Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
1 слайд
Ұйымдастыру бөлімі
Үй тапсырмасын сұрау:
Дауысты дыбыстар
2 слайд
2
3
2
3
2
3
Теңге алу
50 теңге
20 теңге
10 теңге
1
1
1
3 слайд
8
9
7
Қазақ тіліне тән төл дыбыстар саны нешеу?
1
Теңге алу
4 слайд
Әріп дегеніміз не?
Дыбыстың жазудағы
таңбасы
Дыбыстың айтылуы
2
Теңге алу
5 слайд
Фонетика
нені зерттейді?
Тіл білімінің дыбыстық
жағын
Белгілі бір тілдегі
сөздердің жиынтығын
3
Теңге алу
6 слайд
Қазақтың төл дыбыстарын ата
Э, ю, я, щ, ц
Ә, ө, ұ, ү, і, қ, һ, ғ, ң
1
7 слайд
Дауысты дыбыстар қалай жасалады?
Ауа өкпеден кедергісіз
шығып,үннен ғана тұрады.
Ауа өкпеден кедергіге
ұшырап шығады.
2
8 слайд
Жіңішке дауыстыларды ата
Ә,ө,ү,у,і,е,и,э
А,о,ұ,ы,у
3
9 слайд
Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай қалай бөлінеді?
Теңге алу
Жуан, жіңішке
Еріндік, езулік
Ашық, қысаң
1
10 слайд
Жақтың қатысына қарай а,ә,о,ө,е,э қандай дыбыстар?
Ашық
Езулік
Жуан
2
Теңге алу
11 слайд
О,ө,ұ,ү,у
Ұ,ү,у,ы,і,и
А,ә,о,ө,е,э
3
Еріндік дауыстыларды тап
Теңге алу
12 слайд
“Сәйкестендіру”стратегиясы
Жуан а, ә , о, ө, е, э
Жіңішке о, ө, ұ, ү, у
Ашық а, о, ұ, ы, у
Қысаң а, ә, е, э, ы, і, и
Еріндік ә, ө, ү, у, і, е, и, э
Езулік ы, і, и, ұ, ү, у
13 слайд
Дауысты дыбыстар
Тілдің қатысына қарай
Жақтың қатысына қарай
Еріннің қатысына қарай
ашық
қысаң
еріндік
езулік
жуан
жіңішке
14 слайд
Сабақтың тақырыбы: Дауыстылардың жазылуы
15 слайд
Мақсаты:
Білімділік:
оқушыларға дауысты дыбыстардың жазылу ережесін мысалдар арқылы меңгерту.
Дамытушылық:
оқушылардың ауызша және жазбаша тіл мәдениетін дамыту, лингвистикалық дүниетанымдарын кеңейту, дыбыстық талдау дағдыларын дамыту.
Тәрбиелік:
Орындатылатын тапсырмалар арқылы бір-бірін тыңдауға, сыйлауға дағдыландыру. Өз еңбегін әділ бағалауға тәрбиелеу.
16 слайд
Ашық дауыстылардың жазылуы
1. А,е дауыстылары сөздің барлық буынында жазылады.
Мысалы: алақан, мақала; ереже, елгезек
2. Ә дауысты көбінесе сөздің бірінші буынында жазылады.
Мысалы: ә-сем, ә-леу-мет, дәу-рен, кә-сіп
17 слайд
Ескерту:
1. Ә әрпі мына сияқты сөздердің екінші буынында естілуі бойынша жазылады:
Сірә, куә, күнә, кінә, іңкәр, күмән, шүбә, зәмзәм, мүсәпір, Күлән, Күләш, Күләй
2. Ә әрпі біріккен сөздер мен қос сөздердің екінші сыңарының алғашқы буынында жазыла береді:
Ендігәрі, әжептәуір, Гүлжәмила, Бейсенәлі, кәп-кәрі, әлсін-әлі
18 слайд
О,ө дауыстылары сөздің бірінші буынында жазылады.
Мысалы:бө-рене,кө-белек,ө-сімдік,төр, оқ,тор
Ескерту:
О әрпі орыс тілінен енген сөздердің соңғы буындарында жазыла береді:
кино, синоним, домино
2. О,ө әріптері біріккен сөздер мен қос сөздердің екінші сыңарының алғашқы буынында жазыла береді:
Көркемөнер,төсек-орын,алабота, Айнамкөз
19 слайд
Қысаң дауыстылардың жазылуы
1.Ұ,ү әріптері сөздің бірінші буынында жазылады.
Мысалы: ұ-зын, ұ-лы, құ-лын, құн, үн, жұ-дырық
Ескерту:
1. Ұ,ү әріптері мына тәрізді сөздердің екінші буынында жазылады: бұлбұл, мазмұн, мақұл, дүлдүл, мәжбүр, дәстүр, байғұс, мағлұмат .
2. Ұ,ү әріптері біріккен сөздер мен қос сөздердің екінші сыңарының алғашқы буындарында жазыла береді: қыстыгүні, көкқұтан,
мал-мүлік, күп-күрең
20 слайд
Ы,і әріптері сөздердің барлық буынында жазылады.
Ескерту:
Кейбір сөздердің соңғы буынындағы ы,і дыбыстары тәуелдік жалғауынан басқа қосымшалар жалғанғанда, жазуда түсіп қалады:
орын+а=орна, ойын+а=ойна, бұйыр+ық=бұйрық, жиын+ал= жинал, қорық+ыт= қорқыт
И дыбысына біткен етістіктер мен сый, тый деген етістіктерге -у, -а жұрнақтары жалғанғанда, олар ю, я болып жазылады: қи+у=қию, қи+а=қия,
и+у =ию, кей+у=кею, тый+ады=тыяды
21 слайд
Кітап- досың , ақылшың.
(оқулықпен жұмыс)
250-жаттығу. Сөздегі көп нүктенің орнына тиісті әріпті қойып жазыңдар.
Ж...бір, ж...рмеңке, ж...рекімалда, ж...уады, жар..., ж...ңкілу, ж...н-жоба, ж...ңышқа, ж...ргек, ж...март, к...дімгі, к...мпит, к...рі, к...сіпкер, келісс...з, к...бік, к...гал, к...же, к...збе-к...з, к...зқарас, л...біз, л...йық, л...м-мим, с...біз, м...жбүр, м...жіліс, м...з болу, м...л, м...мын, м...р, м...лдір, ...мір, ...неге, ...ңдеу, ...ңі, ...лке, ...кін, с...укеле, с...тті, с...би. Керекті әріптер: а,ә,о,ө,е
22 слайд
252-жаттығу. Мына сөздердің қалай жазылатынын біліп алыңдар да, түбір мен қосымшаға бөліңдер.
Аузым, бөркім, көркі, мойны, мұрным,
халқың, әрпі, қаупі, еркі.
Уақыты, ырымы, уызы, дәуірі, бауырым,
киімің, бақыты, бұйымың, ырысы, пейілім.
Үю, қою, сыяды, тыю, кию, қияды, баю.
23 слайд
253-жаттығу. Мәтіннен еріндік, езулік дауыстылардың жазылуы мен айтылуындағы өзгеріс байқалатын сөздерді тауып жазыңдар.
Үлгі: өзеннің - өзөннің
24 слайд
1-қатар. 257-жаттығу. Қай жағынан оқысаңдар да белгілі бір мағынаны білдіретін 10-15 сөз теріп жазыңдар.
2-қатар. 258-жаттығу. Сөздің басы мен соңы бірдей дауысты немесе бірдей дауыссыз болып келетін 10 сөз тауып жазыңдар.
3-қатар. 259-жаттығу. Дауысты дыбыспен басталып, дауысты дыбыспен аяқталатын жер-су аттарын тауып жазыңдар.
25 слайд
Сабақты қорытындылау
Бір буынды сөздердің дауысты, дауыссыз дыбыстарын өзгертіп, жаңа сөздер құраңдар:
ат, тал, сой, ақ, ес, ін, ұл, күн, қақ, жаз.
26 слайд
Бекіту тест
1. Жуан дауысты дыбыстарды белгілеңіз
А) ы, ұ, а. В) ұ, и, л. С) ү, ы, э. Д) а, ө, о. Е) й, е, ы.
2. «Ы,Ұ» дыбыстары жақ қатысына қарай қандай дыбысқа жатады?
А) Қысаң дауысты В) Еріндік дауысты С) Ашық дауысты
Д) Езулік дауысты Е) Жуан дауысты
3. Әріп дегеніміз не?
А) Дыбыстардың жазылу реті
В) Сөздіктегі сөздердің орналасуы
С) Дыбыстардың дұрыс айтылу
Д) Сөздерге қосымшалардың жалғануы
Е) Дыбыстың жазудағы таңбасы
4. Берілген сөздердің қайсысында «у» дыбысы жіңішке дауысты дыбыс болып тұр?
А) Ашу В) Сауық С) Көну Д) Аула Е) Жу
5.Қазақ әліпбиіндегі қазақ тіліне тән дыбыстар нешеу?
А) 7 В) 6 С) 8 Д) 9 Е) 11
27 слайд
Үй тапсырмасы:
251-жаттығу. Көп нүктенің орнына керекті әріпті қойып жазу.
255-жаттығу. Мәтіннен тек езулік дауысты дыбыстары бар сөздерді жуан, жіңішкелігіне қарай екі топқа бөліп жазыңдар.
Ереже жаттау
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
1. А,е дауыстылары сөздің барлық буынында жазылады. Мысалы: алақан, мақала; ереже, елгезек 2. Ә дауысты көбінесе сөздің бірінші буынында жазылады. Мысалы: ә-сем, ә-леу-мет, дәу-рен, кә-сіп Ескерту: 1. Ә әрпі мына сияқты сөздердің екінші буынында естілуі бойынша жазылады: Сірә, куә, күнә, кінә, іңкәр, күмән, шүбә, зәмзәм, мүсәпір, Күлән, Күләш, Күләй 2. Ә әрпі біріккен сөздер мен қос сөздердің екінші сыңарының алғашқы буынында жазыла береді: Ендігәрі, әжептәуір, Гүлжәмила, Бейсенәлі, кәп-кәрі, әлсін-әлі О,ө дауыстылары сөздің бірінші буынында жазылады. Мысалы:бө-рене,кө-белек,ө-сімдік,төр, оқ,тор Ескерту: 1.О әрпі орыс тілінен енген сөздердің соңғы буындарында жазыла береді: кино, синоним, домино 2. О,ө әріптері біріккен сөздер мен қос сөздердің екінші сыңарының алғашқы буынында жазыла береді: Көркемөнер,төсек-орын,алабота, Айнамкөз 1.Ұ,ү әріптері сөздің бірінші буынында жазылады. Мысалы: ұ-зын, ұ-лы, құ-лын, құн, үн, жұ-дырық Ескерту: 1. Ұ,ү әріптері мына тәрізді сөздердің екінші буынында жазылады: бұлбұл, мазмұн, мақұл, дүлдүл, мәжбүр, дәстүр, байғұс, мағлұмат . 2. Ұ,ү әріптері біріккен сөздер мен қос сөздердің екінші сыңарының алғашқы буындарында жазыла береді: қыстыгүні, көкқұтан, мал-мүлік, күп-күрең
6 653 515 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Ильичева Татьяна Михайловна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300 ч. — 1200 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Мини-курс
3 ч.
Мини-курс
4 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.