Бекітілді:
Облыстық «Үздік on-line сабақ» байқауына ұсынылған
САБАҚ ЖОСПАРЫ
Бағыты: қоғамдық-гуманитарлық
Пәні: Қазақстан тарихы
Тақырыбы:
«Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері»
Сыныбы: 5
Қатысушы:
Қаратөбе ауданы
Қаратөбе мектеп – гимназиясы
тарих пәні мұғалімі Алмажан Жасұланқызы Жұмағалиева
2011 жыл
Сабақтың тақырыбы: Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері
Сабақтың мақсаты:
o - Білімділік:рәміз белгілері ұғымы, қазақ елінің рәміздері тарихынан, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздері туралы мағлұмат беру;
o - Дамытушылық: қосымша материалдарды пайдалану, оқушыларды іздендіру арқылы танымдық ой - өрісін кеңейту;
o - Тәрбиелік: Қазақстан Республикасының рәміздерін құрметтеуге міндеттілігін ұғындыру арқылы елжандылыққа тәрбиелеу;
Сабақтың типі: Оқушылардың жаңа білімді игеру сабағы
Сабақтың түрі: Танымдық сабақ
Сабақтың әдісі: оқу, іздену, толғаныс, жинақтау, қорытындылау
Сабақтың көрнекілігі: слайдтағы тірек-сызба кестелер, рәміздер суреттері
Пәнаралық байланыс: әдебиет, дүниежүзі тарихы
Күтілетін нәтиже:
-Оқушының қазақ елі тарихы беттеріндегі рәміздерден хабары болады
-Мемлекеттік нышандардың авторын біледі
-Рәміз ұғымы нені білдіретінін біледі
-Рәміздердегі әрбір нәрсенің мәнін – маңызын аша алады.
Не арқылы: оқу, сұрақ – жауап алмасу, ой толғаныс
Сабақтың барысы:
Сабақтың әр бөліміне уақыттың бөлінуі
|
№ |
Сабақтың мазмұны (жоспар) |
Жоспарланған уақыт |
|
І |
Қызығушылығын ояту |
5 мин |
|
|
А) Сабақтың басталуын ұйымдастыру Ә) «Жұмбақ суреттер» Б) Тақырыбы, Мақсатын таныстыру
|
1 мин
3 мин 1 мин |
|
ІІ |
Мағынаны тану |
20 мин |
|
|
«Жұмбақ сызбалар» Түсіндіру барысында қойылатын сұрақтардың әрқайсысына(барлығы 5 сұрақ) Мәтінді оқыту, ойландыру Тапсырмаға жауап беру |
5 мин
5 мин 10 мин |
|
|
||
|
|
||
|
ІІІ |
Ой толғаныс |
13 мин |
|
|
«Шағын эссе» жазғызу, қорғату |
13 мин |
|
|
Оқушыларды бағалау Үйге тапсырма |
4 мин |
|
|
ҚР Мемлекеттік Гимнін айтқызу |
3 мин |
«Қызығушылығын ояту»
«Жұмбақ суреттер»
М. Балалар, мына суреттерге назар аударыңдаршы. Бұл суреттер ненің суреті деп ойлайсыңдар, Бұл суреттерді не біріктіріп тұр?
Оқушылар жауап нұсқалары тыңдалады.
М. Ия, бұл суреттерде тайпа, ру байрақтары, таңбалары бейнеленген, соның ішінде түркі елдерінің нышандары. Дүние жүзіндегі басқа мемлекеттердікі сияқты, қазақ елінің рәміз белгілерінің де көп жылғы бай тарихы бар. Қазақ жерін өте ертеде мекен еткен ғұндардың, Түрік империясының, Қарлұқ, Керей, Найман мемлекеттерінің Ақ Орда, Алтын Орда мемлекеттерінің өзіндік нышан – белгілері болған. Көне түрік мемлекеттерінің туларында негізінен қасқырдың басы бейнеленген. VІ – VІІ ғасырларда көп тараған бұл тулар “Бөрілі байрақ” деп аталған. Тудағы бұл бейне аңыздағы түріктердің арғы атасы болған көк бөрінің құрметіне алынған.
Неге біздер бүгінгі сабағымызды бұл суреттерден бастаудамыз деп болжайсыздар? Жаңа тақырып
М. Ту дегеніміздің өзі мемлекеттің басты ерекше нышандарының бірі. Бүгінгі өтетін сабағымыздың тақырыбы
«Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері».
Бұл сабақта біздер Рәміз ұғымымен, Қазақ тарихындағы ту, таңба, ұрандармен, Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерімен танысатын боламыз.
«Мағынаны тану»
«Жұмбақ сызбалар»
М. Балалар, мына сызбаларға назар аударыңдаршы. Бұл сызбаларды не біріктіріп тұр?
Тобыр→Ру→Тайпа→Тайпалық одақ→Мемлекет
Оқушылар жауап нұсқалары тыңдалады.
М.Осы жоғарыдағы схемадан көргендей Ру – қандас, аталас, туыстас адамдардың бірлестігі. Қазақта әр рудың мынадай белгілері, ұрандары болған. Мысалы: Беріш руының – «Ағатай», найман руының –«Қабанбай», албан руының – «Райымбек» ұрандары болған. «Әбілқайырдан бөлінген рулар Бетпақдалаға жақын Таңбалы Нұра деген жерде бас қосты. Онда жеке ел боламыз деген шешімге келді.Сол жердегі үлкен жартасқа әр ру өз таңбаларын қашап жазды. Таңбаның суретіне қарап отырып рулардың шыққан тегін, өзара туыстығын айқындауға болады. Бір қызығы, қазақ таңбалары көне түріктің сына жазуына ұқсас келеді. “Таңбалы тас” деп аталатын бұл жер қастерлі ұлттық рәмізге жатады, соған орай бүкіл әлем қазақтарының тізе бүгіп, тәу ететін киелі өңірлерінің бірі.
Әмір Темірдің аспан көк туы
ХІV ғасырда көтеріліп, бір жарым ғасыр бойы желбіреген жеңімпаз тудың түсі біркелкі. Аспан көк рәміздің ортасында даңқты қолбасы мөрінің суреті салынған
Абылайдың ақ туы
o Ел жадында ерекше сақталған рәміздердің бірі – Абылайдың ақ туы. Ол бір түсті төрт бұрышты ақ мата. Шашақты бауы бар. Қазақтың ұлы ханының туының түсі – Шығыс ғұн, Ақ ғұн, Шыңғыс ханның Алтын Орда мемлекеттерінің рәміздерімен реңдес.
Есім ханның қызыл туы
o Қазақтың ХVІІ ғасырдағы ұлы ханы Еңсегей бойлы ер Есімнің туы қызыл екен. Бұл ту Ақ Орда билеушісі Ұрұс ханнан қалған.
М. «Таңбалы тас» бұл ұғым нені білдіретін еді?
Оқушылар жауаптары тыңдалады.
М. Бұл бейнелер болашақта Рәміз деген ұғымның қалыптасуына негіз болды.
Жер бетінде үлкенді – кішілі 200 ден астам мемлекет бар. Сол мемлекеттерді бір – бірінен ерекшелеп, айқындап тұратын әр елдің рәміздері.
М. Міне, сіздер өздерің көріп тұрғандарыңды айтып отырсыңдар. Ал тарихқа қосымша көмекші ғылымдар бар.
М: Тарихта уақыт өз ізін қалдырады. Біздің еліміздің, халқының да басынан кешкен тарихы да сан қилы. Тәуелсіздік алғанға дейін Қазақстан КСРО-ның құрамында болғанын өткен сабақтарымызда таныспыз. Кеңестік дәуірде Қазақстанның рәміз белгілері үш рет бекітілді.
1925 жылы Қазақ АКСР – нің елтаңбасы, ал 1937 жылы Қазақ КСР – нің елтаңбасы қабылданды. 1940 жылы елтаңбадағы жазу латын әрпінен кириллицаға ауыстырылды. Олар мыналар Назар аударыңдаршы нелер бейнеленген? Қандай ерекшелігі бар?
О Күтілетін жауап :
Қызыл түсті, тудағы жазу
Орақ, балға, бидай сабақтары, күн шапағы
«Түртіп алу»
Оқушыларға алдын – ала мәтін таратылады.
М. Біздің еліміздің тәуелсіздік алғаннан кейінгі рәміздеріміз:
Бір сәтке осы рәміздерімізге көз жүгіртіп көрелікші, мәтінді «Жедел оқу» әдісімен оқып шығып, төмендегі тапсырмаларға жауап берелік
Біздің сабағымызға он – лайн режимінде қатысып отырған мектептерден осы сұрақтарға жауап жіберулерін сұраймыз:
Оқушылардан үш оқушының жауабы тыңдалады.
Біздер өткен сабақта Тәуелсіз Қазақстанның ата заңы деген тақырып өттік. 1995 жылы қабылданған Конституцияның 9 бөлімнен 98 баптан тұратынын білдік. Сол 98 баптың екі бабы біздің еліміздің рәміздері туралы айтылған.Осы біздің бүгінгі сабағымызға қатысты ата заңымызда қандай баптар бар.
Оларды кім атайды?
Оқушы :
Иә, егемен еліміздің Ата заңының қабылданғанына биыл 16 жыл толады. Ата заңымыз 9 бөлім 98 баптан тұрады.Мемлекеттік рәміздерге қатысты баптар 9-34 баптар.
“Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері – Туы, Елтаңбасы және Гимні бар. Олардың сипаттамасы және ресми пайдаланылу тәртібі конституциялық заңмен белгіленеді”. 9 - бап
“ Әркім республиканың мемлекеттік рәміздерін құрметтеуге міндетті”.
34 бап. 2 тармақ
М. Біздің еліміздің «Мемлекеттік рәміздерді пайдалану» туралы заңы 2007 жылы 4 – маусымда бекітілген. Бұл заң бойынша пайдаланудың арнайы тәртібі бар. Елдің туы шетелдерде қандай жағдайларда көтеріледі?
О:
Ту шетелдерде екі жағдайда көтеріледі:
1. Мемлекет басшысының басқа елге сапары кезінде
2.Олимпиада жеңімпаздары анықталғанда
М: Бір кездері біздің еліміздің тарихына үстірттеу қаралып, өркениет көшінен кейін қалған көшпелі халық деген пікірлер айтылды. Ал бүгінгі тұрғыдан қарасақ ақындарымыз не дейді?
Аружан
Бәрі болған қазақ сынды көне елде,
Ел белгі де, ерлік, өрлік, өнерде
Жаһандағы ең жауынгер халықта
Кім сенеді Ту болмады дегенге
Дастан
Бас білгізіп жер тарпыған тарпаңға,
Жасы түгіл шығады екен қарты аңға
Қалай оның Елтаңбасы болмайды
Түлігіне дейін салса ен – таңба?!
Құндыз
Батылдыққа уызынан жарыған,
Ер түркіні байрағынан таныған
Өзі ақын, өзі әнші халықта
Кім айта алар болмаған деп Әнұран?!
«Толғаныс»
5 минуттық эссе
Үйге тапсырма:
§ 51Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері
Тақырып соңындағы сұрақ – тапсырмалар, кесте
Оқушыларды бағалау
М. Биыл еліміздің тәуелсіздігін жариялағанына 20 жыл толады. Қазақстан тәуелсіздігін нығайту үшін ең алдымен Конституциясын, мемлекеттік рәміздерін анықтап бекітті. Елбасымыз Н.Назарбаевты бүкіл халық міне тағыда қолдады. Сонау ата – бабамыздан қалған қасиетті, киелі жерді бабаларымыз найзаның ұшымен қорғаса , Бүгін көшбасшымыз сарабдал саясатымен көреген көсемдігімен қорғап тұр. Кешегі «Қасым салған қасқа жол», «Есім салған ескі жол» бүгінде Нұрсұлтан ағамыздың нұрлы жолымен жалғасын табуда.
Енді бүгін өлген туым тірілді
Әнұраным жалғап алды ғұмырды.
Босағада қалып келген елтаңбам
Баяғыша төріме кеп ілінді?
Оқулықта бізге Әнұранның мәтінін жаттап алыңдар деген тапсырма беріліпті. Ал біздер оны жатқа білетінімізді мақтанышпен айта аламыз.
Әнұран айтылады.
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Сабақтың тақырыбы: Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері
Сабақтың мақсаты:
o- Білімділік:рәміз белгілері ұғымы, қазақ елінің рәміздері тарихынан, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздері туралы мағлұмат беру;
o - Дамытушылық: қосымша материалдарды пайдалану, оқушыларды іздендіру арқылы танымдық ой - өрісін кеңейту;
o - Тәрбиелік: Қазақстан Республикасының рәміздерін құрметтеуге міндеттілігін ұғындыру арқылы елжандылыққа тәрбиелеу;
Сабақтың типі: Оқушылардың жаңа білімді игеру сабағы
Сабақтың түрі: Танымдық сабақ
Сабақтың әдісі: оқу, іздену, толғаныс, жинақтау, қорытындылау
Сабақтың көрнекілігі: слайдтағы тірек-сызба кестелер, рәміздер суреттері
Пәнаралық байланыс: әдебиет, дүниежүзі тарихы
Күтілетін нәтиже:
-Оқушының қазақ елі тарихы беттеріндегі рәміздерден хабары болады
-Мемлекеттік нышандардың авторын біледі
-Рәміз ұғымы нені білдіретінін біледі
-Рәміздердегі әрбір нәрсенің мәнін – маңызын аша алады.
Не арқылы: оқу, сұрақ – жауап алмасу, ой толғаныс
Сабақтың барысы:
6 665 185 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Жумагалиева Алмажан Жасуланкызы. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс повышения квалификации
72 ч. — 180 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс повышения квалификации
72 ч. — 180 ч.
Мини-курс
3 ч.
Мини-курс
4 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.