Инфоурок Другое КонспектыУрок казахского языка в 9 классе на тему " Домбыра.Көмекші есімдер"

Урок казахского языка в 9 классе на тему " Домбыра.Көмекші есімдер"

Скачать материал

Сабақтың тақырыбы: Домбыра.Көмекші есімдер.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:Қазақ халқының арасында кең тараған аспабы  туралы мәлімет беру және көмекші есімдерді қайталау.

Дамытушылық:Ой-өрістерін,ауызекі сөйлеу дағдысын жетілдіру, оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Домбыра қазақ үшін көне асыл зат болғанын оқушыларға жеткізу және оны қадір тұтуға баулу.

 

Сабақтың түрі: Жаңа тақырыпты меңгеру аралас сабақ.

Сабақтың формасы: жеке-жеке,топпен.

Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, әңгімелеу,түсіндіру және интерактивті тақтаны қолдану.

Сабақтың көрнекілігі: Жаңа сөздер, ақпаратты технология

                                                                                                           

Сабақтың барысы:

 

1.Ұйымдастыру кезеңі: амандасу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

-Шоканның шын аты ? Мухаммедханафия

Кабанбайдың шын аты?  Ерасыл 

-Абаидың шын  аты? Ибрахим

-Тунғыш Казакстанның  гарышкері?   Т Аубакиров 

-Казакстаннын тунғыш әншісі? Ә.Қаушаубаев

-Қазақ кино студиясы кімнің атында? Ш.Айманов

-Турксиб суретінің авторы?   Ә.Қастеев

-Тұнғыш суретші?  Ә.Қастеев

-Тұнғыш журналистер?  Е.Абылайханов

                                              Д.Сұлтнғазин

-«Азия кітібанің» авторы? О.Сулейменов

-«Ұлы кітабінің» автор?  Әл-Фараби

-Құрманғазының шәкірті? Д.Нурпейсова

-Ғылыми академияның тұнғыш президенті? Қ.Сәтбаев

-Ұлы жүздін биі?  Төле би

-Абылай кім?   Хан

Жазушы батыр? Б.Момышұлы

-Ұлы Отан соғысының батыр қыздары? Әлия,Мәншүк

-Ұлы Отан соғысының ұшқышы? Т.Бегельдинов

-Екінші Аристотель?  Әл-Фараби

Қазақ,қырғыз халықтарын зерттеген ғалым? Ш.Уалиханов

-Күнпарақ неше күннен тұрады?  365 күн

-Наурыз мейрамының ең басты тағамы? Наурыз көже

Сидней олимпиадасының чемпионы? Б.Сатарханов

Ж.Жабаев өмір сүрген жыл? 1846-1945

Бейнелеу өнерінің негізгі салушысы кім?  Ә.Кастеев

2.Үй жұмысын тексеру. Үйге берілген тапсырмасын тексеру.

Үйге берілген тапсырма

1. Бата.Батаны кімдер береді.

2.Батаның түрлері.

 

3.Жаңа сабақ:Дәптерлерімізді ашып ,бүгінгі күнді жазып алайық.

Ал оқушылар сабағымызды бастамас бұрын сіздерге жақсы көңіл күй тілеймін.

Жаңа сабағымыздың тақырыбын сөзжұмбақ арқылы ашайық.

                                 1

                                2

Д

и

н

а

 

 

3

О

т

а

н

р

ә

М

і

з

 

 

 

Б

о

к

с

ш

ы

4

ұ

л

Ы

5

             6

п

Р

е

з

и

д

е

н

т

                               7

А

с

т

а

н

а

 

 

Сөзжұмбақ сұрақтары:

1.Құрманғазы домбырасын кімге сыйлады? (Дина)

2.Атамекен сөзінің синонимі-  (Отан)

3.4 маусымда қандай мереке тойланады? (Рәміздер)

4.Жақсылық Үшкемпіров кім? (Боксшы)

5.Абай Құнанбаев қандай ақын? (Ұлы)

6. 1 желтоқсанда қандай мереке аталып өтті? (президент)

7.Жас қала? (Астана)

 

Міне оқушылар бүгінгі сабағымыздың тақырыбы қандай болды? Иә, Домбыра.

 

Сабақтың мақсаттары:слайд

 

4.Дәптермен жұмыс: Дәптерлерімізге сабақтың тақырыбы «Домбыра» және грамматикалық тақырыбымыз көмекші есімдер.

 

5.Грамматиканы қайталау:Алдымен көмекші есімдерді қайталап алайық.

Слайд.

Көмекші есімдер тіркескен сөз ілік септігінде тұрады.

Көмекші есімдер: іші,сырты,үсті,асты,алды,арты,жаны,қасы,маңайы.

Көмекші есімдер: ілік септіктегі сөзбен тіркесіп,орын жайды білдіреді.

Мысалы:Үйдің іші жарық еді.Үйдің сырты көк түске боялды.Үйдің асты кең қойма еді.Үйдің алды түрлі ағаштар өскен бау болатын. 

Енді жаңа сабағымыздың тақырыбына көшейік.

 

6.Мұғалімнің кіріспесі:Домбыра –қазақ халқының арасында кең тараған аспап түрі. Домбыраның түрлері көп.Домбыра ата-бабамыздан қалған мұра.Оны қазақ әрқашан құрметтеп, қымбат зат ретінде сақтаған.

 

7.Жаңа сөздермен танысып шығайық.Дәптерлерімізге жаңа сөздерді жазып аламыз.

Қос ішекті- двухструнный

Тиек-деревянная подставка под струны

Қарағай- сосна

Аймақ-територия

Самырсын-кедр

Пернелер-струны

Сезім-чувства

А. Аударамыз

Б.тән дыбыстарын табу.

В.сөйлем құрастырамыз. Жақсы сөйлемді тақтаға жазамыз.

 

8.Осы жаңа сөздерді қолдана отыра мәтінді аударамыз.

Мәтінмен жұмыс.Мәтінді оқушылар тізбектеп оқиды,аударады.

 

Мәтін-«Қасиетті домбыра»

Қазақ халқының ең кең тараған аспабы және қос ішекті аспабы-домбыра. Қазақ өзінің тарихын , өмірін ,сезімін  домбыра арқылы жеткізген. Домбыраның шанақ, мойын, тиек, ішек бөліктері болады. Домбыраны қарағай, шырша, самырсын ағаштан жасайды. Ал домбыраның ішегін, пернесін қойдың ішегінен жасаған.Домбыраны әрбір қазақ тарта біледі. Домбырамен күй тартуға ,не  әнді сүйемелдеуге болады.

Домбыра –әрбір қазақ үйінің қымбатты заты. Домбыра екі түрге бөлінеді:Батыстық және шығыстық.

Ең бірінші домбырашылар  ансамбілі 1934 жылы құрылған. Домбыра ата-бабамыздан қалған мұра.

 

1.Аударамыз.

2.Сұрақ-жауап құрастырамыз.

3.Синоним болатын сөздерді теріп жазамыз.

Ертеден-бұрынан

Сезімін-көнілін

Күнделікті өмірде-күн сайын

Тарту-шерту,ойнау

 

9.слайд-домбыра түрлері.

 

10.Екінші бағанадағы қосымшаларды дұрыс пайдаланып,сөйлем құрастырындар.

(Слайд)

Домбра                           -та                  күй орындады.

Қобыз                             -да                  сазды әуен ойнап берді.

Баян                                -мен               ойнап берді.

Сыбызғы                        -пен                өз туындысын тартты.

Скрипка                         -бен                 әнді сүймеледі.

11.Берілген сұраққа жауап бер:

1.Домбыраны қандай ағаштардан жасайды? (самырсын,шырша,қарағай)

2.Музакалық шағарманы орындау үшін не керек? (Аспаптар)

3.Жақсы музыкант болу үшін не істеу керек? (шыдамдылық,еңбекқорлық,дарындылық)

12.Көп нүктенің орнына тиісті жалғауларды қойып жаз.Көмекші есімдерді тап.

Слайд.

Қала...іші                                              Аялдама....арты

Ауыл...сырты                                       Төсек....жаны

Көпір..асты                                           Базар...маңайы

Аялдама...алды                                    Орман...жаны

13.Сөйлемді оқындар.Көмекші есімдер болса оларды тіркесіп тұрған сөзбен бірге жазындар.

1.Ауылдың сыртында өзен гүрілдей ағып жатыр.2.Өнер сайысы осы аптада аяқталды.3.Өнер адамдарының жанында әрдайым халық көп болады.

14.Өленде көмекші есімдерді теріп жаз:

Слайд.

Домбыра.

Домбыра екі ішекті,тоғыз перне,

Жарасар күйді тартып,айтсаң терме.

Домбыра іші қуыс,сырты тақтай,

Бірақ та сөйлемейді қолым қақпай.

15.Қортынды:Тест сұрақтарымен көмекші есімдерді қортындылаймыз.

16.Үй тапсырмасы: Көмекші есімдер, 47 бет 1.5- жаттығу.            

17.Бағалау:

 

 

 

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Урок казахского языка в 9 классе на тему " Домбыра.Көмекші есімдер""

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 2 месяца

Садовод

Получите профессию

Секретарь-администратор

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Краткое описание документа:

Сабақтың тақырыбы: Домбыра.Көмекші есімдер.Сабақтың мақсаты:Білімділік:Қазақ халқының арасында кең тараған аспабы туралы мәлімет беру және көмекші есімдерді қайталау.Дамытушылық:Ой-өрістерін,ауызекі сөйлеу дағдысын жетілдіру, оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту.Тәрбиелік: Домбыра қазақ үшін көне асыл зат болғанын оқушыларға жеткізу және оны қадір тұтуға баулу.Сабақты жаңа тақырыпты меңгеру аралас сабақ ретінде жүргіздім.Сабақтың формасы: жеке-жеке,топпен, әдісі: Сұрақ-жауап, әңгімелеу,түсіндіру және интерактивті тақтаны қолдану. Оқушылар берілген сұраққа жауап берді:1.Домбыраны қандай ағаштардан жасайды? (самырсын,шырша,қарағай)2.Музакалық шағарманы орындау үшін не керек? (Аспаптар)3.Жақсы музыкант болу үшін не істеу керек? (шыдамдылық,еңбекқорлық,дарындылық) Қазақ халқының ең кең тараған аспабы және қос ішекті аспабы-домбыра жайында мағлұмат алды. Қазақ өзінің тарихын , өмірін ,сезімін домбыра арқылы жеткізген. Домбыраның шанақ, мойын, тиек, ішек бөліктері болады. Домбыраны қарағай, шырша, самырсын ағаштан жасайды. Ал домбыраның ішегін, пернесін қойдың ішегінен жасаған.Домбыраны әрбір қазақ тарта біледі. Домбырамен күй тартуға ,не әнді сүйемелдеуге болады.

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 625 855 материалов в базе

Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 09.02.2020 281
    • DOCX 21 кбайт
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Гущина Марина Сергеевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    Гущина Марина Сергеевна
    Гущина Марина Сергеевна
    • На сайте: 3 года и 3 месяца
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 75521
    • Всего материалов: 234

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Фитнес-тренер

Фитнес-тренер

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс повышения квалификации

Специалист в области охраны труда

72/180 ч.

от 1750 руб. от 1050 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 42 человека из 21 региона

Курс профессиональной переподготовки

Организация деятельности библиотекаря в профессиональном образовании

Библиотекарь

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 281 человек из 66 регионов

Курс профессиональной переподготовки

Библиотечно-библиографические и информационные знания в педагогическом процессе

Педагог-библиотекарь

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 457 человек из 66 регионов

Мини-курс

Интерактивные материалы на печатной основе

4 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 44 человека из 22 регионов

Мини-курс

Психоаналитический подход: изучение определенных аспектов психологии личности

4 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Эффективное создание и продвижение школьной газеты

3 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе