыс жəне 1916 ж. 25 маусымдағы
«бұратаналарды» тыл жұмысына алу туралы Жарлық,
2. 1916
жылғы ұлт-азаттық қозғалыстың себептері, ұлт-азаттыққозғалыстың негізгі
кезеңдері, таралған аудандары, əлеуметтік негізі
ІІІ.
Жаңа сабақ
Қозғалыстың
басталуы мен басшылары. Қозғалыс туралы қазақ қоғамындағы сол кездегі
көзқарастар.
Қазақ зиялыларының әкі турлі көзқарасы болды
көтеріліске:
1 топ: Қазақ зиялылырының батыл өкілдері - Тоқаш
Бокин, Ж. Ниязбеков, Т. Рысқұлов, Ә Жангелдин, С. Меңдешев, Б, Алманов, т. б.
патша жарлығына батыл қарсы шықты және халықты қолға қару алып, қарсылық
жасауға шақырды.
2 топ: «Қазақ» газетінің төңірегіне біріккен
либерал - демократияшыл зиялылардың жетекшілері - А. Байтұрсынұлы, Ә.
Бөкейханов, М. Дулатұлы, т. б. халықты Жарлықты орындауға қарсылық көрсетпеуге шақырды.
Қарсы шыққан жағдайда қарусыз мыңдаған халық патша өкіметінің жазалау
шаралапының құрбаны болады деп есептеді.
4. Қозғалыстың Жетісу мен Торғайдағы орталығы.
Оқиғалардың барысы жөнінде айту.
Жетісуда – көтеріліс басшысы Бекболат Әшекеев,
Т. Бокин.
Верный уезінің Үлкенсаз деген жерінде 11
болыстан 5 мыңдай адам қатысты. Шілденің 17 - сі онда әскери жағдай калыптасты.
Сыдария обл. Әлие ата уезі, Мерке аймағы ошағы болды. Б. Әшекеевтің өмірімен
таныстыру. Қозғалыстың Торғай уезіндегі көтеріліске Әбдіғаппар Жанбосынов, А.
Иманов, Ә. Жангелдиндер басшылық етті. Олар көтерілісшілерді өскери тәртіпке
үйретті, Азаматтық билік орнады. Өскери кеңес жанында арнайы адамдар көтер - ді
азық - түлікпен, қару - жарақпен қамтамасыздандырып тұрды. Ұстаханаларда қылыш,
қанжар, семсер, қарулар жасалды. Көтеріліс болған жерлер: Татыр, Ақшығанақ,
Доғал - Үрпек, Күйік, Батпаққара ауданында болды.
5. Қозғалыстың жеңілу себептері, жеңілістің
зардаптары, тарихи маңызы.
1916 ж. қозғалыс жеңілу себептері:
- ұйымшылдықтың нашарлығында, бас көтерудің
бытыраңқылығында;
- шайқасушы жақтардың күшінің мүлде тең
еместігінде;
- үстем тап өкілдерінің тұрақсыздығы,
опасыздығы;
- патша өкіметінің қоныс аударып келгендердің
ауқатты
топтарынан Жетісудағы қазақ, қырғыз
көтерілісшілерін басу үшін қарулы отрядтар құрғаны да әсерін тигізді.
Зардаптары:
- Тек кедей жастары ғана алынды.
- Қазақ азматтары патшаның арзан жұмыс күшіне
айналды.
- Билік басындағыларға, бай балаларына жеңілдік
берілуі;
- Қазақ азаматтарының иығына ауыр хүк түсті.
- Ата - аналары балаларынан айрылғысы келмеді,
Халық күйзелді.
Тарихи маңызы:
1916 ж. қозғалыс 19 ғ. 30 - 40 ж. Кенесары
Қасымұлы бастаған ұлт - азаттық көтерілістен кейінгі Қазақстанның барлық
аймақтарын өамтыған букілқазақтық сипаты бар аса зар қөтеріліс болды. Оның сан
ғасырға созылған бостандық, тәуелсіздік жолындағы азаттық үшін күресіндегі алар
орны ерекше. Бұғн қазақтармен қатар қырғыздар, ұйғырлар, өзбектер қатысты. Жаңа
батырлар есімдерімен толықтырылды.
IV.Бекіту сұрағы?
1. Қозғалыстың басшылары (А.Иманов,
Т.Бокин, Б.Əшекеев, С.Меңдешов),
2. 1916 ж. қазақтардың азаттық
қозғалысында жеңілуі жəне қозғалыстың тарихи маңызы;
1916
жылғы ұлт-азаттық қозғалыс
|
Ұлт-азаттық
қозғалыстың ошақтары
|
Революциялық
ұйымдардың белсенділігі
|
Ұлт зиялыларының
көзқарастары
|
Ұлт-азаттық
қозғалыстың маңызы
|
|
|
|
|
|
V.бағалау
Үйге
тапсырма: §2
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.