- 03.10.2020
- 622
- 10
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Қазіргі зерттеулерде техника ғасырының орнына АДАМ ғасыры орын алып келе жатқаны туралы тенденция байқалады. Адамның адам болып қалыптасуында ауқымды орын алатын білім саласы да өзінің мазмұнын қайта қарап, саналықпен ой елегінен өткенді талап етеді. Бүгінде білім саласында басты тұлға адам болып табылады, демек процес субъектілері - оқушы мен мұғалім.
Сол себепті қазіргі кезде «Топтық жұмысты ұйымдастыру арқылыоқушылардың белсенділігін қалыптастыру» өзекті тақырып болып отыр.Бұл тақырыптың мынада: топтық жұмысты ұйымдастыру арқылы оқушылар бірін біріне қолдау көрсетеді,оқушыларға тақырып бойынша өз ойларын білдіруіне көмектеседі,мұғалімдерге оқушылардың қандай деңгейде екендіктерін түсінуге көмектеседі.
Оқушылардың топта жұмыс жасау дағдысын қалыптастыру; топтық жұмысты ұйымдастыра отырып, сабақта белсенділігн қалыптастыра отырып, оқушыларды әлеуметтік ортаға бейімдеу.
Дәстүрлі сыныпта мұғалімнің статусы жоғары, өйткені ол білімді үйлестіруші. Ал бірлескен оқу ортасында оқушылар әлеуметтік және эмоционалдық тқрғыдан да дами түседі, өйткені олартүрлі көзқарастарды тыңдап, өз идеяларын айтуға және қорғауға мәжбүр болады. Мұндайда оқушылар сарапшылардың немесе мәтін аясында шектеліп қалмай, өздернінің ерекше тұжырымдамалық түсініктерінқұруды бастайды. Осылайша бірлескен оқу жағдайында олар құрбы-құрдастарымен қарым-қатынас жасауға, идеяларды ұсынуға және қорғауға, әртүрлі ұстанымдармен алмасуға, басқа тұжырымдамаларға күмәнмен қарауға және жұмысқа белсенді қатысуға мүмкіндік алады(Smith and MacGregor,1992).
Бұл, өз кезегінде оқушыларды өздерінің оқуларына белсенді қатысуға итермелейді. Оқушыларды алынған ақпаратты ойластыруға және талқылауға, өзгелердің пікірлерін түсінуге немесе теріске шығаруға ынталандырған жағдайда топтық жұмыс тиімді болады.
Фактілер бұл үдеріс кезең-кезеңмен өтетінін растап отыр. Айталық, бастапқы кезеңдегі топтық жұмыс әлеуметтік өзара әрекеттестік дағдыларын дамытуы қажет, содан кейін оқушылардың арасында қарым-қатынас біршама орнаған соң, мұғалімдер олардың тиімді қарым-қатынас жасау және мәселелерді шешу дағдыларын дамыта алады .
Оқушылар оқу үдерісіне белсенді қатысқанда тиімділікпен оқиды. Зерттеушілер оқитын пәніне қарамастан, басқа оқу нысанында ұсынылған ақпараттан гөрі, шағын топтарда жұмыс істейтін оқушылар, әдетте, оқытатын нәрсе туралы көбірек біліп, соның нәтижесінде алаған білімін ұзақ сақтайтындығы дәлелденіп отыр. Сонымен қатар бірлескен топтарда жұмыс істейтін оқушылардың өзінің сыныптарына анағұрлым көңілі толатын сияқты болып көрінеді.(Дереккөздер:Beckman,1990; Chickering and Gamson, 1991; Collier, 1980; Googsell, Maher, Tinto, and Associates, 1992;Johson, and Smith,1991;Slavin,1980,1983)
Ынтымақтастық – өзара іс-әрекет жасау философиясы, ал бірлескен жұмыссоңғы нәтижеге немесе мақсатқа жетуге ықпал етуге бағытталған өзара әрекеттің құрылымы болып табылады. Ынтымақтастық оқу (collaborative learning) – оқыту мен білім берудің тәсілі. Ағылшын тілінен аударғанда «collaborative» сөзі бірге, ортақ, біріккен, бірлескен деген мығынаны береді. Ынтымақтастық оқудың негізгі белгісі оқушылар тобының берілген тапсырманы орындауда немесе қандай да бір мәселені шешуде бірлесіп жұмыс жасауы болып табылады. Үдеріске қатысушылар топтық жұмыс арқылы бір-бірімен достық қарым-қатынаста бірігіп іздену, талдау және сыни ойлау және ой бөлісу арқылы білім алады. Ынтымақтастық оқудың алғышарты топ мүшелерінің ынтымақтастығы арқылы ортақ бір шешімге, келісімге (consensus) жетуге негізделген.
Педагогикада ынтымақтастық оқу тәсілдерінің саны жеткілікті, бірақ та бірлескен оқу үдерісінің негізгі сипаттамалары мынадай:
1. Оқу оқушылар ақпаратты игеретін және өздері игерген мәліметті бұған дейін меңгерген білімдерімен байланыстыратын белсенді үдеріс болып табылады.
2. Оқу тапсырмаларды орындау үшін механикалық есте сақтау мен қайталау емес, құрдастардың белсенді қатысып, ақпараттарды өңдеуі және қорытуын талап етеді.
3. Қатысушылар әр адамдардың көзқарасымен танысудан пайда алады
4. Оқу оқушылардың әңгімелесу кезіндегі әлеуметтік ортасы жағдайында жетіледі. Осы зияткерлік жаттығу кезінде оқушылар ой-пайымдарының негізін құрып, мәнін ұғады.
5. Оқудың ынтымақтастық ортасында оқушылар әлеуметтік және эмоционалдық тұрғыдан да дами түседі, өйткені олар түрлі көзқарастарды тыңдап, өз идеяларын айтуға және қорғауға мәжбүр болады. Мұндайда оқушылар сарапшылардың немесе мәтін аясында шектеліп қалмай, өздерінің ерекше тұжырымдамалық түсініктерін құруды бастайды. Осылайша ынтымақтастық оқу жағдайында оқушылар құрбы-құрдастарымен қарым-қатынас жасауға, идеяларды ұсынуға және қорғауға, әртүрлі ұстанымдармен алмасуға, басқа тұжырымдамаларға күмәнмен қарауға және оған белсенді қатысуға мүмкіндік алады.
Топтық жұмыс барысында келісілген нәтижеге жету үшін күш жігерін жұмсайтын және Мерсер (2000) сипаттағандай , білімді бірлесіп алуда немесе «пікір алмасу» барысында тең құқылы серіктестер болып табылады, сыныптастарының пікірлерін тыңдап, өзгелердің де пікірін тыңдай білуіне жағдай жасаймыз.Осыған дейін мұғалімдер оқушыларға білімді үйретіп, оқу оқушыларға қатыстыоқуды сырттқы фактор ретінде қарастырылады,ал топтық жұмыста оқу «ішкі» немесе тұлғалық аспектісіне бағытталған(МАН, 25-бет). Ендігі ойым келешекте осы әдісті қолға алып, әр сабағымда пайдаланамын деген ойдамын. Тәжірибе барысында өткізген сабақтарымда оқушымның бойында сәл де болса өзгерістің бары байқалды.Мұғалім оқушының сабақта белсенділігін қалыптастырғысы келсе, оқушылармен оқушылармен топтық жұмысты ұйымдастыру арқылы, бірлескен зерттеу барысында іске асыра алады.
Білім беру және білім алудағы өзгерістер мұғалім мен оқушылар арасындағы ынтымақтастықты дамытуға ықпал етеді. Сондықтан өзімнің осы модуль төңірегінде жинаған теориялық білімімді тәжірибеде іске асыруға және оның қаншалықты оң нәтиже беретіндігін бақылау мақсатында зерттеу жұмысымды бастадым. Тәжірибе барысында топтық жұмысты ұйымдастыру арқылы оқушылардың белсенділігін қалыптастыру мақсатында 9В сыныбына қазақ тілі пәнінен 7 модуль негізінде сабақ өткізуді жоспарладым. Жоспарлауда оқушылардың жас ерекшелігін, қабылдау деңгейлерін ескердім.
Сонау ХХ ғасырдың басында Ж.Аймауытов: «Сабақ беру – жай үйреншікті нәрсе емес, ол – жаңадан жаңаны табатын нәрсе»,- деген екен. Мен де бірінші «Бетпе-бет» кезеңінен кейін тәжірибеме өзгеріс енгізу мақсатымен оқудағы жаңа тәсіл 7 модульді өз сабақтарыма пайдалануды жөн көрдім. Орта мерзімді сабақ жоспарын жасағанда басты назар топтық жұмыс арқылы оқушылардың белсенділігін қалыптастыру жұмысына бағыттадым. Бұл жоспарды жеке сынып үшін сабақтарды тиімді жоспарлау үшін пайдаландым. Мен 9В сыныпта қазақ тілі пәнінен «Ұстаз», ««Дарын» ектеп-интернаты», «Күш-білімде, Білім-кітапта», «Нәтиже сабақ» тақырыбында сабақтар өттім. Жоспарымды оқушылар нені білуге тиіс, неге көңіл бөлуім керек, қандай мәселелерді талдап, зерттеуім керек деген мәселелерді ашу мақсатында жоспарладым. Бұл жоспар оқу нәтижесінде өзімнің алға қойған проблеманы шешкенімді, я шешпегенімді білуге мүмкіндік береді.
Мен өзім зерттеуге алған тақырыпты ашу үшін көп іздену керек екенімді түсіндім. Туындаған проблемалар туралы ойланып, белсенді түрде оларды шешу жолдарын іздертірдім. Оқушыларды зерттеу мақсатында төмендегі сұрақтарды қамтитын сауалнама алдым.
| № | Сұрақтар | Иә | Жоқ | Кейде |
| 1 | Мен жаңа тақырыпты жақсы түсінемін |
|
|
|
| 2 | Егер түсінбесем көмек сұраймын |
|
|
|
| 3 | Сыныпта өз ойымды ашық айта аламын |
|
|
|
| 4 | Өз-өзіме сенімім мол |
|
|
|
| 5 | Мұғалім маған назар аударады |
|
|
|
| 6 | Сабақ қызықты әрі түсінікті |
|
|
|
Сауалнама қортындысы төмнедегідей болды:
| № | Сұрақтар | Иә | Жоқ | Кейде |
| 1 | Мен жаңа тақырыпты жақсы түсінемін | 5 | 4 | 5 |
| 2 | Егер түсінбесем көмек сұраймын | 1 | 7 | 6 |
| 3 | Сыныпта өз ойымды ашық айта аламын | 6 | 4 | 4 |
| 4 | Өз-өзіме сенімім мол | 4 | 4 | 6 |
| 5 | Мұғалім маған назар аударады | 7 | 3 | 4 |
| 6 | Сабақ қызықты әрі түсінікті | 8 | - | 6 |
Қортындысынан байқағаным, сабақ барысында мұғалім берген ақпаратты барлық оқушы түгелдей меңгере бермейді, түсінбеген оқушылар ішінара қайта сұрап, немесе басқадан көмек сұрауы мүмкүн, алайда өзіне сенімсіз оқушылар білуге мүлде ұмтылмайды екен. Сабақты қаншалықты қызықты әрі түсінікті етіп жүргізгенімен, оқушы өзі үдеріске қатыспағандықтан сабақ кезінде енжар отырады.
Әдеттегі жаттығу жұмысын орындауда оқушылар бір- бірімен еркін қарым-қатынасқа түсе алмайтын, топпен жұмысты орындауда еркін қимылдап, құрбыларымен әңгімелесіп жұмыс жасай алады.Сабақта тек қимылға ғана еркіндік берілмейді, оның ойлауына,идеясын жеткізуіне ,ойын дәлелдеуіне еркіндік берілді. Топтық жұмыс кезінде сыныптағы қарым қатынас анағұрлым жақсы дамиды. Өйткен олар әртүрлі көзқарасты тыңдайды. Өз идеядарын ұсынып, сабаққа белсенді қатыса алады. Осы іс- әрекеттерді дәлелді түрде көрсету үшін мен төрт сабағымды фотоға түсіріп алдым.
Іс әрекеттегі өзгерісті анықтау үшін мен орта мерзімді жоспардың 4 сабағында сыныпқа бақылау жүргіздім.Оқушылардан сауалнама алдым.
| Бүгінгі сабақ саған ұнады ма? | Несімен ұнады (ұнамады)? |
|
|
|
Сауалнамының қортындысы бойынша оқушыларға топтық жұмыс ұнайтыны, топта өздерін еркін ұстап, «екі алу» үрейінен арылғанын айтады.
Топтық жымыс әдісінің берері мол.Себебі оқушы үнемі сыныптастарымен еркін қарым-қатынаста болып,өз дағдыларын қолдануларына мүмкіндік беріліп отырды.басқаның пікірін тыңдай отырып, өз көзқарасын білдіреді.
Топта отырғанда ең жақсы пікірді табуға,дәлелді жауап беруге ұмтылады.
Бұл әдістің артықшылығы-
1.Оқушы өздігінен сапалы білім алуға ұмтылады
2.Білім бірлесіп жинақталады
3.Сабақта белсенділігі қалыптасады.
4.Қиындықты бірлесе шешеді
5.Зейінсіз оқушы назарда болады.
6. Бағалау шындыққа жақын, мақтауды мінез немесе ұқыптылық үшін алуға болады.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Мұғалімдерге арналған нұсқаулық.Екінші (негізгі )
Деңгей. Үшінші басылым.Астана « Назарбаев зияткерлік мектептері» ДББҰ,2014
2. Мұғалімдерге арналған үлестірмелі материалдар (ресурс парақтары).Екінші
(негізгі) деңгей . Үшінші басылым.Астана « Назарбаев зияткерлік мектептері» ДББҰ,2014
6 664 379 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Айнакеева Улган Абдулхакимовна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс повышения квалификации
72/180 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.