Презентация: Электролиттердегі электр тоғы 9 класс

Описание презентации по отдельным слайдам:

• 

  1 слайд

  Электролиттердегі электр тогы
  

• 

  2 слайд

  Электролиттік диссоциация
  Су – диэлектрик болып табылады.
  
  Ал қышқылдың судағы
  
  ерітіндісі ток
  өткізгіш
  
  ретінде қолданылады
  

• 

  3 слайд

  Құрамында тұз қышқылының( HCL) молекуласы бар
  суды алайық. Судың бейберекет қозғалыстағы молекулалары тұз қышқылы молекуласын жан-
  жақтан келіп соққылайды. Осының нәтижесінде HCL
  молекуласы иондарға ыдырайды. Судағы қарама-қарсы зарядталған иондар бір-біріне тартылып, олар
  қайтадан молеклаларға біріге алады. сСондықтан қышқылды суда еріткенде, онда молекулалардың
  ыдырауы ғана емес, сонымен бірге иондардан бейтарап
  молекулалардың пайда болуы да қатар жүріп жатады,яғни
  HCL H + CLˉ
  ( нұсқамалар процестің екі бағытта да өтетінін көрсетеді)
  

• 

  4 слайд

  Элетролиттік диссоциация
  Молекулалардың еріткіштің әрекетінен иондарға
  ыдырауы электролиттік диссоциация деп аталады.Ерітілген
  зат молекулалардың қандай бөлігінің иондарға ыдыраған
  молекулалар болып табылатынын көрсететін сан диссоциация
  дәрежесі деп аталады. Сөйтіп, ерітінділердегі зарядтарды
  тасымалдаушылар иондар болып табылады.
  Диссоциацияланған кезде сутек және
  металдардың иондары оң зарядталады.
  Ерітінділердегі иондар бірнеше атомдардан
  тұрады.
  
  

• 

  5 слайд

  Молеклаларды иондарға
  тек еріткіш қана
  ыдыратып қоймайды.
  Мысалы, қатты қыздырған
  кезде заттың иондардан
  тұратын молекулалары
  жеке-дара иондарға ыдырай
  алады.
  Сондықтан тұздардың
  ерітінділері де электр тоғының
  жақсы өткізгіштері болып
  табылады.
  

• 

  6 слайд

  Электролиз
  Заряд тасымалдаушылары тек қана иондар болып табылатын сұйық өткізгіш электролит деп аталады. Осыған мысал ретінде, ваннадағы күкірт қышқылының судағы ерітіндісін аламыз. Күкірт қышқылы молекулаларының диссоциациясы мынадай теңдеумен сипатталады:
  H2SO4 2H + SO4ˉ
  Ваннаға платина пластиналарын салып, олрды амперметр арқылы батареямен қосамыз. Бұл пластиналар электродтар деп аталады.Батареяның оң полюсімен жалғанған электрод анод, ал теріс полюсімен жалғанған электрод катод деп аталады.
  Ток өткен кезде ерітіндідегі судың мөлшері азайып, ал ерітіндінің концентрациясы артатын процесті Электр тогымен судың ыдыратылуы деп аталады
  

• 

  7 слайд

  Егер осындағы тізбекті тұйықтасақ, онда электролитте электродтар арасында электр өрісі пайда болады. Осы өрістің әрекетінен H сутек иондары катодқа қарай, ал қышқыл қалдығының SO4ˉ иондары анодқа қарай ұмтылады. H2O 4H + 4OHˉ ; H2SO4 2H + SO4ˉ
  Катодтағы процестер
  H платинаның еркін электрондарының Теріс иондар анодқа жеткен кезде
  біреуін өзіне қосып алып, сутектің бейта-
  рап атомына айналады. Бұл өзара жұп-
  тасып сутек газыныңмолекулаларын тү-
  зіп, катодтан бөлініп шығады
  4H + 4е = 2H2
  Сутек газы бөлініп шығады
  Анодтағы процестер
  Теріс иондар анодқа жеткен кезде ОНˉ
  иондар зарядталмайды да, ал SO4ˉ иондар
  ерітіндіде қалып қояды. ОНˉ иондар разрядталған кезде су және оттектің
  бейтарап молекулалары пайда болып
  анодта оттек газы бөлініп шығады
  4ОНˉ – 4е = 2H2O + O2
  Оттек газы бөлініп шығады
  
  

• 

  8 слайд

  Ток электролит арқылы өткен кезде заттың түрленуі қатар
  өтіп жатады, яғни электролиттегі токтың химиялық әрекеті
  болады. Электролит арқылы ток өткен кезде электродтарда
  заттың бөлініп шығу процесі ЭЛЕКТРОЛИЗ деп аталады.
  Электролит құйылған электродтары бар ыдыс
  ЭЛЕКТРОЛИТТІК ВАННА деп аталады.
  Эрітіндідегі оң иондарды катиондар (себебі олар электролиз кезінде
  катодқа тартылады), ал теріс иондарды аниондар деп атайды.
  

• 

  9 слайд

  Электолиз кезінде бөлініп шығатын заттың мөлшері. Фарадейдің бірінші заңы
  Фарадей электролиз тәжірибесін зерттей отырып
  өзінің бірінші заңын тағайындады.
  Ол: электролиз кезінде бөлініп шығатын заттыңмассасы ерітінді арқылы өтетін электр мөлшеріне пропорционал:
  m = R q
  осылай тұжырымдалады.
  
  
  

• 

  10 слайд

  Фарадей тәжірибелері көрсеткендей элекролиз кезінде бөлініп шығатын
  заттың массасы тек q зарядтың шамасына ғана емес, сонымен қатар заттың тегіне де тәуелді.
  Электролиз кезінде бөлініп шыққан зат массасының заттың тегіне тәуелділігін білдіретін R пропорционалдық коэффициентін заттың электрохимиялық эквиваленті (ЭЭ) деп атайды.
  ЭЭ электродта, электролит арқылы бірлік заряд өткен кезде бөлініп шығатын заттың массасымен өлшенеді, яғни
  R = m/q
  Халықаралық бірліктер жүйесінде R (ЭЭ) өлшем бірлігі 1кг/Кл
  q= It болғандықта, Фарадейдің бірінші заңын
  m = R It
  деп жазуға болады.
  
  
  
  
  

• 

  11 слайд

  
  Иондардың бір молінің массасының ( граммен алынған кезде) бір ионның салыстырмалы молекулалық массасына тең, яғни
  
  М= Мr ×10ˉ³ кг / моль
  Иондардың мольдік массасының олардың валенттілігіне қатынасы М/п осы
  иондардың химиялық эквиваленті деп аталады.
  Электродта бір химиялық эквиваленттің кез келген түрдегі иондардың бөлініп
  шығуы үшін электролит арқырлы электрдің бірдей F мөлшерін жіберу керек екенін өз тәжірибелерінің нәтижесінде тапты. Электрдің бұл мөлшерін
  Фарадей тұрақтысы деп атайды:
  F= 9,95× 10 Кл/моль
  Демек, бір химиялық эквивалентті құрайтын барлық иондардың жалпы заряды F мәніне тең
  
  
  
  Фарадейдің екінші заңы. Ионның зарядын анықтау.
  

• 

  12 слайд

  Егер электролиз кезінде электродта m зат массасы бөлініп шықса, және химиялық эквивалент М/п болса, онда бөлініп шыққан m зат массасының заттың химиялық эквивалентіне қатынасы бөлініп шыққан химиялық эквиваленттердің санын береді. Егер электролит арқылы заряд өтсе, онда шамасының Фарадей тұрақтысына да электролиз кезінде бөлініп шыққан химиялық эквивалленттің санын береді:
  =
  
  
  
  m= Фарадейдің электролиз
  үшін біріккен заңы
  
  
  

• 

  13 слайд

  
  
  
  
  m= Rq m=
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  

• 

  14 слайд

  Бұл формула Фарадейдің
  екінші заңының
  математикалық өрнегі болып табылады, яғни түрлішеаттардыңэлектрохимиялық
  эквиваленттері олардың химиялық эквиваленттеріне тура пропорционал
  

• 

  15 слайд

  Егер иондардың валенттілігі (п=1) болса, онда М/п химиялық эквивалент иондардың М мольдік массасына, ал әрбір ионның зарядысан жағынан е мәніне тең болады. Бір мольдегі иондар санының Авогадро тұрақтысына тең болатынын ескерейік. Сонда егер мольдің барлық иондарының жалпы заряды F болса, онда
  е= F /NА
  Мұндағы F және NА шамаларының сан мәнін қойып, бір валентті ионның немесе электронның зарядын табамыз. Ол бойынша :
  
  
  
  
  
  Электрон зарядының бұл мәні Милликен тәжірибелерінің нәтижелерімен сәйкес
  келеді, яғни ол заттың электрондық құрылысының теориясын және
  электролиттік диссоциация теориясын дәлелдейді.
  
  
  
  

• 

  16 слайд

  Енді осы Фарадей тәжірибесін эксперимент ретінде видеодан көрсек алған білімдеріңіз одан әрі толықтырылады деген сенімдеміз!
  

• 

  17 слайд

  
  
  Назар салып тыңдағандарыңыз үшін
  рахмет!!!!!!
  
  
  Жасағандар: Сабаз Айдана
  Демесинова Дина
  Ералы Назерке
  Жеткізгенов Нұржан