Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Тема: Асылыкүл. Һандар.
Маҡсат:
белем биреү: Башҡортостандың милли тәбиғи паркы - Асылыкүл тураһында мәғлүмәт биреү; текстың йөкмәткеһен үҙләштереү һәм анализ яһарға өйрәтеү;
үҫтереүсе: уҡыусыларҙың телмәр күнекмәләрен үҫтереү, һүҙ байлығын арттырыу; “Һан. Һан төркөмсәләре” темаһы буйынса алған белемдәрен тәрәнәйтеү, системалаштырыу;
тәрбиәүи: тыуған төбәккә, матурлыҡҡа һөйөү, тәбиғәткә һаҡсыл ҡараш, уҡыусыларҙа бер –береһенә ихтирам тойғоһо, үҙ көсөнә ышаныс тәрбиәләү.
Йыһазландырыу: компьютер, мультимедиа проектор, экран, электрон дәреслек, һүҙлектәр, “Башҡортостан үҫемлектәре ” китабы, “Аманат” журналы.
Дәрес барышы.
Ойоштороу моменты.
- Һаумыһығыҙ, уҡыусылар! Бөгөнгө башҡорт теле дәресен һеҙҙең менән бергәләп үткәрәһем килә. Сөнки был мәктәптә шундай уңған, аҡыллы, башҡорт телен бик теләп, яратып уҡыған уҡыусылар бар тинеләр. Әйҙәгеҙ, танышайыҡ! Минең исемем Светлана Флүр ҡыҙы. Һеҙ, моғайын, ишеткәнегеҙ барҙыр Салауат Юлаев премияһы лауреаты Факиһа Туғыҙбаева тигән шағирәне, мин уның яҡташы, ауылдашы булам.
- Артикуляцион-фонетик күнегеү: уҡыусылар тасуири хор менән (ҡурай фонында) ҡысҡырып уҡыйҙар:
Асылыкүл буйында,
Ҡоштар һайрай муйылда.
Эштән ҡайтҡас, ҡояш батҡас,
Йәштәр сыға уйынға.
Асылыкүл, Асылыкүл,
Ҡарап торма: уйна, көл!
- Иғтибарығыҙҙы слайдҡа йүнәлтегеҙ.
- Йыр тыңлау.
- Дәрескә маҡсат ҡуйыу:
- Уҡыусылар, шулай булғас әйтегеҙ әле, бөгөн дәрестә нимә тураһында һөйләшәсәкбеҙ? Кемегеҙ беренсе әйтер? Күл тураһында. Ә ҡайҙан белдегеҙ? Эйе, исеменә ҡарап белдек. Ә исеме нисек атала һуң? Кемегеҙ тапты? Асылы. Ике һүҙҙән тора икән был һүҙ Асылы һәм күл. Тағы ла күл тураһында һеҙ нимәләр беләһегеҙ һуң? Һеҙҙең күл буйында булғанығыҙ бармы? (Уҡыусылар белгәндәрен әйтәләр) Күлдә балыҡтар йәшәй, Яр буйҙарында ҡамыштар, төрлө үләндәр үҫә. Күлдә ҡоштар йөҙә. Күлдәр түңәрәк, ҙур, бәләкәй була)
Яңы тема “Асылыкүл” тексы өҫтөндә эш. Дәфтәргә яҙыу.
-Ә хәҙер Асылыкүл тураһында тағы ла ниндәй яңы мәғлүмәттәр бар икән? Дәреслектең 152-се битен асығыҙ. Асылыкүл тексын уҡырға әҙерлек.
Һүҙлек эше: СЛАЙД (уҡытыусы уҡый башҡортсаһын, уҡыусылар – руссаһын)
Киңлеге - ширина
Тәрәнлеге – глубина
Ылыҫ – хвоя
ҡиммәтле - дорогой, богатый
ҡомартҡы - памятник природы
ыласын- сокол
әскелтем – горьковатый
һирәк – редко
ҡарағас - лиственница
ҡая -скала
-Тексты уҡытыусы уҡый.
- Үҙаллы уҡыу
- Сылбырлы уҡыу (абзацлап уҡытыу)
Текст буйынса Һорауҙарға яуап биреү:
-Асылыкүл ҡайҙа урынлашҡан? (һайланма уҡыу) СЛАЙД
Башҡортостан картаһынан табып күрһәтеү.
- Ә күлдең һыуы ниндәй? (һайланма уҡыу) Уҡыусылар, күлдең исеме ни өсөн Асылы тип аталған? Әскелтем тоҙло булғанға күрә был күлде Асылыкүл тип атағандар икән.
-Авторына иғтибар итәйек әле. Кем яҙған был тексты? Ҡайҙан алынған был текст?
“Аманат” журналынан алынған. Ә һеҙҙең был журналды күргәнегеҙ бармы һуң? (Журналды күрһәтеп китә) Журналды алдыраһығыҙмы?
-Асылыкүл буйы нимәләргә бай? (һайланма уҡыу) Ҡоштар нимә эшләйҙәр? (һайланма уҡыу) СЛАЙД
Ә элек тирә –яғында нимәләр булған? (ылыҫлы урман, ҡарағастар)
Асылыкүл буйында тағы нимәләр бар? (тауҙар, ҡаялар) СЛАЙД
Тауҙарҙа, ҡаяларҙа нимәләр бар икән? (ыласын, ҡом өйрәктәре)
-Артабан текстың йөкмәткеһен үҙләштереү йәһәтенән, тексты өлөштәргә бүлеп һөйләтеү.
-Уҡыусылар, текст нисә өлөштән тора? Дөрөҫ, өс өлөштән тора. Бына һеҙгә ярҙамға терәк схема (опорная схема). СЛАЙД Ошо схемаға таянып, һәр өлөшөн һөйләп ҡарайыҡ. Беренсе өлөшөн кем һөйләйем ти. (Һәр өлөшөн һөйләтеп сыға).
-Шулай итеп, уҡыусылар Асылыкүл тураһында тағы ла ниндәй яңылыҡ белдек беҙ? Текста тағы уны нисек атағандар? Кем тапты? (Асылыкүл – ҡиммәтле тәбиғәт ҡомартҡыһы ул). Ә ни өсөн күлде ҡиммәтле тәбиғәт ҡомартҡыһы тип йөрөтәләр? (памятником природы) Әйҙәгеҙ әле, памятник һүҙенең икенсе тәржемәһе (переводы) нисек атала? Һәйкәл. Баш ҡалабыҙ Өфөлә ниндәй һәйкәлдәр бар? СЛАЙД (һәйкәлдәр һүрәте) Башҡортостандың тәбиғәте иҫ киткес бай .Шуға ла беҙҙең Башҡортостанда тәбиғи һәйкәлдәр ҙә бар икән. Әйҙәгеҙ, улар тураһында ла ҡысҡырып уҡып китәйек. СЛАЙД Башҡортостанда ике милли парк бар: “Башҡортостан” һәм “Асылыкүл”. “Башҡортостан” 1986 йылда иғлан ителгән, ә “Асылыкүл” - 1993 йылда. Шулай уҡ тәбиғи парк та бар. Ул – Ҡандракүл.
Шулай итеп, Асылыкүл – Башҡортостанда иң ҙур күлдәрҙең береһе. Ул башҡорт халҡының милли байлығы.. Ошо байлыҡты ни эшләргә кәрәк? Эйе, дөрөҫ, һаҡларға кәрәк. СЛАЙД
- Әйҙәгеҙ , уҡыусылар матур итеп дәфтәрҙәрегеҙгә ошо һөйләмдәрҙе яҙып ҡуйығыҙ. (Мәғлүмәтте дәфтәрҙәргә яҙыу)
Күл буйындағы үҫемлектәрҙе,балыҡтарҙы һәм ҡоштарҙы ла табып китәйек. Слайдта: меңьяпраҡ, суртан, аҡҡош, һары мәтрүшкә, юл япрағы, андыҙ тамыры, алабуға, табан балыҡ, кесерткән, сазан, дегәнәк, аҡсарлаҡ, ҡыр ҡаҙҙары. Үҫемлектәр: Балыҡтар; Ҡоштар.
Физкультминутка
- Уҡыусылар, әйҙәгеҙ тексты уҡып, аҫтына һыҙылған һүҙҙәр ниндәй һүҙ төркөмөнә ҡарағанын ҡабатлап китәйек.( Какая часть речи?)
- Һан (имя числительное)
- Ниндәй һан төркөмсәләренә ҡарай? Какие разряды числительных. Быны белер өсөн парталарҙа ятҡан карточкалар ярҙам итер.(ике парк – төп һаны(количественные числительное); 1986, 1993 йыл –рәт һаны-порядковое числительное)
- Ә быйыл нисәнсе йыл? (2012 йыл, бөгөн ниндәй көн) 1-се март, яҙҙың беренсе көнө- Мин һеҙҙе ошо көн менән тәбрик итәм.
- “Күлдән балыҡ тотоу” (балыҡ артына мәҡәлдәр яҙылған. Мәҡәлдәрҙән һандарҙы табыу)
- “Ребустар сисеү” “Кем тиҙерәк?” 6н. 5ек, К3, 100ә,40а.
Йомғаҡлау.
Шулай итеп, бөгөн башҡорт теле дәресендә нимә тураһында һөйләштек? Тәбиғәтте һаҡлау өсөн нимәләр эшләр инегеҙ? Бергәләп уҡыйыҡ әле. “Балыҡҡа –һыу, ҡошҡа – һауа, йәнлеккә – урман, дала, тау кәрәк. Ә кешегә – тыуған ил кәрәк.” (М.Пришвин)
Баһалау. Уҡыусылар, бик әүҙем ҡатнаштығыҙ, тырышып эшләнегеҙ. Барығыҙға ла ҙур рәхмәт. Бөтәгеҙгә лә бишле билдәһе ҡуям. Тыуған Башҡортостаныбыҙҙы яратайыҡ, үҙ телебеҙ -башҡорт телендә кинәнеп, рәхәтләнеп һөйләшәйек.
Өйгә эш. “Асылыкүл” тексын уҡып, һөйләргә, һандарҙы табып, төркөмсәләрен билдәләгеҙ. Асылыкүл тураһында бик күп мәғлүмәттәр, легендалар бар. Һеҙ бәлки уларҙы табып, киләһе дәрескә алып килерһегеҙ.
-
6 660 710 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Мустафина Зиля Равиловна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс повышения квалификации
72/180 ч.
Курс профессиональной переподготовки
600 ч.
Мини-курс
4 ч.
Мини-курс
6 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.