Инфоурок Другое Другие методич. материалыЕсімдік және оның түрлену жолдары (6-класс)

Есімдік және оның түрлену жолдары (6-класс)

Скачать материал
Скачать материал "Есімдік және оның түрлену жолдары (6-класс)"

Получите профессию

Фитнес-тренер

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 2 месяца

Карьерный консультант

Описание презентации по отдельным слайдам:

  • Мен – қазақ, қазақпын деп мақтанамын...

    1 слайд

    Мен – қазақ, қазақпын деп мақтанамын
    Ұранға “Алаш” деген атты аламын
    Сүйгенім қазақ өмірі, өзім қазақ,
    Мен неге қазақтықтан сақтанамын?

    - Өз ұлтын сүйетін азамат болу
    Егеменді елдің ертеңі – біздер
    Қайда жүрсек те туған тілді ұмытпау
    Осы сабақта белсенділік көрсету
    Баршамыз бәріміз үшін
    Ешқашан уақытты бос өткізбеу
    Әрқашан “қазақ” деген атқа лайық болу.

  • Есімдіктердің түрленуі


Есім сөздердің орнына
жүретін сөз табы
        Затты...

    2 слайд

    Есімдіктердің түрленуі


    Есім сөздердің орнына
    жүретін сөз табы
    Заттың белгісі ұғымындағы сөздер

    Іштегі заттық ұғымдағы Заттың белгісі ұғымындағы
    (субстантивті) есімдіктер (атрибутивтік) есімдіктер

    дәл өз мағынасында сөз
    сөз өзгертетін формаларды
    қабылдамайды.

    Есімдік
    көптеледі
    жіктеледі
    тәуелденеді
    септеледі

  • Зат есімнің орнына жүріп, зат есімдерше септеледі және жіктеледі....

    3 слайд



    Зат есімнің орнына жүріп, зат есімдерше септеледі және жіктеледі.
    Жіктеу есімдіктері
    1. Ілік, барыс, табыс, шығыс септіктерде түбірдегі л, н дыбыстары түсіп қалады. Мысалы: Ол-оның, сен-сенің.

    2. жатыс септікте ол есімдігіндегі л дыбысы н-ға айналады.

    3. көмектес септікте түбір мен жалғаудың арасында –ы, -і дәнекері пайда болады. Сенімен, онымен.

    4. барыс септік жалғауы жуанданып, л, н түсіп қалған түбірге –ған түрінде жалғанады. Оған, саған, маған.
    Жіктеу есімдіктерінің
    түрленуі

  • 
Жіктеу есімдіктерінің жіктелу үлгісі

    4 слайд


    Жіктеу есімдіктерінің жіктелу үлгісі

  • Баубек Бұлқышев
       (1916-1944)
         1916 ж...

    5 слайд









    Баубек Бұлқышев
    (1916-1944)
    1916 жылы Қарағанды облысының Ұлытау ауданында туған. 1937 жылы Алматы сауда-қаржы техниумына оқуға түседі. 1939 жылы “Лениншіл жас” (қазіргі “Жас алаш”) және “Октябрь балалары” (қазіргі “Ұлан”) газеттерінде істейді. Көсемсөз шебері, ержүрек жауынгер 1944 жылдың бас кезінде майданда қаһармандықпен қаза табады.

  • Тапсырма
Есімдіктерге сөйлемдегі мағынасына қарай жалғау жалға.

А) Біз... үр...

    6 слайд

    Тапсырма
    Есімдіктерге сөйлемдегі мағынасына қарай жалғау жалға.

    А) Біз... үрей қалмады. Ол... екінші біреу қостады. Ойынды сылтауратып біз... ғана кетпедік. Біз... ауылдың балалары шетінен сүзгіш. Мен... Шәкірден қалғым келмеді.
    Ә.Қалдыбаев

  • Ә) Мен... бірінші болып Дүйсенбек көрді. Бұл... әрі не болғанымды білмеймін...

    7 слайд



    Ә) Мен... бірінші болып Дүйсенбек көрді. Бұл... әрі не болғанымды білмеймін. Кешке қарай өз... атпен барамын. Бұл... Шаншар атай риза болды. Мына қарауылдың өз... қосып аламыз.
    Ә.Қалдыбаев.

  • Графикалық диктант


  Жіктеу                      сілтеу...

    8 слайд

    Графикалық диктант


    Жіктеу сілтеу белгісіздік жалпылау



    өздік сұрау болымсыздық

  • Сөйлем талдау жұмысы

Ол қазақ халқын әр түрлі өнер үйренуге, білім алуға шақ...

    9 слайд

    Сөйлем талдау жұмысы

    Ол қазақ халқын әр түрлі өнер үйренуге, білім алуға шақырды.
    (“Абай” жинағынан)

    2. Менің қызықты күндерім лашын салған Ахметтің жанына ерген кезім еді.
    (С.Мұқанов)

  • 
Шығармашылық жұмыс


Мен достықты қалай түсінемін?

    10 слайд


    Шығармашылық жұмыс


    Мен достықты қалай түсінемін?

Получите профессию

Няня

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Краткое описание документа:

Джулаева Балия Бабыковна                                                                                                                                                                                      М.Құсайынов атындағы Ақтөбе облыстық дарынды балаларға

арналған мамандандандырылған мектеп-интернаттың қазақ

тілі мен қазақ әдебиеті пәнінің  мұғалімі

                                                                                                                                                                                              Есімдіктердің түрленуі. Жіктеу есімдігі.(7-класс)

Сабақтың мақсаты:Есімдік туралы, оның түрлерін еске түсіре отырып, есімдіктің түрлену          

                                 жолын оқушылардың оқу-әрекеті арқылы жаңа сабақты меңгерту,

                                  есімдік туралы алған теориялық білімін ауызша, жазбаша жетілдіру;

Дамытушылық:      Өз бетінше ізденуге, ойлау қабілетін дамыту, шығармашылық жұмыс

                                 арқылы қиялын ұштау;

Тәрбиелік:               Адамгершілікке тәрбиелей отырып, ұқыптылыққа, ұйымшылдыққа     

                                  топпен жұмыс жасауға баулу, тыңдау әдебі мен сөйлеу шеберлігін

                                  арттыру, патриоттық тәрбие беру.

Сабақтың түрі:        жаңа оқу материалын оқып-үйрену сабағы

Сабақтың әдісі:      топтастыру, сұрақ-жауап, талдау жұмысы 

Сабақтың көрнекілігі: сызба, интерактивті тақта, көмекші құралдар

Пәнаралық байланыс: әдебиет, әдеп, информатика

Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі

                                   Амандасу

                                   Оқушы зейінін аудару

 

Мен – қазақ, қазақпын деп мақтанамын,

Ұранға «Алаш» деген атты аламын

Сүйгенім қазақ өмірі, өзім – қазақ.

Мен неге қазақтықтан сақтанамын.

                                                С.Торайғыров

«Мен нағыз қазақпын» дейтін патриот оқушы қандай болуы керек?

 

  • Өз ұлтын сүйетін азамат болу

  • Егеменді елдің ертеңі – біздер

  • Қайда жүрсек те туған тілді ұмытпау

  • Осы сабақта белсенділік көрсету

  • Баршамыз бәріміз үшін

  • Ешқашан уақытты бос өткізбеу

  • Әрқашан «қазақ» деген атқа лайық болу

    Сонымен сабағымыздың тақырыбы – Есімдік сөздердің түрленуі. Жіктеу есімдігінің түрленуі.

    Есімдіктердің түрленуі. Жіктеу есімдігінің түрленуі

     

     

       

     


                                   Есім сөздердің орнына жүретін сөз табы

                                          (Заттық белгісі ұғымындағы сөздер)

  Іштей заттық ұғымдағы                                               Заттық белгісі ұғымындағы сөздер

        (субстантивті) есімдіктер                                             (атрибутивтік есімдіктер) 

                                                                                            Дәл өз мағынасында сөзді өзгертетін

                                                                                            форма қабылдамайды.  

 

 

 

 

Жіктеу есімдігінің түрленуі

Зат есімнің орнына жүріп, зат есімдерше септеледі және жіктеледі

 

                         Септелу үлгісі

 

1. ілік, барыс, табыс, шығыс септіктерде л, н дыбысы түсіп қалады;

2. жатыс септікте ол есімдігіндегі л дыбыс н-ға айналады;

3. көмектес септікте түбір мен жалғаудың арасында –ы, -і дәнекері пайда болады;

4. барыс септік жалғауы жуанданып, л, н түсіп қалған түбірге –ған түрінде жалғанады.

Жіктелу үлгісі

Жақ

мен, біз

сен, сіз, сендер, сіздер

ол, олар

І

 

ІІ

 

 

 

ІІІ

мен-мін

біз-біз

 

 

 

сен-сің

сіз-сіз

сендер-сіңдер

сіздер-сіздер

 

 

 

 

 

 

ол

олар

 

Жаттығу жұмысы

97-жаттығу

98-жаттығу

 

І тапсырма

Есімдіктерге сөйлемдегі мағынасына қарай жалғау жалға.

А) Біз... үрей қалмады. Ол... екінші біреу қостады. Ойынды сылтауратып біз... ғана кетпедік.

Біз... ауылдың балалары шетінен жүзгіш. Мен... Шәкірден қалғым келмеді.

Ә) Мен... бірінші болып Дүйсенбек көрді. Бұл... Шаншар атай риза болды. Мына қарауылдың өз... қосып аламыз.

                                                                                                                      Ә.Қалдыбаев

ІІ.

                                           Графикалық диктант

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                        

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                    

 

ІІІ. Сөйлем талдау жұмысы

Ол қазақ халқын әр түрлі өнер үйренуге, білім алуға шақырды.

 

Менің қызықты күндерім лашын салған Ахметтің жанына ерген кезім еді.

 

ІҮ. Тез жауап

  1. Заттың өзін де, белгісін де, санын                1. Бір сөз есімдіктің бір түрін жасайды?

    да білдірмейтін, есім сөздерге                             2. Жинақтық  сан есімге ұқсас тұлғалас

    орынбасар қызмет атқаратын сөз табы.              есімдік?

  2. Жіктеу есімдігі қай жақта қандай                 3. Түбірі өзгеретін есімдік. (септегенде)

    қандай сұраулар қойылады?                             4. Тақырыбы есімдіктен тұратын өлең

                                                                         

     

  3. Сұрақ қойылмайтын есімдіктің түрі.                аттары. «Мен – қазақ».

  4. Жіктеу есімдігі тәуелдене ме?                         5. Есімдігі бар бір мақал айт?

  5. Есімдіктің мағыналық түрі қанша?  

    Ү.  Шығармашылық жұмыс

    ҮІ. М.Шаханов. «Достық өлкесінің заңы»

    «Мен достықты қалай түсінемін?»  (шағын ой толғау не мәтін құрастыру)

    ҮІІ. Бекіту сұрақтары

  1. Бүгін сабақта не түсіндік?

  2. Жақсы белсенділік танытқан оқушы?

  3. Сабақтан алған әсерім...

    ҮІІІ. Үйге тапсырма.

    99-жаттығу

    Балаларды бағалау

                                  
     

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 656 063 материала в базе

Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 24.12.2014 3478
    • PPTX 156.5 кбайт
    • 14 скачиваний
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Джулаева Балия Бабыковна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    Джулаева Балия Бабыковна
    Джулаева Балия Бабыковна
    • На сайте: 8 лет и 9 месяцев
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 12453
    • Всего материалов: 5

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Фитнес-тренер

Фитнес-тренер

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс профессиональной переподготовки

Руководство электронной службой архивов, библиотек и информационно-библиотечных центров

Начальник отдела (заведующий отделом) архива

600 ч.

9840 руб. 5900 руб.
Подать заявку О курсе
  • Этот курс уже прошли 25 человек

Курс повышения квалификации

Специалист в области охраны труда

72/180 ч.

от 1750 руб. от 1050 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 33 человека из 20 регионов
  • Этот курс уже прошли 152 человека

Курс профессиональной переподготовки

Организация деятельности библиотекаря в профессиональном образовании

Библиотекарь

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 284 человека из 67 регионов
  • Этот курс уже прошли 847 человек

Мини-курс

Интегративные технологии в коррекции учебно-поведенческих нарушений

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Маркетплейсы: организационные, правовые и экономические аспекты

4 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Эффективные коммуникационные стратегии в образовательной среде: от управления до мотиваци

4 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе