презентация по казахскому языку на тему "Қос сөздер"

“№ 8 жалпы орта білім беретін көркемдік- эстетикалық білім мен тәрбие беру мектеп- кешені”КММ

Бастауыш сынып мұғалімі :Қазыбаева Айжан Мейрамбековна 

Сабақтың тақырыбы: Қос сөздер

Сабақтың мақсаты: Білімділік:  Оқушыларға қос сөздер туралы, олардың тұлғалық

                                                       ерекшелігі мен жасалу жолын тусіндіру.

                                  Дамытушылық: Оқушылардың теориялық ойлау, сөйлеу

                                                        қабілеттерін дамыту,сөздік қорларын

                                                        байыту,сөйлем ішінен қос сөздерді таба білуге

                                                        төселдіру.

                                   Тәрбиелік: Елін, Отанын сүйе білуге, ұқыптылыққа, таза,

                                                      сауатты жазуға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: сындарлы оқыту

Сабақтың әдіс-тәсілдері: жұптық,топтық жұмыс,диалог,сын тұрғысынан ойлау,өзіндік бағалау.

Сабақтың көрнекілігі: Оқулық,таратпа материалдар,тірек-сызбалар, интерактивті тақта, постер,маркер,стикер,жазу дәптері,бағалау парағы,көгершін. 

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

    амандасу, түгелдеу,топқа бөлу,жағымды психологиялық ахуал туғызу.

  Эпиграф: «Қазақ тілі-қазақтың маңдайындағы жалғыз жарық жұлдызы»

                                                                                 Асылы Осман

-Балалар, барлықтарыңның көңіл-күйлерің жақсы екен, ендеше осы   көңіл-күймен сабағымызды бастайық.

Оқушыларға өздерінің аты-жөні жазылған   бағалау парағын таратып , толтырылу ережесімен түсіндіру / Әр жауаптары сайын  тапсырманың түріне қарай бөлінген графаға  бір балдан қосып отырады .

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау (жаттығуды тексеру)

-         Үйге қандай тапсырма берілді?

Біз қандай тақырып өтіп жатырмыз?

« Қызығушылықты ояту»   «Ыстық орындық» ойыны

Өтілген тақырыптар бойынша сұрақтар қою.

-         Күрделі сөздер дегеніміз не?

-         Күрделі сөздің неше түрі бар?

-         Біріккен сөз дегеніміз не? Мысал келтір

-         Сөз дегеніміз не?

-         Қаратпа сөз дегеніміз не?

-         Бірыңғай мүшелер дегеніміз не?

2-слайд «Мағынаны тану»

- Тақтада жазулы тұрған  өлеңді бір оқушыға оқыту

Арасында құлын-тай

Айнала шауып бұлтылдап

Жоғары-төмен үйрек-қаз

Ұшып тұрса сымпылдап,

Қыз-келіншек үй тігер

Бұрала басып былқылдап

-         Кімнің өлеңі ?

-         Осы өлеңде қарамен жазылған сөздерді атайық

 Құлын-тай , жоғары-төмен , үйрек-қаз , қыз-келіншек-бұлар күрделі сөздер, оның қай түрі екенін бүгінгі сабағымызда өтеміз. (дәптерлеріне тақырыпты жазғызу)

3- слайд  ІІІ. Жаңа сабақ                                                                                                   Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы:  Қос сөздер (мақсатын хабарлау)

-Қос сөздер күрделі сөздердің бір түрі. Олар екі сөздің қосарлануы арқылы жасалады да, бір ғана мағына береді.

4-слайд  Мысалы: жан-жануар, ата-ана, сөйлей-сөйлей, бүгін-ертең,алыс-жақын т.б.

5-слайд  Қос сөздердің екі түрі бар: қосарлама қос сөздер, қайталама қос сөздер.

Қосарлама қос сөздер екі түбірден қосарланып жасалады. (әке-шеше, аяқ-табақ, кәрі-жас)

Қайталама қос сөздер бір сөздің екі рет қайталануы арқылы жасалады: (тау-тау, айтып-айтпай, алуан-алуан).

Сонымен қос сөздер дегеніміз екі сөздің қосарлануы арқылы жасалған сөздер.

ІV. Жаттығу жұмыстарын орындау

1-жаттығу. Өлеңді оқу, күрделі сөзді тауып, жасалу жолын түсіндір (ауызша)

2-жаттығу. (жазбаша) қос сөздерді теріп жазып, жасалу жолын түсіндір.

Буып-түйдік-қосарлама қос сөз, екі сөз қосарланып айтылып тұр

Ыдыс-аяқ-қосарлама қос сөз

Айқыш-ұйқыш-қосарлама, мағынасы  жоқ

Бес-алты-қосарлама қос сөз

Ойдым-ойдым- қосарлама қос сөз

Саз-батпақ- қосарлама қос сөз

Ара-арасымен- қайталама қос сөз

Тұра-тұра- қайталама қос сөз

Әлсін-әлсін- қайталама қос сөз

V. Сергіту сәті

 3-жаттығу .Осы  сөздерді қатыстырып,сөйлемдер құрастырып жаз

1-топ ыдыс-аяқ

2-топ құрал-сайман

3-топ газет-журнал

6-слайд «Жалғасын тап» ойыны

құрт-..............                      ар-.......                     ....-сарсаң

Сәлем-............                       қант-......                  ығы-....

...........-келбет                        ....-жарақ                 жоғары-.....

V. Бекіту 

1-топ Берілген қос сөздерді қатыстырып ертегі құрастырады.

кемпір-шал,үйір-үйір,

бала-шаға,анда-санда,

қора-қора,у-шу,алыс-жақын

2-топ 4 жолды өлең құрастырады.

Сүп-сүйкімді,бүгін-ертең,

тап-таза,үлкен-кіші,

әке-шеше,үйрек-қаз

3-топ Жұмбақ құрастырады.

Қабат-қабат,тырс-тырс,

алыс-жақын,әке-шеше,

үлкен-кіші,жалт-жұлт.

VІ. Қорытынды

Сөз жұмбақ шешу.

Ұйқасын тап

1.     Қос сөз дегеніміз не?

2.     Қандай түрлері бар?

Әр топ екі сұрақ дайындап қояды.

VІІ. Бағалау парақтарын толтыру.Формативті,өзін-өзі бағалау,мұғалімнің бағалауы..

Кері байланыс Не білдім? Нені білгім келеді?

 VІІІ Үйге тапсырма .Ереже жаттау.5-жаттығу.