Добавить материал и получить бесплатное свидетельство о публикации
версия для слабовидящих
Главная / История / Рухани мәдениеттің дамуы (10 сынып)

Рухани мәдениеттің дамуы (10 сынып)

hello_html_4c713544.gifhello_html_m4f6a60a4.gifhello_html_m4f6a60a4.gifhello_html_2714ff62.gifhello_html_m405f067.gif

Ақмола облысы

Бурабай ауданы











Тақырып:Көшпелілер рухани мәдениетінің ерекшеліктері.Жазба деректер.







Дайындаған :тарих пәні мұғалімі Ишмухамедова Балерке Сайфуллиновна

Сыныбы : 10















2014-2015 оқу

Тақырып: Рухани мәдениеттің дамуы

§38 Көшпелілер рухани мәдениетінің ерекшелігі. Жазба деректер.

Мақсаты: VІ-ХІІ ғасырлардағы қазақ жеріндегі рухани мәдениеттің дамуын, оның бағыттарын көрсету. Қазақ жерінде жазу-сызудың пайда болуы туралы толыққанды мәлімет беру.

Дамытушылық : ізденіс, рухани мәдениеті жетістіктерін ұғындыру.

Тәрбиелік : оқушылардың сана- сезімдерінің дамуында рухани тәрбиені сіңіру.

Көрнекіліктер:Қаз.карта,кесенелер суреті, ватман,маркер.

Сабақ әдістері: СТО,тестпен жұмыс,сұрақ-жауап.

Сабақ барысы . Үйымдастыру кезеңі

Сабаққа дайындығын тексеру. Психологиялық тренинг...(оқушылар ортаға шығып бір-біріне жақсы тілектер тілейді)

Үй жұмысын тексеру. Сұрақтар арқылы VI тарауды қайталау

1.ХV-ХVІ ғасырлардағы Қазақ хандығы қайсы мемлекеттермен

байланыс жасады.

2.ХVІғ. екінші жартысынан-ХVІІІ ғ. басына дейі Қазақ мемлекетін

нығайтуда билік құрған хандарды атап өт.

3.ХV-ХVІІІ ғ. әлеуметтік құрылымы туралы айт.

Қорытындылау. Міне біздер қазақ халқының,қазақ мемлекеттілігінің қалыптасу тарихынмен таныстық, бүгін біздер көшпелілер мәдениетімен танысу тарауын бастаймыз.

Рухани мәдениет

Миға шабуыл.

Сабақ жоспары.Бұл тақырыпқа 2 сағат арналған сол себепті 1 сабақта(1-2 тақырыпшаларды өтеміз)

1.Рухани мәдениеттің даму ерекшелігі, тілі, жазуы

2. Көне жазулар

Осы параграфтың сабақ жоспарындағы 1-тақырыпша- Рухани мәдениеттің даму ерекшелігі.

1 ерекшелігі- көшпелілердің материалдық мәдениеті көші-қонға ыңғайланып жасалған. Бұл киіз үй, ер-тұрман, ат әбзелдері, теріден, ағаштан жасалған ыдыс-аяқтар, бесік т.б.

2 ерекшелігі- егіншілікке қарағанда бұқара халықтың барлығы қамтылмайтын бос уақыты көбірек болатын шаруашылық түрі. Ақынжандылық, қиялшылдық, шығармашылықпен ойлау жүйесі қатты дамыды.(фольклор т.б.) Балалар фольклорға не жатады соны жазыңдар класстер құрып............................басқа халықтардада фольклор, мысалы Орыстын қандай мақал-мәтелдерін және батырларын білесіндер? 2015 жыл Халықтар Ассамблеясының 20 жылдығын тойлаймыз.

3 ерекшелігі- синкретті ( біртекті ғана емес көпқырлы) болып келеді.

Түрлі халықтардың жақсы мәдени жетістіктерін қабылдап, өздерінің мәдени үлгілерін басқа халықтарға жұғыстырды.

3.Орта ғасырларда түркі елдерінде отырықшылықтың дамуы, ислам дінің қабылдануы-мәдениет саласына әсерін тигізді мысалы-құрылыс ғимараттар әшекейленіп,өрнектеліп жасалатын болды оған мысал-ХІ-ХІІ ғ. салынған Айша биби,Бабаджа хатун, Қарахан кесенесі.

Арабтар жаулап алар түста 1.диқаншылық 2. Мал өсірумен қатар 3.колөнер, сауда-саттық дамыды. Қалалар дамыды-Түркілердің Шаш (Ташкент), Шабғар (Түркістан), Сауран, Отырар, Сайрам, Тараз, Баласағұн қалалары Ұлы Жібек жолы бойында орналасқан(картамен жұмыс) Сұрақ қою----

Ал Түркі дәуірінің алты ғасырға жуық ( VІ-ХІІғғ) материалдық ескерткіштер өте мардымсыз, бары да жеткілікті зерттеле қойған жоқ.

2 тақырыпшаны балаларға үйде оқып келуін тапсырылады.

Сабақта оқушылар қалай түсінгендерін плакатқа түсіріп түсіндіреді.

Соңында Білге қағанның Күлтегінге арнаған ескерткіші туралы болады Гумилев атындағы ЕврАзия Университетіне 1997жылы әкеліп қойған.



Күлтегін өзі қолбасшы. батыр елін қорғаған, батырлығын қазіргі заман батырлармен салыстырайықшы,мысалы Б.Момышұлымен

Күлтегін





Б.Момышұлы



Венн диаграммасын сызу.











Пысықтау. Тест.

1.Рухани мәдениетке қайсы жатады.

А).Наным-сенім В)азық-түлік С) ер-тұрман

2.Мәдениет шартты түрде нешеге бөлінеді.

А)3 В)4 С)2

3Біздерге қайсы Түркі дәуірінің кезеңдері әлі жеткілікті зерттеле қойған жоқ

А)Х-ХІІғғ В)VІ-ХІІғ С)ІІІ-ІІ ғғ.

4.1960 жылы Ертіс өзенінің оң қанатын зерттеген ғалым кім?

А)Алтай Аманжолов В)Герасимов С)В.Томсон

5.Есік қаласының түбінен «Алтын адамның» қабірінен не табылды?

А) алқа В)тостаған С)ер-тұрман

6.Тоныкөк ескерткіші қайжерде орналасқан?

А)Улан-Баторда В)Таласта С)Жетісуда

7.Білге қаған кімге ескерткіш қойды?

А)Күлтегінге В)Тоныкөкке С)Дұрыс жауап жоқ

8,Түркі жазулы мөр қай жерден табылды?

А)Шардара суқоймасынан В)Ертіс бойынан С)Тараздан

9.Көне түркі руналық жазуының кілтін тапқан кім?

А)В.Томсон В)Герасимов С)Аманжолов

10.Есік қаласынан табылған тостағанда нешетаңба болған?

А)12 В)30 С)2

Бағалау.

Үйге тапсырма:3-4 тақырыпшаларды үйде орындап келу.





















































.1.А

2 С

3.В

4.А

5.В

6.А

7.А

8.А

9.А

10.С



  • История
Описание:

                             

Тақырып: Рухани мәдениеттің дамуы

  §38 Көшпелілер рухани мәдениетінің ерекшелігі. Жазба деректер.

Мақсаты: VІ-ХІІ ғасырлардағы қазақ жеріндегі рухани мәдениеттің дамуын, оның  бағыттарын көрсету. Қазақ жерінде жазу-сызудың пайда болуы туралы толыққанды мәлімет беру.

Дамытушылық : ізденіс, рухани мәдениеті жетістіктерін ұғындыру.

Тәрбиелік : оқушылардың сана- сезімдерінің дамуында рухани тәрбиені сіңіру.

Көрнекіліктер:Қаз.карта,кесенелер суреті, ватман,маркер.

Сабақ әдістері: СТО,тестпен жұмыс,сұрақ-жауап.

Сабақ барысы .  Үйымдастыру кезеңі

                         Сабаққа дайындығын тексеру. Психологиялық тренинг...(оқушылар ортаға шығып бір-біріне жақсы тілектер тілейді)

Үй жұмысын тексеру.  Сұрақтар арқылы VI тарауды қайталау

                 1.ХV-ХVІ ғасырлардағы Қазақ   хандығы қайсы мемлекеттермен

                    байланыс жасады.

                 2.ХVІғ. екінші жартысынан-ХVІІІ ғ. басына дейі Қазақ мемлекетін 

                    нығайтуда билік құрған хандарды атап өт.

                 3.ХV-ХVІІІ ғ.  әлеуметтік құрылымы туралы айт.

Қорытындылау. Міне біздер қазақ халқының,қазақ мемлекеттілігінің қалыптасу тарихынмен таныстық, бүгін біздер көшпелілер мәдениетімен танысу тарауын бастаймыз.

             Рухани мәдениет

Миға шабуыл.           

 

 

   

 Сабақ жоспары.Бұл тақырыпқа 2 сағат арналған сол себепті 1 сабақта(1-2 тақырыпшаларды өтеміз)

1.Рухани мәдениеттің даму ерекшелігі, тілі, жазуы

2. Көне жазулар

Осы параграфтың сабақ жоспарындағы 1-тақырыпша- Рухани мәдениеттің даму ерекшелігі.

1 ерекшелігі- көшпелілердің материалдық   мәдениеті көші-қонға ыңғайланып жасалған. Бұл киіз үй, ер-тұрман, ат әбзелдері, теріден, ағаштан жасалған ыдыс-аяқтар, бесік т.б.

2 ерекшелігі- егіншілікке қарағанда бұқара халықтың барлығы қамтылмайтын бос уақыты көбірек болатын шаруашылық түрі. Ақынжандылық, қиялшылдық, шығармашылықпен ойлау жүйесі қатты дамыды.(фольклор т.б.) Балалар фольклорға не жатады соны жазыңдар класстер құрып............................басқа халықтардада фольклор, мысалы Орыстын қандай мақал-мәтелдерін және батырларын білесіндер? 2015 жыл Халықтар     Ассамблеясының 20 жылдығын тойлаймыз.

3 ерекшелігі- синкретті ( біртекті ғана емес көпқырлы) болып келеді.

 Түрлі халықтардың жақсы мәдени жетістіктерін қабылдап, өздерінің  мәдени үлгілерін басқа халықтарға жұғыстырды.

3.Орта ғасырларда түркі елдерінде отырықшылықтың дамуы, ислам дінің қабылдануы-мәдениет саласына әсерін тигізді мысалы-құрылыс ғимараттар әшекейленіп,өрнектеліп жасалатын болды оған мысал-ХІ-ХІІ ғ. салынған Айша биби,Бабаджа хатун, Қарахан кесенесі.                                                                                           

Арабтар жаулап алар түста 1.диқаншылық 2. Мал өсірумен қатар 3.колөнер, сауда-саттық дамыды. Қалалар дамыды-Түркілердің  Шаш (Ташкент), Шабғар (Түркістан), Сауран, Отырар, Сайрам, Тараз, Баласағұн қалалары Ұлы Жібек жолы бойында орналасқан(картамен жұмыс) Сұрақ қою----

Ал Түркі дәуірінің алты ғасырға жуық ( VІ-ХІІғғ) материалдық ескерткіштер өте мардымсыз, бары да жеткілікті зерттеле қойған жоқ.                  

2 тақырыпшаны балаларға үйде оқып келуін тапсырылады.

Сабақта оқушылар қалай түсінгендерін плакатқа түсіріп түсіндіреді.

Соңында Білге қағанның Күлтегінге арнаған ескерткіші туралы болады Гумилев атындағы ЕврАзия Университетіне  1997жылы әкеліп қойған.

 

Күлтегін өзі қолбасшы. батыр елін қорғаған, батырлығын қазіргі заман  батырлармен салыстырайықшы,мысалы Б.Момышұлымен

Күлтегін

 

 

    Б.Момышұлы

 

Венн диаграммасын сызу.

 

 

 

 

 

 

Пысықтау.  Тест.

1.Рухани мәдениетке қайсы жатады.

А).Наным-сенім     В)азық-түлік   С) ер-тұрман

2.Мәдениет  шартты түрде нешеге бөлінеді.

А)3      В)4     С)2

3Біздерге қайсы Түркі дәуірінің кезеңдері әлі жеткілікті зерттеле қойған жоқ

А)Х-ХІІғғ     В)VІ-ХІІғ      С)ІІІ-ІІ ғғ.

4.1960 жылы Ертіс өзенінің оң қанатын зерттеген ғалым кім?

А)Алтай Аманжолов   В)Герасимов    С)В.Томсон

5.Есік қаласының түбінен «Алтын адамның» қабірінен не табылды?

А) алқа    В)тостаған      С)ер-тұрман

6.Тоныкөк ескерткіші қайжерде орналасқан?

А)Улан-Баторда  В)Таласта   С)Жетісуда

7.Білге қаған кімге ескерткіш қойды?

А)Күлтегінге  В)Тоныкөкке  С)Дұрыс жауап жоқ

8,Түркі жазулы мөр қай жерден табылды?

А)Шардара суқоймасынан В)Ертіс бойынан  С)Тараздан

9.Көне түркі руналық жазуының кілтін тапқан кім?

А)В.Томсон     В)Герасимов   С)Аманжолов

10.Есік қаласынан табылған тостағанда нешетаңба болған?

А)12      В)30      С)2

Бағалау.

Үйге  тапсырма:3-4 тақырыпшаларды үйде орындап келу.

 

 

Скачать материал
Автор Ишмухамедова Балерке Сайфуллиновна
Дата добавления 19.02.2015
Раздел История
Подраздел Планирования
Просмотров 10969
Номер материала 56698
Скачать свидетельство о публикации

Оставьте свой комментарий:

Введите символы, которые изображены на картинке:

Получить новый код
* Обязательные для заполнения.


Комментарии:

Популярные курсы

Нет результатов.