Инфоурок Другое Рабочие программыСөздің тура және ауыспалы мағынасы

Сөздің тура және ауыспалы мағынасы

Скачать материал

                                                              

                                Қазақ тілі  5-сынып.

Сабақтың тақырыбы: Сөздің тура және  ауыспалы мағынасы

Сабақтың мақсаты: 1) білімділік: оқушының өз бетімен жұмыс жасауына дағдыландыру, сөздің қандай мағына беріп тұрғанын ажырата білуге үйрету. 2) дамытушылық:әр сөздің қандай мағыналары бар екенін ажырата білуге үйрету. 3) тәрбиелік: дұрыс сөйлеуге, сөздерді қолдана білуге үйрету.

Сабақ әдісі: баяндау, түсіндіру, сұрақ-жауап, ойын.

Сабақ көрнекілігі: плакат қағаздар.

Сабақ барысы: 1.Ұйымдастыру.

                          2. Үй тапсырмасы.

38-жаттығуды талдау.

Сұрақтар қойып қайталау.

Лексика нені зерттейтін ғылым?

Мысал келтір.

3. Жаңа сабақ. Сөздің тура және ауыспалы мағынасы. Сөздің затты немесе құбылысты атап білдіретін мағынасы тура мағына деп аталады. Тура мағына әр заттың өзіне тән жеке мағынасы болып табылады, сол арқылы біз оны айыра аламыз. Мысалы: аспан, жер, бұлт- заттарды атаса, биік, жылы, жақсы деген сапаны, бару,келу, оқу-қимылды атайды. 

Сөздер тура мағынада айтыла бермейді. Ол тура мағынасының негізінде туып, көпшілікке түсінікті ауыспалы мағыналары да болады.

 

 Мысал келтірейік.

 

       Көз                                         Тіл                                          Өткір           

       Адам, хайуандардың    Бұлақтың көзі      Дене мүшесі      ана тілі                        пышақ              сөз

         көзі, дене мүшесі        күннің көзі                                     орыс тілі                                               

          шет тілі

 Енді жаттығулармен жұмыс.

41-жаттығу

3-топқа бөліп беріледі.

І топ.

 Бет, құлақ, қабырға-сөздерінің  тура  және  ауыспалы  мағыналарын  тауып, басқа  сөздермен  байланысқа  түсіріп  тіркестіріп  сөйлем  құраңдар.

ІІ топ.

 Дүние, кілт, келу.

ІІІ топ.

Ақ, өту, терең.

42-жаттығу. Ауызша. Өлеңде ауыспалы мағынада қолданып тұрған сөздерді, сөз тіркестерін табу.

Сөздің патшасы, сөз-сарасы.

Тілге  жеңіл, жүрекке жеңіл

Сөзбен былғанса сөз арасы.

Іші-алтын, сырты-күміс сөз жақсысы

 Сергіту. «Ұшты-ұшты» ойыны. Сөздің тура және ауыспалы мағыналарына арнап ойнаймыз. Ұшты,ұшты- ұшақ, қағаз, кірпі, шүберек, құс, алма, жүрек, темір ұшты.

Жүгірді, жүгірді- аққу, бала, қой, сақина, жастық жүгірді.

Жылады,жылады- сәби, дәптер, кілем, адам, жапырақ  жылады.

 

 

Бекіту: Сонымен сөздің тура және ауыспалы мағыналары  дегеніміз не?

Үйге тапсырма: 44-жаттығу. Тура  және  ауыспалы  мағыналы сөздерді бөліп жазу, сөйлем құрау.

Бағалау:   Сабаққа  қатысқан  оқушыларды  бағалау.

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Сөздің тура және ауыспалы мағынасы"

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 2 месяца

Менеджер спортивного клуба

Получите профессию

Менеджер по туризму

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Краткое описание документа:

білімділік: оқушының өз бетімен жұмыс жасауына дағдыландыру, сөздің қандай мағына беріп тұрғанын ажырата білуге үйрету. 2) дамытушылық:әр сөздің қандай мағыналары бар екенін ажырата білуге үйрету. 3) тәрбиелік: дұрыс сөйлеуге, сөздерді қолдана білуге үйретуСөздің тура және ауыспалы мағынасы. Сөздің затты немесе құбылысты атап білдіретін мағынасы тура мағына деп аталады. Тура мағына әр заттың өзіне тән жеке мағынасы болып табылады, сол арқылы біз оны айыра аламыз. Мысалы: аспан, жер, бұлт- заттарды атаса, биік, жылы, жақсы деген сапаны, бару,келу, оқу-қимылды атайды. Сөздер тура мағынада айтыла бермейді. Ол тура мағынасының негізінде туып, көпшілікке түсінікті ауыспалы мағыналары да болады

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 676 801 материал в базе

Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 18.07.2020 921
    • DOCX 30.5 кбайт
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Премудрова Ирина Владимировна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    Премудрова Ирина Владимировна
    Премудрова Ирина Владимировна
    • На сайте: 3 года и 4 месяца
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 87277
    • Всего материалов: 228

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Методист-разработчик онлайн-курсов

Методист-разработчик онлайн-курсов

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 198 человек из 51 региона

Курс профессиональной переподготовки

Организация деятельности библиотекаря в профессиональном образовании

Библиотекарь

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3650 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 291 человек из 67 регионов
  • Этот курс уже прошли 853 человека

Курс профессиональной переподготовки

Библиотечно-библиографические и информационные знания в педагогическом процессе

Педагог-библиотекарь

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3650 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 503 человека из 71 региона
  • Этот курс уже прошли 2 338 человек

Курс повышения квалификации

Специалист в области охраны труда

72/180 ч.

от 1750 руб. от 1050 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 30 человек из 20 регионов
  • Этот курс уже прошли 162 человека

Мини-курс

Формирование здоровых детско-родительских отношений: влияние и преодоление сепарации

4 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 160 человек из 46 регионов
  • Этот курс уже прошли 90 человек

Мини-курс

Психология взаимоотношений, прощения и самопонимания

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 137 человек из 54 регионов
  • Этот курс уже прошли 54 человека

Мини-курс

Психологическая зрелость и стрессоустойчивость: основы развития личности и поддержки

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 214 человек из 57 регионов
  • Этот курс уже прошли 81 человек