Урок по географии на тему "Гидросфера туралы ұғым. Дүние жүзілік су айналымы.

Батыс Қазақстан облысы, Орал қаласы,

№41 жаратылыстану-математика бағытындағы мектеп-лицейі

Ажгалиев Нурлан Шайдоллиевич -география пәнінің мұғалімі

Гидросфера туралы ұғым. Дүние жүзілік су айналымы.

Сабақтың тақырыбы: Гидросфера туралы ұғым. Дүние жүзілік су айналымы.

Сабақтың мақсаты:- білімділік: Оқушыларға «гидросфера» туралы ұғым беру. Дүние жүзілік су айналымы және оның маңызы жайлы оқушылардың білімдерін кеңейту және тереңдету. Литосфера ,атмосфера,гидросфераның байланыстары жайлы алғашқы мәліметтер беру.

-дамытушылық: Ойларын жинақтай білуге,өз бетімен еңбектену іскеліктерін,ойлау қабілеттерін картамен жұмыс істеу бағдарларын дамыту.

-тәрбиелілік: Жолдастарына көмек беру, пәнге қызығушылығын арттыру,тапқырлыққа белсенділікке табандылыққа табиғи ортаны аялай білуге, экологиялық саналылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың көрнекілігі: Дүние жүзінің физикалық картсы,глобус, атлас, электронды оқулық,суреттер,интерактивті тақта.

Сабақтың барысы: І-Ұйымдастыру бөлімі.

ІІ-Үй тапсырмасын тексеру. (бес тапсырма)

ІІІ-Жаңа тақырыпты түсіндіру.

ІV-Бекіту.

V-Қорытынды.(кесте арқылы)

VІ-Үйге тапсырма.

VІІ-Бағалау.

І-Ұйыдастыру бөлімі.

ІІ-Үй тапсырмасын тексеру.

Нашар оқитын оқушыларға жеке жұмыс. Карточкаларды үйлестіру.(5)

Сойлемді толықтыр.

1.Жер шарын жан-жағынан атмосфера деп аталтын ауа қабығы қоршап жатыр.

2.Атмрсфера қабаттары: тропосфера, стратосфера, атмосфераның жоғарғы қабаттары.

3.Ауаның жер бетіне түсірген салмағы атмосфералық қысым немесе ауа қысымы деп аталады.

4. Адам 4000м (40 км)биіктікке көтерілгенде қан тамырлары жарылып, мұрнынан қан кетеді, есінен танады.

1-тапсырма.

Ауаның құрамындағы пайыздық үлесіне қарай газдардың диаграммаға атауларын жаз.

2-тапсырма. Бұл қандай газ?

Тыныс алуға,жануға қатысатын,тіршілік үшін маңызыды газ

Оттегі

Өсімдіктердің минералдық қорегі болып табылатын газ

Азот

Жерді жылытуға қатысатын газ

Көмір қышқыл газы

3-тапсырма. Сызбаны толтыр.

4-тапсырма. Тест:

1. Атмосферадағы оттегінің проценттік (%) құрамы: А) 78 % В) 21%С) 0,03 %

2. Майда мұз кристалдарынан тұратын бұлттар: А) шарбы бұлтВ) будақ бұлтС) қабат бұлт

3.Табиғат құбылыстары болатын ауа қабаты: А) биосфераВ) атмосфераС) тропосфера

4.Озон қабатының бұзылуы, климаттың өзгеруі-бұл: А) экологиялық проблема В) шикізат проблемасы С) азық-түлік проблемасы

5. 1м3 ауа құрамындағы су буының мөлшері. Ол граммен көрсетіледі. А) салыстырмалы биіктік В) абсолюттік ылғалдылық С) салыстырмалы ылғалдылық

6. Ауаның көбі қай қабатта? А) тропосфера В) озон С) стратосфера

7.Ауаның жер бетіне жақын қабатындағы булар су тамшыларына айналғанда А) қысым

В) тұман С) бұлт

8. Аспанды бұлттың торлау дәрежесін А) бұлттылық В) тұман С) конденсация

9. 2 км биіктікке дейін түзелетін ........ бұлт аспанды түгелдей торлап алады да, одан ұзаққа созылатын ақ жауын жауады. А) шарбы В) будақ С) қабат

10.Ылғалдылықты өлшейтін құрал: А) барометр В) гигрометр С) спидометр

ІІІ-Жаңа тақырып.

Жаңа тақырыпты жұмбақ арқылы ашу.

Тұлпар емес – тулайды,

Тоғай емес – шулайды.(су)

Бесігі – бұлт

Бейіті – жер (жаңбыр)

Жүгіреді, аяндайды

Еш жерге аялдамайды( өзен)

§38 Гидросфера туралы ұғым. Дүние жүзілік су айналымы.

Жоспар:

1) Гидросфера туралы ұғым.

2) Дүние жүзілік су айналымы.

Гидросфера-«гидро»-су, «сфера»-шар деген мағынаны білдіреді.

1) Гидросфераның құрамына:атмосфералық жауын–шашын, мұхит, өзен, көл, мұздық,жер асты суы,теңіз,батпақ)

Гидросферадағы барлық судың мөлшері-1,6 млрд км3.

Тұщы су-2,5%

Тұзды су-97,5℅.

Судың төрт қасиеті бар:1)Құрлыққа қарағанда жылуды су баяу жинайды,соған орай жылуды баяу береді. Осыған байланысты қыс мезгілінде-мұхиттар құрлыққа жылу береді,ал жаз мезгілінде-салқын әкеледі.

2)Су көптеген заттарды ерітеді. (оқушылар мысал келтіреді)

1) Су ағыны жер бедерін өзгертеді.(мысалы өзен ағыны)

2) Су-тірі ағзалардың құрам бөлігі. Мысалы-Өсімдіктер массасының-80-99%, жануарлар массасының-75%. Адам ағзасында-65%

Жердегі тіршілікке себепші су болып табылады. Ең алғаш суда ең алғашқы тіршілік –бактерия суда пайда болды.

Дүние жүзілік су айналымы дегеніміз-судың мұхиттан құрлыққа және құрлықтан мұхитқа үздіксіз ауысу процесін айтамыз.

Антуан де Сент –Экзюпери:“Су! Сенің не дәмің жоқ, не түсің жоқ, не иісің жоқ, сені сипаттау мүмкін емес, сенің қанадай екеніңді білместен, сенімен шөл қандырады! Сені өмір сүруге қажетті деуге болмайды, өйткені сен өзің өмірсің. Сен - әлемдегі ең басты байлықсың”

ІV.Жаңа сабақты бекіту. «иә», «жоқ»

1. Гидросфера ауа қабығы

2. Су жер шарының 71% алып жатыр

3. Тұщы су судың 2,5% құрайды

4.Азот гидросфераның құрамы

5.Табиғаттағы су айналымы: үлкен және кіші болып бөлінеді.

V-Қорытынды

Білемін	Білдім	Нені түсінбедім	Білгім келеді.

V І-Үй тапсырмасы:

1. §38 оқу

2. Эссе «Гидросфераның адамзат үшін маңызы» (4-5сөйлем)

3. Су туралы мақал-мәтел және жұмбақ жазу.

VІІ-Бағалау

Скачать материал

Скачать материал "Урок по географии на тему "Гидросфера туралы ұғым. Дүние жүзілік су айналымы."

Как учитель может зарабатывать на Инфоуроке?

Краткое описание документа:

1. Жердегі су. Күн жүйесі планеталардың ішінде тек Жерде ғана су сұйық күйде таралған. Мәселен Шолпанда су тек қана газ күйінде, ал Марста тек қана мұз түрінде кездеседі екен.Жер бетіндегі су гидросфераны құрайды. Оған мұхиттар мен теңіздер, көлдер мен өзендер, бөгендер мен мұздықтар, жер асты сулары мен атмосферадағы ылғал жатады.Гидросферадағы барлық судың мөлшері шамамен 1. 6млрд км 3. Оның 96. 5%- ы мұхиттар мен теңіздердегі тұзды су; 1. 7%- ы мұздықтар мен тұрақты қарлар; 1. 7%- ы жер асты сулары; 0. 06%- ы өзен, көл, батпақ, атмосферадағы су болып табылады. Тұщы судың үлесіне 2. 5%- ы тиеді.Тұщы су барлық тіршіліктің негізі. Оны адам баласы өнеркәсіпте, ауыл шаруашылығында, күнделікті тұрмыста пайдаланады. Жер бетіндегі тіршілік үшін гидросфераның маңызы өте зор. Су қабығы қоршап жатқандықтан, біздің планетамыздың климаты адам тіршілігіне қолайлы.Табиғатта су баяу жылынып, баяу суынады. Мұхиттар мен теңіздердің суы жаз бойы күн сәулесінен мол жылу жинайды да, қыста планетамыздың ауасын жылытады.2. Табиғаттағы су айналымы. Кіші және үлкен су айналымдары. Күн сәулесінің әсерінен мұхиттар мен теңіздер бетінен жыл сайын 450 мың км3 мөлшерінде су буланады. Жоғары көтерілген су булары салқындап бұлт түзеді. Оларды жел бір жерден екінші жерге айдап алып барады. Бұлттардан мұхитқа да, құрлыққа да жауын - шашын жауады. Мұхит бетінен буланған судың бір бөлігі оған қайта қосылады. Мұны кіші су айналымы дейді.Құрлық бетіне жауған жауын - шашынның бір бөлігі буға айналып, қайтадан атмосфераға көтеріледі, ал екінші бір бөлігі өзенге, көлге барып қосылады, жерге сіңеді, сол сияқты мұздықтарды да қалыңдата түседі. Үлкенді - кішілі көптеген өзендер құрлық бетімен ағып барып мұхитқа құяды. Жерге сіңген су да жер астымен ағып, мұхитқа қосылады. Мұны үлкен су айналымы дейді.Сөйтіп мұхиттардағы, атмосферадағы, өзендердегі, көлдердегі, мұздықтардағы, жер астындағы сулар үнемі айналымда болып тұрады.Сонымен қатар жанартау атқылаудың нәтижесінде гидросферадағы су мөлшері үнемі артады. 4млрд жыл бұрын жер бетіндегі судың көлемі қазіргіден 70 есе аз еді. Ал болашақта судың көлемі көбеюге тиісті, өйткені мантияда 20 млрд км3 су бар. Ол қазіргі гидросферадағы судан әлденеше көп.Сонымен, судың мұхиттан құрлыққа және құрлықтан мұхитқа үздіксіз ауысу процесін дүниежүзілік су айналымы деп атайды.

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 665 052 материала в базе

Найти материалы

Скачать материал

Другие материалы

docx

Рабочая программа 10 класс ФГОС

Учебник: «География (базовый уровень)», Максаковский В.П.

30.12.2020
173
0

«География (базовый уровень)», Максаковский В.П.

docx

Рабочая программа 5-9 класс ФГОС

Учебник: «География. Введение в географию (изд. "Русское слово")», Домогацких Е.М., Введенский Э.Л. и др.

30.12.2020
265
0

docx

Рабочая программа 10-11 класс БУП 2004

Учебник: «География (базовый уровень)», Максаковский В.П.

30.12.2020
257
0

docx

Мастер-класс по географии "«Интерактивные технологии обучения на уроках географии как средство формирования познавательного интереса учащихся»

14.12.2020
990
51

docx

Переводной экзамен по географии для 7 класса

06.11.2020
5129
35

pptx

Презентация по естествознанию на тему "Как человек изменил Землю"

24.10.2020
208
1

pptx

Презентация по географии "Состав и строение гидросферы"

17.10.2020
1701
107

docx

Открытый урок "ОРМАНДЫ ДАЛА ЖӘНЕ ДАЛА ЗОНАЛАРЫ "

24.08.2020
246
0

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

Скачать материал
- 17.05.2020 381
- DOCX 22.3 кбайт
- Оцените материал:
Настоящий материал опубликован пользователем Чиченкова Татьяна Викторовна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Автор материала

Чиченкова Татьяна Викторовна
- На сайте: 3 года и 4 месяца
- Подписчики: 0
- Всего просмотров: 85926
- Всего материалов: 230