Тақырыбы: «Абай
дара-Абай дана қазақта» («Бақытты
сәт»-интеллектуальдық ойыны)
Мақсаты:1.Ұлы
ақынның өнегелі өмірімен таныстыру, шығармаларына шолу жасау, өлеңдерін,
әндерін мәнерлеп айтқызу. Сөз өнерінің қыр –
сырымен таныстыру.
2.Көркем сөйлеуге ,
өз бетімен іздене білуге , шығармашылықпен
жұмыс істеуге көмектесу.
3. Шәкірттерді
туған жерге деген сүйіспеншілікке, Отан тыныштығын қорғауға, адамгершілікке,
табиғат әсемдігін түсінуге, қасиетті нәрселерді қадір тұтуға тәрбиелеу. Сөйлеу
мәдениетін қалыптастыру, эстетикалық тәрбие беру.
Көрнекілігі:
Абай портреті, кітаптар, шығармалары, қанатты сөздер, фотослайдтар,
буклеттер.
Кіріспе. Мұғалім сөзі:
Құрметті ұстаздар , оқушылар!
Бүгінгі « Абай- дана, Абай- дара
қазақта» атты әдеби кешіміз қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбайұлының
шығармашылығына арналады. Бұл кеште Абайдың өлеңдері, әндері мен
шығармаларының үзінділерімен танысасыздар.
Өмірбаян. Қазақтың ұлы
ақыны Абай Құнанбайұлы 1845 жылы Семей өңірінің қазіргі Абай ауданындағы
Шыңғыстау бөктерінде дүниеге келген. Абайдың шын аты Ибраһим. Әжесі еркелетіп
«Абай» деп атап кеткен. Абайдың ата-тегі, тәрбиеленіп шыққан ортасы Тобықтының
шынжыр балақ, шұбар төс, ауқатты отбасы болған.Әкесі Құнанбай аға
сұлтан,болыс болса, аталары Өскенбай, Ырғызбай атақты, әйгілі билер
болған.Болашақ ақын жас кезінен өлең , әңгімеге әуес болып , әжесі Зере мен
анасы Ұлжан аңыз- әңгімелерін барлық ынтасымен тыңдайтын. Ауыл молдасынан
арабша сауат ашқан Абайды әкесі он екі жасында Семейге оқуға жібереді. Абай
Ахмет- Ризаның медресесінде оқыды. Медреседе араб, парсы тілдерін жақсы
меңгереді. Шығыс ақындары Низами, Сағди, Фзули, Хафиз шығармаларымен танысады.
Медреседе оқып жүріп, үш ай «Приходская школада»
орысша оқиды.
2-оқушы: «Көзімнің қарасы» әнін
тыңдаймыз.
3-оқушы: Абай
қазақ тіліне А. С. Пушкиннің, Ю. М. Лермонтовтың, Л. Н Толстойдың, Салтыков
–Шедриннің, Гетенің шығармаларын қазақшаға аударды.
4-орқушы: Абайдың шығармалары
Поэмалары: «Ескендір», Масғұт», «Әзім
әңгімесі»
45
қара сөзі, өлеңдері бар.
Көрініс 17 қара сөзіне.
5-оқушы: Туғаннан
дүние есігін ашады өлең,
Өлеңмен жер қойнына кіреді денең
Өмірдегі қызығың бәрі өлеңменен....
5-
оқушы:«Өлең – сөздің патшасы , сөз сарасы»
6-оқушы: «Жасымда
ғылым бар деп ескермедім»
7-оқушы: «Ғылым
таппай мақтанба»
8-оқушы: «Әсемпаз
болма әрнеге»
9-оқушы: «Мен
боламын демеңдер»
10-оқушы: «
Сенбе жұртқа тұрса да сені қанша мақтап»
Ән «Желсіз түнде жарық ай» Телжанның
орындауында
8
«А» сыныбы.
Абайға арнау Оқушылардың
Абайға арналған өлеңдерін оқиды.
Сұрақтар: 1-тур.
«Даталар тізбегі»
Барлық топтарға сұрақтар қойылады.Көп жауап берген топ ұтады .сұрақтар мен
жауаптары слайд арқылы интерактивті тақтадан көрсетіліп отырады .
1.Ақын Семейдегі «Ахмет – Риза» медресесінде қай жылы оқиды?(1855ж)
2. «Ескітам» медресесінде қай жылы білім алады ?(1853).
3. «Абай» деректі фильмі қашан түсірілді
(1954ж)
4. «Абай» шығармаларының тұңғыш жинағы
кашан шықты?(1909ж.).
5.Қай жылы әкімшілік, билік жұмыстарға
араласты?(1858ж.).
6. «Абай» операсының қай жылы алғашқы
қойылымы болды?(1944ж).
7.Қоңыркөкше елінде қай жылдары болыс
болды?(1875-1880ж.ж.)
8. Айдар мен Ажар трагедиясын қамтыған «Абай» пьесасы қай жылы сахнаға шықты?
(1940ж.).
9. «Абай әні» атты көркем фильм қай жылы түсірілді?(1945ж.)
10. «Абай» атты «Қазақфильм» киностудиясы
шығарған деректі фильм қай жылы қойылды?(1983 ж.)
2-тур.«Туғанда
дүние есігін ашады өлең».
Сұрақтар;
1.Абай алғашқы өлеңдерін кімнің атынан
жариялап отырады?(Көкбай Жанатайұлы)
2.Абайдың ең алғаш аудармасын ата?
(М.Ю.Лермановтың «Бородино» өлеңі).
3.Абайдың «дүние де
өзі, мал да өзі» деген сөзді нені айтады? (Оқуды,ғылым,білімді
меңгеруді айтады)
4.Абайдың оқу,
ғылым, өнер жөніндегі өлендерін ата.
1) Жасымды ғылым
бар деп ескермедім. 2) Ғылым
таппай мақтанба. 3) Интернатта оқып жүр. 4) Өлең- сөздің патшасы, сөз сарасы.
5) Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін. 6) Құлақтан кіріп бойды алар. 7) Сегіз
аяқ.
5.Абайдың қанша өлеңі мен қара сөзі бар?
(Абайдың 8 мыңдай өлең жолы,45 қара сөзі бар).
6.Ақын сөз өнерін қалай бағалады?(Ақын сөз
өнерін үлкенқоғамдық күш,әлеуметтік тартыстың құралы деп таныды).
7.Ақынның өмірбаянын бірінші рет кім
жазды?(Ақынның өмірбаянын бірінші рет туған інісі –Ысқақтын баласы –Кәкітай
1909ж.жазды )
8.Абайдын табиғат лирикасына жазылған
өлеңдерін ата.(«Жаз », «Жазғытұрым », «Күз», «Қыс», «Желсіз түнде жарық ай»,
«Қан сонарда бүркітші шығады аңға »)
3-тур.
Жұмбақ тас . «Ақын мұрасы-ортақ қазына ».
Әр топқа ұлы ақын туралы айтылған басқа
ақын –жазушылардың берген бағасын жұмбақ ретінде қоямын 1 «Абай өз
өлеңіндегі музыка қазынасына,тіпті,барлық басқа өнер муратының бәрінен де
айрықша биік орын берген ». ) Мұхтар Әуезов
2)Ғабит
Мүсіреповтің берген бағасын айт .( «Абай
Өз заманынан анағұрлым биік тұрған ақын
еді».)
3) К.Семеновтың
берген бағасын айт. («Абайдың ұлылығы-өз халқының мұқтажы мен болашағын әрі
дұрыс, әрі көрегендікпен ұға білуінде жатыр».)
4)Қажым
Жұмалиевтің пікірі.«Абай өлеңге көркемдіктің шартын қойып, эстетикалық жаңа
норма жариялады ».
4-тур «Сен-маған, мен саған»
«Дананың
сөзі-ақылдың көзі».
Әрбір топ үй
тапсырмасы бойынша үш сұрақтан дайындап келіп, бір-біріне қояды.
5-тур.
Көсемдікке ұмтылу. «Казақ поэзиясының күн шуақты асқар биігі».
1.әр топтағы оқушы
ақынның өлеңдерін, поэмаларын жатқа мәнерлеп айтады.
2.Ақынның әндерін
орындайды.
3.Оқушылардың өз
туындыларын орындату.
Ембіқалалық №3орта мектеп
Тақырыбы:
«Абай дара-Абай дана қазақта» («Бақытты
сәт»-интеллектуальдық ойыны)
Пән мұғалімдері:
Жанзакова М.А.
Саркулова А.Ж.
Сыныбы: 8 «А»,«Б»
2015-2016 оқу жылы
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.