- 22.12.2020
- 5306
- 54
Сабақтың тақырыбы: Тармақталу операторлары.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Тармақталу операторлардың жазылу тәртібімен таныстыру, тармақталған алгоритмдерді бағдарламалауды үйрету. Сабақтан алған теориялық білімдерін жүйелі түрде тәжірибе жүзінде көрсете білу дағдыларын қалыптастыру.
Дамытушылық: Бағдарламалау тілінде жұмыс жасай білу дағдыларын, ойлау қабілеттерін, өз білімдерін сауатты түрде жеткізе білуді, пәнге деген қызығушылықты дамыту.
Тәрбиелік: Оқушылардың белсенділігін арттыру, жұмыс жасау мақсатында компьютерлік сауаттылыққа, өзара көмектесуге, өзін-өзі бағалауға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа тақырыпты түсіндіру
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, практикалық жұмыстар.
Пәнаралық байланыс:
Ағылшын тілімен: Паскаль тілінің операторларын оқып білу және ағылшын тілінен аудару.
Көрнекілігі: ДК, Паскаль АВС, интерактивті тақта, смайликтер, себет.
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру
1. Сәлемдесу
2. Оқушыларды түгендеу
3. Оқу-құралдарын тексеру
4. Топқа бөлу.
«Әрбір бала жарық жұлдыз, жарқырауына жәрдем ет.»
Ж.Баласағұн
1-топ. Адамды тәрбиелеу – демек оның ертеңгі қуанышқа ие болатын келешек жолын тәрбиелеу
2-топ. Басқаларды үйрете жүріп біз өзіміз үйренеміз
3-топ. Ештеңе туралы сұрамайтын адам ештеңе үйренбейді.
II.Білу. Үй тапсырмасын тексеру. Себетте салынған смайликтерді таңдау арқылы сұрақтарға жауап беру
Сұрақтар:
1. Ақпаратты қағазға басып шығару құрылғысы?
2. Принтердің неше түрі бар?
3. Қағаздағы кескінді экранға шығаратын құрылғы?
4. Сыртқы жад түрлерін ата?
5. Компакт дискінің қандай түрлері бар?
6. Тышқан қандай құрылғы?
7. Енгізу құрылғыларын ата?
8. Сыртқы құрылғыларды басқаруға арналған бағдарлама?
9. Телефон каналдары арқылы басқа компьютерлермен ақпарат алмасу құрылғысы?
10. Модемнің қандай түрлері бар?
ІІІ.Түсіну. Жаңа сабақ.
Тармақталу операторы – шарттың орындалуына немесе орындалмауына байланысты екі түрлі жағдайдың бірін таңдауға мүмкіндік береді.
Шарт ретінде логикалық қатынастар қолданылады. Логикалық қатынастар өрнегін жазу үшін мынадай қатынас белгілері қолданылады: <, >, =, <=, >=, <> (тең емес),AND (логикалық «және»), OR (логикалық «немесе»). Паскаль тілінде шартты көшу операторының 2 түрлі құрылымы бар.Тармақталу операторлары:
IF - ЕГЕР
THEN - ОНДА
ELSE– ӘЙТПЕСЕ
Оператор программадағы іс-әрекеттердің орындалу реттілігін өзгертетін мүмкіндіктің ең кең тараған тәсілі болып табылады. Толық оператордың жазылу түрі:
{Егер шарт онда 1 оператор әйтпесе 2 оператор орындалады.}
IF <шартты өрнек> THEN <1 оператор> ELSE <2 оператор>;
Егер шарттың мәні «ақиқат» болса, THEN сөзінен кейінгі оператор, ал мән «жалған» болса, ELSE сөзінен кейінгі оператор орындалады.
Қысқа оператордың жазылу түрі:
IF <шарттыөрнек> THEN <1 оператор> ;
1-Мысал:Екі сан А және В берілген.
Екі санның үлкенін табу программасын
құру керек:
PROGRAM ESEP1;
VAR A, B, Y:INTEGER; иә жоқ
BEGIN
READLN(A,B);
IF A>B THEN Y:=A ELSE Y:=B;
WRITELN('Y=',Y);
END.
2-Мысал:Функция берілген:
 |
X2 X<=0
Y=
X>0
PROGRAM ESEP2; жоқ иә
VAR X, Y:REAL;
BEGIN
READLN(X);
IF X<=0 THEN Y:=SQR(X) ELSE Y:=SQRT(X);
WRITELN('Y=',Y);
END.
IV. Қолдану. 3 топқа әр түрлі есептер беріледі. Есептердің программасын құрып алып компьютерге салып, нәтижесін алу.
І-топ
Y=
X2+50 X≤0
X>0
Паскаль тілінде программасын және блок-схемасын құрыңдар.
PROGRAM E1;
VAR X,Y:REAL;
BEGIN
READLN(X);
IF X<=0 THEN Y:=SQR(X)+50 ELSE Y:=SQRT(X)+4;
WRITELN(‘Y:=’,Y);
END
ІІ-топ. Кез-келген санның оң немесе теріс екенін анықтайтын программасын және блок-схемасын құрыңдар.
PROGRAM E2;
VAR A: REAL;
BEGIN
WRITE(‘VEDITE A’);
READ(A);
IF A>=0 THEN WRITE(‘A ОН САН’) ELSE
WRITE(‘А ТЕРИС САН’);
END.
ІІІ-топ. Екі сан А, В берілген. Егер А<В теңсіздігі орындалса, онда олардың қосындысының мәнін, ал басқаша болса, көбейтіндісін басып шығарыңдар.
PROGRAM E3;
VAR A, B, Y: REAL;
BEGIN
READLN(A, B);
IF А<В THEN Y:=A+B ELSE Y:=A*B;
WRITELN(‘Y:=’,Y);
END.
V. Жинақтау. 3 топқа бөлек-бөлек тапсырмалар беру.
1-топ. Тест.
1. THEN қандай түйінді сөз?
А) егер
Ә) әйтпесе
Б) шейін
В) онда
2. Программа қандай есепті шешетінін анықтаңдар?
readln(a, b);
if a>b then y:=b else y:=a
writeln ('y=',y);
А) екі санның үлкенін анықтау керек
Ә) екі санның еселі болуын анықтау керек
Б) екі санның кішісін анықтау керек
В) екі санның көбейтіндісін анықтау керек
3. Программа қандай есепті шешетінін анықтаңдар?
readln(c, d);
if c<d then y:=d else y:=c
writeln ('y=',y);
А) екі санның үлкенін анықтау керек
Ә) екі санның еселі болуын анықтау керек
Б) екі санның кішісін анықтау керек
В) екі санның көбейтіндісін анықтау керек
4. Тармақталған алгоритм операторларын көрсет.
А) FOR-TO-DO
Ә) IF-THEN-ELSE
Б) WRITELN
В) READLN
5.
Блок-схемада
шарт қандай блокпен белгіленеді?
А) Ә)
 |
|||
 |
|||
Б) В)
2-топ. Сәйкестендіру.
|
№ |
Функция атауы |
Әрекеті |
|
1 |
if a>b then y:=b else y:=a |
Тармақталған алгоритм операторлары |
|
2 |
if c<d then y:=d else y:=c |
Кез-келген санның оң немесе теріс екенін анықтау |
|
3 |
if a>=0 THEN write(‘a онсан’) else write(‘а терис сан’); |
Шарттың орындалуына немесе орындалмауына байланысты екі түрлі жағдайдың бірін таңдауға мүмкіндік береді.
|
|
4 |
IF-THEN-ELSE |
екі санның кішісін анықтау |
|
5 |
Тармақталу операторы |
екі санның үлкенін анықтау |
3-топ. Келесі программаның ішіндегі қателерді табу.
PROGRAM ЕSEP1;
VAR X:Y:REAL;
BEGIN
READLN(X);
IF X<3 TO Y:=X+2 ELSE Y:=5*X;
WRITEN('Y=',Y);
END.
PROGRAM;
VARX,Y:REAL
BEGIN
READLN(X);
X<=0 THEN Y:=SQR(X)+50 IF Y:=SGRT(X)+4;
WRITELN(‘Y:=’,Y);
END
VI. Рефлексия
• Бүгін мен білдім…
• Мен үйрендім…
• Қолымнан келді …
• Қиындық тудырды…
VIІ. Бағалау.
VIІІ.Үйге тапсырма.
Бөлменің температурасы 50 градустан жоғары болса, “ыстық” сөзін, 25 градустан жоғары болса, “қалыпты” сөзін, ал 25 градустан төмен болса, “суық” сөзін экранға шығару керек.
PROGRAM H1;
VAR T:REAL;
BEGIN
READ(T);
IF T>=50 THEN WRITE(‘ ЫСТЫК ‘) ELSE
IF T>=25 THEN WRITE(‘ КАЛЫПТЫ ‘) ELSE WRITE(‘СУЫК ‘);
WRITELN(‘T=’,T);
END.
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Сабақтың тақырыбы:Тармақталу операторлары.Сабақтың мақсаты:Білімділік: Тармақталу операторлардың жазылу тәртібімен таныстыру, тармақталған алгоритмдерді бағдарламалауды үйрету. Сабақтан алған теориялық білімдерін жүйелі түрде тәжірибе жүзінде көрсете білу дағдыларын қалыптастыру.Дамытушылық: Бағдарламалау тілінде жұмыс жасай білу дағдыларын, ойлау қабілеттерін, өз білімдерін сауатты түрде жеткізе білуді, пәнге деген қызығушылықты дамыту.Тәрбиелік: Оқушылардың белсенділігін арттыру, жұмыс жасау мақсатында компьютерлік сауаттылыққа, өзара көмектесуге, өзін-өзі бағалауға тәрбиелеу. Сабақтың түрі:жаңа тақырыпты түсіндіру Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, практикалық жұмыстар.Пәнаралық байланыс:Ағылшын тілімен: Паскаль тілінің операторларын оқып білу және ағылшын тілінен аудару.Көрнекілігі: ДК, Паскаль АВС, интерактивті тақта, смайликтер, себет.Сабақтың барысы:І.Ұйымдастыру1.Сәлемдесу 2.Оқушыларды түгендеу 3.Оқу-құралдарын тексеру4.Топқа бөлу. «Әрбір бала жарық жұлдыз, жарқырауына жәрдем ет.» Ж.Баласағұн 1-топ. Адамды тәрбиелеу – демек оның ертеңгі қуанышқа ие болатын келешек жолын тәрбиелеу 2-топ. Басқаларды үйрете жүріп біз өзіміз үйренеміз 3-топ. Ештеңе туралы сұрамайтын адам ештеңе үйренбейді. II.Білу. Үй тапсырмасын тексеру. Себетте салынған смайликтерді таңдау арқылы сұрақтарға жауап беруСұрақтар:1.Ақпаратты қағазға басып шығару құрылғысы? 2.Принтердің неше түрі бар? 3.Қағаздағы кескінді экранға шығаратын құрылғы? 4.Сыртқы жад түрлерін ата? 5.Компакт дискінің қандай түрлері бар? 6.Тышқан қандай құрылғы? 7.Енгізу құрылғыларын ата? 8.Сыртқы құрылғыларды басқаруға арналған бағдарлама? 9.Телефон каналдары арқылы басқа компьютерлермен ақпарат алмасу құрылғысы? 10.Модемнің қандай түрлері бар? ІІІ.Түсіну. Жаңа сабақ.Тармақталу операторы – шарттың орындалуына немесе орындалмауына байланысты екі түрлі жағдайдың бірін таңдауға мүмкіндік береді. Шарт ретінде логикалық қатынастар қолданылады. Логикалық қатынастар өрнегін жазу үшін мынадай қатынас белгілері қолданылады: , , =, =, =, (тең емес),AND (логикалық «және»), OR (логикалық «немесе»). Паскаль тілінде шартты көшу операторының 2 түрлі құрылымы бар.Тармақталу операторлары:IF - ЕГЕРTHEN - ОНДА ELSE– ӘЙТПЕСЕОператор программадағы іс-әрекеттердің орындалу реттілігін өзгертетін мүмкіндіктің ең кең тараған тәсілі болып табылады. Толық оператордың жазылу түрі:{Егер шарт онда 1 оператор әйтпесе 2 оператор орындалады.}IF шартты өрнек THEN 1 оператор ELSE 2 оператор ;Егер шарттың мәні «ақиқат» болса, THEN сөзінен кейінгі оператор, ал мән «жалған» болса, ELSE сөзінен кейінгі оператор орындалады.Қысқа оператордың жазылу түрі:IF шарттыөрнек THEN 1 оператор ;1-Мысал:Екі сан А және В берілген. Екі санның үлкенін табу программасын құру керек:PROGRAM ESEP1;VAR A, B, Y:INTEGER; иә жоқ BEGINREADLN(A,B);IF A B THEN Y:=A ELSE Y:=B;WRITELN('Y=',Y);END.2-Мысал:Функция берілген: X2 X =0 Y= X 0PROGRAM ESEP2; жоқ иәVAR X, Y:REAL;BEGINREADLN(X);IF X =0 THEN Y:=SQR(X) ELSE Y:=SQRT(X);WRITELN('Y=',Y);END.IV. Қолдану. 3 топқа әр түрлі есептер беріледі. Есептердің программасын құрып алып компьютерге салып, нәтижесін алу. І-топY= X2+50 X≤0 X 0Паскаль тілінде программасын және блок-схемасын құрыңдар.PROGRAM E1;VAR X,Y:REAL;BEGINREADLN(X);IF X =0 THEN Y:=SQR(X)+50 ELSE Y:=SQRT(X)+4;WRITELN(‘Y:=’,Y);END ІІ-топ.Кез-келген санның оң немесе теріс екенін анықтайтын программасын және блок-схемасын құрыңдар. PROGRAM E2;VAR A: REAL;BEGINWRITE(‘VEDITE A’);READ(A);IF A =0 THEN WRITE(‘A ОНСАН’) ELSE WRITE(‘АТЕРИССАН’);END. ІІІ-топ. Екі сан А, В берілген. Егер А В теңсіздігі орындалса, онда олардың қосындысының мәнін, ал басқаша болса, көбейтіндісін басып шығарыңдар.PROGRAM E3;VAR A, B, Y: REAL;BEGINREADLN(A, B);IF А В THEN Y:=A+B ELSE Y:=A*B; WRITELN(‘Y:=’,Y);END.V. Жинақтау. 3 топқа бөлек-бөлек тапсырмалар беру.1-топ. Тест.1.THEN қандай түйінді сөз?А) егер Ә) әйтпесе Б) шейін В) онда2.Программа қандай есепті шешетінін анықтаңдар? readln(a, b); if a b then y:=b else y:=a writeln ('y=',y);А) екі санның үлкенін анықтау керек Ә) екі санның еселі болуын анықтау керекБ) екі санның кішісін анықтау керекВ) екі санның көбейтіндісін анықтау керек3.Программа қандай есепті шешетінін анықтаңдар? readln(c, d); if c d then y:=d else y:=c writeln ('y=',y);А) екі санның үлкенін анықтау керек Ә) екі санның еселі болуын анықтау керекБ) екі санның кішісін анықтау керекВ) екі санның көбейтіндісін анықтау керек4.Тармақталған алгоритм операторларын көрсет.А) FOR-TO-DO Ә) IF-THEN-ELSE Б) WRITELNВ) READLN 5.Блок-схемада шарт қандай блокпен белгіленеді?А) Ә) Б) В)2-топ. Сәйкестендіру. № Функция атауы Әрекеті 1 if a b then y:=b else y:=a Тармақталған алгоритм операторлары 2 if c d then y:=d else y:=c Кез-келген санның оң немесе теріс екенін анықтау 3 if a =0 THEN write(‘a онсан’) else write(‘атериссан’); Шарттың орындалуына немесе орындалмауына байланысты екі түрлі жағдайдың бірін таңдауға мүмкіндік береді. 4 IF-THEN-ELSE екі санның кішісін анықтау 5 Тармақталу операторы екі санның үлкенін анықтау 3-топ. Келесі программаның ішіндегі қателерді табу.PROGRAM ЕSEP1;VAR X:Y:REAL;BEGINREADLN(X);IF X 3 TO Y:=X+2 ELSE Y:=5*X;WRITEN('Y=',Y);END.PROGRAM;VARX,Y:REALBEGINREADLN(X);X =0 THEN Y:=SQR(X)+50 IF Y:=SGRT(X)+4;WRITELN(‘Y:=’,Y);ENDVI. Рефлексия • Бүгін мен білдім…• Мен үйрендім…• Қолымнан келді …• Қиындық тудырды…VIІ. Бағалау. VIІІ.Үйге тапсырма. Бөлменің температурасы 50 градустан жоғары болса, “ыстық” сөзін, 25 градустан жоғары болса, “қалыпты” сөзін, ал 25 градустан төмен болса, “суық” сөзін экранға шығару керек.PROGRAM H1; VAR T:REAL; BEGIN READ(T); IF T =50 THEN WRITE(‘ ЫСТЫК ‘) ELSE IF T =25 THEN WRITE(‘ КАЛЫПТЫ ‘) ELSE WRITE(‘СУЫК ‘); WRITELN(‘T=’,T); END.
6 656 188 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Доровко Анастасия Игоревна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс повышения квалификации
72 ч. — 180 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300 ч. — 1200 ч.
Мини-курс
6 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.