Тақырыбы: Көміртек. Көміртек оксидтері
Мақсаты:
Білімділік: Көміртектің физикалық және химиялық қасиетімен таныстыру, аллотропиялық түр өзгерісі жайлы түсінік беру және айырмашылығын анықтау.
Дамытушылық: Химиялық элементке жалпы сипаттама беру, реакция теңдеуін құру және кристалдық тор ұғымын қайталап, тереңдете түсу. Оқушылардың ойлау қабілетін дамыту, тез ойлауға дағдыландыру.
Тәрбиелік: Еңбектену іскерліктерін арттыра отырып, оқушылардың танымдық белсенділіктері мен ой - өрісін дамытып, шығармашылыққа, ізденімпаздыққа, тиянақтылыққа, ізгілікке және экологиялық білімді болуға тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Интерактивті тақта, видеофильм, периодтық жүйе, карточкалар, әлем картасы, магниттер, карбонат, қышқыл, сынауықтар.
Сабақтың түрі: жаңа тақырыпты игерту.
Әдіс - тәсілі: Ауызша баяндау,
Пәнаралық байланыс: әдебиет,биология, география, математика
Сабақтың жоспары:
I. Ұйымдастыру
II. Үй тапсырмасын тексеру
· Үй тапсырмасын қайталау, сұрақ-жауап
· «Кім жылдам?» ойыны
· Шығармашылық жұмыс. Ә.Бектұров туралы
· «Құпия сөздің құлпын аш» -үлгерімі төмен оқушылар үшін
· «Тыңайтқыштар кестесін толтыр»
III. Жаңа сабақ
· Көміртектің ашылу тарихы
· Видеофильм – көміртек туралы
· Көміртектің құрылысы
· Көміртектің түрөзгерістері
· Видеофильм – алмаз
· Видеофильм – графит
· Тірексызба құрастыру
· Ғылымдағы жаңалықтар
· Көміртектің адсорбциялық қабілеті
· Көміртектің химиялық қасиеттері
· Көміртек оксидтері, салыстыру
· Видеофильм- көміртек оксиді туралы
· Салыстырмалы тығыздық бойынша есеп
· №3 лабораториялық тәжірибе «Көмірқышқыл газын алу»
IV. Бекіту
Деңгейлік тапсырма
V. Бағалау
VI. Үйге тапсырма
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру
- Сәлемдесу.
- Оқушыларды түгендеу.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
Үй тапсырмасын қайталау, сұрақ-жауап
Кім жылдам?- ойыны
1. Қанша бейметалл элемент білесің? Атап шығыңдар
2. Қандай бейметалл элементтер органогендер қатарына жатады?...
3. Сильвиниттің формуласы қандай?
4. Өсімдік азотты қалай сіңіреді?
5. Мал қиы қай тыңайтқыш түріне жатады?
6. Қара қошқыл жасыл, қара дақ өсімдікте қай элемент жетіспегенде пайда болады?
7. Елімізде тыңайтқыш өндірістері қай қалаларда орналасқан?
8. Қаратау фосфоритінен минералдық тыңайтқыштар
алудың негізін қалаған Қазақстандық ғалым?
9. Минералды тыңайтқыштарды қандай жағдайларды ескере отырып қолдану керек?
10. Преципитат дегеніміз не?
Шығармашылық жұмыс. Ә.Бектұров туралы
Құпия сөздің құлпын аш.
Мәтінде «жасырылған» тыңайтқыш формуласын тауып, оны атаңдар.
K2NHP2O5KClNaClMg2SiO2SNH3H2OMgSNaNO3F2SiH4NO2SAl2O3NH3ClPSO2
Бұл тапсырманы Жоламан, Әділ, Диас, Зарина орындайды.
Басқа оқушыларға:
Са5Н(РО4)3, Са(Н2РО4)2, СаНРО4 * Н2О, NH4H2PO4, KCl*NaCl, NaNO3
III. Жаңа сабақ:
1. Хат оқу.
Кімге: 9 «А» сыныбына
Кімнен: Менделеев үйі, 4 подъезд, 2 қабат, 6 пәтерінің тұрғыны.
Бұл қай элемент екен?
Периодтық жүйеден қарап көрейік.
- Көміртек.
Көміртек металл ма, бейметалл ма? - Бейметалл.
Балалар, бүгінгі тақырып «Көміртек. Көміртек оксидтері» деп аталады. Дәптерге бүгінгі күнді, тақырыпты жазыңдар.
Көміртек элементінің ашылу тарихы туралы видеокөрініс
Видеофильм «Көміртек»
Қысқаша түсінік беру.
Видеофильм көрсету. Алмаз және графит туралы
Сұрақ: алмаз бен графиттің кристалл торы қалай орналасқан? Айырмашылығы қандай?
Жауап: алмаздың кристалл торындағы атомдардың арақашықтығы бірдей, тығыз орналасқан, ал графитте көміртек атомдары қабаттасып орналасқан, бір қабаттағы С атомдары тығыз, ал қабаттардың арасы алшақ, байланыс тез үзіледі.
Балалар, алдарыңда жатқан мәтінмен танысып, тақтаға тірексызба құрыңдар.
Оқушылар тақтаға бір-бірден шығып, парта үстінде ретсіз жатқан тірексызбаларды дұрыс орналастыруы керек. Ол үшін алдымен оқушыларға
мәтінмен таныстыру жұмысын жүргізу керек.
Алмаз не үшін пайдаланылады? –тірексызба жасау /тақтаға/
Алмаздың кристалл торындағы (тетраэдр пішінді) әрбір көміртек атомы, айналасындағы бірдей қашықтықта орналасқан басқа төрт атоммен ковалентті байланысады. Бұл байланыстардың беріктігі барлық бағыттарда бірдей, сондықтан алмаз - өте қатты, мөлдір, түссіз, электр тогын өткізбейді. Алмаз өте қатты зат болғандықтан бұрғы, егеу, шыны кескіш ретінде қолданылады. Ал мөлдір болғандықтан асыл тас ретінде әшекейлік бұйымдар жасауға пайдаланылады.
Графит не үшін пайдаланылады? – тірексызба құру /тақтаға көрнекі түрде/
Графиттің – алтыбұрышты призма тәріздес кристалл торында атомдар қабатталып орналасады және бір жазықтықта орналасқан атомдарға қарағанда, әртүрлі жазықтықта орналасқан атомдардың арақашықтығы әлдеқайда үлкен болады. Осыған сәйкес графит жұмсақ мөлдір емес, металдық жылтыры бар сұр түсті зат, электр тогын біршама жақсы өткізеді. Графит, оңай үгілетін зат, қағаз бетіне ізін қалдырады. Сондықтан қарындаштың өзегін жасауға, электродтар жасауға, техникада «құрғақ май» ретінде қолданылады.
Карбин – қара түсті ұнтақ. Көміртек атомдары бір түзудің бойында тізбектеліп орналасқан.
Ғылымдағы жаңалықтар. Шаштан алмаз жасалады.
Көміртек- суда ерімейді, ағаш көмірі – құрылысы кеуек болғандықтан өз бетінде газдарды, сұйықтарды сіңіреді. Осы қасиетін адсорбция деп атайды.
Көміртек металдармен, сутекпен, кремниймен әрекеттескенде тотықтырғыш, ал басқа бейметалдармен, оксидтермен әрекеттескенде тотықсыздандырғыш екеніне тоқталу.
|
Көміртек (II) оксиді. |
Көміртек (IV) оксиді. |
|
Алынуы |
|
|
1000°С t-да кокс, таскөмірді жаққанда, оттек жеткіліксіз болғанда: С + О2 = 2СО |
Лабораторияда: СаСО3 + 2НСl = СаСl2 + Н2О + СО2↑ |
|
Физикалық қасиеті |
|
|
түссіз, иіссіз, дәмсіз, ауадан сәл жеңіл, улы газ, суда нашар ериді, қайнау t төмен, -193°C |
иіссіз, түссіз, ауадан 1,5 есе ауыр газ, суда аздап ериді. Атм.қысымда -78°C-та қайнайды. Жанбайды, сол себепті өрт сөндіруде пайдаланады (құрғақ мұз). |
Көміртек оксидтерінің физикалық қасиеттерін салыстыру.
СО2 –ң сутек бойынша тығыздығын есептеңдер.
№3 лабораториялық тәжірибе. «Көмірқышқыл газын алу»
V. Деңгей бойынша тапсырмалар. Слайд
VІI. Қорытынды, бағалау.
Үйге тапсырма:§22. №1- 6. 104-бет
§23. №9, 110-бет
Шығармашылық жұмыс. Нанохимия туралы мәліметтер – Бакиров Р. дайындайды
Көміртектің табиғаттағы айналымы туралы дайындалу.
Ескерту.
Жоспардағы видофильмдер «ютуб» сайтынан алынды.
|
Көміртек (II) оксиді. |
Көміртек (IV) оксиді. |
|
Химиялық қасиеттері |
|
|
Көміртек (II) оксиді ауада көп жылу бөліп жанады: 2СО + О2 = 2СО2 + 577 кДж Осы қасиетіне қарай отын ретінде пайдаланылады. Жоғары t-да металл оксидін тот-з-ды: СО + СuО = Сu + СО2 Әрекеттеспейді: сумен, сілтімен, қышқыл ерітінділерімен. Сондықтан тұз түзбейтін оксидке жатады.
|
1. Н2О + СО2 = Н2СО3 Н2СО3 = Н2О + СО2 2. Негіздік оксидтермен әрекеттеседі: СО2 + СаО = СаСО3 3. СО2 + Са(ОН)2 = СаСО3↓ + Н2О Кальций карбонатының судағы ерітіндісіне көміртек (IV) оксидінің артык мөлшерін жіберсе, суда еритін кальций гидрокарбонаты Са(НС03)2 түзіледі: СаСО3+Н2О + СО2 = Са(НСО3)2 |
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Көміртек және оның оксидтері тақырыбындағы сабақ жоспарын ұсынып отырмын. Бұл берілген жоспарда дайын материал мағлұматтары пайдаланылып, сабақ жоспарына сай өзгертілген.Сабақ келесі жоспарда құрылған:I. Үй тапсырмасын тексеру
· Үй тапсырмасын қайталау, сұрақ-жауап
· «Кім жылдам?» ойыны
· Шығармашылық жұмыс. Ә.Бектұров туралы
· «Құпия сөздің құлпын аш» -үлгерімі төмен оқушылар үшін
· «Тыңайтқыштар кестесін толтыр»
III. Жаңа сабақ
· Көміртектің ашылу тарихы
· Видеофильм – көміртек туралы
· Көміртектің құрылысы
· Көміртектің түрөзгерістері
· Видеофильм – алмаз
· Видеофильм – графит
· Тірексызба құрастыру
· Ғылымдағы жаңалықтар
· Көміртектің адсорбциялық қабілеті
· Көміртектің химиялық қасиеттері
· Көміртек оксидтері, салыстыру
· Видеофильм- көміртек оксиді туралы
· Салыстырмалы тығыздық бойынша есеп
· №3 лабораториялық тәжірибе «Көмірқышқыл газын алу»
IV. Бекіту
Деңгейлік тапсырма
V. Бағалау
VI. Үйге тапсырма
6 662 870 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Алпысбаева Жазира Тулеубековна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс повышения квалификации
72 ч. — 180 ч.
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Мини-курс
4 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.