Тема урока : Лумгечет дене , Марий Эл!»
Цель урока :
продолжить работу по развитию речевых навыков.
Задачи:
1.Обучающие – формирование
лексических навыков говорения, формирование способности вступать в общение на
марийском языке;
2. Развивающие – развитие языковых
способностей, сопоставление марийского языка с русским ;
3. Воспитательные – воспитывать
любовь к родному краю;
Оборудование.1. Презентация POWER POINT (Универсальные (компьютер. проектор,
экран)
Ход урока.
1
Организационный момент. Приветствие.
Элна шерге нимо
дечын.
Тушто чылажат
шумбел
Поро кече, поро
кече!
Шочмо-кушмо. Марий
Эл !
А) дежурный дене
беседе.
- Ко каласа таче
могай кече?
- Таче шыжа тылзын,
27-ше кечыже. Вургече.
- Окнаш ончалын
игече нерген мом каласаш лиеш?
(мутер
таблице-влакым лудын тунемше-влак каласат)
- Игече таче пеш ояр,
- Лавыран игече.
- Ночко игече,
- Уремыште мардежан.
- Кызыт йур йуреш.
-Чын тунемшем-влак,
таче уремыште кече онча. Тыгай мотор кечын мемнан деке уна-влак толыныт. Нуным
ме мемнан пайрем урокыш уло кумылын ужына.
- Проверка домашнего задания.
Мый шарнем тачысе
уроклан те учебникысе 91-ше пашам ыштен толшаш улыда.
С.Вишневскийын
«Марий Э».почеламутым тунем толшаш улыда.
Марий Эл.
Чодыра памаш йук
гае
Ныжыл мутет.
Ялт эр ужра гай
Чевер кумылет.
Пашам йораталше
Марий калыкна,
Ме тыйым моктен
мурена.
2
Изучение новой темы:
Учитель:
Йоча-влак, почеламут корнылам йонгалтарен, те, мыйын шонымаште, умылен налда: мо нерген ме таче урокышто ойлаш туналына. Тугеже ме мо нерген ойлаш туналына?
-
Чын. Таче ме шочмо-кушмо Марий кундемна нерген
мутланаш туналына.
-
Урокнан цельже: Марий
Элна мучко ушна ден коштын савырнен, тудын кумдыкшо, границыже (чек), тыште
илыше калыкше нерген; пуртус поянлыкше да тыгак Республикысе ола-влак нерген
мутланаш туналына.
Чыланат тетрадьым
почына да урокнан темыжым возен шындена.
Лумгечет дене
,Марий Эл!
Урокнан темыже
рушла кузе йонгаш туналеш.?
-С юбилеем, Марий
Эл!
Таче экскурсовод
урокым эртараш туналына .
1-й слайд.
Марий элем, кугу
туня картлаште
От нал ваштар
лышташ гай верымат.
Но тый илет эртак
мемнан шумнаште.
Пеледыш гай мотор,
рвезак улат.
2-шо слайд.
Марий Эл Республик
Россий Федерацийын картыштыже ваштар лышташ гай коеш. Тудын кугытшо- коло кум
тичмашат, кум луымшо ужаш тужем квадратный километр.
3-шо слайд.
Чодыра Марий Элын
пеле утла мландыжым налын.
4-ше слайд.
Республикнан йудвел
чек вес велныже КИРОВ, касвелыште Угарман область –влак верланеныт,
кечывалвелыште да эрвелыште- Чуваш ден Татар республик-влак.
Йудвел- север
Касвел-запад
Кечывалвел-юг
Эрвел-восток
Чек-граница
Угарман
область-Нижегородская область.
5-ше слайд.
Марий Элыште ныл
ола (Йошкар-Ола, Волжск, Звенигово, Козьмодемьянск), латиндеш пашазе поселко, тужем
утла ял, латныл район уло.
6-шо слайд. Куртньо да авто корно дене кумда элнан турло верлашкыже логалаш лиеш.
7-ше слайд.
Республикыште
марийжыге, рушыжге, татаржыге да вес калык-влакат ик еш семын келшен илат.
8-ше слайд.
Марий кундемым чодыран.энеран,еран.
Памашан кундем маныт. Эн кугу энер –тиде Юл, эн кужу –Изи Какшан. Тудо Марий
мланде мучко кок шудо латиндеш километрыш шуйна да Юлышко ушна. Тыгак Кугу
Какшан. Виче, Ветлуга, Кугу Кундыш энер-влакымат шуко ен пала.Яндар вудан
ер-влак каныме верышт дене путынь республик мучко палыме улыт. Ер ден энер-влак
коллан поян улыт.
9-ше слайд.
А чодыра ден
олыклаже –эм шудылан.
10-шо слайд.
Тиде мотор кундемын
шке шочмо кечыже уло. Тиде 4 (нылымше) ноябрь. Тужем индеш шудо колымшо ий
нылымше ноябрьыште Марий автономный областьым почмо нерген декретым
подписатленыт, сандене тиде кечым Марий Элын шочмо кечыжлан шотлат.
-Молан ме таче
Лумгечет дене, Марий Эл! урокым эртарена?
Вашке Марий Элын
шочмо кечыже лиеш .Сандене кызыт тетрадьышкына текст гыч Республикын шочмо
кечыж нерген возен налына.
А мый тыланда
Л.Сидоркинан «Шочмо кече» мурыжым колышташ шындем.
Марий Элын шочмо
кечыжым муро дене моктышна гын, почеламут аршашымат полеклена.
Республикыштына
чодыра - эн кугу поянлык, сандене ме канаш шыже чодырашке лектына. Изирак
канышым тунемше эртара.
- Изи кожым ужына,
Кугу пунчым
вашлийна
Ладыра ваштар
кушкеш.
Мотор, вияш куэ
кушкын шогалын.
Изи кожым
ужына ( тунемше эртара.)
Кугу пунчо кушкеш.
Ладыра ваштар
парчам руза.
Патыр тумо шога.
Урокыи иктешлена.
-Ребята, скажите
пожалуйста чему мы научились на этом уроке? Что нового мы узнали? О чем
говорили на уроке.
1.Таче ме урокышто
Марий кундем нерген ойлышна.
2. Мый у мутым
пален нальым. Тиде чек, лиеш рушла –граница.
3. Марий Элын
лумгечыж нерген ойлышна.
4. 4-ше ноябрь
Марий кундемын шочмо кечыже?
5. Почеламутым
каласкалышна. Мый каласынем С.Вишневскийын «Марий Эл» почеламутшым.
Чын .тунемше-влакем
кажне енын шочмо-кушмо мландыже уло. Тиде мланде кажне енлан шерге,лишыл.
Тыланда мый пуэнам шудырым ,тиде шудырышко шочмо вердан ялжым возыза да кажне
тунемше, уна.Канде кавашкына пыжыктена. Тек тиде шудырна-влак кугу кумда кавам
волгалтарат.
-Мый Николай улам,
шочынам мый Сенде ялыште.
- Мыйын шочмо ялем
Пыламарий села.
Марий
Эл-шочмо вер
Уло ош туняште
Шуко эл.
Мыланем эн шерге
Марий ЭЛ
Марий Эл-шочмо вер,
Сылнын пеледалт.
Марий Эл-шочмо вер,
Шерге пеш улат.
Пеш поян садерже,
Ерже-ший.
Чодыраште шуко
Тамле сий.
Уло калыкемже
Келша ваш.
Тек эреак лийже
Келшымаш!
(Ольга Эльтемерова)
Обобщение. Итог
урока.
Домашнее
задание.
45-ше пашам, почеламутым
сылнын лудаш ямдылалташ,стр. 28. С.Чавайн «Марий область почылто»
Шочмо вер-Марий
ЭЛЕМ!
Кузе чот тыйым
йоратем.
Эн сылне.шокшо
шомакем
Тылат гына
полеклем.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.