Бидай
Емен
Сәбіз
Жолжелкен
- 30.12.2020
- 272
- 2
Батыс Қазақстан облысы
Орал қаласы
№30 орта жалпы білім беретін мектебінің
бастауыш сынып мұғалімі
Актаева Эльмира Сериковна
Сабақтың тақырыбы: Тамыр.
Сабақтың мақсаты: а)білімділігі: Өсімдік мүшелерінің ең маңыздысы тамыр
екенін түсіндіру. Өсімдіктің жер астындағы
мүшесі тамырдың атқаратын қызметімен,
түрлерімен таныстыру .
ә)дамытушылығы:өсімдіктің топырақтағы бөлігі, оның қызметі
туралы түсініктерін қалыптастыру, логикалық
ойлауларын дамыту.
б)тәрбиелігі: табиғаттағы өсімдіктерге орынсыз зиян келтірмеуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа материалды түсіндіру.
Сабақтың әдісі:түсіндіру, әңгімелеу, сұрақ-жауап,топтастыру,РАФТ стратегиясы,семантикалақ карта.
Сабақтың көрнекілігі: интербелсенді тақта,слайд, өсімдік тамырлары,кеппе тамырлар, тәжірибелік ыдыстар.
Сабақтың барысы:
I.Психологиялық дайындық.
Күніміз ашық,
Түніміз тыныш,
Ауамыз таза,
Топырағымыз құнарлы болсын,
Өзіміз аман болайық!
-Балалар,қазір жылдың қай мезгілі?
-Қыс
-Қыста ауа райы қандай болады?
-Аяз,боран,қар жауады.
-Қыс мезгілі сіздерге несімен ұнайды?
(Әр қатардан 1 оқушыға бағалау парағын беріп сабаққа қатысқан оқушыларды белгілеп отырғызу, сабақ соңында бағалату)
II. Үй тапсырмасын бекіту (смайликтерді таңдау арқылы)
1.Өсімдік қандай ағза? (тірі)
2.Өсімдіктің пайдасы қандай? (сусын,дәрі,тамақ,кітап)
3.Өсімдік өсу үшін не қажет? (ауа,су,қорек,жарық,жылу)
4.Өсімдік тірі организм дегенді қалай түсінесің?(өседі,көбейеді,дамиды,өледі)
5.Қылқан жапырақты өсімдіктерді ата.(шырша,қарағай,самырсын,балқарағай)
6.Көптеген өсімдіктерді адам отырғызбайды.Олар нелер арқылы тарайды?(жел,су,жануарлар,құстар)
III. Жаңа сабақ.
Шыршаға тоқталып оның жапырағы қылқан жапырақты өсімдікке жататынын айтып,шыршаға сипаттама жасату. Мыс: мәңгі жасыл,биік,
Шыршаны қандай мерекеде пайдаланамыз?
Балалар шырша немен қоректенеді деп ойлайсың? (Су)
Суды қалай сіңіреді? (Топырақтың астындағы тамыры арқылы миниралды заттарды бойына сіңіріп өседі.)
Топтастыру
Сабақ жапырақ
тамыр
гүл
тұқым
жеміс
Сонымен бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: «Тамыр»
«Ой толғау»
Қалай ойлайсыңдар,өсімдіктің негізгі мүшесіне не жатады? (Тамыр)
Тамыр –өсімдіктің негізгі жер астындағы мүшесі.Ол өсімдікті топырақта бекітіп ұстайды және өсімдікті қорекпен қамтамасыз етеді, топырақтағы ылғалды бойына сіңіреді. Тамыр арқылы өсімдік қорек алады. Өсімдіктің жаксы, мықты болуы тамырына байланысты.
Олай болса сендердің ата-анаң мен туысқандарың да саған осылай қамқор болады.Сондықтан да отбасын тамырға тенеп,отбасын адамның тамыры деп айтады.
Дәптермен жұмыс
IV.Жаңа материалмен жұмыс.
Тамырлар шығу тегіне қарай
Негізгі тамыр – тамырлардың ортасында орналасады және басқа тамырларға қарағанда жуан болады әрі тік, төмен қарай бағытталып өседі.
Өсу барысында негізгі тамырдан, тарамдалып жанама тамырлар шығады. Олар керісінше жан - жаққа таралып ,жайылып өседі.Мысалы,емен ағашы оның тамыры 15метрге дейін барады,емен 40 метр биіктікке дейін өседі,700жылдан астам өмір сүреді.
Тамыр жүйесінің өзі кіндік және шашақ тамыр болып бөлінеді.
Шашақ тамыр. Негізгі тамыры болмайды. Болған күнде де, нашар дамып жуандамай басқа тамырлармен бірдей өседі. (пияз, бидай, тары)
Тамыр өсімдікке қандай пайда әкеледі?
(Тамыр топырақтан суды сіңіріп,оларды сабақ арқылы жапыраққа,бүршікке,жемістерге жеткізеді.
Тамыр өсімдікті минералды және қоректі заттармен қамтамасыз етеді.)
Сәбіздің,қызылшаның,
қызғалдақтың тамыры жуан болып келеді. Бұлар жемтамырлар. Оларды тамыр күйінде ас ретінде қолдана
аламыз.
Тамырдың ұзындығы оның өсіп тұрған жеріне де байланысты болады. Су тереңде болса тамыр ұзын, таязда болса қысқа болады.Құмды жер, шөлді жерлердегі өсімдіктердің тамырлары өте ұзын келеді.
Қолайлы жағдайда ағаштың биіктігі 10 метрге дейін жетеді, діңі қисық.
Сексеуілден бағалы отын алынады.Бұл ағаштың діңін кесу де, балтамен жару да қиын, бірақ тез сынады. Сексеуіл 30 -60 жас тіршілік етеді. Мықты тамыр жүйесі 20 м тереңге кетеді. Сексеуіл құмды жуылып кетуден қорғайды.Оны көгалдандыру және шөлді аймақтарда орман жолақтарын қорғау мақсатында өсіреді. Сексеуілдің күлін ертеде сабын қайнатуға пайдаланған. Қазіргі уақытта олар кәуап даярлау үшін бағалы отын.
Жантақ- құрғақшылыққа өте төзімді өсімдік. Кейбірінің тамырының ұзындығы 15-20 м тереңдегі жер асты суының деңгейіне жетеді. Жантақ -маңызды мал азығы. Оны түйе сүйсініп жейді. Тамыры және жер үсті бөлігі – халықтық медицинада бауыр, асқазан және тамақтың баспа ауруына, жараны емдеуге кеңінен қолданылады, шөлді басу үшін шай орнына ішеді.
Тәжірибе №1 Тамырдың жұмысын ұғындыру үшін бір оқушының алдын ала дайындаған тәжірибесін көрсету.(Сабақтан 3-4күн бұрын боялған суға сия тамызып,оған сәбізді салады)Тақырыптағы өсімдік тамыр арқылы қоректенетіндігі туралы айтқан кезде сәбізді судан алып,ортасынан кесіп көрсетуі керек.Сонда сиялы судың өсімдік буындағы көрінісін оқушылар байқайды. Бұл арқылы тамырдың суда еріген заттарды бойына тарататынын оңай түсіндіру мүмкіндігі туады. Су еріткіш. Ол топырақтағы қоректік заттарды ерітеді
Тәжірибе №2 Қарапайым бөлме гүлін алып « 9 күн бұрын суға салып қойған гүлдің үзіндісін» қаратопыраққа егіп көрсету.
V. Сергіту сәті.
Аспанға қарап, күн көрдім
Төменге қарап, гүл көрдім
Оңға бұрылдым,солға бұрылдым,
Егеменді ел көрдім.
-Балалар,бірер күннен кейін ел болып қандай мерекені тойлаймыз?
- 16- желтоқсан Тәуелсіздік күні
Қазіргі кезде барша адамзат алдында тұрған күрделі мәселелердің бірі - табиғат ананы қорғау , оның байлығын ұқыпты пайдаланып , кейінгі ұрпаққа қалдыру , еліміздің, қаламыздың көркеюіне, ауаның таза болуына Елбасымыз ерекше көңіл бөліп отырғанын айту. Қазіргі табиғаттың, экологияның нашарлап, орман алқаптарында өсімдіктердің азайып кеткізбеу жолында Елбасымыздың мемлекеттік “Жасыл ел ” бағдарламасының орны ерекше. Бұл бағдарлама аясында қаланы көркейту, жыл сайын ағаштар отырғызу жұмыстары алға қойған мақсаттардың бірі болып отыр. (видео «Жасыл ел»)
Оқулықпен жұмыс
-Тізбектеп оқу (талдау)
VI. Дәптермен жұмыс. (РАФТ стратегиясы)
Р- өсімдіктер
А- адамдар
Ф- өтініш
Т - өсімдіктерді қорғау
Семантикалық карта
|
Тамыр |
Негізгі |
Жанама |
Шашақ |
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
+ |
|
|
|
+ |
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
+ |
VII. Сабақты қорытындылау
VII. Үйге тапсырма: Мәтінді түсініп оқу,тамырлардың суретін салу.
VIII.Бағалау. Бірін- бірі бағалау
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
6 664 348 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Яковлева Валентина Алексеевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс повышения квалификации
72/144/180 ч.
Курс повышения квалификации
36/72 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Мини-курс
3 ч.
Мини-курс
6 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.