«Жыл
оқушысы – 2014» байқауының 3-кезеңі
«ХХІ
ғасыр көшбасшысы» ойынының желісі бойынша
Сайысқа 10 оқушы қатысады.
Армысыздар, құрметті ұстаздар, қатысушылар және
көрермендер! Бүгінгі «Жыл оқушысы-2014» байқауының соңғы кезеңі интеллектуалды
ойынына қош келдіңіздер!
Сайысымызды бастамастан бұрын сайыскерлерімізбен
танысып өтейік (әр сайыскер өзінің аты-жөнін, сыныбын, өмірлік ұстанымын айтып
өту керек).
1. Тынышбаева
Гүлжайна 7 а сынып
2. Тынышбаева
Айсауле 9 а сынып
3. Таджимуратов
Бақтыбай 5 ә сынып
4. Намазова
Ляззат 6 ә сынып
5. Тойлыбаев
Сакен 5 ә сынып
6. Махсот
Шынар 5 а сынып
7. Үсенова
Лияна 7 а сынып
8. Имангалиева
Камила 5 а сынып
9. Габбасова
Айдана 8 ә сынып
10. Салықова Жанна 5 а
сынып
Ендігі кезек әділқазылар алқасымен танысуға келіп тұр.
Әділқазылар алқасы:
1. Мектеп
директоры Тасанова Роза Төлеуқызы
2. Мектеп
директорының оқу ісі жөніндегі орынбасары Жолдасова Гүлбаршын Бақытқызы
3. Тарих
пәнінің мұғалімі Дакешева Ақзила Батырғалиқызы
4. «Жыл
оқушысы-2013» байқауының жеңімпазы 10 сынып оқушысы Бағдаулетова Асем
Сайысымыз 5 кезеңнен тұрады.
І. Бәйге
ІІ.
Полиглот
ІІІ. Көкпар
ІV. Дода
Ү. Жорға
ҮІ.
«Тапқыр болсаң шешіп көр!»
Сайыскерлерімізбен, әділқазылар алқасымен және сайыс кезеңдерімен
таныс болсақ, ойынымызды бастайық.
«БӘЙГЕ»
10 оқушы
Қарап тұрмай бәйгеге сіз еріңіз
Шәкірттерге әділ шешім беріңіз
Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар шығарар
Бәйге, бәйге, бәйгелерді көріңіз –
дей келе біз «БӘЙГЕ» кезеңін бастайық.
Қатысушыларға
қарапайым сұрақтар қойылады, әр сауалға жауаптың үш нұсқасы ұсынылады. Қатысушылар
қолдарында тұрған жауап нұсқаларының нөмірі жазылған қағаздардың бірін
көтереді. Дұрыс жауап берген әр сұраққа 10 ұпай беріледі. Жауапқа он секунд
уақыт беріледі, одан кейінгі жауаптар қабылданбайды.
1. Футболдағы
1 таймның ұзақтығы. А) 20 минут В) 45
минут С) 60 минут
2. «Көксерек»
әңгімесінің авторы кім? А) М.Әуезов В)
Абай С) Ы.Алтынсарин
3. «Адай»
күйінің авторы кім? А) Дина В) А.Еңсепов С)
Құрманғазы
4. Дүние
жүзіндегі ең үлкен мемлекет. А) Ресей В)
АҚШ С) Африка
5. Ертарғынның
жары кім? А) Ақжүніс В) Баян сұлу С)
Қыз Жібек
6. Түркия
елінің астанасы. А) Пекин В) Париж С)
Анкара
7. Қазақстанда
неше облыс бар? А) 14 В) 15 С) 16
8. Тудың авторы кім? А) Шота-Аман
Уалиханов В) Шәкен Ниязбеков С) Ж.Мәлібеков
9. 28 сағатта неше тәулік, неше сағат бар? А) 1 тәулік 4 сағат
В) 2 тәулік С) 1 тәулік 8 сағат
10.
2 минут 30 секундта неше секунд бар? А) 250 секунд В)
100 секунд С)150 секунд
11.
Азиада ойындарының бойтұмары не? А) Бөрі В) Ирби С) Ақ аю
12.
Түбірге не жалғанады? А) Қосымша В) Дәнекер сөз С) Әріп
13.
Әлемге әйгілі компьютер
бағдарламаларын жасаушы, Microsoft компаниясының негізін қалаушы? А) Стиф
Джобс В)Ада Фон Лейвис С)Билл Гейтс
14.
Дәлелдеуді қажет етпейтін математикалық сөйлем?А)
теорема В) аксиома С) дәлелдеу
15.
Қазақ тарихында тұңғыш ғарышқа ұшқан кім? А) Талғат Мұсабаев
В)Юрий Гагарин С)Тоқтар Әубәкіров
Әділ-қазылар алқасына сөз берейік, ұпай саны төмен екі оқушымен
қоштасатын боламыз.
«ПОЛИГЛОТ»
8 оқушы
Ең коп ұпай жинаған 8 катысушы қалады.
Айыра біл, жақсы менен
жаманды,
Айыра біл, қарындаш пен қаламды.
Айыра біл, соқпағында өмірдің,
Айыра біл, үш тіліңді – дей келе кезекті
сайысымыз «Полиглот».
Мұнда жұмбақтар үш тілде жасырылады, ал сендер
сол жұмбақтардың шешуін үш тілде, яғни, қазақ орыс, ағылшын тілдерінде
айтуларың қажет. Бұл кезеңде де әр дұрыс жауап үшін 10 ұпайдан беріледі.
Барлықтарыңа сәттілік тілеймін!
1. Жұдырықтай қызыл шар,
Тілді үірген шырын бал. ( алма – яблоко - аpple
)
2. Кең
әлемді кернейді,
Көзің бірақ көрмейді. ( ауа, воздух, air )
3. Тар
шеңберді айналып,
Тұр қазықта байланып.
Қаға берер таңдайды,
Әдетінен таңбайды.
(Сағат - часы - clok)
4. Везет,
а не лошадь,
Летит, а не птица,
Жужжит, а не пчела, (ұшақ –
самолет – aplane)
5. Упадет
– поскачет,
Ударишь – не плачет, (доп –
мяч –aball)
6. Не
куст, а с листочками.
Не рубашка, а сшита.
Не человек, а рассказывает.
(кітап – книга – a book)
7. Look
at my face and you see somebody
Look at my back and you see
nobody. (айна- Зеркало -A mirror)
8. What
is found over your head but under your hat? (шаш-волосы- hair)
9. A
little ild woman has twelve children. (жыл – год - year)
Ұпай саны төмен
екі оқушымен қоштасамыз.
«КӨКПАР»
6 оқушы
Әр пәннен 5 сұрақтан. Жауап нақты әрі тез
болуы керек. Қай ойыншы бірінші болып карточкасын көтереді, сол оқушы бірінші
жауап береді. Бағалануы 10 ұпайдан. Жалпы ұпайды есептеу.
Қазақстан тарихы
1. Шыңғысханның Орта Азияға жіберген 450
адамы бар керуені Отырарда қырғынға ұшырағаны белгілі. Бұның соңы қай оқиғаға
апарып соқтырды? (“Отырар опаты”)
2. Геральдика ғылымы нені зерттейді?
елтаңбаларды
3. 1731 жыл орыс елшілері келгенде
Әбілхайырдың ордасы қай жерде болды? (Ырғыз өзені бойында)
4. Аса ұзаққа созылған тарихи кезең. (тас
дәуірі)
5. тарихтың атасы (Геродот)
Математика
1. Латын тілінен бұл сөз «дөңгелектің
сымдары» деп айтылады. Бұл не? (радиус)
2. Дөңгелекке іштей сызылған квадраттың
ауданын тап. (2R2 )
3. IX ғасырда өмір сүрген қазақ математигі
кім? (Ғаббас Жауһари)
4. Бір нүктеден бірдей қашықтықта жатқан нүктелер
жиынтығы қалай аталады (шеңбер)
5. Ешқандай амал қолданбай 666 санын жарты
есе арттырғанда қандай сан шығады 999
Биология
1. Биология сөзіне анықтама беріңіз?
(“Биос” – тіршілік, “логос” – ғылым )
2. Тұңғыш рет ана тілімізде жаратылыстану
ғылымы бойынша оқу құралдарын жазған ғалым. Ол кісінің “Жануарлар” кітабы 1922
жылы Ташкентте басылып шықты? (Халел Досмұхаммедов )
3. Жасушаның сыртында қабықшасы бар, іші
шырынға толы болатын бөлігі қалай аталады? (Цитоплазма )
4. Алғаш рет 1665 жылы өсімдік қабығының
жұқа кесіндісін микроскоппен қараған ағылшын ғалымы кім? (Роберт Гук )
5. Өсімдік тамырлары қандай екі түрге
бөлінеді? (Кіндік тамыр және шашақ тамыр )
Қазақ тілі
1. Жақтың қатысына қарай дауысты дыбыстар
қалай бөлінеді? (Ашық және қысаң )
2. Белгілі бір аймақта ғана қолданылатын
сөздер жиынтығы қалай аталады? (Диалект сөздер )
3. Жазылуы бірдей, мағынасы әр түрлі
сөздер қалай аталады? (Омоним сөздер)
4. Сөйлем және сөз тіркесін зерттейтін
ғылым саласы қалай аталады? (СИНТАКСИС )
5. “Қазақ” газетінің негізін салушы,
ұлттық жазуымыздың реформаторы кім? (Ахмет Байтұрсынов)
География
1. Қазақстандағы ең биік тау шыңы қалай
аталады? ( Хан Тәңірі )
2. Австралия аборигендерінің имек ағаш
түріндегі қаруы қалай аталады? (бумеранг )
3. Қашқарияға экспедициялық сапармен
барған қазақтың тұңғыш географы? (Ш. Уәлиханов)
4. Әлемдегі ең үлкен арал қалай аталады?
(Гренландия)
5. “Тұманды Альбион ” атауы қай елге
қатысты айтылады? (Ұлыбритания )
Қазақ әдебиеті
1. “Ер Төстік” ертегісіндегі бас
кейіпкердің тұлпарының аты қандай? (Шалқұйрық )
2. “Көшпенділер” тарихи трилогиясының
авторы (І. Есенберлин )
3. Қазақ халқының ұлы жыршысы, ақыны.
Қазіргі Тараз қаласы кеңестік дәуірде осы кісінің есімімен аталған? ( Жамбыл
Жабаев)
4. “Мен қазақпын” поэмасының авторы кім?
(Ж. Молдағалиев )
5. Көп жылдар бойы “Балдырған” журналын
басқарған, балалар ақын (М. Әлімбаев )
Жалпы ұпай санын анықтау. Ұпай саны төмен
екі оқушымен қоштасамыз.
«ДОДА»
4 оқушы
Мәңгі бақи
есте қалар
Ғажайып бір
сайыс болсын
Білімдірек шәкірт
озар
Қиынырақ сұрақ
болсын – деп біз енді сайысымыздың келесі
кезеңіне келдік.
10, 20, 30, 40 ұяшықтарын таңдап, сол
ұяшықтардың сұрақтарына жауап береді. Ұпай аз ойыншыдан бастаймыз. Жауап бере
алмаса, дайын оқушы жауап береді де, жауабы дұрыс болса, ұяшық таңдайды.
Ғылым 10 20 30 40
Тұлға 10 20 30 40
Спорт 10 20 30 40
Кино 10 20 30 40
“Ғылым”
10. Иіріле оралып, тостағанға үңіле қарап
тұрған жыланның бейнесі қай ғылым саласының таңбасы? (медицина )
20. Қоршаған ортаны қорғауға бағытталған
биология ғылымының саласы. (экология)
30. Ғарышты зерттеумен айналысатын ғылым
саласы қалай аталады? (космонавтика )
40. Ежелгі дәуірден жеткен жәдігерлер
арқылы өткенді зерттейтін тарих ғылымының саласы. (археология )
“Тұлға”
10. Парсы патшасы Кирді жеңген сақ
патшайымы. (Томирис )
20. Қазақтың арасынан шыққан тұңғыш
ғарышкер, ҚР - ның Халық Қаһарманы
(Т. О. Әубәкіров )
30. Қазақ Ғылым Академиясының тұңғыш
президенті, ғалым. (Қ. И. Сәтбаев )
40. Әйгілі шығыстанушы ғалым, Ш. Уәлихановтың
досы. (Г. Н. Потанин)
«Спорт»
10. 2000 - шы жылы Сидней олимпиадасынан
жеңіспен оралып, көп ұзамай қайғылы қазаға ұшыраған қазақ боксшысы. ( Б.
Саттарханов )
20. 2011 жылы Алматы - Астана қалаларында
қандай спорт ойындары өтті? (қысқы Азия ойындары)
30. 2004 жылы Афины қаласында өткен
олимпиадада бокстан алтын медальді жеңіп алған қазақ спортшысы. (Б. Артаев )
40. Спорт саласында «пентакампеон» сөзі
қандай мағына береді? (Бес дүркін чемпион)
«Кино»
10. Әйгілі актер, режиссер (Ш. Айманов)
20. “Ағайынды” фильмінің режиссері (Ақан
Сатаев)
30. “Қыз Жібек” фильмінің режиссері кім?
(С. Қожақов)
40. “Мұстафа Шоқай” фильмін кім түсірген?
(Нарымбетов)
Барлық ұпайды есептеп, ұпайлары көп екі ойыншымыз
сайысымызды әрі қарай жалғастыратын болады.
”ЖОРҒА”
Әр сайыскер бір минут арасында берілген
сұрақтарға жауап берсе, әр жауапқа 1 ұпайдан беріледі.
1-ші ойыншыға қойылатын сұрақтар:
1.Қазақтың
ұлттық музыкалық аспабы (домбыра)
2. «Дружба» сөзінің қазақшасы қалай?
(достық)
3.Халқаралық тіл (ағылшын)
4.Экология апатқа ұшыраған теңіз (Арал)
5. Үш байлық деген не?(денсаулық, ақ
жаулық, он саулық)
6. Ұшақтың терезесі (иллюминатор)
7.Италияда Буратинаны қалай атайды?
(Пиноккио)
8.Бала дәрігері (педиатор)
9.Астана қаласының символы (Бәйтерек)
10.Мұсылмандар діні (Ислам)
11.Жаздан кейін не келеді? (күз)
12. Күрестің бір түрі. «Өзін-өзі қарусыз
қорғау» дегенді білдіреді. Ол күрестің қай түрі? (самбо)
13.Бір жылда 12 не бар? (ай)
14.Наурыз көжеден ауыз тию қандай ұғымды
білдіреді? (тоқшылық)
15. 61 жас неше мүшел (5)
2-ші ойыншыға қойылатын сұрақтар:
1.4-ші мүшел неше жас? (49)
2. Бетінде оюлары бар киізден жасалған үй
жабдығы (сырмақ)
3. Солтүстік Қазақстанның бас қаласы
(Петропавл, Қызылжар)
4.Қазақтың ішекті аспабы (домбыра)
5.Жер серігі (Ай)
6.Иттер туралы ғылым (кинология)
7.Қазақтың тұңғыш 1909 жылы дүниежүзілік
чемпионы атағын алған палуан? (Кажымұқан Мұнайтпасов)
8.Христиандардың ең басты мерекесі қалай
аталады? (пасха)
9.Қазақ алфавитінде неше әріп бар? (42)
10.Қыран құсты баулып, аңға салатын адам?
(құсбегі)
11. Қазақ қыздарының ұзатылғанда киетін
бас киім (сәукеле)
12.Үш арсыз (ұйқы, күлкі, тамақ)
13.Сүйекті пайдаланып ойнайтын ойын
(ақсүйек)
14.Құстарды зерттейтін ғылымды қалай
атайды? (орнитология)
15.Ең үлкен жұмыртқа салатын құс қалай
аталады? (Түйеқұс)
«ТАПҚЫР
БОЛСАҢ ШЕШІП КӨР!»
Екі
сайыскерімізге жұмбақ жасырылады. Ойлануға бір минут уақыт беріледі. Олай
болса тыңдайық!
Асан
мен Досан сабақтан кейін стадионға баратын болып келіседі. Онда олар Қабанбай
батыр көшесінің балаларымен футбол ойнайды. Асан өте шебер ойыншы. Екі-үш
адамды алдап өтіп, сол аяғымен ышқынта тепкен доп торда тулап жатады. Бірақ
кейде мінезінің қырсығып қалатын әдеті бар. Ол ойынға бармаса достары ащы
жеңілістің дәмін тататыны анық.
Міне,
бүгінде қырсығы ұстап қалды. Екі-үш бала әбден жалынсын кеп. Асан кітап десе
басын еш жаққа бұрмайтын ол бір сәт үнсіз қалды да, достарыңа бұрылып:
-
Ана
тоғыз томдық кітаптарды көріп отырсыңдар ғой, - деді ол. Бәрі бастарын изеді.
-
Орындары
ауыстырылып қойылыпты. Егер сендер осы кітаптарды үш рет қана ауыстырып бірден
тоғызға дейінгі реттілікке келтірсеңдер, мен футболға барамын деді Асан.
Олай болса
Кітаптарды реттілікпен қойып көрейік.
ЖАУАБЫ: 3 пен 6 томдарды
2 мен 7-нің ортасына апар, сонан кейін 5 пен 9-ды 4-ші томның оң жағына, ал
төртінші, бесінші 3 пен 6-шы томдардың арасына қою керек.
Жақсы әділ-қазылар
алқасы шешім шығарғанша, сіздерді бір сергіп алуға шақырамын.
Атасынан қалған
асыл мұрасын,
Ғасырлардан,
ғасырларға жалғасын.
Өнегелі Әке менен
Ананың
Өнері мәңгі,
ұрпақпенен жасасын – деп, «Жыл оқушысы-2014» интеллектуалды ойынын ІІІ кезеңі
аяқталды. Қош сау болыңыздар!
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.