Cабақ жоспары
Сабақтың
тақырыбы: Кесте тігу өнері.
Сабақтың
мақсаты: Оқушыларға қол тігістерін үйрету.
Сабақтың
міндеттері:
а)
Білімділік: Кесте тігу өнерінің шығу және даму тарихымен және кесте тігудегі
технико-технологиялық мәліметтер беру. Құрал-жабдықтарымен, қауіпсіздік
техникасымен таныстыру. Жұмыс орнын ұйымдастыру.
ә)
Дамытушылық: Оқушыларды шығармашылықпен жұмысқа баулу. Кесте тігудегі
іскерліктері мен дағдыларын қалыптастыру.
б)
Тәрбиелік: Кесте тігу өнерін үйрету барысында оқушыларды ұқыптылыққа,
әсемдікке, көркемділікке, шеберлікке, еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың
түрі: сарамандық
Сабақтың
көрнекілігі: нұсқау карта, сөз-жұмбақ, қол тігістің
түрлері, кесте түрлері, сәндік жастықтар.
Қажетті
құрал-жабдықтар: Бір түсті мата (ақ түсті шыт),
түсті кесте жіптер, ине, қайшы, кергіш, бор, үлгі, калька қағазы.
Сабақтың
барысы:
I.
Ұйымдастыру кезеңі.
Сабақтың тақырыбын, мақсатын айту. Оқушыларды
жаңа сабаққа дайындау, қауіпсіздік
ережесін сұрау.
II.
Жаңа сабақ.
Кесте тігу өнері ертеден келе жатқан өнер түрі. Кестені
бізбен және жай инемен әшекейлеп тігу барлық халықтарға да ортақ өнер. Кесте өнерінің
қазақ халқына тән байырғы көне түрлері: біз кесте, айқас тігу, айқыш-үйқыш
тігу, басып тігу, қайып тігу т.б. Кесте
өрнек құрастыру кезінде суретші нұсқаға қарап нобайлар жасайды. Қазақ сәндік
бұйымдарын кестелегенде көбінесе кесте тек тұрмыстық бұйымдарды сәндейді.
Қазақтың
ұлттық, жануарлар, өсімдік бейнесіндегі геометриялық ою-өрнектерін таңдайды. Өрнекпен
бұйымның барлық жері тегіс немесе оның жеке бөліктері дастархан шеті, жастық
қаптың ортасы т.с. кестеленіп сәнделеді. Өрнектің барлық бөліктерінің
өлшемдерін дұрыс орналастыру керек.
Тігіс түрлері:
1. Жай
тігістер: қаю, көктеу, бүгу, тепшу, жапсырма қауыстыру, қабу, сыру, торлау,
бүрмелеу, ілгектеп тігу, шарбақтап тігу және т.б.
2. Көркем
тігістер: айқас тігіс, алтындап тігу, бедерлеп тігіс, кесте тігіс, зерлеу,
оқалау және т.б.
Түс.
Кестеленетін
бұйымға жіптерді дұрыс таңдау керек. Негізінен фон
түсіне сәйкестеніп алынады. Жалпы түстерді үйлестіреді. Түстік
шешім сонымен бірге кестенің орындалу техникасына да байланысты.
Мата мен жіп таңдау. Мата мен жіпті болашақ бұйымның түріне, өрнекке және
кестенің орындалу техникасына қарап таңдайды. Кесте тігу үшін лен, мулине, жүн,
штапель, жібек, синтетикалық жіптер түстерін пайдалануға болады. Мулиенің
бумасын ашып, оны түйінделген жерінен қияды. Жіп жазып 50-60
см жобасында бірнеше бөлікке бөліп барлық жіптерді қосып жіпті ішінен оңай
суырып алуға болады.
Кесте
тігуге дайындық. Қарапайым, күрделі
емес өрнектерді дайын бұйымдарда кестелей беруге болады. Өрнекті көшірерде
матаның астына қатты қағаз немесе ағаш тақтайша қою керек. Тігіс түрлерін
кестелеуде матаға түзу сызықты жіптерін суырып алып тастау арқылы түсіреді. Көлденеңнен,
тігінен суырылған жіптердің арасынан пайда болған тік төртбұрыш, төртбұрышткр
арасына негізгі өрнектер көрсетіледі. Ал, суырылған жіптің үстіне өрнектің
қосымша тігісі түседі.
Суретті
матаға көшіру. Бірінші кезекте
түп нұсқадағы өрнек қаламмен калька немесе милиметрлік қағазға көшіріледі. Содан
кейін ғана барып матаға көшіріледі.
Алдын ала үтіктелген матаны тегіс жазықтыққа (үстел, тақта) тегістеп жаяды.
Сызықпен
немесе іші толтырылған (сабақты, бір жақты шым) кестеге арналған өрнек
салынған кальканы түйреуіштер арқылы матаға бекітеді.
III.
Практикалық жұмыс.
Оқушылар
бұйымды нұсқау картамен орныдайды.
Нұсқау карта
Жұмыстың орындалу реті:
1. Матаны кергішке керу
2. Матаға өрнекті көшіру
3. Матаға сызылған өрнекті кестелеу
4. Ішкі жағын әртүрлі жіптермен толтыру
5. Жұмысты аяқтау.
IV.Сабақты қорытындылау.
Сабақты бекіту. Оқушылардың жұмыстарын бағалау
және көрме ұйымдастыру. Жұмыс орнын жиинау.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.