Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
1 слайд
Мастер - класс
Учитель высшей квалификационной
категории родного (черкесского) языка и литературы
Кошбиева Ж.А.
МОУ «СОШ а. Зеюко»
![Темэр:"Дунейр дахагъэм
зэтри1ыгъэнщ"](https://documents.infourok.ru/f892041f-550f-4fb1-9031-e5af5e0d5676/0/slide_02.jpg "Темэр:"Дунейр дахагъэм
зэтри1ыгъэнщ"")
2 слайд
Темэр:
"Дунейр дахагъэм
зэтри1ыгъэнщ"
3 слайд
Мурадыр:
Сабийхэм я щ1эныгъэм хэгъэхъуэн.
Сабийхэм я бзэм зегъэужьын.
Я гъэсэныгъэр хуэунэт1ын природэр ф1ыуэ ялъагъуным, я бзэм иригушхуэу, ирипагэу щытыным, бзэ къабзэк1э псэлъэным.
Я гупщысэм нэгъэсын «дуней къэбзагъэ – бзэ къэбзагъэ – псэ къэбзагъэхэр» зэк1эрыпч мыхъуу зэрызэпхар.
4 слайд
5 слайд
6 слайд
Бемырзэ М. «Жыгхэм я кхъэм»
Зэхьэзэхуэу къэгъэгъат мы1эрысейхэр,
Шэдыгъуейхэми нысащ1эу загъэпсат.
Епэрымэр и нур гуапэмк1э исейуэ
Гъатхэ дыгъэр ахэм гуф1эу къахэпсат.
Ауэ, гъэк1э зэрахабзэу, пхъэщхьэмыщхьэр
Къапык1акъым ахэм, пф1эщ1у къращ1ык1-
Мэзыр лъабжьэк1э зыхьа уэсукхъуэм ещхьу
Ищ1ыжащ ц1ыху1эм жыгхэр лъэрыщ1ык1.
Гъэщ1эгъуэнщ ц1ыху гуэрхэм я1э гупщысэк1эр,
Мы жыг хадэ хьэлэмэтыр нэщ1 ищ1ыху
Мызэгъам сабий «къуейщ1ейхэр» кърихуэк1ыу
Нэгъуэщ1 щ1ып1эм къыщегъэк1ыр, дауи, щиху.
Жыгхэм я кхъэ… Хуэшэчынкъым мыгумэщ1у
Мы жыг уардэхэм я л1эк1эм зэ 1уплъам.
… Къудамэбэхэм къапоплъыр шэдыгъуэщ1эр
Ямыц1ыхуу зыщ1эф анэр зэрыл1ар.
7 слайд
2. Словарнэ лэжьыгъэ егъэк1уэк1ын.
Епэрымэ – удз гъэгъахэм я мэр;
лъэрыщ1ык1 – ирауда,
паупщ1а жыгхэр ;
щиху – жыг л1эужьыгъуэ,
тополь;
гумэщ1ын – гъын.
8 слайд
Сыт хуэдэ псалъэхэмк1э усак1уэм къигъэлъагъуэрэ дунейм и дахагъыр?
Зэхьэзэхуэу къэгъэгъат,
нысащ1эу загъэпсат,
дыгъэр гуф1эу къахэпсат
9 слайд
Дауэ къыщыгъэлъэгъуа мы усэм дунейм и къэхъукъащ1эхэр?
Сыт хуэдэ псалъэхэмк1э усак1уэм къигъэлъагъуэрэ природэм гъэм и зэман къэс елъытауэ и хабзэ зэри1эжыр?
Гъэк1э зэрахабзэу, пхъэщхьэмыщхьэм къикъутэу.
10 слайд
Природэмрэ ц1ыхухэмрэ сыт хуэдэ зэхущытык1э я1эу къыхэщрэ мы усэм?
Природэм ц1ыхухэм гуф1эгъуэрэ дахагъэрэ къахуехь гъатхэм и деж, ауэ ц1ыхухэм гущ1эгъуншэу лъэрыщ1ык1ыр къыхуахь жыгхэм, дахагъэм зык1и щымысхьыу.
11 слайд
Природэмрэ ц1ыхухэмрэ я законхэр сытк1э зэщхьэщык1рэ?
Вывод: ц1ыхухэм зэхэщ1ык1рэ гупщысэк1эрэ зэра1эм къащхьэщегъэк1 природэм и къэхъугъуэу хъуам. Природэм езым и хабзэхэр и1эжщ, ц1ыхухэм езым яй я1эжщ. Абы упэщ1эувэну мыхьэнэншэщ. Ц1ыхур ц1ыху зыщ1 щытык1эхэр зыщыгъупщэм и мыгъуагъэщ.
12 слайд
Мы усэм ик1ыхьагък1э 1упщ1у къыхощ усак1уэр природэм, и хэкум зэрыхущытыр. Абы псалъэ дахэ жи1эу къэувы1эжкъым, ат1э и къалэн нэхъыщхьэу къилъытэр и къарум къызэрихьк1э ахэм и сэбэп яригъэк1ынырщ. Ауэ жы1эгъуейщ дэтхэнэрами нэхъ уигу зыщ1эгъупхъэр – ц1ыху1эм иук1а жыг уардэхэра хьэмэрэ я анэр зэрыл1ар зымыщ1эу къудамэбэхэм къапыплъ шэдыгъуэщ1э ц1ык1ухэра? Дапхуэдэу щытми, а къуаншагъэр зылэжьар ц1ыхухэращ.
Мы усэм гупщысэ щ1элъым къыдгурегъа1уэ ц1ыхум природэм зэран зэрырищ1эн хуэмейр. Природэм лъэрыщ1ык1ыр къыхуэзыхьри, зыгъэдахэри ц1ыхуращ, ик1и природэр егъэгумэщ1 ц1ыху мыхъумыщ1эм, абы и хъугъуэф1ыгъуэхэр тэмэму къэзмыгъэсэбэпыфым. Ц1ыхум природэм и дахагъэр ихъумэу, иригъэф1ак1уэу щытын хуейщ.
13 слайд
Бемырзэ М. «Адыгэбзэ».
Си гъатхэ дыгъэ къуэмыхьэж,
Си гукъыдэж, си гурыф1ыгъуэ,
Дунейр уэрыншэм ныбгъуэхьэшт,
Узи1эу зыми семыфыгъуэ…
Си адыгэбзэ, уэ улъэщщ,
Зи зэмыныгъуэу угурыхуэщ,
Ц1ыхугу дэтхэнэри къот1эщ1,
Уэ ущагъабзэк1э 1эрыхуэу.
Зэм, си бзэ, уохъури уэ жьгъыру,
Адыгэ пшынэу уобзэрабзэ,
Зэм къызыкъуохри уи къарур,
Хеящ1э джатэу ар уогъабзэ.
Анэ быдзышэу уэ у1эф1щ,
Ущыщхьэщыск1э сабий гущэм,
Гухэлъ уэрэди жыбо1эф
Зэригъэзэк1ыу пщащэ гущ1эр.
Уэ уаф1эжьгъейми къэбгъэщ1ащ
Зэрыдунейуэ зэджэ «Нартхэр»,
Гъэ минхэр, си бзэ, уэ бгъэщ1ащ
Иджыри мащ1экъым уи нат1эр…
Си лъэпкъым щ1эблэ къыщ1эхъуам
Насып вагъуэбэу ужьэхэпсэу
Я нэхъ тхьэмыщк1э ар щыхъуам
Уре1э уэ, си адыгэбзэ!
14 слайд
Сыт хуэдэ эпитетхэр къигъэсэбэпрэ усак1уэм бзэм щытепсэлъыхьк1э?
Си гъатхэ,
си гукъыдэж,
си гурыф1ыгъуэ,
жьгъру,
1эф1
15 слайд
«Бзэ уардэ – лъэпкъ уардэ»
А псалъэхэм мыхьэнэшхуэ я1эщ, сыту жып1эмэ абы хьэл – щэн хэха къегъэлъагъуэ, бзэм уасэ ирит къудейуэ щымыту.
16 слайд
Фэ фщ1эрэ, ц1ык1ухэ, бзэри, природэм хуэдэ къабзэу, мыхъумыщ1эу къызэрагъэсэбэпым зэригъэгумэщ1ыр? Природэм хуэдэ къабзэу, бзэри къабзэу урипсалъэу зепхьэн хуейщ. Ди зэманым абы и гугъу тщ1ын, гулъытэшхуэ хуэтщ1ын хуей мэхъу, сыту жып1эмэ ди бзэр «фыщ1а», псалъэ литературэбзэм щымыщхэр куэд хъуащ.
Иджыпсту ди еджак1уэ гупым къапщытэжынущ бзэм и къабзагъым теухуауэ еджап1эм щрагъэк1уэк1а къэхутэныгъэ лэжьыгъэр.
17 слайд
Куэдрэ ди зэманым дыпэщ1охуэ, бзэ «фыщ1ак1э» зэрыпсалъэм къыхэк1ыу, жа1эр тэмэм дыдэу къыщыбгурымы1уэ е зэрыпсалъэр урысыбзэрэ адыгэбзэрэ щызэхомыщ1ык1. Щапхъэ иджыпсту къыфхуэсхьынщи, сэ адыгэбзэк1э вжес1эр фэ адыгэбзэ къабзэк1э къызжеф1эж.
18 слайд
«Адыгэбзэк1э» тха текстыр адыгэбзэк1э зэдзэк1ын.
Декабрым и 31 – м жэщым 12 часовым Новый годыр къихьэнущ. Дэ ди классым ёлкэ дгъэуващ. Ученикхэм абы ф1этлъхьэнхэр готовить ящ1. Дэ ди мамэхэр поздравить тщ1ащ илъэсыщ1эм. Ёлкэм деж ф1ыуэ стих читать зыщ1ым подарок иратынущ.
19 слайд
Дыгъэгъазэм и щэщ1рэ зым сыхьэтыр пщык1ут1ым илъэсыщ1эр къихьэнущ. Дэ ди еджап1э пэшым ёлкэ дгъэуващ. Еджак1уэхэм абы к1эращ1эн ягъэхьэзыр. Дэ ди анэхэм илъэсыщ1эм дахъуэхъуащ. Ёлкэм деж хэт усэ нэхъыф1у къеджэми, саугъэт иратынущ.
20 слайд
Гу зэрылъыфтащи, псалъэ 1ейхэмрэ псалъэ нэгъуэщ1ыбзэм къыхэк1ахэмрэ бзэр мыгуры1уэгъуэ ящ1, бзэр ягъэ1ей, «ячатхъэ», у1эгъэ тралъхьэ.
Сыт хуэдэ бзэра нэхъ дахэр: «фыщ1ара» хьэмэрэ къабзэу, дахэу, гуры1уэгъуэу щытыра?
Дауэ къыфщыхъурэ, ц1ык1ухэ, бзэмрэ дунейм и къэхъукъащ1эхэмрэ зэпха? Дауэ?
21 слайд
Природэм и дахагъэр бзэмк1э къагъэлъагъуэр. Природэмрэ бзэмрэ зэк1эрыпч мыхъун къэхъугъуэщ, дахагъэр зэрызэхэт 1ыхьэщ, ар къэзыгъэщ1щ.
Фэ къызэрыфлъытэмк1э «дахагъэ» псалъэм сыт къик1ыр? Фэ дауэ къыфщыхъурэ, дахагъэм дунейр къызэтригъэнэну?
22 слайд
Щ1алэгъуалэ еджап1эр къэзыуххэм ящыщу куэдкъым бзэмк1э иригъэджэну е природэм и къабзагъэм епхауэ 1эщ1агъэ къыхэзыхыр, ауэ сэ сощ1эр природэмрэ и бзэмрэ 1эщ1ыб зымыщ1ынур куэд дызэрыхъур.
Сэ согугъэ, ди Щ1ы – анэр фэ фхъумэну, ди бзэ дахэр фымыгъэ1еину, ди бзэм и къабзагъым фык1элъыплъыну, фэри 1ей жывмы1эу, бзэр зыгъэ1ейхэми яхуэвмыдэну. Сыфщогугъ ц1ыху нэс къыфхэк1ыну, зэи природэмрэ бзэмрэ я дахагъэр фхъумэныр 1эпэ дэгъэлэл фымыщ1ыну.
23 слайд
Ди дерсыр ик1эм нэсащ.
Сыт, ц1ык1ухэ, нобэ щ1эуэ, гъэщ1эгъуэну къэфщ1ар?
Сыт хуэдэ гъащ1э дерс нобэрей урокым къыхэфхар?
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Анэдэлъхубзэ литературэмк1э сыхьэт зэ1ухам и план.
Темэр: «Дахагъэм дунейр къызэтригъэнэнщ».
Мурадыр: Сабийхэм я щ1эныгъэм хэгъэхъуэн.
Сабийхэм я бзэм зегъэужьын.
Я гъэсэныгъэр хуэунэт1ын природэр ф1ыуэ ялъагъуным, я бзэм
иригушхуэу, ирипагэу щытыным, бзэ къабзэк1э псэлъэным. Я
гупщысэм нэгъэсын «дуней къэбзагъэ – бзэ къэбзагъэ – псэ
къэбзагъэхэр» зэк1эрыпч мыхъуу зэрызэпхар.
Къэгъэсэбэпыпхъэхэр: еджагъэшхуэхэм бзэм щхьэк1э жа1ахэр иту
плакатхэр, дунеим и теплъэхэр зэрыт сурэтхэр, макъамэхэр,
плакат «Дахагъэм дунейр зэтри1ыгъэнщ» зэрытыр.
Урокым и ек1уэк1ык1эр.
6 654 524 материала в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Кошбиева Жанна Адамовна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс профессиональной переподготовки
600 ч.
Мини-курс
6 ч.
Мини-курс
4 ч.
Мини-курс
6 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.